Om deze ideologie te ondersteunen, worden er twee argumenten aangehaald: kijk eens hoe slecht de staatsgeleide, communistische, economieën functioneren, en kijk eens wat er gebeurt als je wel probeert te steunen.

Het eerste argument hoor je niet zo vaak meer sinds de opkomst van de Chinese economie. Die gaat wel deels uit van privé-initiatieven, maar de grote economische beslissingen worden genomen door de regering. Het heeft geresulteerd in spectaculaire groei.

Maar eigenlijk had men niet tot dit voorbeeld hoeven te wachten. De westers georiënteerde Aziatische groei-economieën zoals Singapore, Korea en Japan, zijn allemaal gestart met grote staatinvloed, ter stimulering van in eerste instantie de maak-industrie.

Het eerste argument tegen staatsinvloed in zijn absolute zin is dus onzin. 

Het tweede argument, de mislukkingen, kwam recent weer eens boven water toen er naar aanleiding van de kredietcrisis van 2008 gesproken werd over steun aan en nationalisatie van banken. "Kijk maar naar RSV", werd er bijna letterlijk geroepen - scheepsbouwbedrijf RSV ging failliet na vrij langdurige staatssteun.

Maar ook hier is er een tegenvoorbeeld, in de vorm van de gang van zaken rond vliegtuigbouwer Fokker. Fokker kwam in de problemen na een periode waarin het keihard had gewerkt aan de ontwikkeling van twee nieuwe vliegtuigtypes: de Fokker-50 en de Fokker-100, en de in die tijd lauwe markt voor die middelgrote types.. Fokker heeft even wat steun gekregen, maar onder druk van de marktideologen die toen in Nederland, en de rest van de wereld, de absolute dominantie hadden, werd die steun snel gestopt. Wat er verder gebeurde staat in onderstaande bron:

Uit: De Volkskrant, 11-11-2008, van verslaggever Michiel Haighton

Klein vliegtuig voor de hele wereld

De Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer is met veel succes in het gat gesprongen dat Fokker achterliet.

Tussentitels: Sinds Embraer werd geprivatiseerd, ging het hard vooruit
                   KLM Cityhopper vervangt oude Fokkers door Embraers

