Technologie en vooruitgang

In Wetenschap, ontstaan moderne en Wetenschap, methode hebben we gezien dat de moderne wetenschap twee nieuwe essentiële aspecten heeft: het werken met de materiële werkelijkheid, en het voortdurend herhalen van de tests aan de werkelijkheid. En het resultaat was nieuwe en verbeterde kennis omtrent de werkelijkheid, en door de terugkoppeling met de wereld van de ideeën, ook verbeterde en nieuwe theorieën omtrent de werkelijkheid.

Maar nieuwe kennis omtrent de werkelijkheid, zowel praktisch als theoretisch, biedt ook weer nieuwe mogelijkheden om de werkelijkheid te onderzoeken. Een deels verzonnen voorbeeld: Leeuwenhoek slijpt simpele enkelvoudige lensjes en ziet pantoffeldiertjes, Snellius ontdekt de wetten van de lichtbreking, en de volgende onderzoeker bouwt met meerdere beter geslepen lenzen een microscoop, en ontdekt de celkernen van pantoffeldiertjes.

Met de spiraal van het steeds opnieuw onderzoeken van de werkelijkheid komt dus tegelijkertijd een spiraal van het steeds beter kunnen onderzoeken van de werkelijkheid, en daarmee gepaard een spiraal van het steeds beter kunnen manipuleren van de werkelijkheid.

Het manipuleren van de werkelijkheid is tegenwoordig min of meer een apart vak geworden en heet "technologie". Tot voor niet al te lang geleden waren er universiteiten waar de wetenschap werd onderwezen (althans: aan de natuurwetenschappelijke faculteiten - bij de rest bleef de ideologie heersen), en er waren Technische Hogescholen, waar de technologie werd onderwezen .

Het toenemende gebruik van technologie in de maatschappij, en de steeds grotere capaciteiten ervan, noemt men "vooruitgang" - of als het over specifieke dingen gaat: "innovatie" . Dit lijkt ook te zeggen dat er geen andere vooruitgang is dan technologische vooruitgang. Dat klopt ook grotendeels. Niet-technologische vooruitgang is geestelijke of maatschappelijke. De mate van algemene geestelijke vooruitgang moge blijken uit het feit dat 95 procent of meer van de wereld nog steeds religieus is. De mate van maatschappelijke vooruitgang kan men afmeten aan het feit dat men net weer terug is bij de aloude vorm van democratisch besturen die mensapen kennen, na talloze decennia van allerlei soorten van dictatuur.

Deze stand van zaken aangaande algemene geestelijke en maatschappelijke vooruitgang heeft voor de alfa-intellectuele gemeenschap aanleiding gegeven om het hele begrip "vooruitgang" maar af te schaffen, zie bijvoorbeeld hier . Logisch, vanuit hun positie. Onjuist, als je naar de maatschappij kijkt. Want ook in dit soort zaken geeft de werkelijkheid de doorslag, zoals we al in Wetenschap, methode zagen. De methode gebruikt daar kan ook hier worden ingezet, in de vorm van uitspraken over vooruitgang. De lijstjes met voorspellingen over de toekomst zijn een bekende manier op de intellectuele mens te vermaken, zie de versie op deze website hier , en de realiteit met betrekking tot vooruitgang blijkt door dat lijstje wat te filteren:
 
  Ik zal alle ideeën voor nieuwe werken en oorlogsmachines negeren, want de uitvindingen op dit gebied hebben hun grenzen bereikt. Ik zie geen hoop voor verdere verbeteringen.
     Sextus Julius Frontus, militair hoofdingenieur onder de Romeinse keizer Trajanus (98-110).
De afschaffing van pijn bij chirurgie is een hersenschim. Het is belachelijk om daarnaar te streven. Mes en pijn zijn twee woorden die altijd bij elkaar moeten horen in het bewustzijn van de patiënt.
    De Franse arts Alfred Velpeau in 1839
  De Amerikanen hebben de telefoon nodig, maar wij niet. Wij hebben meer dan genoeg postbodes.
    Sir William Preece, chef-ingenieur van de British Post Office in 1876
  De telefoon is een prachtige uitvinding. Op een dag zal elke stad er eentje hebben.
    Burgemeester van Amerikaanse stad in 1876
  Het Amerikaanse bureau voor patenten kan gesloten worden. Er valt niets meer uit te vinden. Telefonie, fotografie en verlichting hebben een staat van bijna-perfectie bereikt.
    Advies van het hoofd van het US Patent Office aan president McKinley, eind 19de eeuw
  De automobiel heeft de grens van zijn ontwikkeling praktisch bereikt.
    De Scientific American in 1909
  Het is zinloos om te zoeken naar een commerciële toekomst voor de vliegmachine. Als er een machine bestaat die twee mensen kan dragen, zal er misschien ook eentje voor twaalf mensen gebouwd kunnen worden, beweren sommigen. Zij hebben niets van de theorie begrepen.
    Het Britse boek Flying Machines: Construction & Operation uit 1910
  Van hersenwerk zal de 'nieuwe vrouw' kaal worden, terwijl zij haar op haar gezicht zal krijgen vanwege toenemende mannelijkheid en minachting voor schoonheid. In de toekomst zullen vrouwen kaal zijn en patriarchale baarden dragen.
    Hans Friedenthal, hoogleraar in Berlijn, in 1914
  Televisie zal geen enkele markt langer dan zes maanden kunnen vasthouden. Mensen zullen het snel zat worden om naar elke nacht naar een houten doos te staren.
    De Amerikaanse filmmagmaat Daryl F. Zanuck in 1939
  Beste Mevrouw, het is een bittere waarheid dat ons land te klein is om al de inwoners een goede toekomst te verzekeren.
    Damesblad Margriet in 1950
  De meeste computers zullen nog steeds een grote kamer bezetten, vanwege de ruimte voor software, de banden en de ponskaarten, voor het personeel dat de computer moet bedienen en de enorme stapels papier voor het printen van de resultaten.
    De Britse hoogleraar Desmond King-Hele in zijn boek The End of the 20th Century uit 1970
  Er zijn weinig technische innovaties te verwachten die de jeugd kunnen boeien. Huiskamertoepassingen van visuele media zullen het doen en laten van de jeugd niet in sterke mate beïnvloeden.
    Verkenning WRR in 1977
  Er is geen enkele reden waarom iemand thuis een computer zou willen hebben.
    Directeur Kenneth Olson van Digital Equipment Corporation in 1977
   
