Cognitieve dementie

Inleiding

Cognitieve dementie wordt hier als term gebruikt voor een dusdanig (niet-) functioneren van de menselijke geest dat het individu niet of in sterk verminderde mate waarde toekent aan de realiteit ten opzichte van de door dat individu ingebeelde realiteit. Wat kan slaan zowel op de realiteit als geheel als delen en zelfs sterk afgebakende delen ervan.

Dit maakt deel uit van het algemene probleem van de relatie tussen realiteit en het interne beeld ervan, zoals het meest systematisch geformuleerd door Alfred Korzybski  uitleg of detail : "The map is not the territory"  . Cognitieve dementie is daarvan een extreem geval en zou dus eigenlijk zeldzaam moet zijn. In de maatschappelijke praktijk blijkt het dusdanig veel voorkomend dat er al van oudsher beschrijvingen van bekend zijn, het meest beeldend zijnde die van het sprookje van "De Nieuwe Kleren van de Keizer":

Tonende: een groep of cultuur kan ertoe gebracht worden iets te zien dat voor ieder los individu zichtbaar totaal niet overeenkomt met werkelijkheid. Hedendaagse voorbeelden zijn opgesomd hier  , en individuele gevallen hier  .

Hier wordt de werking van dit proces beschreven, dat niet alleen een sociaal-psychologische maar ook een neurologische achtergrond blijkt te hebben. Dat laatste verklarende zowel de veelvoorkomendheid als de ernst van het verschijnsel. Met als bekendste uitingsvormen religie en ideologie. En aan het einde ervan illustraties uit de maatschappelijke praktijk die net zo beeldend en net zo ernstig zijn als het bovenstaande.

Dit artikel kan zelfstandig gelezen worden, maar een ook in alle andere mogelijke opzichten nuttige voorbereiding is het doornemen van de structuur wen werking van het brein door middel van het interactie overzicht-met-plaatjes hier  , en in meer detail de neurologie van de hersenstam  die de stoffen werkzaam in het proces levert, en daaropvolgend dat over de neurologie van de emotie-organen  , die de onderliggende "mechaniek" beschrijven. De daarboven draaiende taalprocessen zijn beschreven hier uitleg of detail.

Naamgeving

Cognitie is een algemene term voor (stukken) kennis of informatie in het bewuste brein, wat zich afspeelt in de grote buitenkant genaamd de "cortex"  , bestaande uit een vel in vele kronkels gevuld met miljarden neuronen, het groene vel rechts - daaronder opgevuld met de verbindingen tussen de neuronen die trouwens de meeste ruimte in beslag nemen.

De cognities zijn patronen van afvuren van de neuronen, bepaald door het bij geboorte vastgelegde verbindingenpatroon, plus door ervaringen ontstane versterkingen of verzwakkingen van die verbindingen, dat laatste zich kunnen uitstrekkende tot blokkades. Voor een korte beschrijving van hoe dat werkt, zie hier  .

De algemene term "dementie" wordt gebruikt voor fysiologische storingen in dit systeem, de meest bekende zijnde Alzheimer. Bij Alzheimer, een ouderdomsziekte, is de fysiologische schade zichtbaar door het ontstaan van "plaques" van aan elkaar klevende eiwitten die witte gebiedjes van afstervende hersencellen vormen, daardoor de vuurpatronen in de cortex verstorend. Dit soort ziektes zijn grotendeels ongeneselijk en onomkeerbaar.

Cognitieve dementie (of cognitieve ziekte) wordt hier gedefinieerd als die vorm van storingen niet veroorzaakt door fysiologische processen, maar door bepaalde veranderingen in de verbindingen aangebracht door ervaringen. Omdat die veranderingen ontstaan gedurende het leven, zijn ze in principe omkeerbaar, dus te genezen. De praktijk wijst echter uit dat dit op zijn minst moeilijk is.
    Genezingen kunnen ook spontaan optreden bij fysiologisch of geestelijk trauma, maar vergen meestal intensieve behandeling met "cognitieve medicijnen", voor individuele gevallen bekend onder de naam "cognitieve therapie"  . Voor religie eist dit uitzonderlijk veel geesteskracht en ongeveer vijf jaar deprogrammeren uitleg of detail en is zeer zeldzaam.

Verschijnselen

De meest duidelijke uitingsvorm van cognitieve dementie is als men zelf de van de realiteit afwijkende beelden in de eigen geest gaat beschrijven - de sociale omgeving noemt dat dan "hallicunaties": het zien van dingen die er niet zijn. Wat als meest voorkomende en bekendste subgroep heeft het verschijnsel "religie" - het collectief zien van dingen die er niet zijn. En daar dan bovendien een groot belang aan hechten. En in de ernstigere gevallen: een belang groter dan aan werkelijke dingen.

Het hechten van belang aan hallucinaties groter dan aan bestaande dingen is een overduidelijk ernstige vorm van cognitieve dementie. Eentje die al optreedt op jonge leeftijd, door middel van besmetting via taal. Binnen deze besmetting treden soms individuele gevallen op van "Nóg meer zien dan er is", zogenaamde "verschijningen" - binnen het christendom zoals die van Maria:

Alle leiders binnen religies hebben in mindere of meerdere mate last van "verschijningen", af te meten aan de intensiteit waarmee ze hun boodschap verkondigen. In de Joodse godsdienst heb je een speciaal soort rabbijnen, en in de islam een speciaal soort imams, door niet-aanhangers "haatimams" gedoopt.

Hoewel de uitingsvormen van deze ziektes vaak emotioneel zijn, vallen ze toch onder "cognitieve ziektes", omdat ze in zeldzame gevallen (ergens in de promillen) toch omkeerbaar blijken  . Dit gaat meestal in de vorm van "zelf-behandeling", en kost gemiddeld iets in de buurt van vijf jaar, indien besmet op jonge leeftijd wat meestal het geval is.

Indien gevrijwaard van deze jeugdige besmetting, kan dit ook op volwassen leeftijd optreden  . Dat is wat bedoeld wordt met "cognitieve dementie" of "cognitieve ziekte" in de nauwere betekenis. De hallucinaties hebben dan meestal geen fysieke equivalenten, maar hebben de vorm van ordeningsvormen van de fysieke werkelijkheid, bekend onder diverse namen waarvan het bekendst is "idee". In de vorm waarin een individueel idee wordt overgebracht aan anderen als manier om de werkelijkheid te zien, heet het "ideologie": de leer van het "idee".

Nu kan er heel veel onder "idee" en "ideologie" geschaard worden, maar in de nauwere en gebruikelijke betekenis is het "idee" een "ordening van de werkelijkheid", of een vorm van "verbanden zien". Bij ideologie stelt men, net als bij religie, dat die ordening gaat boven de werkelijkheid zelf. De laatste extra voorwaarde is voor zover bekend als eerste geformuleerd door de Griekse filosoof Plato, en daarom heet "ideeënleer"  of ook wel Platonisme. Aanhangers van een ideologie proberen hun ideologie vaak wel verbaal hun ideologie vrij te pleiten van een ideologie te zijn (voorbeeld: politiek-correcten vinden zichzelf niet politiek-correct), maar dat behoort tot het verschijnsel van ideologie zelf: men heeft het idee dat het idee reëel is.

Er zijn dus nu twee soorten hallucinaties: die van de eerst soort slaat op directe beelden van de werkelijkheid die er niet zijn, die van de tweede soort slaat op "ordeningen van de werkelijkheid" die er niet zijn. De tweede is in dit opzicht dus minder ernstig dan de eerste.

Verzamelwoorden KoeDaar staat tegenover dat de tweede soort moeilijker te detecteren is. Er zijn namelijk ook "ordeningen van de werkelijkheid" die wél bestaan in de werkelijkheid. Zo is de ordening genaamd "koe" niet een hallucinatie, omdat op grond van deze ordening voorspellingen kunnen worden gedaan, van de vorm: "Dit beest is zwart-wit gekleurd en lijkt te behoren tot de ordening 'koe' - en heeft vermoedelijk uiers". Die voorspelling kan worden getoetst, waarna ze al dan niet juist blijkt, en de ordening bevestigd, aangepast, of verworpen kan worden. In het geval van "koe" blijkt dit, met enige correcties, een werkende ordening te zijn.

