Bronnen bij Islamdebat: vrijheid van meningsuiting versus belediging: Hans Teeuwen versus de Meiden van Halal
In haar kersttoespraak van 2006 mengde koningin Beatrix zich in het
maatschappelijke debat rond de wenselijkheid van het tolereren van de islam,
onder het mom van een morele uitspraak over "De vrijheid van belediging". Op
deze schending van de rechtsstaat volgde een hevig debat, zie hier
.
Midden 2007 organiseerde de publieke omroep een speciaal
discussie-programma rond de positie van de islam, genaamd Bimbo's en Boerka's, uitgezonden op 30 augustus
2007
 . Toen
het eerste en bij beste weten, nu schrijvende 2019, nog steeds het enige.
Deel uitmakend van dit programma was een discussie tussen
moslim-boegbeelden de Meiden van Halal (Esmaa, Jihad en Hajar Alariachi)
, die een door de publieke omroep gefaciliteerd programma presenteren wat
bedoeld is om Nederland kennis te laten maken met de islam, en cabaretier
Hans Teeuwen, in deze discussie betrokken via zijn vriendschap met Theo van
Gogh, bekend moslim-criticus en daarom vermoord door een moslim. Onderwerp
van het debat: de
vrijheid van meningsuiting.
Hieronder het verslag van die discussie.
Het is zo goed mogelijk woordelijk weergegeven, waarbij bedacht
dient te worden dat de grootste pauze in het heen-en-weer discussiëren iets
van 0,2 seconde is, en er heel veel door elkaar wordt gepraat. Dat laatste
is aangegeven door te wisselen tussen de personen zonder een nieuwe regel te
nemen:
| |
EH: Esmaa Halal.
XH, YH: Eén van de twee andere zussen.
HT: Hans Teeuwen
 (Start
van het fragment – de Meiden van Halal lopen samen van een bank naar een
ander decorstuk, een symbolische pijnbank met spijkers van rubber, waarnaar
ook Hans Teeuwen komt aanlopen, en waarop later hij moet gaan liggen,
terwijl de Meiden als een soort islamitische inquisitie ernaast plaatsnemen)
[EH] Iemand anders die heel ver, uh fel, voor de vrijheid van meningsuiting
is, is meneer Hans Teeuwen, die heeft uh onlangs, nou ja al een tijdje
geleden, een liedje over ons geschreven, een paar regeltjes heeft’ie aan ons
toegewijd (Teeuwen steekt eerst twee vingers op, dan één) Twee? [XH, met
ontzag] Oohhh [EH] Wat een eer (toon van ontzag) Een hele regel van ons in
[HT, op de achtergrond] Daar zat een rijm in, in [EH] Daar zat een rijm in.
OK. Wacht even, wij doen de intro, en dan mag u reageren (lacht schamperend
en enigszins ongemakkelijk)
[HT] OK.
Esmaa: En dan uh … wij vinden uh … wij vonden dat zinnetje nogal vulgair en
plat en ga zo maar door, maar om even een beeld te geven aan deze mensen
waar we het over hebben, gaan we even naar ’t fragment luisteren, en
ondertussen leu.. lopen we even achter u door. Ja?
Teeuwen: Ja.
Filmpje van de toespraak van Teeuwen tijdens de onthulling van het monument
voor Theo Van Gogh - het is een gure dag.
(Teeuwen zingt luid en nadrukkelijk):
(Einde filmpje. Applaus van het publiek. Ze lopen gevieren naar het
"spijkerbed")
[EH] U moet ook op de pijnbank plaatsnemen
(Teeuwen gaat op zijn buik op de bank liggen)
[XH] Gaat u maar liggen op de pijnbank, meneer Teeuwen – nee op uw rug. Niet
zo eigenwijs, hè.
[YH] U wordt niet gemasseerd, hè.
[HT] Waarom willen jullie mij niet masseren?
[EH] Hij staat onder stroom en hij voelt het nog steeds niet, dames en
heren.
