Bronnen bij Informatievervorming, eenzijdigheid: kernenergie

20 mrt.2011

Een klassiek voorbeeld van eenzijdigheid in de media is de zaak van kernenergie. Eigenlijk is dit een speciaal geval van de algehele afkeer in Nederland van dat techniek en bèta is veroorzaakt door de absolute dominantie in de media van de alfa- en gammatypes uitleg of detail . Dat laatste is wel lichtelijk aan het afnemen maar de afkeer van kernenergie is en blijft hier bovenuitsteken.
    Een aanvaardbaar klinkend argument hier is het risico van kernenergie. Dat argument is een voorbeeld van hoe de weerstand tegen techniek in het algemeen tot stand komt: men heeft er geen verstand van, men kan niet rationeel dat wilzeggen vergelijkend denken, en men laat zich leiden door de impulsen afkomstig van het emotionele brein - waarvan middels redelijk bekend is dat het zeer slechte inschattingen maakt van gevaren. In dit geval doordat men zich, relatief gezien, vrijwel geheel blind maakt voor de veel grotere gevaren van klimaatverandering veroorzaakt door het opsteken van fossiele brandstof, omdat dit laatste geleidelijk gaat - in tegenstelling tot de risico's van kernenergie, die zich plotseling aandienen in de vorm van ongelukken.
    De algemene afkeer van kernenergie is al geschetst in het kader van de beschrijving van het alfa/gamma-denken, zie hier uitleg of detail . Een hernieuwde herinnering daarvan wordt gegeven door de berichtgeving rond de kernramp in Japan in vervolg op de aardbeving en tsunami aldaar in 2011. De lichte vooruitgang in het algemeen anti-technische klimaat is daar ook zichtbaar in dat de alfa-/gamma's af en toe een tegengeluid in de media toelaten:
 

Uit: De Volkskrant, 19-03-2011, door Arnout Jaspers

Journalist kan rustig gaan slapen in Tokio

Arnout Jaspers | Arnout Jaspers is fysicus en freelance wetenschapsjournalist. Ook een complete meltdown in Fukushima zal geen enkel acuut stralingsslachtoffer veroorzaken. Bespottelijk dus om tv-ploegen uit voorzorg terug te halen.

Ook als voorstander van kernenergie kun je je over het nieuws uit Japan behoorlijk opwinden. Hoe halen ze het in hun hoofd om in een gebied waar je kunt wachten op een zware aardbeving met bijpassende tsunami, zes kernreactoren vlak naast elkaar pal aan de waterlijn te zetten? Als ze 2 kilometer landinwaarts op een heuvel waren gezet, was dit niet gebeurd. Zeker, kernreactoren hebben veel koelwater nodig, dus het was vast goedkoper om ze direct aan het water te zetten, men is weer eens penny wise, pound foolish geweest.   ...
    Maar de afgelopen week bracht niet alleen een blamage voor Japans nucleaire industrie. We zagen ook weer dat de media zich overgeven aan een angstpsychose zodra het woord 'straling' valt. Het absurde effect is dat de berichtgeving, ondanks de duizenden doden die rechtstreeks door de aardbeving en de tsunami zijn gevallen, telkens de indruk wekt dat de echte ramp nog moet komen, namelijk een mogelijk lekkende kernreactor. Maar het simpele feit is dat, aangezien de omwonenden op tijd zijn geëvacueerd, zelfs een complete meltdown geen enkel acuut stralingsslachtoffer onder de bevolking zal veroorzaken.
    Het is daarom bespottelijk dat het NOS Journaal en andere tv-programma's hun ploegen uit voorzorg terughalen uit Japan. Journalisten die niet in Tokio durven blijven bij een meltdown in Fukushima zijn geen knip voor de neus waard, omdat ze hebben verzuimd zichzelf nuchter op de hoogte te stellen. Geen wonder dat sommigen al speculeerden over de evacuatie van de 35 miljoen inwoners van de regio Tokio, 250 kilometer verderop, een fraai staaltje hysterische overdrijving. Zelfs als Tsjernobyl op de plaats van de Fukushima-reactoren had gestaan, was dat niet aan de orde geweest.
    De term 'besmetting' die in de context van straling altijd gebruikt wordt, is trouwens hoogst ongelukkig; mensen geloven daardoor onwillekeurig dat blootstelling aan straling een alles-of-niets kwestie is, zoals infectie met een dodelijk virus. Zeker, van een grote dosis straling kun je ernstig ziek worden, en als het heel veel is, kun je er dood aan gaan. Maar een beetje straling stelt qua gevaar niks voor. Wat de burger - met dank aan decennia agitatie en desinformatie door de milieubeweging - niet meer aan het verstand te brengen is: de risico's van straling onderscheiden zich niet wezenlijk van de risico's van zaken als roken, motorrijden of alcohol drinken. In al die gevallen is de totale dosis bepalend voor het gevaar. Dit essentiële perspectief ontbreekt vrijwel altijd in de berichtgeving.
    Een voorbeeld. Toen het algemene stralingsniveau in Tokio gedurende enige uren 20 tot 40 keer hoger was dan normaal leek dat zeer alarmerend. Waarom zegt geen journalist daar dan bij, dat in sommige bevolkte regio's van Brazilië, China en India het natuurlijke stralingsniveau altijd twintig keer hoger is dan in Tokio? Die mensen zijn niet ongezonder dan de inwoners van Tokio.
    De irrationele angst voor straling is natuurlijk voor een groot deel terug te voeren op de vermeend rampzalige effecten van 'Tsjernobyl'. Wild uiteenlopende schattingen circuleren over het aantal slachtoffers van die ramp, tot in de honderdduizenden als je Greenpeace graag gelooft. Het zou dan gaan om mensen die kanker krijgen van de radioactieve wolk die in 1986 over Rusland en Europa is uitgewaaid. De incubatietijd van veel van die kankers - die niet van 'natuurlijke' te onderscheiden zijn - is 20 tot 40 jaar. Een flink deel van die vermeende 'Tsjernobyl-doden' loopt dus in ieder geval nog vrolijk rond; het kan zijn dat u, lezer, een Tsjernobyl-dode bent. In feite zijn de aannames die tot zulke astronomische aantallen slachtoffers leiden hoogst aanvechtbaar.   ...
    Beste tv-journalist, om over uw hele levensduur een 5 procent hogere kans op kanker te lopen - en u heeft 30 procent kans op kanker, wat u ook doet - moet u een stralingsdosis van 1000 milliSievert incasseren. Dat haalden zelfs de honderdduizenden arbeiders niet die rond de uitgebrande reactor in Tsjernobyl de rommel hebben opgeruimd. U kunt dus rustig slapen in Tokio.


Red.:   Een volkomen heldere beschrijving en weerlegging van de stralingshetze. Het heeft op de verdere verslaggeving geen enkele invloed, gestuurd als de alfa/gamma is en blijft door de onderbuikgevoelens.


Naar Mediavervorming, eenzijdigheid , Vrijheid van meningsuiting , Informatievervorming , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .