Informatiefilter, personen

Samenvatting

De beoordeling van uitspraken op inhoud is soms moeilijk door tijds- of informatiegebrek en dergelijke - en ook het gebruik van het algemene informatiefilter  vergt tijd. Een tijdelijk alternatief is beoordeling van de bron - hier geformuleerd voor personen, maar met wat aanpassingen ook toepasbaar voor instituten als specifieke mediabronnen. De regels:

Geef de persoon 100 punten vooraf. Bij ieder van de volgende beschreven verbale voorvallen, verander dit aantal met het erbij opgegeven aantal punten. De volgorde is min-of-meer in die van frequentie van voorkomen:
  Een uitspraak zonder onderbouwing ("Ad ponandum")   10
  Twee of meer uitspraken zonder onderbouwing ("Ad ponandum")   50
  Het aanduiden van de eigen mening als "principes" (een "Jan Pronkje" uitleg of detail , vanaf 10:14 min.)   50
  Een zinloze uitspraak  . Bijvoorbeeld alles met "Alle(s/n)" of "Niets" ("Niemand").   20
  Een tegenargument beantwoorden met een eigen nieuw argument (een "brug-open-lekke-band" geval)   30
  Een tegenargument beantwoorden met een eigen oud argument ("oogkleppen")   40
  Alle andere retorische trucs, zie hier    20
  Het gebruik van terminologie als "Nu jij weer" (een "drammertje")   80
  Een uitspraak met een onderbouwing   + 30
  Een uitspraak met 2 onderbouwingen     0
  Een uitspraak met 3 of meer onderbouwingen ("waterval")   30
  Een tegenargument inhoudelijk beantwoorden   + 30


Bereikt de persoon een score van -100 of eronder, dan kan deze als serieuze bron voorlopig worden afgeschreven. Raakt zijn score het niveau van -200 of eronder, dan kan dat eigenlijk wel definitief worden gemaakt. Verdere vervolgacties zijn naar eigen inzicht. Het verdient aanbeveling mensen af en toe een nieuwe kans te geven, en hun score op nul te zetten. Voorbeelden van personen met sterk negatieve scores zijn allen uit de lijst PC-elite  , dat wil zeggen: onder andere bijna de gehele media.


Inhoud

Bij het verwerken van informatie die van diverse soorten bronnen op je afkomt, is het soms in verband met zaken als tijdgebrek moeilijk om de inhoud van de boodschap in zijn volledigheid te controleren op juistheid. Dan is het noodzakelijk om terug te vallen op algemene oordelen omtrent de bron van de boodschap, waarvoor al een aantal regels zijn geformuleerd in Informatieregels  . Wat vaak neerkomt op het beoordelen van de personen die de bron zijn.

Nu is het gebruik van de de persoon van de uitdrager van de boodschap als maat voor de betrouwbaarheid van de boodschap in principe een bekende valkuil, omdat het meestal leidt tot het Ad hominem  : het "op de man spelen". Maar als deze valkuil vermeden kan worden, kan het dus toch een nut hebben. En juist omdat het toch zo vaak wordt gebruikt, lijkt het dus wenselijk om het proces van "het beoordelen van de man achter de boodschap" wat te verbeteren.

Uitgangspunt is dat er van de betrokken persoon meerdere, liefst vele, uitspraken bekend zijn, en dat er ook een min of meer objectief oordeel is over die uitspraken. Dan kan je een min of meer objectieve graadmeter voor de betrouwbaarheid van de persoon opstellen: deel het aantal juiste uitspraken door het totale aantal, en vermenigvuldig met 100. Dat is gewoon het percentage betrouwbare uitspraken van de persoon, en ook de betrouwbaarheid van de persoon.

Ook dat is vaak een onhaalbare zaak, bijvoorbeeld omdat het een eerste keer is dat men in interactie staat met de persoon, of een min of meer objectief oordeel over zijn eerdere uitspraken niet beschikbaar is. Dan kan men overgaan tot beoordeling van de manier waarop de betrokken zijn boodschap brengt. Principieel is er geen enkel verband tussen de manier waarop een boodschap gebracht wordt, en de betrouwbaarheid van het gesprokene of geschrevene. In de praktijk is dat verband zeer sterk, als men maar de juiste criteria hanteert.

De clou van het voorgaande zit in het laatste. Want onbewust wordt deze aanpak al universeel toegepast, maar dan met de verkeerde criteria. Zo is bewezen dat mensen de betrouwbaarheid van de uitspraken van, zeg, een politicus beoordelen op zaken als lengte, haarlengte, omvang, gezichtsvorm, enzovoort, en, vooral ook: de diepte van de stem. Hetgeen men veelvuldig samenvat in de term "charisma". Natuurlijk heeft dit allemaal helemaal niets te maken met de betrouwbaarheid van de boodschap. En als dat al iets ermee te maken heeft, dan is het zo dat naarmate de betrokken meer van de positief geachte eigenschappen heeft, de inhoud van zijn boodschap onbetrouwbaarder is. Dat komt door het proces waarbij een beroep als politicus mensen aantrekt die alleen het eigenbelang voor ogen hebben, en de selectie binnen de beroepsgroep ervoor zorgt dat de "betrouwbaar overkomenden" overleven.

Gevraagd dus een manier om mensen te beoordelen op de manier waarop ze hun uitspraken doen die wel betrouwbaar is. En die dus niet gaat over hun uiterlijk. Dan blijft er dus maar één ding over: beoordeel de manier waarop ze hun uitspraken doen aan de hand van die uitspraken. Het volgende is een voorstel, dat iedereen, indien gewenst, naar eigen behoefte kan aanpassen.

Geef de persoon 100 punten vooraf. Bij ieder van de volgende beschreven verbale voorvallen, verander dit aantal met het erbij opgegeven aantal punten. De volgorde is min-of-meer in die van frequentie van voorkomen:
  Een uitspraak zonder onderbouwing ("Ad ponendum")   10
  Twee of meer uitspraken zonder onderbouwing ("Ad ponendum")   50
  Het aanduiden van de eigen mening als "principes" (een "Jan Pronkje" uitleg of detail , vanaf 10:14 min.)   50
  Een zinloze uitspraak  . Bijvoorbeeld alles met "Alle(s/n)" of "Niets" ("Niemand").   20
  Een tegenargument beantwoorden met een eigen nieuw argument (een "brug-open-lekke-band" geval)   30
  Een tegenargument beantwoorden met een eigen oud argument ("oogkleppen")   40
  Alle andere retorische trucs, zie hier    20
  Het gebruik van terminologie als "Nu jij weer" (een "drammertje")   80
  Een uitspraak met een onderbouwing   + 30
  Een uitspraak met 2 onderbouwingen     0
  Een uitspraak met 3 of meer onderbouwingen ("waterval")   30
  Een tegenargument inhoudelijk beantwoorden   + 30


Bereikt de persoon een score van -100 of eronder, dan kan deze als serieuze bron voorlopig worden afgeschreven. Raakt zijn score het niveau van -200 of eronder, dan kan dat eigenlijk wel definitief worden gemaakt. Verdere vervolgacties zijn naar eigen inzicht. Het verdient aanbeveling mensen af en toe een nieuwe kans te geven, en hun score op nul te zetten.

Zoals gezegd: al deze regels kunnen naar eigen believen en naar eigen ervaring worden aangepast en aangevuld, als het idee erachter maar behouden blijft. Het idee zijnde dat de werkelijkheid voor alles gaat.


Naar Informatieregels  , Algemene semantiek, trainingsprogramma  , of site home  .

9 jun.2013; 23 mrt.2016