[HT] Nee, het is rubber, het is gewoon rubber, … kijk maar …
(Teeuwen pakt een aansteker uit zijn broekzak en probeert een “spijker” van
het bed in brand te steken.)
[XH] Meneer Teeuwen, meneer Teeuwen
[XH] Hallo hallo pyromaan, dat doen wij niet
[HT, nadrukkelijk] Het is rrrubberrrr …
[EH] Volgens mij bent u grappig verleerd hè. Lang geen show gehad. Ga maar
even liggen.
[HT] Jawel, laatst nog [EH] Ja? Dat is toch lachen [HT] … in Schotland,
[EH] Nou, gefeliciteerd
[HT] Dank je wel.
[ZH] Waarom heeft u ons beledigd?
[HT] Ja, von’k grappig
[ZH] Ja? Wat vond u daar grappig aan?
[HT, langzaam] Ik vond het leuk omdat uh jullie zo kuis zijn om jullie dan
in een séksuele context te noemen.
[ZH] Dat vond u grappig?
[HT] Ja, dat vond ik grappig en als het dan ook nog rijmt dan is ’t
natuurlijk kat in ‘t bakkie
[EH] Hebben er veel mensen om moeten lachen?
[HT, beslist] Ja!
[XH] Inclusief uzelf?
[HT] Ja. En ook … weet je wie ook? Een hoogwaardigheidsbekleder uit
Amsterdam. [XH] Ohhh [HT] Die zag ik namelijk … die zat daar ook, dat was …
uh uh … de burgemeester, en die moest ondanks zichzelf – want die kon ’t
natuurlijk niet maken – ik zeg ‘m bij die regel… uhmp …ik denk: nóu ben’k
goed bezig.
[EH, XH, in koor] We’re here for the news, not for the weather. Haha.
[XH] Waarom had u die behoefte om ons te beledigen?
[HT] Ja, ik vond ’t grappig.
[XH] Dus u vond ’t grappig dus u dacht ik doe het gewoon even
[HT] Já. Ja ik moest een lied schrijven, dus ik moest daar staan in die kou
en het regende ook nog keihard [EH] Ja, maar wacht effe [HT]... en dan moet
ik wél met iets leuks komen
[EH] U moet wel reageren op mijn vraag, hè? Kijk we zien …
[HT, zeer nadrukkelijk, met sterke nadruk op het laatste woord] Ik moet
helemaal niks!!!
[XH] Meneer Teeuwen, ik voer het woord.
[HT, nadrukkelijk] Ja nu ik.
[XH] Meneer Teeuwen, we zijn toch keurige dames, zo praat u toch niet tegen
dames?
[EH] De elektriciteit begint te werken
[XH] Zo praat u toch niet tegen dames?
[XH] Meneer Teeuwen?
[HT] Ja mevrouw. Hoe heten jullie, dan kan ik jullie ook aanspreken?
[EH] Mevrouw Alariachi, mevrouw Alariachi, mevrouw Alariachi,
[HT] Alariachi?
[EH] Ja [XH] Even even even serieus, ….
[HT zingt op een Zuid-Amerikaanse melodie] Alariááááchi, Alariááááááchi, …
[XH , nadrukkelijk] Wij zijn hier de presentatoren! [YH] Nou even serieus,
meneer Teeuwen! [EH] Grappenmaker!
[HT] Sorry
[XH] Waarom waarom beledigt u zo veel?
[HT] Ik beledig helemaal niet veel, ik maak grappen
[XH] Ontzettend veel
[HT] Wie dan nog meer?
[ZH] U beledigt ons bijvoorbeeld.
[HT] Nou ja, dat is toch niet zo veel … dat zijn er maar drie [XH] En heel
veel godsdiensten ook [HT] En jullie hebben steun aan elkaar, jullie kunnen
het samen [XH] Ja maar ook heel veel godsdiensten [HT] verwerken [XH] waarom
doet u dat?