Bij de Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer in de industriestad Sao José dos Campos heeft niemand ooit van Hans Wijers gehoord. Toch is het mede aan deze oud-minister van Economische Zaken (1994-1998) te danken dat Embraer tot de grootste en meest succesvolle bedrijven van Zuid-Amerika behoort. Embraer vult namelijk op een zeer verdienstelijke manier het gat dat Fokker achterliet toen Wijers in 1996 besloot deze noodlijdende vliegtuigbouwer niet langer met belastinggeld te ondersteunen, wat in maart 1996 resulteerde in tiet faillissement van Fokker.
    Embraer heeft zich sindsdien ontwikkeld tot de beste vliegtuigbouwer in het segment waarin Fokker actief was; kleinere straalvliegtuigen voor korte afstanden waarin tot circa honderd passagiers passen. De vraag naar dit soort toestellen is de laatste jaren geëxplodeerd, en dat hadden de Brazilianen voorzien. Vooral regionale luchtvaartmaatschappijen in Amerika, Azië en Europa zetten de vliegtuigen steeds vaker in op routes die te weinig passagiers opleveren om er een grote Boeing en Airbus volledig mee te kunnen vullen.
    Afgezien van het Canadese Bombardier zijn er nog geen andere concurrenten in dit deel van de markt actief.  Het legt Embraer geen windeieren: na Boeing en Airbus is Embraer tot de derde vliegtuigbouwer ter wereld uitgegroeid. Al moet dit gegeven wel in het juiste perspectief worden gezien: Boeing had in 2007 een omzet van 66,4 miljard dollar, Embraer van 5,2 miljard dollar.
    De vraag of Embraer ook zo succesvol zou zijn geweest als Fokker .nog had bestaan, beantwoordt vice-president van Embraer, Sergio Chiessi, met een wedervraag. Terwijl op de achtergrond werknemers de laatste hand leggen aan een toestel voor Virgin Nigeria zegt hij: 'Zou Brigitte Bardot nu nog net zo mooi zijn als veertig jaar geleden? Ik weet het antwoord niet.'
    Volgens Chiessi maakte Fokker destijds zeer geavanceerde vliegtuigen. 'Ze waren hun tijd ver vooruit, dat kan iedereen in de luchtvaartwereld bevestigen. In dat opzicht proberen we op Fokker te lijken. Maar dan wel met een betere afloop. ...
    Embraer geldt als het paradepaardje van de Braziliaanse economie. Het bedrijf symboliseert het groeiende zelfvertrouwen van dit enorme land dat tot voor kort vooral geld verdiende met de export van koffie en grondstoffen.
    Embraer bracht daar verandering is. De zelf ontwikkelde en gebouwde vliegtuigen vormen een steeds belangrijker exportproduct van Brazilië. Het bedrijf behoort tot de vijf grootste exporteurs van Brazilië. Ook is de vliegtuigbouwer met 24 duizend personeelsleden een van de grootste werkgevers van Zuid-Amerika.
    Embraer is de afkorting van Empressa Brasileira de Aeronáutica. Het bedrijf werd in 1969 door de Braziliaanse staat opgericht. Tot begin jaren negentig maakte het vooral toestellen voor de binnenlandse markt en kon Embraer alleen met vele miljarden dollars aan staatsteun overeind worden gehouden. Maar sinds de vliegtuigbouwer in 1996 - het jaar dat Fokker ten onder ging - werd geprivatiseerd, ging het hard vooruit met de onderneming.
    De grote internationale doorbraak beleefde Embraer in 2005 toen de Amerikaanse binnenlandse budgetmaatschappij JetBlue een mega-order van honderd toestellen voor de E-190 plaatste. Nadat dit bedrijf daar commercieel zeer goede resultaten mee boekte, volgden andere maatschappijen snel. Lufthansa, Finnair, Delta Airlines, Virgin, er is eigenlijk geen maatschappij die niet met de regionale jets van Embraer vliegt.
    Naast vliegtuigen voor de burgerluchtvaart, maakt Embraer ook militaire vliegtuigen en privéjets. Vooral in dat laatste segment groeit het bedrijf heel hard. 'Menige oliesjeik vliegt in een Embraer E-190 met slaapvertrek, vergaderzaal en badkamer', zegt vicepresident Chiessi.
    Hoewel het concern in de eerste jaren na de verzelfstandiging nog steeds kon rekenen op financiële overheidssteun, is dat volgens Chiessi nu echt voorbij. 'We krijgen geen cent meer. Maar we redden ons heel goed.'    ...
    De Embraers gaan komende jaren geleidelijk aan een gedeelte van de' verouderde Fokker-vloot van KLM Cityhopper vervangen. Piloot Weijand neemt met' gemengde gevoelens afscheid van de Fokkers. 'Hoewel de oudste toestellen steeds vaker storingen beginnen te vertonen, blijven het briljante toestellen waarin het heerlijk vliegen is. Dat vindt echt elke piloot. Persoonlijk vind ik het jammer dat Fokker niet meer bestaat. Ik denk dat het bedrijf een heel goede uitgangspositie had, om net als Embraer te profiteren van de snel groeiende markt voor regionale straalvliegtuigen.'

Red.:   Zo zit dat dus: dat besluit van de zeer hooggeachte econoom Hans Wijers was niets minder dan een rampzalige stommiteit. Gebaseerd op niets anders dan puur ideologie en vooroordeel. Want wat nu uit is gekomen, hebben diverse mensen destijds al gezegd. Er was geen enkele reden om iets als RSV te vergelijken met Fokker - het was allerwegen bekend dat RSV ouderwetse tankers maakte die in Korea goedkoper gemaakt werden,en dat Fokker hoog-kwaliteits vliegtuigen maakte, die in de toekomst een uitstekende marktvooruitzicht hadden. Nog tientallen jaren waren tweedehands Fokkers het meest geliefde product in de markt.

Hans Wijers is nu (nov. 2008) de baas van Akzo-Nobel. Onder zijn sturing heeft dat concern het strategisch besluit genomen zich te voornamelijk te gaan concentreren op de markt voor interieur-verven - helaas ... toen kwam een crisis in de Amerikaanse huizenmarkt. Dat had Hans Wijers niet voorzien . Net zo min als hij had voorzien dat het met Fokker zo veel beter zou gaan. Hans Wijers kon dat misschien wel voorzien, maar hij was econoom en geïndoctrineerd met de Angelsaksische visie op de economie .

Een Rijnlands industriebeleid had het volgende afgewogen: dit was een goed product. Een faillissement zou sowieso ook veel kosten met zich mee brengen, in de vorm van sociale lasten. Die kosten waren op zijn minst vergelijkbaar, en het was, gezien de belofte van het product, gerechtigd een risico te nemen. Het had de Nederlandse staat vele miljarden opgeleverd. Net als nu (nov. 2008) mogelijkerwijs de aankoop van de banken ABN-Amro en Fortis.

Maar de kern van een Rijnlands industriebeleid is dat het aansluit op maatschappelijke behoeftes, in plaats van de lust van privépersonen om winst te maken en rijk te worden.

