Uit: De Volkskrant, 17-11-2007, van verslaggever Olav Velthuis

‘Handelaren hebben blinddoek om’

Interview Nassim Nicholas Taleb | Goede handelaren hebben meer geluk dan wijsheid. En van risico’s begrijpen ze niets.

...    Taleb, een van origine Libanese ex-handelaar en auteur van twee bestsellers, heeft een hekel aan ‘mannen met stropdassen’. Over zijn voormalige collega’s praat hij met veel genoegen, maar met nog meer dedain. ‘Als ze veel verdienen, schrijven ze dat aan hun vaardigheden toe. Maar in feite draait hun succes voor 90 procent om geluk’, zegt Taleb, die sinds de publicatie van zijn eerste bestseller, Fooled by randomness (2001), het enfant terrible is van Wall Street.
    Het is volgens hem helemaal geen wonder dat er onder de duizenden handelaren die de financiële markten bevolken, ieder jaar enkele zitten die gigantisch binnenlopen. Gevraagd naar het miljardenvermogen van de superbelegger Warren Buffet, antwoordt hij dan ook schouderophalend: ‘Statistisch gezien een gewoon voorval.’ En de Buffets van deze wereld worden in het zonnetje gezet, maar van de legers handelaren die er in de tussentijd bij de zakenbanken uit worden gewerkt omdat ze niet genoeg winst maakten, hoor je niets meer.
    Datzelfde geldt voor de financieel analisten die dagelijks rapporten schrijven over beursbedrijven, aangeven waar de aandelenkoersen, de valutamarkten of de olieprijzen naartoe gaan, en aan hun klanten aanbevelingen doen. Natuurlijk waren er analisten – bij de zakenbank Goldman Sachs om precies te zijn – die een paar jaar geleden al voorspelden dat de prijs van een vat olie naar de 100 dollar zou stijgen. Maar er waren er nog veel meer die zeker wisten dat de olieprijs zou dalen naar 40 dollar.
    Taleb: ‘De werkwijze van analisten is heel simpel: als hun voorspellingen niet kloppen, passen ze ze gewoon weer aan. Je mag blij zijn dat een hersenchirurg niet zo werkt.’    ...
    ... Afgelopen voorjaar kwam zijn tweede boek uit, The Black Swan. Opnieuw een bestseller, waarin opnieuw de financiële wereld het haasje is.
    Ditmaal luidt de klacht dat banken en andere grote beleggers geen flauw idee hebben van risicomanagement. Ze spreiden hun geld in portefeuilles waaraan ingewikkelde mathematische modellen ten grondslag liggen, maar hebben geen oog voor het volstrekt onbekende.
    Taleb doet zijn verhaal wild gesticulerend, technische termen als het ‘kalibreren van hedges’, het genereren van pseudo-alfa, en, niet te vergeten, sigma, komen langs. Aan het eind van zijn uiteenzetting vraagt hij hoopvol: ‘Begrijpt u me?’
    Nee, maar met voorbeelden uit het dagelijks leven slaagt Taleb er niettemin in duidelijk te maken wat hij bedoelt. Zo gingen Europeanen er tot laat in de 17de eeuw van uit dat zwanen alleen in het wit voorkomen in de natuur. Totdat de Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem de Vlamingh in 1697 in Australië een zwarte zwaan zag. ‘Of kijk eens naar je eigen leven. Hoe bepalend zijn gebeurtenissen die je nooit had voorzien?’ Als de verslaggever zijn mond houdt, noemt hij er zelf maar een paar: de opkomst van internet, de aanslagen van 11 september.
    In de financiële wereld is het niet anders. De gebeurtenissen die écht invloed hebben op de financiële rendementen, zijn gebeurtenissen die totaal onvoorzien waren. ‘Denk aan de beurskrach van 1929, of zwarte maandag in 1987. Maar ook de internetbubbel. Als je midden jaren negentig had gezegd dat mensen die in hun kelder wat met computers klooiden binnen de kortste keren miljardair zouden worden als internetondernemer, had niemand je geloofd.’
    Maar de whizzkids van de financiële wereld en de economiehoogleraren begrijpen daar helemaal niets van. Als er weer een zwarte zwaan verschijnt, kunnen hun modellen daar niets mee. ‘Het is alsof handelaren de straat oversteken met een blinddoek om.’ Terwijl het, bijvoorbeeld met de beleggingsstrategieën van zijn eigen hedgefonds wel degelijk mogelijk is om je tegen onvoorspelbare gebeurtenissen in te dekken.
    ‘De quants, zoals de wiskundige whizzkids worden genoemd die bij de hedgefondsen en de grote zakenbanken beleggingsstrategieën ontwikkelingen, hebben moeite om een kaart van het gebied te onderscheiden van het gebied zelf. Als ze grote verliezen lijden, ligt dat volgens hen niet aan hun eigen model, maar aan ontwikkelingen op de financiële markten. Dan zeggen ze dat de ‘correlaties’ in hun modellen door hun hoeven gaan of dat het ‘te druk’ wordt op de markt waarin zij zich hebben gespecialiseerd.’
    De kredietcrisis is wat hem betreft geen zwarte zwaan. ‘Voor mensen bij Merrill Lynch, de zakenbank die afgelopen weken verliezen van miljarden dollars bekend moest maken, misschien wel. Mensen in de financiële wereld denken tegenwoordig al snel: die bank heeft al drie jaar lang goede, gelijkmatige winsten, dus daar kan niets misgaan.’
    Wat Taleb wel merkwaardig vindt, is dat niemand inziet dat de huidige crisis eigenlijk nauwelijks anders is dan de kredietcrisis die de Amerikaanse economie aan het begin van de jaren negentig teisterde. Toen vielen tientallen Amerikaanse banken om door problemen op de huizenmarkt.
    ‘Dat krijg je als op de topuniversiteiten waar de handelaren vandaan komen, de studenten vrijwel alleen maar wiskunde krijgen en geen geschiedenis.’


