De houding van de top IV, de politiek

In pagina's twee en drie over de houding van de top ging het voornamelijk over de economische top. Hier gaat het over de politieke top.

Op het eerste gezicht lijkt de situatie hier gunstiger, omdat politici aanzienlijk minder verdienen van de top van het bedrijfsleven, en soms zelfs zeer veel minder. Maar dat is voor een belangrijke deel slechts schijn. Omdat de politieke in tegenstelling tot het bedrijfsleven een veel breder spectrum van opvattingen vertoont, zullen we de analyse moeten opsplitsen naar de verschillende politieke stromingen, hetgeen veelal overeenkomt met de simpele scheiding tussen links en rechts.

De meest rechtse partij, de VVD, heeft een simpel standpunt: degene die kan krijgen wat hij wil, heeft recht op het nemen van wat hij wil. De VVD steunt de top van het bedrijfsleven in al haar standpunten, en is dus een partij voor de top. Meer over de VVD hier .

De gematigd rechtse partij, het CDA, belijdt met het woord een socialere houding. Echter, in situaties waarin het CDA in regeringen zat heeft dat nooit geleid tot enigerlei beperking aan het machtsmisbruik van de economische top. Effectief steunt het CDA dus ook de top en haar machtsmisbruik. Meer over het CDA hier .

De gematigd linkse partij van Nederland, de PvdA, belijdt met het woord een nog socialer beleid dan het CDA. In de praktijk is daar even weinig van terecht gekomen als bij het CDA. Bij de PvdA is deze tegenspraak wat duidelijk dan bij het CDA, en wordt daarom wat meer belicht in de media. Het bekendste voorbeeld is dat van voormalig partijleider en premier Wim Kok, die zich heeft uitgesproken tegen de exorbitante zelfverrijking aan de top, maar als commissaris na zijn aftreden als premier de exorbitante salarisverhogingen van zijn bedrijf goedkeurde. Meer over de PvdA hier .

Aan de principieel linkse kant zijn er twee partijen. GroenLinks staat voor de wereldvreemde goeddoeners, die allerlei idealistische standpunten innemen zonder op hun werkelijkheidswaarde of samenhang te letten. Zo steunen ze asielzoekers en allochtonen als zijnde "zielig", zonder te herkennen dat de grootschalige aanwezigheid van dit soort groepen ten koste gaat andere "zielige", namelijk de sociaal zwakkeren, waaronder ouden, zwakken en gehandicapten (de simpele reden: het totale bedrag aan dat deze groepen kan worden uitgegeven is min of meer vast, dus het extra voor de een gaat ten koste van de ander). En ook ten koste gaat van het milieu. Meer over GroenLinks hier .
    De andere principieel linkse partij, de SP, is de enige partij die ook praktisch opkomt voor de onderste derde van de maatschappij. Het zwakke punt van de SP is haar eenzijdige aandacht voor deze groep, wat geldig is in de huidige politieke en maatschappelijke situatie, maar niet als opvatting over de inrichting van de maatschappij.

De werkelijke achtergronden van het beschreven gedrag zijn niet politiek of principieel, maar sociologisch. Politici behoren tezamen met de bestuurders van het bedrijfsleven tot de top van de maatschappij. Het is misschien een wat los samenhangende groep, maar toch duidelijk definieerbaar; er is ook een duidelijke personele stroom tussen economische en politieke top, vooral zichtbaar aan de rechter kant met in toenemende ook aan de linkse. De houding van de economische top dringt daarmee ook door in politieke kringen .

Het bestaan als maatschappelijke groep leidt via sociologische processen tot zaken als een onbewust en soms bewust onderling solidariteitsgevoel, populair bekend als een "ons kent ons" of "ons soort mensen" gevoel. Dat onder andere naar buiten in standpunten over hypotheekrente (ze hebben allemaal een koopwoning), belastingtarieven (ze hebben allemaal een hoog inkomen) en  van pogingen om misstanden binnen de top te verhullen, zie het gebrek aan steun voor klokkenluiders als al besproken hier . Deze vorm van solidariteit strekt zich uit tot instellingen als accountancy, notariaat , en zelfs de justitionele top .

Deze vorm van maatschappelijk fraude en corruptie staat minder in de belangstelling dan allerlei financiële vormen van fraude als in de bouwwereld. In feite is ze veel ernstiger, omdat ze brede maatschappelijke solidariteit ondermijnt. Die brede maatschappelijke solidariteit is de bron van onze beschaving. Een speciaal geval van die vorm van functionele en maatschappelijke fraude, het old boys network en haar kenmerk van geslotenheid, wordt in detail verder uitgewerkt hier .


Naar Houding van de top I , Sociologie lijst , Sociologie overzicht  , of site home .