De belangrijkste en van levensbelang zijnde toepassing daarvan is dat het laatste op geen enkele voorstelbare manier kan leiden tot de stappen die nodig zijn om te komen tot een duurzame economie. Om de komende klimaatramp te voorkomen, of waarschijnlijk beter: die te verzachten, zijn stappen nodig die alleen binnen een Rijnlands (industrie)beleid zijn te zetten. Of om heel precies te zijn: die stappen hadden al genomen moeten zijn, en dat dat niet gebeurd is, is het gevolg van de dominantie van het Angelsaksische beleid dat alleen gebaseerd is op winstverlangen.

Het Rijnlandse industriebeleid houdt dus in: het gebruik van de middelen van het Rijnlandse investeringsfonds voor het ontwikkelen van duurzame productie en een duurzame economie , te beginnen met de energieopwekking. De eerste fasen van de uitwerking bestaan uit onderzoek en ontwikkeling, en daarna proefproductie. Succesvolle projecten worden grootschalig uitgedraaid. Daarbij kan eventueel de hulp van bestaande bedrijven ingeroepen worden, maar indien nodig en wenselijk, eigen, (staats-)bedrijven worden opgezet. Die bedrijven kunnen dan gebruikt worden om ook de private-sectorbedrijven tot duurzaamheid te dwingen.
 

Addendum nov.  2009:
Uit hoofde van de voorspellende waarde van het voorgaande hier als addendum toegevoegd een bevestiging van het oordeel rond de gang van zaken rond Fokker (De Volkskrant, 19-11-2009, door Wouter Keuning):
 

Addendum mrt. 2010:
Het wordt zelfs nog concreter (Volkskrant.nl, 06-03-2010, ANP):
 

Addendum nov. 2011:
Nog meer goed nieuws van Fokker:

Uit: De Volkskrant, 07-11-2011, door Yvonne Hofs

Nog steeds een ijzersterk merk

Fokker, dat is toch vergane glorie? Ja, maar het is ook een bloeiend en innovatief toeleveringsbedrijf voor de internationale luchtvaartindustrie.

Tussentitel: ‘Het gaat goed met Fokker, maar we zijn een kleine speler en moeten
dus groeien’

In een afgesloten ruimte maakt een Fokker-medewerker zorgvuldig de gebruikte vliegtuigmallen schoon. Handschoenen en een masker beschermen hem tegen de oplosmiddelen waarmee hij de restjes composiet wegveegt. ...
    De Fokker-fabriek in Hoogeveen bevat ook ruimten zonder ramen. ...
    'Daar worden onderdelen voor de Joint Strike Fighter gemaakt', vertelt Steven Soederhuizen. Als vicepresident operations van Fokker Aerostructures ...
    Fokker Aerostructures maakt de deuren en de vleugelkleppen van de Amerikaanse straaljager. De grote titanium bevestigingsring voor de straalmotor wordt ook in Hoogeveen gemaakt. De burgerluchtvaart bestelt onder meer staartstukken, vleugelranden, landingsgestellen en rompdelen bij de Fokker-fabrieken in Hoogeveen en Papendrecht.
    Maar wacht even: Fokker? De Nederlandse vliegtuigfabrikant is toch in 1996 failliet gegaan? Inderdaad, maar vier levensvatbare onderdelen werden uit de boedel gered en ondergebracht bij Stork. Het Britse investeringsfonds Candover kocht Stork in 2007 en trok het bedrijf terug van de beurs. De luchtvaartpoot heet nu weer Fokker, in plaats van Stork Fokker. Het bekende beeldmerk met de lichtblauwe Fokker-handtekening staat prominent bij de ingang van het fabrieksterrein.
    Een logisch besluit, vindt directeur Hans Büthker van Fokker Technologies, de holding die de onderdelen Aerostructures, Elmo en Services samenbindt. 'De merknaam Fokker is zo ongelooflijk sterk dat we daar de nadruk op willen leggen. Stork en Fokker gaan nu ieder hun eigen weg.'
    De vliegtuigfabrikant Fokker mag dan een roemloos einde hebben gekend, als toeleverancier voor de luchtvaartindustrie groeit en bloeit Fokker. In 2007 maakte het Stork-onderdeel 8 miljoen euro winst. Het jaar 2010 werd afgesloten met 77 miljoen euro boven de streep.
    Fokker heeft ambitieuze groeiplannen, vertelt hij. In 2020 moet de omzet zijn gestegen naar minimaal een miljard euro per jaar. ...

Naar Rijnlands investeringsfonds  , Rijnlands onderwijsbeleid, inhoud , Rijnlandmodel lijst , Rijnlandmodel overzicht  , of  site home .