Red.:  Dit doet denken aan een van de klassieke afleveringen van Yes, minister , waarin sir Humphrey, de topambtenaar, in gesprek is met sir Desmond Glazebrook, de topbankier, die hij aan een baantje in een regeringscommissie moet helpen, en sir Desmond ondervraagt over diens velden van expertise. Nadat een reeks mogelijkheden tevergeefs de revue zijn gepasseerd, vraagt sir Humphrey met enige wanhoop aan sir Desmond of hij überhaupt wel iets kan, waarop sir Desmond op luchtharige toon opmerkt: "Nee natuurlijk niet, ik ben een bankier."
    En als je niks zelf weet, wat doe je dan? Dan volg je de rest:
 

Uit: De Volkskrant, 21-09-2007, van verslaggever Pieter Klok

‘Kuddegedrag bij opkoopfondsen kan nieuwe zeepbel veroorzaken’

Opkoopfondsen vertonen kuddegedrag. Ze jagen elkaar op om de hoogste prijs voor een onderneming te betalen.

Opkoopfondsen en andere private investeerders vertonen kuddegedrag, concludeert Ward van den Berg in het proefschrift waarop hij vandaag promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
    Deze investeerders kijken de hele tijd naar elkaar en baseren hun investeringsbeslissingen voor een groot deel op wat de ander doet. ‘In de VS zitten durfkapitalisten vaak in dezelfde straat, zegt Van den Berg, die werkzaam is bij het adviesbureau Roland Berger.
    ‘Als de een een grote investering doet, denkt de ander dat zijn concurrent meer weet dan hij en dus zal hij ook instappen. Als hij instapt, zal een andere investeerder op zijn beurt denken dat er nog meer goed nieuws is. Zo ontstaat een zichzelf versterkend effect. Er ís niet zozeer goed nieuws, maar iedereen dénkt dat er goed nieuws is. Negatief nieuws krijgt veel minder aandacht. Dit mechanisme ligt aan de basis van hypes, zoals de internetbubble, maar speelt nu ook. De laatste jaren zijn opkoopfondsen heel actief. Ze kopen massaal bedrijven op. Om die overname te financieren, steken ze het bedrijf diep in de schulden. Door de lage rente is dat een lucratieve bezigheid. Zo lucratief dat de opkoopfondsen omkomen in het geld. Hierdoor bestaat het gevaar dat er weer een bubble onstaat. Ze willen zo graag bedrijven opkopen dat ze automatisch te veel betalen.’ ...

