Bronnen bij Cognitieve dementie: filtering

Het proces van filtering van waarnemingen plaats vindend in het brein is de laatste jaren op zijdelingse wijze bekend geworden via de term "filterbubbel" en bijbehorende. Deze term is ingevoerd en wordt gebruikt door politiek-correcten, om te beschrijven wat er gebeurt met mensen die politiel-maatschappelijk relevante informatie halen van het internet: op dat internet krijgen ze alleen informatie te zien die bij hun eigen ideeën passen, en als ze toevallig daar of elders informatie tegenkomen die hun hun ideeën tegenspreken, filteren ze die uit.

Afgekort: "Het internet heeft ertoe geleid dat grote groepen mensen in hun eigen filterbubbel zitten".

Met welke boodschap vele zeer serieuze artikelen zijn geschreven.

Wat, zo nuchter opgeschreven, iedereen met enig gezond verstand doet opmerken dat degenen die dit zo beweren en opschrijven, dus zelf in een filterbubbel zitten. De term "politieke-correctheid' is niets anders dan een specifieke naam gegeven aan een specifieke vorm van filterbubbel. De filterbubbel zijnde alles dat rondgaat via de politiek-correcte kanalen, en die politiek-correcte kanalen beslaan een groot deel tot de gehele media, afhankelijk van het specifieke onderwerp. Bij zaken als "de multiculturele verrijking" beslaat de politiek-correcte filterbubbel meer dan driekwart van de media waaronder alle zogenaamde "kwaliteitsmedia"

, en bij zoiets als de Koude Oorlog is het alle media.

Mensen die deze politiek-correcte opvattingen niet zijn toegedaan, hadden vroeger alleen de onderlinge mondelinge communicatie ter beschikking, maar nu dus ook het internet.

Het internet wordt dan ook gehaat bij leden van de politiek-correcte filterbubbel

. Mede leidende tot het bedenken van de term "filterbubbel".

Van welke observaties je een zelfreferentie

kan maken, het Droste effect van het blikje op het blikje ... :

... in de vorm van "Mensen die in een filterbubbel zitten, filteren uit dat ze in een filterbubbel zitten".

Wat allemaal is opgeschreven naar aanleiding van het volgende artikel (de Volkskrant, 27-02-2021, door Margreet Vermeulen):

Psychologie | Politiek

Waar polarisatie begint

Hoe komen politieke tegenstanders tot hun verschillende percepties? Bij bepaalde emotionele boodschappen blijken hun hersenactiviteiten sterk uiteen te lopen.

De naam van het onderwerp is hier 'polarisatie', wat een andere term is voor hetzelfde verschijnsel: het ontstaan van twee (of meer) groepen met sterk tegengestelde meningen. Wat (grotendeels) hetzelfde is als "Het ontstaan van twee (of meer) groepen met een eigen filterbubbel". Het verschil zijnde op welk onderdeel van het proces (der cognitieve dementie) je de nadruk legt.
    Het feit dat dit artikel verschijnt in een politiek-correcte krant lijkt in tegenspraak met het eerder gestelde, maar is dat niet: men bespreekt weliswaar het verschijnsel, maar beperkt zich (aanvankelijk) tot het terrein der psychologie.
    Dat wil zeggen: zoals afspelend in het individu.
    Goed, eenmaal die beperking ingevoerd hebbende, is de beschrijving precies hetzelfde als in Cognitieve dementie

Politieke polarisatie is volgens hersenwetenschapper Jeroen van Baar net zo'n groot probleem als de opwarming van de aarde en de vluchtelingencrisis. En dan bedoelt hij niet zozeer dat de meningsverschillen hoog oplopen, maar dat politieke tegenstanders een andere perceptie hebben van de werkelijkheid. ...
Dat politieke tegenstanders feiten anders interpreteren, hebben psychologen al dikwijls laten zien. We zijn allemaal geneigd om informatie te geloven die aansluit bij wat we al denken. De Amerikaanse onderzoeker Dan Kahan toonde dat in 2012 aan, met een beroemde studie waarin hij proefpersonen twee keer hetzelfde filmpje laat zien van een protestactie. De vraag is of de demonstranten zich misdragen. De ene keer vinden de proefpersonen dat de demonstranten zich slecht gedragen, de andere keer vinden dezelfde mensen juist van niet. Terwijl ze twee keer hetzelfde filmpje zien. Met dit verschil: de eerste keer krijgen ze te horen dat het een links protest is, de tweede keer wordt verteld dat het een rechtse demonstratie is. De politieke voorkeur van de proefpersonen bepaalt hoe ze het gedrag interpreteren. ...