  Nog een aantal met onbekende bron
  De grammofoonspeler heeft geen enkele commerciële betekenis.
  De mens zal de komende vijftig jaar niet in staat zijn om te vliegen.
  Vliegtuigen zijn niet praktisch en hebben weinig of geen nut, ze zijn gewoonweg onmogelijk.
  Vliegtuigen zijn leuk speelgoed, maar hebben geen enkele militaire waarde.
  Ik zie in mijn verbeelding onderzeeërs tot niets méér in staat dan het verstikken van hun bemanning en maar wat ronddobberen op zee.
  Het paard is een blijvertje - auto's zijn slechts een rage.
  Wat voor nut heeft een elektrisch speeltje voor dit bedrijf?
  Wie wil er in Godsnaam acteurs horen praten?
  Computers zullen in de toekomst misschien ten hoogste anderhalve ton wegen.
  De mens zal de maan nooit bereiken, ongeacht alle toekomstige wetenschappelijke vooruitgang.

Uit het langere lijstje weggelaten zijn hier ook de onrealistische uitspraken die het technologische paradijs voorspellen - zoals Mark Twain al opmerkte: voorspellen is moeilijk, vooral van de toekomst ...

Maar wat er hier overblijft laat ondubbelzinnig de trend zien over vele tientallen jaren: de mogelijkheden van de mensheid nemen door de techniek gestaag toe .

En dit blijft beslist niet beperkt tot de techniek sec. De kunstwetenschap boekt al tientallen jaren vooruitgang door eerst chemische analyses, en later röntgenopnames. De literatuur wetenschap heeft een extra stoot gekregen door het gebruik van computers in de tekstanalyse. En de psychologie maakt spectaculaire vorderingen door de inzet van MRi afbeeldingtechnieken die direct en terwijl het onderzoek gebeurd in de hersenen kunnen kijken.

Er zijn ook vakken die heel weinig van deze mogelijkheden van vooruitgang profiteren. Als eerste heen we daar natuurlijk weer de filosofie, bekend om zijn koppigheid en hardnekkigheid aangaande het primaat van het theoretische denken. En als tweede en belangrijkste, de sociologie. Daar is de drijfveer die van de ideologie. Het overgrote deel der sociologen zijn mensen met een idee over wereld in elkaar zou moeten zitten, bijvoorbeeld: alle culturele diversiteit is goed, en dus willen ze niet weten van zaken die dit tegenspreken. En dit geldt natuurlijk in versterkte mate voor die deeldisciplines die dichter bij de politiek staan, dat wil zeggen: de echte maatschappij.

Ook de alfa- en gamma-vakken profiteren dus van de technologische vooruitgang. Wie dat dus geen vooruitgang wil noemen, maakt in feite een einde aan iedere discussie over dit soort onderwerpen. Hij ontkent het belang van de materiële wereld - hij is een aanhanger van Plato die gelooft dat de ultieme wereld in de ideeën schuilt, of een mysticus, dan meestal van de religieuze soort.
    Of, veel aardser: een echt alfa-mens, die gevoelens van afkeer en/of jaloezie koestert ten opzichte van de wereld van de bèta's, en de resultaten die zij weten te bereiken .

Er zijn ook objectievere bezwaren tegen wetenschap en vooruitgang te formuleren, maar op één na komen die bezwaren toch uiteindelijk neer op de wijdere vorm van maatschappelijke organisatie waarin de wetschap en de wetenschapper is ingebed - of om het af te korten: het gebrek aan algemene beschaving van de hele maatschappij .

Het ene bezwaar dat daar dan van overblijft, is geheel in stijl, iets dat in de huidige wereld juist weer bij onbespreekbaar is bij gebrek aan diezelfde beschaving: de overbevolking! .


Naar Alfa denken, anti-bèta, diversen , Alfa denken, anti-bèta , Filosofen, Gray , of site home .

18 jul.2008