Red.:   En als iemand het eens anders aanpakt, dan valt het ook meteen heel erg op:
 

Uit: De Volkskrant, 10-08-2005, door Douwe Douwes

Profiel | Chris Flowers wordt geroemd om zijn kennis van zaken

Een rationele investeerder, maar wel razend ambitieus

Tussentitel: 'Een reuze aardige kerel', zegt Jan Kalff over zijn collega

De nieuwe eigenaar van NIS Capital verdiende zijn sporen bij Goldman Sachs. De manier waarop hij een Japanse bank op de rails wist te krijgen, wekte bewondering bij bankiers. 'Hij is rustig, bedachtzaam, rationeel.'
 

Red.:   Een geval van het omgekeerde bewijs: Flowers valt op door zijn rationaliteit. Dus is de rest het veel minder. Er wordt dus veel gegokt.
    Trouwens: Flowers is ook reuze aardig. En ook dat valt op. Zoals gewoonlijk gaan dit soort dingen dus weer samen.
    Dat dit verhaal geen toeval is, blijkt uit de volgende bronnen:

Uit: De Volkskrant, 10-08-2005, ANP.

Emotieloze psychopaat is de beste belegger

Psychopaten zijn de beste beleggers. Een team Amerikaanse onderzoekers heeft ontdekt dat emotioneel gehandicapten de beste financiële beslissingen nemen.
    In een studie naar het gedrag van beleggers werd 41 mensen met een gemiddeld IQ gevraagd mee te doen aan een beleggingsspel. Van hen hadden vijftien hersenbeschadigingen waardoor zij minder emoties kennen. Dit vijftiental bleek beter te presteren dan de anderen. De verklaring is dat ze zich niet door angst laten afschrikken om in te zetten.
De wetenschappers constateerden dat mensen met normale emoties sneller geneigd zijn risico's te mijden, zelfs als logischerwijze de kans op winst groter is dan op verlies. Vooral als de winsten groeien, hebben normale beleggers de neiging af te haken.
    Een van de onderzoekers, Antione Bechara, hoogleraar neurologie aan de Universiteit van Iowa, constateerde dat de beste aandelenbeleggers mogelijk functioneel psychopaat zijn. Volgens mede-onderzoeker Baba Shiv van de Universiteit van Stanford geldt dit evenzeer voor bedrijfsleiders en topjuristen. 'Emoties hebben een toegevoegde waarde in het besluitvormingsproces. Maar er zijn omstandigheden dat ze een potentieel betere uitkomst in de weg zitten.' .....
 

Uit: De Volkskrant, 11-09-2008, door Evert Nieuwenhuis

Superbelegger verdient 1,7 miljard - op één dag

Aan een goede crisis kun je gouden bergen verdienen. ...
    ... Superbelegger Bill Gross wist met zijn fonds Pimco op één luttele dag 1,7 miljard dollar (1,2 miljard euro) binnen te halen. Dat was op de dag dat Henry Paulson - de minister van Financiën - bekendmaakte de hypotheekbanken Fannie Mae en Freddie Mac onder curatele te stellen. ...
    Gross had een gouden maar geen geniaal idee. Iedereen had het kunnen bedenken. Het afgelopen jaar verruilde Pimco zijn bedrijfsobligaties en Amerikaanse staatsobligaties voor schuldbekentenissen van Fannie en Fredie. Hij ging er vanuit dat de regering de banken zou steunen als ze dreigen om te vallen. Vervolgens gooide Pimco - 's werelds grootste obligatiefonds - zijn volle gewicht in de strijd. Het fonds kocht zich een ongeluk aan de obligaties van Fannie en Freddie.
    Op de ochtend dat Paulson de de facto nationalisatie van Fannie en Freddie bekendmaakte, bestond zijn portefeuille voor 69 procent uit schulden van de in ontij geraakte hypotheekbanken. ...
    ... Nadat bekend werd dat de hypotheekgiganten min of meer in handen komen van de Amerikaanse staat, stegen de prijzen van de waardepapieren die Pimco zo fervent had gekocht. Diezelfde dag nam de waarde van Pimco toe met 'slechts' 1,3 procent. Maar dat is evengoed 1,7 miljard dollar. ...
    De tactiek van Gross is even eenvoudig als effectief: de kranten goed lezen, je gezond verstand gebruiken en er vervolgens vol overtuiging tegen aan gaan.