[HT, langzaam en steeds nadrukkelijker] Nou ja, omdat ik dat grappig vind –
omdat ik alles dat enige status heeft, heeft namelijk ook een vorm van
macht, en macht corrumpeert altijd, het moet geridiculiseerd kunnen worden …
als dat niet meer kan, dan krijg je uuuh enge toestanden, een dictatuur of
zoiets, en daarom moet dat gebeuren
(Applaus vanuit het publiek)
(Teeuwen richt zich op van de bank armen gespreid om het applaus in
ontvangst te nemen, en een van de dames maakt een afwerend gebaar)
[XH] Ga even liggen …hallo, ga weg.
[HT] Hurt me baby.
[XH] U wilt een doel bereiken met dat beledigen?
[HT] Nee, ik wil mensen laten lachen, [XH] of met dat grappen maken? [HT] ik
wil mensen laten lachen
[XH] U wilt geen doel bereiken? Dus als u christenen bepaalde naam [HT, zeer
verbaasd] Een doel ? [XH] … noemt [HT] Een doel ? [XH] Nou ja, ik weet ‘t
niet
[HT, langzaam ,serieus] Nee, ik kijk naar de wereld en dan zie ik heel veel
dingen, en sommige dingen vind ik ontzettend … grappig of belachelijk of
lachwekkend of of uh stom, en dan maak ik daar programma’s over en daar laat
ik mensen mee lachen
[YH] Maar u u herhaalt de hele tijd
[XH] Kunt u effe effe serieus doen
[HT, lachend, verontwaardigd] Nou ben ik een keer serieus …
[XH] Ayaan Hirsi Ali, daar bent u ‘t denk ik wel mee eens, heeft in Berlijn
anderhalf jaar geleden … heeft zij geroepen dat zij het recht heeft … om te
beledigen [HT] Ja [XH] Dat vindt u ook?
[HT] Ja, ik vind dat je dat recht moet kunnen hebben
[XH] Maar dat’s heel anders dan het recht op vrijheid van meningsuiting,
[HT, serieus] Nou, een mening kan beledigend zijn, snap je. Dus het kan zijn
dat als ik mijn mening geef dat dat voor iemand anders beledigend is.
Bovendien is belediging voor sommige mensen gewoon …uh ja, een waarheid die
ze liever niet willen horen. En dat zou dan kunnen betekenen van oh, dan
mogen daar dan niet over praten want dat is beledigend. Da’s heel erg
multi-interpretabel.
(er valt een minieme pauze (0,2 seconde) in het debat gevuld met luid
applaus en gejuich van het publiek) [EH, tijdens het applaus] Beledigt u …
[EH] Zegt u nou dat u wél met voorbedachte uh rade beledigt of níet met
voorbedachte rade? Want ik …
[HT] Nou als ik programma’s maak, of een liedje maak, dan wil een léuéuk
lied maken, waarom gelachen kan worden, en een belediging [EH] Ja … [HT] kan
uh ook hééél erg grappig zijn.
[XH] Waar ligt de grens? Waar ligt voor u de grens?
[HT, zeer nadrukkelijk] De grens ligt bij gewéld. (weer een fractie van een
pauze) [EH] Dan pas?
[XH] Dus eerst mensen uh helemaal warm maken uh, en laten koken … en dan
zeggen …ja dit is voor mij de grens?
[HT] Mensen warm maken en laten koken, daar kiezen ze toch zelf voor? [XH]
...
[YH] Maar u beledigt heel veel mensen, mensen kunnen daar best frustrerend
uuuh
[HT, geagiteerd, richt zich op] Ja maar… denk je dat … jullie doen net
……[XH] Ga liggen! [HT] jullie doen net alsof gevoeligheid en gekwetstheid en
je beledigd voelen een voorrecht is alleen voor gelovigen [XH] Helemaal
niet! [HT] denken jullie dat als ik de tv aanzet [XH] (onhoorbaar) een keer
[HT] denken jullie niet dat ik [XH] (onhoorbaar) …[HT], serieus,
nadrukkelijk, steekt een vinger op] wacht even, ik mag even wat zeggen...