Het bepalen of een "ordeningen van de werkelijkheid" al dan niet een hallucinaties is, is lastig zolang men niet de moeite neemt om op grond ervan voorspellingen te doen. Ordeningen dienen daarom altijd aan de werkelijkheid getoetst te worden. Waarbij vooraf al deze regel geformuleerd kan worden, als regel 0:
  Ordeningen van de werkelijkheid die de begrippen "Alles" of "Niets" gebruiken, of de menselijke equivalenten "Iedereen" of "Niemand", zijn hallucinaties.

Dit omdat, ten overvloede, omdat "Alles" equivalent is aan "oneindig" en de werkelijkheid eindig is, en omdat "Niets" niet bestaat in de werkelijkheid. Overtredingen zijn er in grote hoeveelheden, zie hier  .

En meteen opvolgend dus regel 1:
  Wie ordeningen van de werkelijkheid gebruikt zonder die ordeningen aan de werkelijkheid te toetsen, heeft last van hallucinaties.

En direct daarmee samenhangend regel 2:
  Het toetsen van ordeningen van de werkelijkheid aan de werkelijkheid is datgene dat bekend staat als "gezond verstand".

Met deze drie regels is al een dusdanig groot deel meegenomen van de in de wereld van de menselijke communicatie zich voortplantende hallucinaties, dat het restant voorlopig onbelangrijk is. Tot de genoemde drie behandeld zijn.

Het onderhouden van een enkel geval van deze hallucinaties komt overeen met het hebben van een beperkte hoeveelheid fysieke schade aan het brein: op een lokale plek werkt er iets niet maar de rest is oké. Die laatste zijn fysiek overkomelijke gevallen, en dat geldt ook voor de cognitieve versie. Het individu raakt meestal op één of andere manier weer bekend met de werkelijkheid, en past zijn geest aan zodanig dat hij om de beschadigde plek heen kan werken of geneest de beschadigde plek. In fysieke gevallen is bekend dat schade zo groot als de afwezigheid van een helft van de cortex, het deel dat dit soort werkzaamheden doet, bij geboorte tot enigszins normaal leven kan leiden    - het brein kan zich in hoge mate aanpassen.

In de praktijk zijn dit echter de zeldzame gevallen. De werkelijkheid is dat een situatie waarin het brein geconfronteerd wordt met een conflict tussen haar beeld van de werkelijkheid en de werkelijkheid zelf, dat brein een "alarm", "fout", of "onaangenaam" signaal afgeeft. Als er niet meteen correctie plaatsvindt, en de ervaringen zijn van de regelmatige soort, komt er met regelmaat een "alarm"-signaal. Het brein heeft daarop diverse reacties, bijvoorbeeld het ontwikkelen van een filter tussen de waarnemingsorganen en verwerkingsonderdelen waardoor de werkelijkheid er anders uitziet, of het blokkeren van de betreffende signalen uit de werkelijkheid  .

Het eerste proces is zeer bekend uit het dagelijkse leven, en met  illustratieve namen die van "wensdenken", "een gekleurde/roze bril op hebben", enzovoort.

Het tweede proces is ook bekend, met namen als "een blinde vlek hebben", "een bord voor de kop hebben", enzovoort.

Of beide gevallen samen nemend: het onderhouden van "een geheel eigen wereldbeeld of perspectief"  .

Cognitieve dementie is een neurologisch fenomeen, zodat het tweede verschijnsel een wetenschappelijke naam is gegeven: "compartimentalisatie". Dat is een bekend en nuttig verschijnsel op zich: om moeilijke taken te kunnen uitvoeren, kan de bewuste geest bepaalde andere taken uit haar systeem halen - indien  het onbewust gebeurt, heet dit ook wel "verstrooidheid". Deze vorm is in principe tijdelijk en omkeerbaar.

Het proces van "alarm" en dergelijke heeft ook een mooie wetenschappelijke naam: dat is "cognitieve dissonantie".

Het derde behoeft dat niet, want het dagelijkse "filteren" is ook wetenschappelijk toepasbaar - voor het mooi kan je daar "cognitief filteren" van maken.

Dus "cognitief filteren" en compartimentalisatie zijn reacties op cognitieve dissonanties.

Omdat vooral compartimentalisatie als neurologisch proces redelijk onbekend en niet geheel duidelijk omschreven is, hier een praktisch voorbeeld (de Volkskrant, 26-10-2016, door Maarten Keulemans):
  Amerikaan krijgt dreun op zijn hersens en spreekt opeens Spaans

'Het ging gewoon vanzelf. Alsof het mijn tweede natuur was.' Familieleden in de VS keken raar op toen de 16-jarige Amerikaanse tiener Rueben Nsemoh na een klap tegen het hoofd opeens alleen nog maar Spaans bleek te praten. Een taal die hij daarvoor niet beheerste ...

Een soort verhaal dat al eerder rondzong in de gewone en populair-wetenschappelijke media, zonder veel wetenschappelijke opvolging. In dit geval staat er de essentiële aanvullende informatie bij (natuurlijk kan je niet zomaar een taal geleerd hebben):
  ... een malle foutmelding van het brein, vertelt onderzoekster Angela de Bruin van het Baskische centrum voor taal- en hersenonderzoek BCBL. 'Door bijvoorbeeld hersenletsel heb je opeens alleen nog maar toegang tot een bepaalde taal waarvan je je niet eens bewust was dat die nog ergens in je hersenen zat.' Ook bij Nsemoh zat het Spaans wel degelijk ergens onder de oppervlakte, blijkt bij nadere beschouwing: zijn broer en vrienden spreken de taal vloeiend.

Het is dus geen 'malle foutmelding', maar een door een trauma veroorzaakte opheffing van een neurologische blokkade (meer informatie over neurologie vanaf hier  ) - een compartimentalisatie. Die dus ook door een trauma opgewekt kan worden, laat dit geval ook zien want zijn Engels raakte geblokkeerd.

En de schok-gevallen laten ook meteen duidelijk het mechanisme zien: wat er bij een schok in de hersenen gebeurt, is het vrijkomen van grote hoeveelheden neurotransmitters, met in ieder geval zeer veel noradrenaline, de neurologische variant het hormoon adrenaline. Die jaagt het systeem op. Gedetailleerdere beschrijvingen van deze processen doen vermoeden dat de daadwerkelijke blokkerende neurotransmitter acetylcholine is, de tegenspeler van het veel bekendere dopamine  .

Al de eerder genoemde processen zijn in feite natuurlijk ook neurologisch processen, met neurotransmitters in een centrale rol.

Verklaringen

Daar cognitief filteren en compartimentalisatie ook nuttige processen zijn, is de vraag: Wanneer en hoe worden ze tot cognitieve dementie?

Dit gaat dus over de verandering van een aanpasbare situatie naar eentje die in hoge mate vast ligt. Dat proces is in de psychologie bekend genoeg, in vele vormen, één waarvan zijnde de "valkuil" : aanvankelijk normale situaties veranderen eerst langzaam en dan steeds sneller in situaties waarin mensen hun eigen gedrag niet meer kunnen veranderen. Van fobieën tot drugsgebruik: ze zijn allemaal begonnen als valkuilen.

Een situatie verandert van normaal in een valkuil, als een zich voordoende situatie die correctie behoeft, zoals ietwat te veel drinken of ietwat te veel angst voor spinnen, niet meer gecorrigeerd wordt door daadwerkelijke waarneming: je bent een dag brak en zegt tegen jezelf "Dat niet meer" of je zegt tegen jezelf "Nederlandse spinnen bijten niet", maar juist versterkt: je bent een dag brak en daardoor voel je je slecht en ga je nog wat meer drinken, en de angst voor de spin maakt je gevoelig voor angst waardoor je angstiger wordt voor de spin.