Waarbij hier door de Volkskrant al weer intensief gefilterd wordt, want iedere ongefilterde bron zie hier het hoogst toepasselijke en in deze tijd overbekende voorbeeld noemen: de demonstraties van BLM-aanhangers en die van Trump-aanhangers. De eerste worden beschreven als "Gerechtvaardigde protesten tegen maatschappelijke misstanden", en de tweede als "Levengevaarlijke bedreiging voor de democratie", of populairder: "De gewelddadige bestorming van het Capitool". Niet vermeldende het "met massale brandstichtingen en plundering" bij het spreken over BLM-demonstraties.
    Dat voorbeeld kan je dus niet vermelden als politiek-correcte, omdat het de politieke-correctheid in een minder gunstig daglicht stelt. Of nog wat verder: omdat het het bestaan van "een politieke-correctheid" onthult.
    Filteren is weglaten.
    Het onderzoek gaat erover om te bepalen waar en wanneer deze filtering plaatsvindt:

...    Van Baar, en zijn collega's aan Brown University, bekeken het brein van 44 Republikeinen en Democraten terwijl ze liggend in de MRI-scanner filmpjes bekeken. De hersenactiviteit bij alle 44 breinen liep ongeveer synchroon bij het zien van een onschuldig filmpje over bevers in Wyoming. Bij een nieuwsitem over abortus dat heel neutraal over het voetlicht werd gebracht, zagen de onderzoekers ook weinig tot geen verschil in hersenactiviteit. Alles werd anders toen de proefpersonen een stukje debat zagen over politiegeweld tussen de toenmalige vicepresidenten Mike Pence en Tim Kaine in 2016. Bij Republikeinen en Democraten werden weliswaar dezelfde hersennetwerken actief, maar op verschillende momenten.
    'Dat betekent dat de informatie anders wordt verwerkt in het brein. Een mooi voorbeeld is het beloningssysteem. Dat wordt geactiveerd als je iets hoort wat helemaal in lijn is met jouw doelen. Bij het filmpje van het debat over politiegeweld zie je dat het beloningssysteem bij Republikeinen en Democraten op andere momenten piekt. Ook de activiteit in de netwerken waar emoties worden gereguleerd, liep niet synchroon. De emotionele ervaring die het debat opriep, liep dus ook uiteen. Die verschillen in perceptie beginnen dus al op het moment van waarneming. Het gaat niet om opvattingen die achteraf worden gevormd.'
    De neutrale filmpjes liet Van Baar welbewust zien, om erachter te komen of Republikeinen en Democraten daar anders op zouden reageren. Niet dus. 'Republikeinen hebben geen ander brein dan Democraten, wat weleens wordt beweerd. ...'

Vanuit Democratische hoek, want vrijwel alle onderzoekers op dit soort terreinen hangen standpunten aan die voor 90 en meer procenten overeenkomen met die van de Democraten - ze zijn wat Amerikanen "liberals" noemen, en wij "progressief".

...' Er gaat pas iets mis als er heikele thema's worden gebracht op een gepolariseerde manier. Alleen dan ziet de hersenactiviteit er bij Republikeinen anders uit dan bij Democraten. Onze studie is nog niet officieel gepubliceerd - en het zijn maar 3 filmpjes met 44 proefpersonen - maar toch moeten we dit zien als een waarschuwing. Gepolariseerde informatie komt bij politieke tegenstanders anders binnen. Het is voedsel voor het ontstaan van verschillende werkelijkheden.' ...

Overigens gaat een groot deel hiervan eigenlijk over het psycho-fysisch parallellisme

: voor ieder uiterlijk waarneembaar menselijke uiting en gedrag is er een corresponderend proces in het brein.
Een principe dat in religieuze en vele alfa-intellectuele kringen op heftige weerstand stuit.
Hier worden weer eindeloos veel bewijzen voor die aanname aangedragen:

... Vorig jaar deden hersenwetenschappers aan de andere kant van de VS in Princeton een soortgelijke studie als Van Baar. Hier werden de breinen geobserveerd van tientallen Amerikanen die voor of tegen immigratie zijn terwijl ze naar filmpjes over dat onderwerp kijken, zoals over de bouw van een muur aan de grens met Mexico. Ook hier zagen onderzoekers al in het brein verschillen bij de interpretatie van de getoonde informatie. Vooral de hersenactiviteit in het deel van de prefrontale cortex dat betekenis geeft aan verhalen en ons in staat stelt ons in te leven in anderen, liep uiteen. Opvallende uitkomst: hoe emotioneler, dreigender en moralistischer de toonzetting, des te groter de verschillen in breinactiviteit tussen Republikeinen en Democraten bij het zien van de video's. ...