Denken jullie als ik de tv aanzet dat ik niet dingen zie die me ergeren, dat
ik me niet beledigd zou kunnen voelen, maar je ontwikkelt daar een schild
voor – dat doe je in een vrije samenleving omdat je wordt geconfronteerd
[XH] Maar wat bereik je ermee? [HT] met dingen waar je het niet mee …
(Luid applaus en gejoel van het publiek; daar doorheen: ) [XH] Maar wat
bereik je ermee?
[HT, langzaam, nadrukkelijk] Dat heel vaak gelovigen daar heel slecht in
zijn omdat gelovigen een neiging hebben een monopolie op de waarheid te
hebben, [EH] Zo, hij weet de moeilijke woorden [HT] te willen zeggen zo is
het leven, en zo moet ‘t!
(Luid applaus en gejoel van het publiek)
[EH] Hoe lang heeft u uh … hoelang heeft u gestudeerd voor deze one-liners?
(lacht schamperend)
[HT] Niet.
[XH] U beledigt best wel vaak. U kunt ’t uh vierkant ontkennen, maar u kunt
niet zeggen dat u dat niet doet op het podium.
[HT] Ja, maar ik heb net iemand horen zeggen dat homoseksualiteit een zonde
is. Ik heb net iemand weg zien lopen omdat er een minirok werd getoond. Ik
heb allemaal dat soort … ja uh… dat is ook heel erg beledigend.
(applaus en gejoel van het publiek, daar doorheen: [XH] Dus als u dat
beledigend vindt …
[HT] Bij mij valt er in elk geval nog om te lachen
[XH] Maar we hebben het over een westerse beschaving, hè? … die superieur is
… Maar met beledigen, of met uitschelden, want dat doet u ook heel vaak, hè?
[HT] Uitschelden? [XH] Ja [HT] Wacht even, ik scheld niet uit [EH] Nee, hij
heeft niet uitgescholden, hoor
[XH] U heeft bepaalde woorden gebruikt die ik niet in de mond wil nemen,
maar we gaan door … maar uitschelden …
[HT] In de mond nemen is ook een leuke uh…. (publiek lacht)
[EH] Wacht even, wacht even, ik doe de truc weer, haha haha
[XH] Maar het is toch een teken van beschaving ook dat we elkaar niet zomaar
uitschelden?
[HT] Is waar, en de avond is nog jong …maar uhmmm … maar ik scheld niet
zomaar uit … ik maak grappen. En soms zijn dat grappen die dan over dingen …
want juist ook uh onderwerpen die gevoelig liggen of die controversieel
zijn, die zijn léuk, die zijn spannend, daar zit spanning, en als als
cabaretier werk je daarmee, juist, anders moet je het hele … uh uh genre
cabaret of satire afschaffen.
[EH] OK, laatste vraag meneer Teeuwen: Wanneer is uw nieuwe show?
[HT, aarzelend, zakt onderuit op de bank] Ummmm, da zegik nie …[EH] Dat zegt
u niet? [HT] Ik weet het nog niet … komt, komt …
[XH] Komt deze thematiek…Hallo! Komt deze thematiek ook in uw nieuwe show
voor of niet?
[HT, aarzelend] Weet ik n… [HT, resoluut] Nee, ik ga het hebben over
vruchten
[XH] Oh dus u gaat niet meer beledigen enzo
[HT] Ik ga wel een bepaalde vrucht d’r flink ervan langs geven
[EH] Een bepaalde vrucht? [HT] Ja [EH] Zolang het geen personen zijn, vind
ik ‘t best
[HT] Ik ga … ik maak gehakt van de uh uuh… ananas
[XH] Momentje… ik wilde hem even nog een cadeau geven (geeft Teeuwen een
pijp om mee te roken) – de enige pijp die wij kennen
[HT] Maar dat is niet wat ik bedoelde, hè?