De eerste valkuil is meer van de fysiologische soort - het eindigt in situaties die psychologische of zelfs psychiatrische behandeling behoeven. Het twee geval is meer cognitief. En het laat tevens zien waar het principiële probleem ligt: daar waar de mens verandert van een recht-toe-recht-aan handelaar reagerende op prikkels, naar waar hij over zijn reacties gaat nadenken.

Nu is het bijzonder onorigineel om "nadenken" voor te stellen als een cirkel(proces): je hebt een zaak die zich voordoet als probleem, en je gaat in je geest de omgeving van die zaak verkennen, om uiteindelijk weer op de zaak zelf terug te komen. Schematisch: een cirkel.

Bekend genoeg en vrijwel zeker ook uit eigen ervaring is dat dit niet een eenmalig proces is: die cirkel wordt een aantal keren doorlopen. Als dat erg veel keren gebeurt, is er zelfs een naam voor: "piekeren". Of beter: diverse namen, zo gewoon is het verschijnsel.

De cruciale vraag is: Wat gebeurt er na één keer de cirkel te hebben doorlopen? En meest significant: Wat gebeurt er nadat de cirkel de eerste keer is doorlopen? De praktijk leert: de volgende cirkels zijn heel vaak hetzelfde.

Aangezien de cirkel het gevolg is van een botsing tussen werkelijkheid en ingebeelde werkelijkheid, zijn er drie mogelijkheden. Vanwege het cruciale belang even apart gerubriceerd:
  Na de eerste denkcirkel is:
1: het beeld van de werkelijkheid even ver van de werkelijkheid als voorheen.
2: het beeld van de werkelijkheid dichter bij de werkelijkheid als voorheen.
3: het beeld van de werkelijkheid verder van de werkelijkheid als voorheen.

Geval 2 is al benoemd: dat is piekeren en zijn equivalente verschijnselen. Geval 1 is prachtig: probleem opgelost. Geval 3 is ons ziektegeval: het leidt tot cognitieve dementie.

Een poging tot weergave in plaatjes. Onder de lijn van het dagelijkse leven in groen, hoe de mens die waarneemt in blauw, en zijn gedachten erover in het zwart:

De pijltje geven het tijdsverloop aan, iets dat eigenlijk alleen plaatsvindt in de hersenen - de rest heeft daar geen besef van. Weergegeven is dat bij lichte tot matig "onverwachte" gebeurtenissen in de realiteit er een stijging in de alertheid optreedt, zowel bij dalen als bergen oftewel positieve als negatieve - bekend is dat de reactie op negatieve afwijkingen een stuk sterker dan die op positieve

Nu gebeurt er iets sterk "onverwachts" - een "botsing"- een "cognitieve dissonantie":

De geest raakt in staat van alarm, constateert een ernstigere fout in zijn waarnemingsbeeld - een cognitieve dissonantie. Als alles nog steeds goed gaat dan stelt hij zijn waarnemingbeeld bij, ondanks dat dat dan een sterkere bijstelling is.

Hier gaat om gevallen van ideologie, waarin het waarnemingsbeeld niet word bijgesteld, en men gaat "nadenken". Dat nadenken stel je dus voor als een cirkel:

En om "hobbel" in de werkelijkheid te vermijden, de nare gevoelens van de cognitieve dissonantie te ontlopen, past men de geest aan - de cirkel sluit niet meer en draait een beetje naar binnen.

En maak hiervan een herhaald proces, zoals dat hoogstvermoedelijk in de slaap  plaatsvindt wanneer de gebeurtenissen van de afgelopen dag worden doorlopen, en de cirkel wordt dit:

De geest raakt in de knoop. Progressief, met de drie genoemde gevallen als drie stadia van de ernst van in de knoop geraakt zijn.

De drie gevallen beschrijven ook heel aardig de stand van geestelijke ontwikkeling of beschaving op het veld van denken of praten over die ontwikkeling of beschaving: geval 1 vindt men in de praktijk eigenlijk alleen maar in de wetenschappen, en dan weer alleen in de natuurwetenschappen. Wat meteen ook veel zegt over de overige wetenschappen, want buiten de natuurwetenschappen heeft men, diep in zijn hart, een ontzettende hekel uitleg of detail aan de natuurwetenschappen omdat die beweren te werken met een objectieve werkelijkheid, en de mensen die niet in de natuurwetenschappen werken hebben vrijwel unaniem een ontzettende hekel aan een objectieve werkelijkheid, omdat dat ze dan geen of heel moeilijk een eigen mening kunnen hebben  . Het is veel leuker om te vinden dat de maan van groene kaas is, want daarover kan je eindeloos discussiëren. Dat de maan van steen is, kan je controleren, en als je het weet, houdt het op en dat is saai.

Overigens: mensen in het gewone leven hebben hier veel minder last van, en doen gewoon hun ding: krijg je iets er met een gewone hamer niet in, pak je een zwaardere. Ze kunnen wel soortgelijke problemen ondervinden, problemen waarbij zaken uit de hand lopen, maar die spelen zich meestal af op het veld van de intermenselijke relaties - de pure psychologie. Dat is hier niet het onderwerp.

Het veld hier is dat van de sociaal-psychologie: de interacties tussen denkbeelden over de wereld en de individuele denkwereld. Een terrein dat duidelijk niet tot de natuurwetenschappen behoort, en dus leidt aan geval 2 of geval 3.

Geval 2 is veelvoorkomend: men houdt aan het eenmaal ingenomen standpunt vast. Op allerlei terreinen bekend onder diverse namen, met misschien meest overkoepelend: "conservatisme". Of in een uitspraak toegeschreven aan de natuurkundige Max Planck die zelf iets echt nieuws bedacht: "Nieuwe ideeën worden niet overgenomen doordat mensen ze overnemen, maar omdat mensen die de oude ideeën hebben doodgaan". Dit komt dus zelfs voor in de natuurwetenschappen waar het meer systematisch is beschreven door Thomas Kuhn in The Structure of Scientific Revolutions  .

Buiten de natuurwetenschappen lijkt geval 3 dominant. Of misschien lijkt dat zo voor een natuurwetenschapper, omdat hij iets anders gewend is - alle kijken is relatief. Maar dat het zeer veel voorkomt, staat vast.

Een aardig voorbeeld omdat het in cijfers kan worden uitgedrukt, is het probleem van het aantal slachtoffers van Stalin of Mao. Sinds het idee "slachtoffers van Stalin/Mao" opdook, zijn er mensen geweest die dat "probleem" hebben getracht op te lossen. De eerste kwam met een getal - zeg 1 miljoen. Dat vond men op een gegeven moment geen goede oplossing van het probleem. Dus ging nummer 2  het probleem oplossen. Die kwam met 2 miljoen. Ook dat vond men geen goede oplossing voor het probleem, dus ging nummer 3 aan de slag. Enzovoort. De huidige stand voor het geval Stalin is 60 miljoen  . Doortrekken naar de toekomst laat zien dat ergens over een jaar of twintig het aantal slachtoffers van Stalin het totaal van de mannelijke bevolking van de Sovjet-Unie in die tijd zal overschrijden. Overigens: bij de 60 miljoen van Stalin kan je ook nog de 25 miljoen van Hitler optellen, en dan zit je al aardig in de buurt.
    Er is ook een Nederlandse versie: die van het aantal gruweldaden begaan in Indië - ook dat neemt met iedere publicatie toe  .

Een overduidelijk cirkelproces, met die afwijking dat als je het op papier uitvoert, de cirkel naar buiten draait, terwijl het geestelijk, waar ze hier over hebben, een naar binnen draaiende cirkel is: men is duidelijk blind voor de werkelijkheid.

