Filmrecensie: Robocop

Robocop - ED209Robocop (Paul Verhoeven, 1987) schildert een van de mogelijke ontwikkelingen van de Angelsaksische maatschappij, spelende in de Verenigde Staten van enkele decennia na de opname.

De toon wordt meteen gezet in de eerste scène, een nieuwsuitzending. In een enkele minuut wordt ons verteld dat gezondheidszorg al helemaal is overgenomen door de particuliere sector (middels een walgelijke reclame die maar een klein beetje overdreven is van wat in Amerika gebruikelijk is), en die van het politieapparaat net is begonnen ; dit laatste is min of meer het inhoudelijke onderwerp van de film. Ook wordt verteld dat een aanzienlijk deel van Chicago in handen is van de misdaad, een uitermate gewelddadige vorm van misdaad.

Dit alles in een taalgebruik dat sterk lijkt op dat van Orwell's 1984, maar in feite een natuurgetrouwe weergave is van de huidige Amerikaanse berichtgeving, met slechts een lichte accentverschuiving - let op het omschrijving van een ruimtestation dat bezocht wordt door de president als 'The Star Wars orbiting peace platform'. 
    In de derde scène van de film, in de directiekamer van het bedrijf dat begint met een particuliere politie, genaamd OCP, blijkt dit ook al het leger en de ruimtevaart in handen te hebben. De oplossing die OCP bedacht heeft voor het probleem van de misdaad is een weerzinwekkend uitziende robot op twee benen met twee machinepistolen als handen, zie de illustratie rechtsboven (dit is niet Robocop). De toon is volledig gezet, en we zijn nog geen vijf minuten ver.

De boodschap van de film is eigenlijk van begin af aan duidelijk: het geweld van de misdaad is alleen maar een weerslag van het geweld dat inherent is aan de maatschappij. En dat dat geweld een gemeenschappelijk oorzaak heeft met al die particuliere bedrijvigheid: een bedorven materialistische geest. Voor de zekerheid wordt dat laatste nog eens onderstreept met wat scènes tussen de directieleden van het bedrijf, meedogenloze carrièremakers, zie de illustratie rechts - halve en hele psychopaten .

Wie denkt dat dit een wel heel erg donkere fantasie is: onderweg worden nog een paar andere details doorgenomen zoals een televisie bevolkt door stupide spelletjes (net als de huidige televisie), geadverteerde spelletjes voor thuis die (super)gewelddadig zijn (net als de huidige computergames, en supergrote en benzineslurpende auto's als statussymbool (net als de huidige SUV's).
    Wat ten tijde van de opname, 1986, nog absurd was, is nu (we schrijven juli 2005) de werkelijkheid.
    En wat betreft het schijnbare hoofdthema: een aantal militaire taken in Irak worden al door bedrijven gedaan, waaronder het bedrijf van vice-president Dick Cheney, Halliburton. In Nederland is al de opmerking gevallen waarom waarom bepaalde politietaken niet door particuliere ondernemingen overgenomen kunnen worden.

Wie enig idee wil hebben met welk vuur de aanhangers van de Angelsaksische maatschappij spelen, wordt aangeraden een aantal malen naar deze film te kijken, en te speuren naar meer details die nu al waar te nemen zijn. De gevoelige mensen onder hen wordt wel aangeraden om af en toe het geluid uit te zetten, zo weerzinwekkend is die toekomst.

Voor een analyse van dit aspect in Robocop elders op deze site, zie hier .

Regisseur Paul Verhoeven heeft nog meer films gemaakt waarin de Amerikaanse cultuur wordt geschilderd, en ook hier besproken is Starship Troopers - waar Robocop gaat over binnenlandse politiek, gaat Starship Troopers
over buitenlandse.


Naar Literatuur, inleiding , of site home ·.