[XH, EH] Ja, maar dit is wel wat bij bedoelen…Ja maar dit is wel wat wij
ervan begrepen.
Teeuwen loopt weg, applaus en gejoel van het publiek. |
Dit is een live discussie over de betekenis van de vrijheid van godsdienst
versus de vrijheid van meningsuiting. Bedenk voor de evaluatie als eerste
dat de dames van de religie met zijn drieën zijn, en de meneer van de
verlichting in zijn eentje. Bedenk als tweede dat de dames goed voorbereid
waren, en draaiboeken op hun schoot hadden liggen (zie het fotootje boven). Het is niet duidelijk of Hans
Teeuwen wist of het filmpje het onderwerp was.
De uitslag van het verbale armpje-drukken is volkomen
duidelijk. Zelfs de zeer politiek-correcte televisierecensent van de
Volkskrant, Wim de Jong
, vond dat Hans Teeuwen had gewonnen op knock out
. Ook aardig is om het aantal debating-trucs aan beide kanten te tellen (je
zou het ook “beledigingen” kunnen noemen): Hans Teeuwen: twee. Meiden van
Halal: ontelbaar. En om Teeuwen zelf te citeren: die van hem waren leuk.
Maar het belangrijkste is dat Hans Teeuwen het inhoudelijke
debat met nog veel groter verschil won. In feite hebben de dames van de
religie geen enkel inhoudelijk argument naar voren kunnen brengen, en het
emotionele bezwaar van “belediging” werd weerlegd op het aloude en volkomen
afdoende argument dat “belediging”, in de zin van slaande op ideeën, een
dusdanig subjectieve emotie is, dat dat nooit de basis voor beperking op de
vrijheid van meningsuiting kan zijn.
Het interessante daarvan is dus dat deze discussie al een hele
tijd loopt, in zijn meer actuele vorm sinds de kersttoespraak 2006 van
Koningin Beatrix, en dat talloze intellectuelen in even talloze stukken en
debatten daar hun mening over hebben gegeven. Voortdurend pratend in
abstracte taal, natuurlijk. En dat nu, door de zaak voor te leggen aan twee
partijen uit de praktijk, aan de hand van een concreet voorbeeld, de uitslag
in zeven en een kwart minuut ruwe tijd volkomen definitief is vast komen te
staan.
En ook interessant op een wat hoger niveau is dat die uitslag
degene is die iedereen met redelijkheid en gezond verstand van begin af aan
had kunnen weten.
Dat de zaak heel hard is aangekomen, blijkt nog eens zes jaar
na dato. Hans Teeuwen is de eerste geïnterviewde in de nieuwe reeks
Zomergasten van de VPRO. Hier is een aankondiging
(de Volkskrant, 27-07-2013, door Joris Henquet):
Juist ja.
In deze Zomergasten werd dit fragment niet vertoond.
Wel present over hetzelfde onderwerp een discussie met de intellectuele
atheïst en islamcriticus Christopher Hitchins en als tweede een monoloog van
de internet islam-basher Pat Condell. Schrijver en "gematigd"-moslim
Abdelkader Benali
geraakt helemaal over de rooie, en gooit er ook dit uit (Joop.nl, 29-07-2013, door Abdelkader Benali - Schrijver en
journalist
):
Iedereen kan met zijn eigen ogen nalezen of
nazien dat daar waar er sprake was van niet-netjes zijn, het voor 98 procent
aan de islamitische kant lag. De manier waarop schrijver Benali,
"gematigd"-moslim, dat weet om te keren, laat zien dat het moslim-zijn
volkomen dodelijk is voor wat voor redelijkheid dan ook. Deze Abdelkader
Benali is deel van de voedingsbodem van het welig tierende islamitische
extremisme en geweld. Meer van dat soort lieden hier
.
Over de "publieke" uitslag van het debat hoeft eigenlijk maar één
ding gemeld te worden: zo'n debat is er nooit meer gehouden. Wat expliciete berichten over die uitslag hier
.
Naar Islamdebat
 , of site home
 .
|