In het kader van het voorgaande een tautologie: twee keer hetzelfde zeggen.
Waarna zelfs de drijvende factor langskomt:

... De studie van Van Baar laat overigens ook belangrijke individuele verschillen zien. 'Mensen die slecht met onzekerheid om kunnen gaan, iets wat we bij onze proefpersonen hebben uitgevraagd, schieten sneller in een gepolariseerde blik. Zij willen geen nuances zien, hebben moeite met vraagtekens. Een zwart-wit beeld van de werkelijkheid geeft hun meer houvast.' ...

Wat hier het eerste zinnetje zegt, is volstrekte onzin: alle voorgaande verschillen zijn ook die binnen individuen, waarvan daarna, in het kader van het onderzoek, een aantal bij elkaar wordt genomen en de individuele resultaten opgeteld en gemiddeld.
    Precies hetzelfde geldt voor het aspect van 'omgaan met onzekerheid'.
    Deze fout van of de onderzoeker of de journalist wordt veroorzaakt door hun filterbubbel: hun aan henzelf onbewuste idee dat het omgaan met onzekerheid verschilt tussen Republikeinen en Democraten. Dat hun eigen (Democratische) filterbubbel de werkelijkheid is en de filterbubbel van de Republikeinen het gevolg van "niet kunnen omgaan met onzekerheid".
    Want zelf hebben ze geen filterbubbel, toch ... ?
    Waarna men gaat richting algemene toepassing:

... Hersenonderzoek is volgens hem nodig als aanvulling op psychologisch, politicologisch en sociologisch onderzoek. 'De psychologie alleen kan niet verklaren waarom de polarisatie in de VS en vrijwel overal, ook in Nederland, zo toeneemt. Veranderende omstandigheden, zoals de groeiende onzekerheid op de arbeidsmarkt of de opkomst van sociale media, spelen natuurlijk een rol. Maar pas in de wisselwerking met psychologische factoren ontstaat er polarisatie of zelfs extremisme. En de manier waarop ons brein informatie verwerkt is daar onderdeel van.' ...

Tja ...
En dan komen de voorbeelden:

... 'Let bij de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen maar eens op of je 'dog-whistle-uitspraken' hoort, 'hondenfluitpolitiek'. ...'

Juister: let bij dit soort artikelen maar eens op wat voor voorbeelden men gebruikt:

... Net zoals een hondenfluitje alleen hoorbaar is voor honden, zijn er uitspraken, bijvoorbeeld racistische, die alleen door mensen met racistische opvattingen herkend worden. ...'

Een politiek-correct voorbeeld. Het niet-politiek-correcte voorbeeld is:

Net zoals een hondenfluitje alleen hoorbaar is voor honden, zijn er uitspraken, bijvoorbeeldmulticulturalsitische, die alleen door mensen met multiculturalistische opvattingen herkend worden.

Bekende politiek-correcte hondenfluitjes zijnde "diversiteit", 'inclusiviteit", enzovoort.
De politiek-correct filterbubbel is dus dat men dit geen hondenfluitjes noemt, maar "principes", of iets dergelijks
Volgende voorbeeld:

'... De omvolking van Nederland, waar Forum voor Democratie het over heeft ...'

En weer een rechts voorbeeld.
Het andere:

De verrijking van Nederland, waar de politike-correctheid het over heeft ...

En dan volgt op het origineel:

'... klinkt voor buitenstaanders zo vaag dat ze er geen acht op slaan.'

