Asielzoekers: zieligheidsargument

11 mrt.2005; rev. 29 apr.2008

Een veelgemaakte fout in de discussie rond de toelating en uitwijzing van asielzoekers is het zieligheidsargument. En hoe men het ook wendt of keert, uiteindelijk berust een groot deel de argumenten van de voorstanders van ruime toelating op het begrip "zieligheid". Daar zit in principe ook iets in: zielige mensen behoeven hulp .
    Het zieligheidsargument heeft twee bezwaren: omdat inmiddels iedere vluchteling weet dat "zieligheid" een essentiële factor is voor toelating, komen ze allemaal met het meest zielige verhaal dat ze kunnen verzinnen - een bestaand verhaal wordt aangedikt of een verhaal wordt geheel verzonnen. Het zieligheidsargument is dan ook hoogst onbetrouwbaar geleken .
    Het tweede bezwaar is principieel: het meest recht op hulp hebben dan de meest zielige mensen. En als er een ding duidelijk is, is het dat de mensen die zich in Nederland melden zeker niet de meest zielige mensen zijn: meestal hebben ze moeten betalen voor hun reis, en wel zo veel dat ze in eigen land als goed-af zouden worden gezien. En als dat niet zo is, hebben ze in ieder geval initiatief en ondernemingslust getoond, en dat zijn eigenschappen die mensen niet zielig maken. De initiatiefarmen die achterblijven zijn veel zieliger. Wil men dus helpen vanuit het principe van zieligheid, moeten de achterblijvers van de asielzoekers geholpen worden, en niet de asielzoekers zelf.


Uit: De Volkskrant, 22-07-1993, door R. Zweistra (volledig artikel hier )

Vluchteling verdient hulp, maar niet hier

...   Dan komt nu het volgende, grotere, probleem: wie laat je toe? In aanmerking komen: mensen uit Nederlandse koloniën, uit vroegere koloniën, verwanten van hier verblijvende buitenlanders, toekomstige partners van hen, politieke vluchtelingen, hongervluchtelingen, armoedevluchtelingen, economische vluchtelingen (die niet noodzakelijkerwijs arm hoeven te zijn).
    Gebruikt men objectieve noodzaak als richtlijn, dan zijn de eerst in aanmerking komende categorieën de politieke vluchtelingen die met een gewelddadige dood worden bedreigd en de vluchtelingen die bedreigd worden met de hongerdood. Dan moet helaas worden geconstateerd dat beide categorieën apart veel te groot zijn.
    De eerste groep omvat tientallen miljoenen mensen, de tweede categorie komt dicht bij de een miljard. Het percentage dat op grond van de bovengenoemde praktische criteria toegelaten kan worden is dus zeer laag: 0,1 procent en 0,001 procent. Een druppel op een gloeiende plaat dus. Hoe kies je daar de gelukkigen uit, en wie laat je dat doen? Voor iedere persoon die je toelaat, laat je er duizenden creperen.
    En dat is nog niet het hele probleem. Als objectieve noodzaak het criterium is, dan komen de andere categorieën uit de lijst helemaal niet aan de beurt. Hoe zielig een Antilliaan, een Surinamer, de broer van een oude Turk, en de toekomstige bruid van een jonge Marokkaan ook zijn, voor hen staan tientallen miljoenen in de rij die stukken zieliger zijn.   ...