Red.:   Kennelijk is er slechts een enkeling die eenvoudig en effectief kan werken.
    Hoe de rest werkt, blijkt hier:

Uit: De Volkskrant, 27-09-2008, door Peter de Waard

Leegloop bij geplaagde Nederlandse zakenbank

De een zijn brood is de ander zijn dood. Nergens geldt dat zo sterk als in de wereld van het zakenbankieren, waar de clubliefde nog minder is dan in het voetbal.
    Na Ferenc Lamp (37) nam gisteren ook Maarten van Berckel (SI), een van de grootste dealmakers in Nederland, de benen bij Lehman in Amsterdam. Hij wordt managing director bij Deutsche Bank en verantwoordelijk voor de Global Banking Business in de hele Benelux. Deutsche Bank zegt blij te zijn met de nieuwe kracht: 'We denken dat hij van grote waarde is voor de opbouw van onze activiteiten.' In feite heeft Deutsche Bank het adressenboek gekocht van Van Berckel, de grootste kracht van een zakenbankier.   ...

Red.:   De rest werkt dus als adressenboek: je kent een hoop mensen die je geloven, en dat is je expertise. Kortom: je expertise bestaat uit het handen-schudden en vertrouwenwekkend glimlachen - de aloude sterktes van de gladde oplichter, type Joris Goedbloed . Dat is wat men in nette termen "het belang van netwerken" noemt . En hoe je aan dat netwerk komt, staat hier .
    In beelden is het bijna grappig (aanleiding: kredietcrisis 2008):

Red.:   De werkelijkheid is vaak nog onthutsender:

Uit: De Volkskrant, 11-12-2008, van een verslaggever.

Fannie, Freddie kenden risico’s

Bestuurders van hypotheekbanken leggen verantwoording af | Problemen op huizenmarkt waren bekend | Waarschuwingen werden genegeerd

Bestuurders van de Amerikaanse hypotheekbanken Fannie Mae en Freddie Mac wisten dat de zeepbel op de Amerikaanse huizenmarkt elk moment uiteen kon spatten. Zij negeerden echter interne waarschuwingen van risicoanalisten.
    Dat blijkt uit verschillende e-mails en notities die openbaar zijn gemaakt tijdens een hoorzitting voor een commissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. ...
    David Andrukonis, een voormalig risicomanager bij Freddie Mac, waarschuwde al in 2004 voor de aankoop van zogeheten no-income/no-asset-hypotheken. In een interne mail noemde hij deze leningen aan armlastige Amerikanen ‘gevaarlijk’ en ‘onderhevig aan fraude’. Andrukonis werd later ontslagen om ‘verschillende redenen’, liet Richard Syron, toenmalig bestuursvoorzitter van Freddie Mac, tijdens de hoorzitting weten.
    In maart 2005 waarschuwde Adolfo Marzel, destijds hoofd risicomanagement bij Fannie, in een memo voor investeringen in financiële producten gelieerd aan zogeheten subprime- en Alt-A hypotheken. ‘Als de huizenprijzen gaan dalen, dan zijn deze leningen erg gevoelig voor verliezen’, schreef Marzol. Ook uitte hij zijn zorgen over kredietbeoordelaars die de risico’s niet goed zouden inschatten.
    De bestuurders zeiden tijdens de hoorzitting zich niet schuldig te voelen aan de ontstane problemen. ‘We hebben destijds gedaan wat we dachten dat goed was’, aldus Syron.   ...
 

Red.:   Als topman hoef je dus niet te luisteren en niet na te denken - je hoeft alleen maar te doen wat je denkt dat goed is - natte-vingerwerk. Ja, topman zijn is echt een heel simpele baan.
    Want waar hij over wat zou moeten zeggen, de toekomst, heeft hij, net als ieder ander, natuurlijk de ballen verstand:

Uit: De Volkskrant, 18-12-2008, column door Max Pam

Bos snapt er de ballen van

...   Wie de toekomst vorm wil geven, zoals dat heet, moet beschikken over kennis. Hoe meer kennis, hoe groter de kans dat de toekomst in enigszins maakbare vormen kan worden gegoten – tenminste, dat zou je denken.
    Op 13 januari 2008, de kredietcrisis zat er aan te komen, was Wouter Bos te gast in Buitenhof. Onze minister van Financiën zou spreken over de vergrijzing, in relatie tot de teruglopende groei en de toenemende inflatie. Aangezien ik op die zondag de dienstdoende columnist was, kwam ik hem bij de warming-up nog even de hand schudden. ...
    In het gesprek dat volgde, deed Bos tegenover Clairy Polak ook uitspraken over de olieprijs. Die was toen net de magische grens gepasseerd van 100 dollar per vat. Het parlement vroeg om compensatie voor de modale man, die geconfronteerd werd met stijgende energielasten.
    Vijf meter van mij af – ik zie hem nog zitten – zei Wouter Bos dat de Nederlander maar moest gaan wennen aan hoge olieprijzen. Bos kon zich nauwelijks voorstellen dat die nog substantieel omlaag zouden gaan. Desondanks voorzag Bos wel een groei van de economie. Misschien zou het geen groei van 2 of 3 procent worden, maar een cijfer van 1,5 zat er toch wel in.
    Het mooie van olieprijzen is dat ze worden weergegeven in concrete cijfers. Een politicus kan over olieprijzen nooit zeggen: daar staat wel honderd dollar, maar eigenlijk moet je dat cijfer lezen als tien dollar.
    Aanvankelijk leek Bos ook gelijk te krijgen. In juni steeg de olieprijs naar 147 dollar, maar daarna zette de daling in – met sprongen tegelijk. Op dit ogenblik staat de prijs voor een vat ruwe olie op 44 dollar, wat meer dan een halvering is ten opzichte van het moment waarop Bos zijn uitspraak deed. Volgens Goldman Sachs kan de prijs nog dalen naar 30 dollar. Dan kost een vat nog niet eens een derde van wat het kostte ten tijde van het Bos-moment.
    Ondertussen wordt er geen model meer verkocht van de Toyota Prius, die zuinige hippe hybride die een jaar geleden niet aan te slepen was. De Prius-fabriek in de Verenigde Staten wordt gesloten. Daarentegen zijn de dikke terreinwagens ineens weer populair, dit tot genoegen van Ford waar men juist tegen alle odds in een nieuw model had gelanceerd.
    Van de economische groei van anderhalf procent zal in 2009 niets terecht komen. De nullijn is niet eens haalbaar, het zal wel krimp worden. Maar herinnert u zich nog de belofte van dit kabinet?   ...

Red.:   Dus je kan het net zo goed door een aap laten doen (Weet u nog wel? Dat apen beleggingsfonds dat het net zo goed deed als de gemiddelde beurshandelaar ...).
    En het beheren van krediet, dat is ook al zo simpel - het enige dat je hoeft te doen is te kijken naar het gezicht van de man die het verkoopt, of er even een oppervlakkige blik op te werpen:

Uit: De Volkskrant, 22-12-2008, van verslaggeefster Yvonnen Hofs

Kredietverleners letten te veel op reputaties

Oplichter Madoff kon floreren dankzij uitstekende reputatie | Banken moeten veel beter onderzoek doen

Tussentitel:  'Ze kopen een kistje tomaten omdat de bovenste mooi zijn'