Het Stalin-geval is ook een voorbeeld van de sociale component van het proces: de reden dat iedere opvolgende oplosser van het probleem met een hogere uitkomst komt, is omdat die nieuwe oplosser graag een afzet ziet voor zijn nieuwe oplossing. En de sociaal-maatschappelijke omgeving waarin hij zit, staat zeer negatief ten opzichte van Stalin. Dus je krijgt afzet van jouw oplossing als de de nieuwe oplossing hoger maakt dan de oude. Enzovoort.

Hetgeen bevestigd wordt door een vergelijkbaar probleem: het aantal slachtoffers van de oorlog in Vietnam. Dat aantal is vrijwel constant en dus niet onderhevig aan het "Stalin/Mao"-proces. De reden is het ontbreken van de sociaal-maatschappelijke drang om dat getal hoger te krijgen. De geschiedschrijving wordt hier gedaan door de daders.

Dit is dus tevens een illustratie van de samenhang tussen het proces in het individu en het proces in de maatschappij: door het proces in de maatschappij heeft het individu een beeld van de werkelijkheid waardoor in zijn hoofd een proces plaatsvindt dat de werkelijkheid verder vertekent. En als hij die uitkomst publiceert, draagt hij dus bij aan de maatschappelijke vertekening. Waardoor het volgende individu ... Enzovoort. Voor een uiterst illustratieve beschrijving van het proces, direct vanuit het veld van de maatschappelijke praktijk en van een lijder aan het proces zelf, zie hier uitleg of detail .

Aan de situatie van het bestaan van een verschil in het hoofd van één of meerdere personen tussen werkelijkheid en het beeld van de werkelijkheid kan je ongetwijfeld meerdere kwalificaties geven, maar hier is het uitgangspunt, zeg maar: het axioma, dat dit slecht is, met "slecht" in de evolutionaire zin: het leidt tot disfunctioneren en uitsterven.

Klassen

Met dit als aanname, kan je de gevolgen van de situatie van een zichzelf versterkende afwijking kwalificeren als leidende tot:
  1: Stupiditeit  uitleg of detail
2: Blindheid  uitleg of detail
3: Rigor  uitleg of detail
4: Gestoordheid  uitleg of detail
5: Kwaadaardigheid  uitleg of detail
66: Ineenstorting  uitleg of detail

Hetgeen in volgorde van ernst is. Deze hoofdkwalificaties zijn de grenzen van het spectrum, waarbij die grenzen net als hun verdere indeling natuurlijk altijd een mate van geleidelijkheid vertonen a href="../methoden/menswetenschappen_regels.htm#groep_vaagheid" target="_blank">  .

Domheid is hier de samenvatting van de vele gevallen waarin men als gevolg van de vertekening uitspraken doet die makkelijk aantoonbaar niet juist zijn. Een voorbeeld van domheid is dit:

De regel van verbod afdrukken (nummer 2), en dan beweren dat het wel mag. Dit is ook bij politieke-correctheid uitleg of detail  het gematigde stadium. Ander bekend en verwant fenomeen: als vrouw een kind baren, wetende dat mannen dat niet kunnen uitleg of detail , en dan beweren dat man en vrouw volkomen gelijk(waardig) zijn uitleg of detail . Let ook op het refereren aan "hogere machten": grondwet, EVRM.

Blindheid komt ook voor buiten dit verschijnsel - zelfs tijdens een natuurwetenschappelijke opleiding krijg je een groot aantal vooropgestelde opvattingen mee, terwijl een aantal daarvan, onbewust, het oplossen van bepaalde problemen in de weg staat. Het overwinnen van deze blindheid is voorbehouden aan een kleine subgroep, en bekend als bijvoorbeeld het "Eureka!"-moment.
    Hier gaat het om de gebruikelijke ernstigere vormen van blindheid, zoals deze:

Het bewaard blijven van de moskee gewijd aan Allah bij de Zuidoost-Aziatische tsunami van 2004 zien als een teken van de Goedheid en Almacht van Allah. Voor een seculier voorbeeld, zie hier uitleg of detail .

De derde, rigor oftewel stijfkoppigheid, is een tweelingbroer van blindheid: blindheid leidt vrijwel altijd tot stijfkoppigheid en stijfkoppigheid leidt bijna altijd tot blindheid. Zie de voorbeelden hier uitleg of detail .

De overgang naar kwaadaardigheid is ook weer van de geleidelijke soort. Toch is er hier een redelijk helder criterium aan te geven: daar waar er gelogen wordt. Ook daarvan is er een illustratie in het laatste voorbeeld. Bovenaan staat: "Demonstreren is een recht volgens grondwet en EVRM" (EVRM = Europeese Verdrag voor de Rechten van de Mens). Hier wordt dus beweerd dat in de grondwet en het EVRM staat dat demonstraties nooit verboden mogen worden. Dat is een leugen. Met de bedoeling de lezer te misleiden. Hier begint kwaadaardigheid.

Stap twee is de contradictie. Een enkelvoudige leugen kan misschien nog op zichzelf ontstaan, bij het uiten van een contradictie, als de werkelijkheid én haar tegengestelde in één uiting worden samengebonden, is dat nauwelijks nog voorstelbaar zonder intentie tot liegen. En dus bedriegen. In tegenstelling tot wat men zou denken, is dit heel gewoon, en zijn er zelfs losse termen die dit doen, bekend als "oxymoron"  . Het belangrijkste algemeen maatschappelijke oxymoron van eind 20ste en begin 21ste eeuw is dit:
  Als gekleurde etnie uit je thuiscultuur of -land vluchten vanwege de grote achterlijkheid of gevaarlijkheid ervan naar westerse landen, in die westerse landen een grote sociaal-maatschappelijke achterstand hebben, en dan beweren dat die achterstand de schuld is van blanke bewoners van die westerse landen.

En hiervan bestaan er eindeloos veel meer gedetailleerde variaties. En ook hierin zit natuurlijk een ideologie, en wel deze: "Alle culturen zijn Gelijk en Gelijkwaardig". Oftewel: een nauwe verwant van "Man en vrouw zijn Gelijk en Gelijkwaardig". Praktische voorbeelden vanaf hier uitleg of detail .

De derde fase van domheid naar kwaadaardigheid is daar waar degene die liegt degene die de werkelijkheid verwoordt gaat bestrijden. Dat bestrijden is natuurlijk lastig want de werkelijkheid ligt aan de andere kant, dus hanteert men andere methodieken, met als één na voornaamste die van de "loze" begrippen ("Gelijkheid", "Mensenrechten" enzovoort), en als voornaamste die van het Ad hominem  : men bestrijdt niet de mening maar maakt de persoon zwart, meestal met deugtermen zoals alles vallende onder "moraal" en ook meestal met als eindpunt "Hitler" of "Holocaust". Na één persoonlijke aanval is "kwaadaardigheid" al uiterst waarschijnlijk, en na twee is het menselijk gezien zeker.  

De Etnische en Culturele Gelijkheids-ideologie is door het bestaan van etnische en culturele verschillen in de werkelijkheid dusdanig kwaadaardig, dat deze zich dreigt te ontwikkelen richting etnische burgeroorlog  .

Gradaties

Het voorgaande zijn de hoofdkwalificaties - de grenzen van het spectrum. De volgende stap naar meer detail is de ernst van het geval binnen de grenzen.

De ernst van het specifieke geval hangt overduidelijk af van twee hoofdfactoren: de grootte van het conflict tussen ingebeelde en echte werkelijkheid, ook wel: de ernst van de cognitieve dissonantie, en het aantal keren dat de dissonantie wordt doorlopen.