Uit: De Volkskrant, 19-03-2005, column van H.J. Schoo

Zelfstrelende barmhartigheid

...   Het gaat al jaren zo. Vorige week zette de Leidse hoogleraar migratiegeschiedenis Piet Emmer in Trouw de feiten van de 'niet-westerse asielmigratie' van de afgelopen twintig jaar op een rijtje. De wonderbaarlijke saga van de Tamils bijvoorbeeld, die in de jaren tachtig opdoken in Duitsland en Nederland. Ogenschijnlijk spontaan, in werkelijkheid door toedoen van cynische Oost-Duitse politieke machinaties, West-Duitse halsstarrigheid en - ook toen al - het winstbejag van een luchtvaartmaatschappij. Aan het 'gat van Berlijn' dat zo ontstond, hebben we tot de dag van vandaag de tragische rozenverkopers in de horeca te danken.
    Emmer gebruikt de Tamils als metafoor voor wat nadien op grote schaal volgde. Zij verruilden Sri Lanka niet voor Europa om het vege lijf te redden - daarvoor hadden zij net zo goed (of beter) terecht gekund in het nabije Tamil Nadu in India. Nee, de Tamils betaalden grof geld voor een verre reis om het elders beter te krijgen. Zij investeerden in een veiliger én welvarender toekomst. Wie zal het ze kwalijk nemen?
    Velen hebben het voorbeeld van de Tamils gevolgd, getuige liet relaas van de KLPD. Maar de hestemmingslanden konden en wilden zulke koele feiten lang niet onder ogen zien. Zij waren in de ban van het vluchtelingendrama dat zich in de jaren dertig in Europa had voltrokken. Dat nooit weer! Daarom tuigde de Nederlandse rechtsstaat een immens apparaat als de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) op. Dat moest niet-westerse asielzoekers niet alleen (doen) opvangen, maar ook hun vluchtverhalen en motieven scrupuleus onderzoeken. Ondanks alle beperkingen van de opvang, betekent die voor de asielzoekers meteen al een enorme welvaartssprong - zij kost dan ook handenvol geld. Werkelijk arme en nooddruftige vluchtelingen bereiken onze kusten, of Schiphol, helemaal niet. Op z'n best worden zij in de eigen regio opgevangen door Unhcr, de ondergefinancierde vluchtelingenorganisatie van de VN. Zoals Emmer schrijft: 'Onder de asielaanvragers in West-Europa zitten zeker niet de allerzieligste, want we weten dat de overgrote meerderheid aanzienlijke sommen heeft betaald aan smokkelsyndicaten.' En: 'Alleen de elite onder de internationale vluchtelingenstroom is in staat om naar het Westen te vluchten. Door onze ondoordachte goedgevigheid hebben we de afgelopen decennia het meeste geld uitgegeven aan hen, die dat het minst nodig hadden.'   ...


Red.:  
 Een duidelijk voorbeeld van de onterechte gebruik van het zieligheidsargument is de uitgebreide campagne in de media, begin 2005, om 26.000 uitgeprocedeerde asielzoekers een algemeen pardon te geven. Het eerste zieligheidsargument is dat het zielig zou zijn om ze uit te zetten terwijl ze hier al zo lang in Nederland verblijven - omdat de procedure zolang heeft geduurd, en de asielzoekers daarom aan Nederland zijn gewend, en veel er zelfs kinderen hebben gekregen. Dit argument is geldig, als Nederland die mensen op enigerlei wijze verplicht of gestimuleerd zou hebben om in Nederland te blijven. In feite heeft Nederland voortdurend processen gevoerd om ze uit te zetten, waartegen de asielzoekers zelf voortdurende bezwaren hebben aangetekend. Het rationele beroep op langdurig verblijf is dus ongeldig, en de betrokkenen zijn niet zielig, omdat ze de gevolgen over zichzelf hebben afgeroepen door te blijven.
    Het tweede zieligheidsargument tijdens de campagne bestond uit zaken als "ze hebben ernstige trauma's", "terminale ziektes", "volledig uitgemoorde families", en dergelijke (de redactie chargeert hier enigszins de gebruikte, zeer gechargeerde, beeldspraak). Het hoogtepunt van dit deel van de campagne was een serie korte televisieprogramma's waarin dit argument met schilderachtige beelden werd toegelicht. De inbreng van enige nuchterheid laat een genuanceerder beeld zien, zie onder:


Uit: De Volkskrant, 09-06-2005, rubriek Tijdschriften, door Renée Braams

Pech gehad, Safa, Ram, Hanna, en Gerrie

HP/De Tijd is de boze-pubertoon waarmee het blad zich in de Pirn Fortuyn-tijd onderscheidde, weer vrijwel kwijt. Het omslagartikel is zelfs bewonderenswaardig toonloos. Droogjes wordt het waarheidsgehalte onderzocht van de trieste verhalen in de VARA-filmpjes over uit te zetten asielzoekers. Safa uit het fimpje Pech gehad heeft een onsamenhangend verhaal opgedist over zijn verzetsleven in Iran. Ram uit het gelijknamige filmpje is nooit lid geweest van de Tamil Tijgers. Georges, die zich meldde als ama, minderjarige asielzoeker, was waarschijnlijk veel ouder. In Mauretanië was hij immers leraar wis- en natuurkunde? De conclusie kun je zelf trekken: de gefilmde asielzoekers willen gewoon hier blijven en halen daarvoor alles uit de kast. Jiskefet-achtige verliefde hulpverleensters zijn hen daarbij van dienst. De VARA-kijker gunt deze 26 duizend gezichten een plekje in Nederland. Maar HP/De Tijd kritiseert terecht het gebruik van kinderen als zieligheidsbewijs: 'De vluchtelingen' hebben er zelf voor gekozen om in kansloze zaken door te procederen. Heel treurig dat er dan kinderen zijn geboren, die het land van hun ouders niet eens kennen. Maar is dat niet vooral de ouders aan te rekenen?' ...


Naar Asielzoekers , Allochtonen lijst , Allochtonen overzicht , of site home .