Op de afdeling risicobeheer van Kas Bank ging vorige week de doos van Pandora open. De bank kwam erachter dat zij mogelijk 9 miljoen euro verliest door de zwendel van de Amerikaan Bernard Madoff. Kas Bank heeft voor dat bedrag leningen verstrekt tegen een onderpand dat bestaat uit beleggingen in Madoff-fondsen.
    Op de vraag waarom de kredietbeoordelaars van de bank die fondsen betrouwbaar vonden, reageert woordvoerder Michiel Janssen een beetje bedremmeld: ‘We wisten helemaal niet dat het onderpand bestond uit Madoff-fondsen. Wij hebben zelf geen enkele relatie met Madoff, nooit gehad ook. De lening was gezekerd met fondsen die we als heel betrouwbaar inschatten. Nu weten we dat dit onderpand gebaseerd was op onderliggende fondsen, die weer steunden op de Madoff-fondsen.’
    Is het dan niet de taak van risicomanagers deze structuren tot op het bot uit te pluizen? ‘Dat is voor die afdeling niet te doen. Het lastige is dat de constructies uit verschillende lagen bestaan. We gaan af op de oordelen van rating agencies en op risicoberekeningen. Op basis daarvan hadden we geen enkele reden argwaan te koesteren.’
    Ook Fortis Bank Nederland, dat een miljard euro verloor door Madoff, heeft het onderpand van de lening niet nagetrokken. In Het Financieele Dagblad zegt een anonieme Fortis-medewerker dat de bank pas door het Madoff-schandaal ontdekte dat het onderpand uit gebakken lucht bestond. Fortis ging ervan uit dat de Amerikaanse toezichthouder zou ingrijpen als het fout zat, zegt de bron.
    ‘Dat deze banken zelf toegeven dat ze de onderliggende structuur niet doorzagen, is opmerkelijk’, vindt Bernt Hofstad, directeur van vermogensbeheerder First Capital. ‘De Kas Bank en Fortis zijn toch grote spelers op de markt voor beleggingsfondsen. Dit geeft te denken over de kwaliteit van de controlemechanismen.’
    Dat de complexiteit van de moderne financiële wereld zelfs de ingewijden boven het hoofd is gegroeid, was door de kredietcrisis al duidelijk geworden. Hofstad: ‘Toen het misging met de Amerikaanse hypotheken, zeiden bankdirecteuren openlijk dat ze niet hadden geweten wat subprime-hypotheken eigenlijk waren.’
    Hoogleraar economische psychologie Fred van Raaij stelt vast dat de zorgvuldige onderzoeken die financiële instellingen zeggen uit te voeren, in de praktijk vaak weinig voorstellen. ‘Kredietverleners zouden veel dieper moeten graven, maar goed onderzoek kost tijd en dus geld. In feite kopen ze een kistje tomaten, omdat de bovenste tomaten er zo mooi uitzien. Dat er onderin de kist een laag rotte tomaten zit, zien ze niet.
    ‘Falend toezicht is een algemeen probleem. We weten nu dat de rating agencies triple A-ratings hebben uitgedeeld aan ondernemingen die dat niet verdienden. Rating agencies moeten neutraal zijn, maar zijn dat niet, omdat ze belang hebben bij een goede relatie met de bedrijven die ze beoordelen.’ Omdat andere bedrijven vervolgens blind varen op die ratings en goedgekeurde jaarrekeningen en teveel vertrouwen op een zwakke toezichthouder, besmetten de rotte appels onvermijdelijk het andere fruit in de mand.
    Van Raaij: ‘Financiële bedrijven gaan vaak af op de reputatie van iemand die zelf ook weer afgaat op de reputatie van iemand, enzovoort.’  ...
    First Capital-directeur Hofstad... ‘Ik ben ervan overtuigd dat de status en allure van de heer Madoff zelf een belangrijke verklaring is voor zijn succes als oplichter. Mensen voelen zich nu eenmaal aangetrokken tot succesvolle mannen.’

Red.:   En nu ook weer eens een bevestiging van iets dat "iedereen" al wist: op de beurs doen ze ook maar wat:

Uit: De Volkskrant, 10-01-2009, door Wim Wirtz

Het is nu onderzocht: beurshandelaren zijn net mensen

Financiële handelaren pendelen even makkelijk van ratio naar emotie en terug. Vaak zijn hun verwachtingen op drijfzand gebouwd.

Tussentitel: ‘Als je vraagt naar hun voorspelling, dan blijkt die heel slecht’