Hier de voornaamste slachtoffers van cognitieve dementie, in groepen - in volgorde van ernst:
Groep Inspiratiebronnen
1: Joden, religieus Dat Verschrikkelijke Boek
2: Joden, seculier Geld, cynisme, Armageddon
3: Moslims Een bijna net zo Verschrikkelijk Boek
4: Christenen Een "Doorgedraaid Andere Wang" Boek
5: Overige gelovigen, type hindoes Diverse
6: Overige gelovigen, "Aziatisch" Diverse
7: Ideologen, links "De Gelijkheid der Culturen"
8: Ideologen, divers Veel

Het in de huidige tijd (2016) ernstigste maatschappelijke geval van ideologie is dat van de politieke-correctheid, waartoe ook de al genoemde Etnische en Culturele Gelijkheids-ideologie behoort. Dit is dus niets anders dan dit proces van koppeling van sociale en pyschologische naar binnen gekeerde denkspiralen.

Gevolgen, neurologisch

Neurologisch onderzoek naar de gevolgen van cognitieve dementie zijn natuurlijk het makkelijkst aan de ernstigste vormen ervan. Maar die ernstigste vorm is die van religie, en neurologisch onderzoek naar religie is natuurlijk taboe. Omdat een overgroot deel van de wereldbevolking lijdt aan religie, en die mag je niet "wegzetten" als lijdende aan een ziekte, zeker niet omdat de niet-lijders bij overgrote meerderheid blank zijn.

Desalniettemin is er één zo'n onderzoek bekend. Dat maakt gebruik van een standaardtechniek om hersenbeschadiging te detecteren: vervorming van optische waarneming (illustratie van hier  ):

Links het plaatje dat de patiënt krijgt voorgelegd en gevraagd te reproduceren, midden het resultaat voor het typische geval van schade aan de rechter hersenhelft, en rechts met schade aan de linker.

Datzelfde soort onderzoek is ook ooit eens toegepast in het kader van religie (Leids universiteitsblad Mare, 20-11-2008, door Bart Braun  ):
  Ongelovige ziet het grotere geheel

Atheïstische en bevindelijk gereformeerde studenten hebben niet alleen een ander wereldbeeld; ze nemen de wereld ook daadwerkelijk anders waar. ...

 Dr Lorenza Colzato heeft een papiertje met letters bij zich. De vinger van de psychologe volgt de letter S, die is opgebouwd uit allemaal losse letters O. ‘De atheïst ziet eerst de S, de calvinist ziet eerst de O’s’, legt ze uit. In haar recente publicatie in het vooraanstaande vakblad Plos One gebruikte ze vierkanten die waren opgebouwd uit driehoekjes, maar het effect is hetzelfde: bevindelijk gereformeerde studenten zien de details beter, atheïstische studenten hebben meer oog voor het grotere geheel.   ...
    In vergelijkbaar onderzoek stelden wetenschappers al eens vast dat Aziaten een holistischer kijk op hun stimuli hebben dan Amerikanen. Colzato: ‘Daar ligt de focus op cultuur. Ik wilde juist weten wat het effect van religie was. In Nederland kan dat, omdat religie en cultuur goed te scheiden zijn: mensen hebben dezelfde cultuur, maar verschillende godsdiensten. ...’
    Is die cultuur wel zo hetzelfde? Bevindelijk gereformeerden staan bekend als een hechte en relatief gesloten groep. Ze hebben hun scholen, hun eigen krant (het Reformatorisch Dagblad) en een eigen partij (SGP). Televisie is uit den boze, en Internet mag alleen als er strenge filters zijn geïnstalleerd.
    Colzato: ‘Dat klopt, elk geloof brengt ook een stuk cultuur met zich mee. Maar deze mensen zijn wel in Nederland opgegroeid. Ze eten stamppot, ze studeren in dezelfde stad.’
    Bovendien, benadrukt ze, is ze niet specifiek geïnteresseerd in de effecten van calvinisme, maar in die van religie in het algemeen. ...
    De onderzoekers hebben hard hun best gedaan om ervoor te zorgen dat de twee groepen afgezien van hun geloof zo min mogelijk verschillen. Wat betreft intelligentie, geslacht, etniciteit en leeftijd zijn ze vergelijkbaar. ...
    Atheïsten en bevindelijk gereformeerden hebben niet alleen een verschillend wereldbeeld, zo blijkt, maar ze nemen ook daadwerkelijk anders waar. ...

In zowel het onderzoek met Aziaten als het Nederlandse blijkt dus dat gelovigen een waarnemingsveld hebben dat minder op het geheel en meer op de onderdelen is gericht van ongelovigen - Aziaten hebben geen monotheïstische religie.

Dat dit tevens een verschil is in cognitieve capaciteiten, wat intuïtief natuurlijk al zo is, blijkt uit een tweede zeldzaam onderzoek (de Volkskrant, 27-04-2012, van verslaggever Maarten Keulemans):
  Analytisch denken schakelt God uit

... Mensen die analytisch denken, zijn daarna minder geneigd om in God te geloven, hebben psychologen ontdekt.
    Dat suggereert dat mensen er twee gescheiden denksystemen op nahouden: een 'onderbuikgevoel' voor onder meer godsdienst, en een meer analyserende manier van denken.
    ... de Canadese psychologen Will Gervais en Ara Norenzayan in het vakblad Science. ...
    Gervais en Norenzayan baseren zich op een reeks experimenten waarbij ze ruim 650 proefpersonen uit alle lagen van de bevolking met puzzeltjes en foto's aanzetten tot analytisch denken (zie kader). Telkens was het effect hetzelfde: na de opdracht scoorden de vrijwilligers lager op een meetlat voor gelovig denken dan deelnemers die een neutrale taak uitvoerden.

En het soort opdrachten is deze:
  A) Als 5 machines er 5 minuten over doen om 5 artikelen te maken, hoe lang doen 100 machines er dan over om 100 artikelen te maken?

B) Een slaghout en een bal kosten samen 110 dollar. Het slaghout kost 100 dollar meer dan de bal. Hoeveel kost de bal?

C) In een meer drijft een plak lelies. Iedere dag verdubbelt de plak in grootte. Als het 48 dagen duurt voordat de lelies het hele meer bedekken, hoe lang duurt het dan voordat de lelies het halve meer beslaan?

Hetzelfde soort vragen als in een IQ-test. Met in dit geval "verleiders" in de vorm van "gemakkelijke" antwoorden die je kan geven zonder echt goed na te denken.

De conclusie uit de twee onderzoeken is glashelder: religie tast het cognitieve denken aan, op een neurologisch niveau.

En er kan zelfs een numerieke schatting van worden gegeven, volgende uit de globale, sociologische, gegevens over IQ  . In China ligt dat op 105, en in Europa en Amerika op 100. Dat is alleen verenigbaar met de daadwerkelijke prestaties op wetenschappelijk en technisch niveau, met de veronderstelling dat het westerse gemiddelde gedrukt wordt door de aanwezigheid van een grote groep gelovigen van de schadelijke, monotheïstische, soort - die er niet is in China. Stel je de invloed van die groep op 50-50, dan zijn de IQ's in het westen voor gelovigen en niet-gelovigen respectievelijk 95 en 105 procent. Oftewel: gelovigheid van de schadelijke soort kost 10 IQ-punten (in werkelijkheid is vooral in Amerika de invloed van de gelovigen groter en het verschil in IQ dus ook).

Oorzaken, neurologisch

De oorzaak van dit proces is simpel: het is ingebouwd in het neurologische systeem. Dat wordt uitgebreider beschreven elders  , maar hier een korte samenvatting: Er zijn twee soorten geheugen en bijbehorend analyse-proces: het dagelijkse gebeuren en de analyse in abstracties of concepten. Het dagelijkse gebeuren wordt als scenario's van handelingen bekeken en opgeslagen, en daarnaast is er een tweede systeem dat eerst in abstracte concepten analyseert. Het uiteenrafelen in concepten wordt gedaan in de hippocampus. De manier waarop is niet ingebouwd, maar wordt geleerd tijdens het leven, duidelijkst zichtbaar bij kinderen. Dat wil zeggen: de concepten worden geleerd. Leren werkt door beloning en bestendiging van wat werkt, en afwijzing en verwijdering van wat niet werkt. Met hoe hoger de gevonden abstracties, de beter de voorspelkracht, hoe hoger de beloning en de afstraffing. Beloning en afstraffing werken in de hersens, zoals al gezegd, middels neurotransmitters, respectievelijk dopamine en acetylcholine.