Wat dus voor beide gevallen geldt.
    Waarna je dus eigenlijk verder moet gaan, en naar de werkelijkheid moet gaan kijken: "Is het terecht dat degenen buiten de filterbubbel van het FvD geen acht slaan op de term omvolking?
    En dan moet je dus naar de demografie gaan. Nederland in 1970: 0 allochtonen. Nederland in 2020: ergens rond de 3 miljoen allochtonen.
    Oftewel: het gebruik van de term 'omvolking' is in ruime mate terecht.
    De term "verrijking".
    Dat is getalsmatig wat moeilijker, maar slechts één gegeven is illustratief genoeg: het binnenkomen van een autochtone Nederlander in de lijst van 10 meest gezochte criminelen is aanleiding voor een feestje

.
Kortom: niet alleen hebben beide partijen die deel uitmaken van de meest relevante maatschappelijke polarisatie last van filterbubbels, die van de politiek-correcten is erger.
Kijk maar:

'De omvolking van Nederland, waar Forum voor Democratie het over heeft, klinkt voor buitenstaanders zo vaag dat ze er geen acht op slaan. Ze zien niet de diepere betekenislagen. Terwijl zo'n term bij de aanhangers van Baudet een hele wereld oproept waar ze veel over gelezen hebben op sociale media. Met als gevolg: uiteenlopende interpretaties van zo'n uitspraak in het brein.'

Absoluut niet. De werkelijkheid is dit:

Absoluut niet. de werkelijkheid, stap 1

De omvolking van Nederland, waar Forum voor Democratie het over heeft, klinkt voor buitenstaanders zo vaag dat ze er geen acht op slaan. Ze zien niet de diepere betekenislagen. Terwijl zo'n term bij de aanhangers van Baudet een hele wereld oproept, namelijk de wereld die ze op straat zien: een groeiende overdaad aan allochtonen.

Oftewel:

De omvolking van Nederland, waar Forum voor Democratie het over heeft, willen buitenstaanders absoluut niet zien. Ze hun eigen diepere betekenislagen. Terwijl zo'n term bij de aanhangers van Baudet werkelijheid oproept die ze op straat zien: een groeiende overdaad aan allochtonen.

Mooi hè ... Als illustratie van de filterbubbel van de onderzoeker naar filterbubbels.
En de journalist voegt er de hare aan toe in het tussenstuk:

Tussenstuk:
Affectieve polarisatie

Polarisatie wordt vooral gezien als een tegenstelling tussen opvattingen: ook wel ideologische polarisatie genoemd.
Vaak ontstaat de kloof niet zozeer door botsende meningen, maar door de afkeer die we voelen voor de politieke tegenstanders. Dat wordt affectieve polarisatie genoemd. ...

Dus datgene waar je het meeste afkeer of de meeste affiniteit mee hebt, zit het meest voor in je geest en noem je het eerste.
Ook als de werkelijkheid andersom is.
Hier is wat mevrouw Vermeulen het eerst noemt:

... De Nederlandse politicoloog Eelco Harteveld van de Universiteit van Amsterdam onderzocht in 2019 hoe wij over onze politieke opponenten denken: wie heeft de grootste afkeer van wie?
PVV'ers bijvoorbeeld moeten heel weinig hebben van GroenLinksers. ...

Waarbij het dus gaat om de negatieve eigenschap van "een afkeer hebben van".
Waarin in de psychologische perceptie van mevrouw Vermeulen de PVV dus het hoogst scoort.
De werkelijkheid staat er gewoon bij:

... Als ze hun gevoel voor de aanhangers van Jesse Klaver een cijfer moeten geven op een 'warmte-schaal' van 0 tot 100, krijgen GroenLinksers 23,8 punten. Omgekeerd koesteren GroenLinksers nóg killere gevoelens voor PVV'ers: die geven ze 19,4 punten. ...

En eigenlijk ís dit niet 'gewoon', maar "exceptioneel": het staat direct achter achter de regel waartegen geschonden wordt.
Zo zijn politiek-correcten: ze zijn niet alleen volkomen blind, maar volkomen blind voor hun eigen volkomen blindheid.
Wat in dit artikel dus als psychologisch verschijnsel is beschreven, op deze website neurologisch onderbouwd is, maar meestal taalkundig naar buiten komt, zie de uitgebreide reeks voorbeelden aan retorische trucs

, met meerdere van de vorm van zojuist: de omkering, zoals ook causaliteits- of tijdsomkeer

.

Om te besluiten met nog een cirkeltje: waarom valt het dit soort onderzoekers en journalisten totaal niet op dat ze zelf doen wat ze beschrijven? Simpel: omdat wat ze doen en beschrijven de zodanig normale gang van zaken is, dat een tegenvoorbeeld moeilijk te verzinnen is.
    Die tegenvoorbeelden zijn er wel, maar op staan op het internet.
    Die voorbeelden staan buiten de wereld van hun filterbubbel.
    De wereld van de politieke-correctheid.

Naar Cognitieve dementie

, of site home

·.

Bronnen bij Cognitieve dementie: filtering

2 mrt.2021