Beurshandelaren zijn niet de alwetende experts waarvoor ze dikwijls worden gehouden. Hun verwachtingen zijn niet altijd op gedegen analyses gebaseerd. Ze wisselen even makkelijk van strategie als van overhemd, afhankelijk van wat ze op korte termijn aan winst kunnen incasseren. De ene keer handelen ze rationeel, op basis van beperkte economische informatie. De andere keer liften ze mee op een golf van emoties. Beurshandelaren zijn net mensen.
    De econoom Remco Zwinkels (30), universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, bestudeerde het gedrag van beurshandelaren op drie financiële markten: de aandelenmarkt, de optiemarkt en de wisselkoersmarkt. Hij wilde weten waar financiële handelaren – in jargon: ‘agenten’ – hun verwachtingen en beslissingen op baseren. Hij ontdekte een sterk uiteenlopend patroon. Op 22 januari promoveert hij aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op het proefschrift Heterogeneous Agents in Financial Markets, de weerslag van een substantieel empirisch onderzoek naar het gedrag van financiële handelaren.
    Handelaren in financiële producten hanteren volgens Zwinkels twee vuistregels. Sommigen baseren hun verwachtingen op een fundamentele analyse van vaak beperkte economische informatie. Op de wisselkoersmarkt bijvoorbeeld wordt gebruikgemaakt van het eenvoudigste tekstboekmodel dat uitgaat van inflatieverschillen tussen landen. Bij aandelen wordt gekeken naar een voorspelling die is gebaseerd op dividenden.
    Andere handelaren maken een technische analyse: zij kijken niet naar de onderliggende fundamenten van een onderneming of van landen, maar hebben alleen oog voor patronen in het historische koersverloop – daarop baseren zij hun prognose.
    Zou je dus kunnen zeggen dat financiële handelaren vluchtige, oppervlakkige types zijn die met alle winden meewaaien om de grootst mogelijke winst binnen te halen? ‘Dat is vrij kort door de bocht’, zegt Zwinkels. ‘Wat je wel kunt zeggen is dat het een al te stringente opvatting is om te denken dat financiële handelaren alwetend zijn, oftewel rationeel – waar de traditionele economische theorieën van uitgaan. Als ze hun verwachtingen op een fundamentele analyse baseren, is de economische informatie die ze gebruiken heel beperkt. Voor een beperkt rationele koersverwachting is er namelijk niet één manier om aan de juiste informatie te komen. Er zijn eindeloos veel manieren. Maar daar verdiept de beurshandelaar zich niet in.
    ‘In mijn onderzoek is onder andere aan beurshandelaren gevraagd: wat is nou jullie verwachting voor de toekomst? Hun voorspelling blijkt dan heel erg slecht. Als je zou voorspellen dat de prijs helemaal niet zal veranderen, doe je het vaak beter.’
    Zwinkels testte een heterogene-agenten-model om het gedrag van financiële handelaren te beschrijven – een heterogeen gedrag, met sterk wisselende verwachtingen. Hoe sterk en snel die verwachtingen kunnen verschillen, ontdekte hij bij een onderzoek naar de wisselkoershandelaren van grote banken tussen 1989 en 2004. De voorspellingen voor de euro-dollarkoers in het komende jaar liepen tot 90 procent uiteen.
    Zijn model is geen instrument om precieze voorspellingen te doen (‘Als dat kon, was ik schatrijk’), maar volgens Zwinkels beschrijft het de werkelijkheid beter dan andere, bestaande modellen. ...

Red.:   De koppen zijn eigenlijk al afdoende. En tenslotte komt ook nog het finale argument (dat van de redactie): als iemand wist hoe het zat, was hij niet alleen schatrijk, maar zodra hij inderdaad schatrijk was, kon hij met die rijkdom en zijn kennis van hoe het verder ging de rest van economie overnemen.
    Iemand van wie al uitvoerig bewezen is dat hij een onbenul is, is directeur van De Nederlandsche Bank Nout Wellink. Wellink had in zekere zin pech in dat tijdens zijn zittingsperiode er door de DNB meerdere gedaan moesten worden, die hij dan ook prompt allemaal fout deed, zie hier . Zijn voorganger, Wim Duisenberg, had meer geluk, en de nauwelijks omstreden reputatie dat hij de hel;ft van zijn werkdag op de golfbaan doorbracht - de topbaan in het financiële toezicht is echt simpel (dat financiële toezicht is er de facto namelijk niet). Vandaar dat prutsers aantrekt als Wellink, die in dat circuit dan ook totaal niet opvalt als een prutser:

Uit: De Volkskrant, 23-02-2011, van verslaggever Peter de Waard

Hij moet weg bij De Nederlandsche Bank. Maar bij de Europese Centrale Bank in Frankfurt lijkt Nout Wellink welkom. Vijf redenen waarom ze hem daar zouden willen.

1 Hij kan tegen een stootje
Nout Wellink heeft bewezen dat hij tegen een stootje kan. Hij wil van geen wijken weten en zal niet gauw zijn ongelijk bekennen. Hij is in Nederland door politici ongenadig bekritiseerd vanwege het falende toezicht bij Icesave en DSB en zijn nogal flegmatieke houding bij de overname van ABN Amro. Maar hij geeft geen krimp. Hij houdt voet bij stuk dat het allemaal niet zijn schuld was omdat hij eenvoudig met de rechtsmiddelen moet werken die De Nederlandsche Bank heeft. In al deze gevallen had De Nederlandsche Bank in zijn ogen niet meer kunnen doen dan dat ze heeft gedaan. Er is geen enkele reden voor zelfverwijten of twijfel aan de eigen capaciteit.