De rol van dopamine als centrale factor in alle soorten van verslaving is standaardkennis.

Het ontwikkelen en bevestigd krijgen van hogere abstracties wekt ook dopamine op, en is dus, als alle processen die dopamine opwekken, potentieel verslavend. Die potentie wordt daadwerkelijk in mensen die gevoerd worden met de abstracties, concepten, van religie, met name omdat religie het idee koestert dat haar concepten niet getoetst hoeven en soms zelfs niet getoetst mogen worden aan de werkelijkheid.

Ideologie van de seculiere variant is daar een ietwat zwakkere versie van.

Religie en ideologie zijn het neurologisch gezien het gevolg van dopamineverslaving. Voor een individueel voorbeeld, zie hier  .

Oorzaken, sociologisch

De mens is een sociale diersoort, en sociale diersoorten zijn sociaal omdat hun gedrag wordt gestuurd door neurotransmitters die sociaal gedrag bevorderen. De eerste en sinds ongeveer 10 jaar (schrijven 2016) bekende sociaal-werkende neurotransmitter is oxytocine. Oxytocine wekt binding binnen een groep op, gepaard gaande met afwijzing van individuen buiten die groep (een groep is een afbakening met per definitie een binnen- en en buitenkant). Dit geldt voor alle soorten groepen, dus ook voor de mens met zijn vele sociale indelingen. In een groep waarin een bepaalde religie of ideologie al veel voorkomt, wordt die religie of ideologie definiërend voor die groep, en zal het voor alle groepsleden heel moeilijk zijn om van die religie of ideologie afstand te nemen. Waarbij bij religie geldt dat de besmetting met het idee al plaatsvindt in de jeugd.

Oftewel: de dopamineverslaving van religie en ideologie wordt ook groepsversterkt.

Gevolgen, psychologisch

Op individueel niveau, dat wil zeggen: dat van de psychologie, zijn de gevolgen van cognitieve dementie per specifiek geval variërend - het totale spectrum kan afgeleid worden uit de vele verzamelingen waarin specifieke persoonlijke gevallen worden beschreven, zoals die over Politieke-correctheid  , Ideologie  , Haatzaaien  en Landverraad  min of meer in volgorde van ernst, waarbij Haatzaaien en Landverraad staan voor het niveau van kwaadaardigheid.
    En aantal van de meest gedeelde en meest absurde gevolgen zijn verzameld in Denkfouten absurditeiten  , die allemaal over politiek-maatschappelijke zaken gaan. Hoe algemeen de bijbehorende denkverweking wordt, is geïllustreerd hier  .

Gevolgen, sociologisch

Het gevolg van cognitieve dementie ten gevolge van religie op maatschappelijk niveau zijn het makkelijkst zichtbaar op globale schaal. Daarvan zijn de meest fundamentele gegevens hier beschikbaar onder de noemer Sociologische structuren  als onderdeel van Psycho-socio-historie  .

Het belangrijkste gevolg van cognitieve dementie los van religie, dus in de westerse maatschappij, is politieke-correctheid. Het bestaan van een consensus omtrent zaken is gewoon en natuurlijk, ook dus in de wetenschap, maar politieke-correctheid onderscheidt zich door in eerste instantie niet over haar opvattingen te willen discussiëren, omdat het ideologieën zijn. En als ze gedwongen worden in interactie te gaan met anderen, volgt er voor de eigen kant terminologie op het niveau "Mensenrechten" (zie eerder: EVRM), "moraal" ("Zo ga je niet met mensen om") enzovoort, en voor die van de andere kant "fascisme", "Hitler" enzovoort, in grote meerderheid tevens van de soort "Ad hominem". Aan dat verschijnsel is een flink deel van deze website besteed, omdat het speelt in de machtsposities in de westerse maatschappij.

Herkenning

Cognitieve dementie is een ernstige en besmettelijke ziekte, die daarom actief bestreden moet worden wil er sprake zijn van menselijke vooruitgang. Maar aan bestrijding moet eerst herkenning vooraf gaan.

Er zijn een aantal verschijnselen waaraan men in het algemeen de cognitieve dementie ( de kans erop) kan herkennen:
  De gewone leugen (indien herhaald)
  Alle retorische trucs 
  De glasharde leugen  uitleg of detail
  Contradicties  uitleg of detail
  Spiegeling  uitleg of detail

Voor de religieuze varianten is herkenning simpel: religie gebruikt taal die expliciet wijst op uiet-bestaande zaken, en gebruikt ook vrijwel altijd expliciete symbolen om haar aanwezigheid aan te geven, en tips of regels zijn dus niet nodig. En eigenlijk is herkenning zelf niet zo nodig, want die openlijkheid betekent dat religieuzen zich ook al meestal langere tijd bewust zijn van de irrealiteit van hun geloof, en dus zo weinig vatbaar zullen zijn voor genezing, dat het de moeite nauwelijks tot niet loont.

De niet-religieuze varianten, die meestal pas in volwassenheid worden opgedaan, zijn beter vatbaar voor genezing en daarvoor heeft herkenning zin.

Het allereerste teken van niet-religieuze dementie lijkt sterk op dat van de religieuze variant: het gebruik van HOOFDLETTERS. Normaliter staan ze alleen aan het begin van woorden, bijvoorbeeld in een beroemd drietal: Gelijkheid, Vrijheid, Broederschap. Ze hoeven er niet eens concreet te staan maar je kan ze in de context van de omliggende taal vaak al horen aankomen: "Mensenrechten, "Internationale Rechtsorde", of nog makkelijker "Universele Rechten van de Mens" (dat woord "universeel" ...). Ook als ze zonder hoofdletters geschreven worden, staan die hoofdletters er wel, want de bedoeling van het gebruik van die woorden is dat de andere partij ze niet in twijfel kan en vooral niet mag trekken.
    Al de mensen die deze woorden gebruiken zin op zijn minst in matige maar voor het overgrote deel ernstig cognitief dement. Hun gedachtencirkels zijn allemaal van de naar boven draaiende variant.

Het in doorslaggevendheid tweede teken is dat van de glasharde leugen. Gewone leugens laat staan sociale leugentjes om bestwil worden hiermee natuurlijk niet bedoeld. Het gaat hoe om leugens die de werkelijkheid regelrecht weerspreken, zoals "Rusland rukt op naar het westen", "Israël is een vreedzame natie" , "Amerika is een vreedzame natie" , "Islam is Vrede", enzovoort. Een groot aantal hiervan (en hun weerlegging) is te vinden hier  . Van deze soort is het gebruik van één enkel exemplaar voldoende om met hoge mate van zekerheid (zij het natuurlijk niet absoluut) de diagnose van cognitieve dementie te kunnen stellen uitleg of detail .

Het derde teken is dat van het gebruik van retorische trucs en soortgelijke vormen van taalvervalsing. Dit vergt ietwat meer behoedzaamheid, en bijpassende regels zijn geformuleerd hier  . Het komt min-of-meer neer op het Amerikaanse gezegde: "Three strikes and you're out". Heel vaak is twee stuks al voldoende, afhankelijk van de ernst ervan. Tot de ergsten behoren natuurlijk het ad hominem ("Op de man spelen"), praeteritio ("Ik wil niet zeggen dat  ..."), en ad verecundiam ("Professor Weetal heeft gezegd ..."), maar eigenlijk is het moeilijk kiezen uit de lange lijst hier  .

Dit zal in het algemeen voldoende aanknopingspunten bieden, aangezien de slachtoffers over het algemeen gaarne en met nadruk hun boodschap willen uitdragen. Ze hebben namelijk een boodschap te verkondigen: het materiële en ideologische eigenbelang.

Bestrijding

De bestrijding van cognitieve dementie is qua beschrijving heel simpel maar in de praktijk ontzettend moeilijk gebleken: controleer je innerlijke geestelijke bevindingen met enige regelmaat aan de praktijk van de werkelijkheid. Dat is lastig, vooral als je ernstig in de knoop zit. De vermoedelijk beste manier is om te proberen je geest stapje voor stapje weer uit de knoop te halen - het omgekeerde proces van "het erin raken" te doorlopen:

Dat dat in de praktijk heel moeilijk is, blijkt eruit dat er vele geestelijke stromingen bestaan die er een punt van maken om die controle juist niet te doen. En daar komt weer dat rijtje van de vorige gevallen. En ook een lange rij manieren om het wel te proberen. Van psycho-analyse tot mindfulness.

Specifieke wel werkende methoden kunnen herkend worden aan de hand van de bekendere algemene groepen van werkende methoden, dat wil zeggen: de algemene groepen die enigerlei vorm van afweer hebben ontwikkeld tegen cognitieve dementie (in een volgorde aansluitend bij de vorige reeks):
Groep Inspiratiebronnen
1: Atheïsten Gezond verstand
2: Wetenschappers, algemeen Systematiek (beperkt)
3: Sciencefiction schrijvers Gezond verstand
4: Wetenschappers, natuur- Systematiek (sterk) en gezond verstand

Dit is volgorde van hoe sterk men in de denkmethodieken van de betreffende groep de stap van "Controleer in de werkelijkheid" heeft ingebouwd. Dat dit sterk is in de natuurwetenschap, blijkt uit de meer populaire representaties van haar methodiek  . Sciencefictionschrijvers scoren ook hoog, dat wil zeggen: degene die aan sociologische sciencefiction doen, omdat bij extrapolatie van huidige trends, je de onzin eruit moet halen, anders wordt de extrapolatie razendsnel absurd. In dit soort sciencefiction komt religie nauwelijks tot niet voor.

Wetenschappers die geen natuurwetenschappers zijn, weten wel hoe het hoort en moet, maar voor de meesten is in bijna alle relevante omstandigheden de druk van de politieke correctheid te groot - om je carrière te kunnen behouden, moet je toegeven aan de druk - leidende tot "fopwetenschap" zoals het meeste wat gedaan wordt in de sociologie  . De wetenschapper in het Leidse onderzoek heeft welbewust haar resultaten geen verdere publieke ruchtbaarheid gegeven:
  Ongelovige ziet het grotere geheel

... De onderzoekster maakt zich zorgen over de interpretatie van haar gegevens. ...

Zelfs wetende dit:
  ... ‘Dit is misschien wel de belangrijkste ontdekking die ik ooit heb gedaan’

En de wetenschappers in het Amerikaanse onderzoek zagen zich genoodzaakt in het artikel dit op te nemen:
  Dat betekent overigens niet dat gelovige mensen dom of irrationeel zijn, beklemtonen de Canadese psychologen Will Gervais en Ara Norenzayan in het vakblad Science.

Een aperte leugen: dat betekent het natuurlijk wel - zij het in allerlei gradaties. Maar dat is iets dat je absoluut niet mag zeggen, in het hogelijk religieus georiënteerde Amerikaanse continent. Daar is er geen enkele politicus die durft te beweren dat hij atheïst is - je bent meteen kansloos  .

Het besef dat de maatschappijwetenschappen falen doordat zij weigeren de wetenschappelijke methodiek te hanteren, om te beginnen met de ontkenning van het bestaan van een van de mens onafhankelijke werkelijkheid, was een aanleiding voor één van de eerste systematische pogingen tot verbetering, van de hand van Alfred Korzybski  , die zijn poging "algemene semantiek"   doopte. Mede aangevende zijn besef van de essentiële rol in dit geheel van taal. In een latere uitwerking door S.I. Hayakwa die zich op die taal concentreert  , staat het besef centraal dat goed-werkende taal alleen kan bestaan door regelmatig te refereren aan de werkelijkheid. Doe je dat niet, dan resulteert dat in "dead level abstracting"  , "words cut loose from their moorings"  , en "chasing each other in verbal circles"  . Allemaal verschijnselen die bij alle genoemde intermenselijke processen ook spelen: zodra men losraakt van de werkelijkheid, zijn problemen en ellende van diverse soort razendsnel het gevolg.

De ideeën achter de algemene semantiek hebben een weg gevonden in diverse "afgeleiden", waaronder neurolinguïstisch programmeren (NLP  ), en, ook een cirkel rondmakende: de cognitieve gedragstherapie (CGT)  . In cognitieve gedragstherapie probeert men problemen in het individuele denken op te lossen door in het hoofd bestaande concepten, cognities, te koppelen aan de werkelijkheid, en de meeste werkelijke werkelijkheid voor individuele personen is gedrag.

Waarbij dit gelukkige toeval kan worden genoteerd, in de vorm van een illustratie bij een artikel  over de vergelijking van behandeling (van hypochondrie) met CGT en medicijnen:

Daar is weer de cirkel. Bij succesvolle behandeling in haar naar buiten draaiende vorm. Cognitieve dementie is gewoon een wat speciale vorm temidden van vele andere geestesziekten, waarvan zeer veel in verkeerde gedachtenprocessen schuilen. En in de ernstigere vormen: met een inwaards cirkelende spiraalvorm.

Algemene semantiek is echter rijker dan CGT en andere afgeleiden, door het (geheel of gedeeltelijk) ontbreken in die afgeleiden van een centraal concept van de algemene semantiek: de abstractieladder  . De abstractieladder is voor toepassing op woorden uitgedrukt wat de hippocampus doet: het plaatsen van woorden, begrippen, in een hiërarchisch systeem van lagere naar hogere abstracties:

Veel van, zo niet de meeste, van de fouten die voorafgaan aan het ontwikkelen van cognitieve dementie van de later aangeleerde vorm, zijn het gevolg van het opgaan van de abstractieladder, zonder ooit er weer vanaf te dalen: "words cut loose from their moorings", "chasing each other in verbal circles", en "dead level abstracting".

Hetgeen in beelden geïllustreerd kan worden als volgt, met eerst het "zieke" geval:

En het genezende of "gezond verstand" geval dan dus:

Het verschil is dat de werkelijkheid redelijk eenduidig vast ligt, en er van de abstracties een oneindig maal oneindig (enzovoort) aantal bestaat waartussen het niet kiezen is op onafhankelijke gronden. Onafhankelijke gronden ... Dat is weer een "naar beneden"- cirkel. Die "naar beneden"-cirkel is die van de wetenschappelijke methode , de naar boven"-draaiende die van de inventiviteit, creativiteit, gekheid en gestoordheid, enzovoort.

Dat op- en afgaan van de abstractieladder wordt gewoonlijk niet gedaan door het aan cognitieve dementie-lijdende individu zelf. Zoals instantaan zichtbaar bij het geval van religie: dat krijg je vrijwel altijd van anderen aangedragen. En voor de ideologische variant geldt hetzelfde: het ontwikkelen van een ideologie is iets waar je tijd en energie in moet steken. En de meeste mensen hebben al hun tijd en energie nodig voor het dagelijkse leven. Dus de bestrijding van cognitieve dementie begint met het bestrijden van de besmetting door anderen.

Tegen de religieuze variant is weinig kruid gewassen. Die is vrijwel altijd geïmplanteerd in de vroege jeugd, en er is maar één persoon die daar wat aan kan doen; het individu zelf. De invloed van de buitenwacht, indien er een vorm van toegang is, is vrijwel uitsluitend die van "slijtage" door voortdurend te maken krijgen met de weerlegging van de grondslagen van de religie: de tsunami komt, en de volgende, en de volgende. Voor mensen die min-of-meer bewust zo'n programma van deprogrammering doorlopen, geldt dat het gemiddeld ongeveer vijf jaar duurt  . Zeg maar: ongeveer de tijd dat de programmering erin is gegaan. In een klein aantal gevallen wil ook een ernstige schok in het persoonlijke leven werken.