2 Hij heeft over de grenzen een goede reputatie
Wellink geniet het vertrouwen van de huidige president Jean-Claude Trichet - mr Euro 2 - en was ook een vertrouwenspersoon van Wim Duisenberg - mr Euro 1. ... Wellink heeft ook onder bankiers veel respect. Als lid van de raad van beheer van de Bank for International Settlements (BIS), ook wel de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) of 'bank der centrale banken' genoemd, heeft hij juist het meest bereikt. Wellink is voorzitter van het zogenoemde Bazels Comité dat richtlijnen uitgeeft hoeveel eigen vermogen moeten aanhouden ten opzichte van hun verplichtingen. In september vorig jaar werd het zogenoemde Bazel 3-akkoord afgesloten waarbij deze kapitaalseisen zijn verhoogd om te voorkomen dat financiële instellingen bij een nieuwe bankenrun onvoldoende liquiditeiten hebben. Ook internationale economen waarderen Wellink. De Amerikaanse econoom Melvyn Krauss noemde Wellink 'gezaghebbend, collegiaal en een uitstekende compromiskandidaat'.    ...

Red.:    Simpele kneuzen kiezen het gezelschap van simpele kneuzen - of erger.
    Wat buitenlands gekneus:

Uit: De Volkskrant, 13-12-2011, van correspondent Patrick van IJzendoorn

RBS 'nam gok' met ABN Amro

De overname van ABN Amro door de Royal Bank of Scotland (RBS) kan worden omschreven als een 'gok'. Dat staat in het eindrapport van de Financial Services Authority (FSA) over de nationalisatie van de Schotse bank. De toezichthouder van de Londense City gaf toe te hebben zitten dutten, maar voegde eraan toe in slaap te zijn gesust door toenmalig premier Gordon Brown.
    De overname van ABN Amro in de herfst van 2007 door een consortium onder leiding van RBS leidde bijna tot de ondergang van de Schotse bank. Een jaar later zag Alistair Darling, destijds minister van Financiën, zich genoodzaakt 45 miljard pond (53 miljard euro) aan belastinggeld te gebruiken om RBS te redden. Volgens de opstellers van het 452 pagina's tellende rapport hebben toenmalig bestuursvoorzitter Fred Goodwin en zijn medebestuurders optimistisch, nalatig en overmoedig gehandeld. Er zijn geen aanwijzingen dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan doelbewuste misleiding.
    Volgens de samenstellers van het rapport heeft RBS zich onvoldoende verdiept in de boekhouding van ABN Amro. 'RBS wist dat ABN Amro weinig informatie zou geven en als gevolg daarvan waren de controlemogelijkheden zeer beperkt,' staat in het rapport. De FSA keurde de overname echter goed, en baseerde zich op onvolledige informatie van zowel ABN Amro als De Nederlandsche Bank. Het ABN Amro-team van de FSA deed niets met waarschuwingen dat de overname een 'ridiculous vanity purchase' (een belachelijke ijdelheidsaankoop) van een megalomane Goodwin was. Een bewijs daarvoor was dat Goodwin zelfs met de aankoop doorging nadat ABN Amro haar Amerikaanse poot LaSalle had verkocht aan Bank of America. Deze zakenbank was het voornaamste doelwit van de Schot.   ...

Red.:   Simpele kneuzen bij de bank en simpele kneuzen bij de toezichthouder. Het hele vak zit vol simpele kneuzen, à la de bankier Sir Desmond Glazebrook in de Engelse comedy-serie Yes minister, gevraagd naar zijn vaardigheden: "I'm a banker, I know nothing".
    Sommige banken geven het gewoon letterlijk toe:

Uit: De Volkskrant, 15-12-2011, door Yvonne Hofs

ABN Amro heeft voor 1,4 miljard euro uitgeleend aan zwaar onrendabel gebleken Griekse vervoersbedrijven. Het is hoogst onzeker of al dat geld terugkomt.

Tussentitel: Iedereen veronderstelde nog dat staatsgaranties vrijwel honderd procent zekerheid bieden. In die tijd bestond daar geen twijfel over - Woordvoerder ABN Amro

Red.:   Mooi. Dan kan iedereen dat werk doen.

Naar Loon naar werken, top  , Economie lijst , Economie overzicht , of site
home .