Dan de ideologische variant, slaande op gevallen in in min of meer volwassen leeftijd worden aangeleerd of anderszins verworven. Daar is wél kruid tegen gewassen, hoewel de praktijk uitwijst dat ook dit moeilijk tot zeer moeilijk is. Met daarin als eerste bepalende factor: hoezeer is de ideologie in het maatschappelijke klimaat ingebakken. Of anders gezegd: is de ideologie al dan niet politiek-correct? Wordt de ideologie gebruikt bij de groepsbinding en hoe groot is de groep?

Op deze plek kan aangenomen worden, aangezien de lezer tot hier is gekomen, dat er enige bereidheid bestaat om politiek-correctheden onder ogen te zien. Degenen die dat niet zijn, zijn allang afgehaakt want die voelen onderweg wel waar het heen gaat. En ze willen hun zekerheden niet kwijt. Praktijkvoorbeelden hier uitleg of detail .

Dan gaat het er dus nog om: Hoe raak je je sociaal verworven foute denkbeelden kwijt? Oftewel: hoe bereik je dit:

Het principiële antwoord is natuurlijk allang gegeven: door te kijken naar de werkelijkheid. Vertellen ze je dat de islam een weg is naar beschaving oftewel: een vrij en min of meer individueel denkend mensbeeld voorstaat, kijk naar de werkelijkheid (zoekterm: "muslims"):



Vertellen ze je dat Rusland oprukt?  Kijk naar de werkelijkheid:



Voelt u bij dat laatste niet ergens een klein steekje in de geest of zelfs wat meer? Zo nee, gefeliciteerd, dan hoeft u eigenlijk niet verder te lezen, want de tweede misconceptie is nog erger verspreid dan de eerste. In de westerse wereld.

Zo sterk is dus de macht van de politieke-correctheid: ze laat u dingen geloven omtrent de objectieve werkelijkheid die voor iedereen waarneembaar direct in strijd zijn met die werkelijkheid.

Deze gevallen zijn net zo ernstig als dat van "De Nieuwe Kleren van de Keizer".

Dat is cognitieve dementie. Aan die term is niets overdreven. Degenen die dat steekje voelden bij dat tweede plaatje, laat staan bij het eerste, zijn sterk besmet met cognitieve dementie. Hun beeld van de werkelijkheid is zo volledig vervormd, dat de echte werkelijkheid er niet meer doorheen komt. Omdat die vervorming in hun waarnemingsfilter zit. In hun hippocampus, of redelijk direct erna. Want die waarneming van de werkelijkheid van de islam en van de werkelijkheid dat het westen Oekraïne heeft overgenomen van Rusland, staat dagelijks in de krant en is dagelijks op televisie. Als uw filter uit staat.

En reken maar dat als twee zulke basale zaken zo ontzettend mis zitten, dat dat voor nog voor zeer veel meer geldt. Zowel individuele als collectieve gevallen. In alle mates van ernst.

Voor hen die hier nog steeds lezen, een lijst van adviezen om die vervormingen, die cognitieve dementie, te detecteren, en er iets aan te doen. Kies daarbij de methode die het best bij u past. Kijk dan naar de overige.

In willekeurige volgorde:

- De praktijkmethode. Leer hoe men u besodemietert. Bij de volgende link staat rechts een lijst met personen die besodemieteren als beroep hebben  . Zij hebben u gevoed met "Islam is Vrede" en "Rusland is de agressor".

- De waarschuwing. Bekijk de methoden die men hanteert om de absurditeiten in uw hoofd te krijgen. Bestaande uit een lange lijst retorische trucs  , en een nog langere lijst aan woorden en begrippen die men vervalst heeft  .

- Het voorbeeld. Bekijk een reeks voorvallen betreffende mensen die zich zeer verstandig achtten die door cognitieve dementie de meest waanzinnige dingen op papier zetten    .

- De confrontatie. Bekijk de lange lijst absurditeiten van het niveau "Islam is Vrede" en "Rusland is de agressor" die de voorgaanden u gevoed hebben  .

- De zelftherapie. De mens heeft een bewustzijn en gebruik dit om de verschijnselen te herkennen en te benoemen. De ideologie vormt, net als in de fysiologie bij de echte Alzheimer, "plaques" in de hersenen. Gebieden waar het redeneren aan elkaar kleeft en het denken is verstorven. De "plaques" zijn woorden en terminologie die zonder begrip van hun inhoud gebruikt worden, zoals "Gelijkheid", "Mensenrechten" ("UVRM", "EVRM", "EHRM"), "minderheden", "identitity", "xenofobie", "racisme", "populisme", enzovoort - zie de lijst Termen  . Zeg tegen uzelf en anderen dingen als: "Religie is schadelijker dan Alzheimer", "Ideologie vormt 'cognitieve plaques' ", enzovoort.

- Het geneesmiddel. Leer hoe u moet aankijken tegen informatie die men u verstrekt, en vooral, informatie die men onbewust in uw hoofd plant  - een hulpmiddel is de bijbehorende normering van betrouwbaarheid van personen  .

-  Het genot. Zelfstandig denken is een erkend moeilijke zaak. Maar weet u het tot een niveau als het door kunnen lezen tot hier op te werken, dan zijn er ook beloningen zoals het pure genot om anderen de meest stomme dingen te horen zeggen en te zien schrijven. Naast het voorgaande, denk aan de verzameling zelfportretten  , waarin zichzelf zeer intelligent en moreel hoogachtende mensen anderen precies de slechte eigenschappen toedenken die ze zelf al ruimschoots vertoond hebben. En vergeet vooral ook deze  en deze  niet.

Of, buiten systematiek om, zet uw televisie aan of sla uw krant open, en zie hoe daar op dagelijkse basis op al dan niet stille wijze de boodschap verkondigd wordt: "Islam is Vrede", bijvoorbeeld in de vorm "Moslims zijn gewone mensen als u en ik die precies hetzelfde willen als u en ik", om vervolgens een hoofddoek te vertonen of op bezoek te gaan in een moskee. Of de boodschap "Rusland is de agressor", met beelden, in 2016, van door Russische vliegtuigen gebombardeerde ziekenhuizen in Aleppo, en dit iedere dag tien stuks, inclusief slachtoffers die allemaal kinderen zijn. Naast beelden van de bevrijding van Mosul door de door het westen gesteunde "gematigde oppositie", waarbij uitsluitend en alleen IS-strijders omkomen. En wie bij "Aleppo" een gedachte in zijn hoofd voelt opduiken aan "gematigde oppositie" of zelfs "democratische oppositie", moet op herhalingsles (zoekterm: "rebels Aleppo", zie onder):

Oftewel: Gebruik uw gezonde verstand!

Sterkte bij uw inspanningen! Het is aanvankelijk moeilijk, maar alleszins en volkomen de moeite waard. En er is maar één manier om echt goed te leren denken: de fouten eruit halen. De rest gebeurt vanzelf.

Voorbeeldje van dit genoegen: dit alles is grotendeels geschreven vlak voor en vlak na de uitverkiezing van Donald Trump tot president van Amerika, november 2016. Zaten voorgaande methodieken al in uw systeem, dan had u daar bijzonder veel plezier om gehad, in plaats van u er in diverse mate aan geërgerd. Althans, dat zijnde het gevoel dat de ganse elite en met name de media u heeft willen opdringen.

Voor de overigen: die rest, als ze met zo velen blijven als nu, de burgeroorlog . Waaraan iedereen gedwongen wordt op één of andere wijze aan mee te doen.

En ze kunnen ook altijd nog de ultieme remedie proberen uitleg of detail ...


Naar Neurologie, organisatie  , of site home  ·.

23 nov.2016; 9 dec.2016, 1 okt.2018; 9 apr.2019