Aardopwarming: update juli 2008

17 jul.2008

Er is sinds "Al Gore" (voor berichten van voor die tijd, zie hier uitleg of detail ) zo veel over aardopwarming geschreven dat het hier bijhouden onbegonnen werk is. Maar om de grote lijn van de discussie te kunnen volgen, hier wat artikelen over de stand van zaken in juli 2008, die de snelheid van zowel maatschappelijke ontwikkelingen als de aardopwarming illustreren (VARA TV Magazine, nr. 23-2008, door Robert Gooijer):
  Arctic week | SOS Noordpool

Ze smelten de kappen!

Het is druk op de Noordpool dit jaar. Naast wetenschappers en belangenverenigingen, bezoeken ook BN'ers en journalisten de 'ijsplaneet'. VARA TV Magazine reisde af.

Tussentitel: De vraag is niet: verandert het klimaat op de Noordpool? Maar eerder: is dat erg?

'De opwarming van de aarde' is de bron van zulke verhitte discussies dat die wellicht evenveel bijdragen aan de temperatuurstijging als de broeikasgassen die de mensheid produceert. Iedereen beweert er lustig op los: wetenschappers en querulanten, politici en 'opinieleiders', ze schreeuwen om het hardst dat het allemaal heel erg is of juist meevalt, dat we allemaal naar de verdoemenis gaan of dat het een complot is van milieuridders en consultants.
    De consequenties die in zulke discussies worden genoemd, liegen er niet om: van het apocalyptische einde der Planeet Aarde tot de meer praktische maar niet minder ernstige teloorgang van het heilige recht op autorijden. 'Het klimaat' is een heet hangijzer dat veel geschreeuw en gebakken lucht oplevert aan beide zijden van het debat. Een hoop herrie.   ...
Het Wereld Natuur Fonds en National Geographic, dat deze week een aantal documentaires over het Noordpoolgebied uitzendt in het kader van de WNF-campagne 'Draag bij aan een witte Noordpool', horen niet bij de schreeuwerds in het klimaatdebat. Het WNF is uiteraard een grote club die op een berg geld zit en zo een zekere invloed kan (en wil) doen gelden in het debat, en aan zowel onze reis meebetaalde als aan die van de BN'ers die voor KRO 's Surviving Nature de pool onveilig maken, maar is vooral de spreekbuis van onafhankelijke wetenschappers van universiteiten en onderzoeksinstituten van de VN. De klimatologen die de cijfers leveren waarop WNF zijn campagnes baseert, zijn dus ook voorzichtiger in hun claims en voorspellingen dan populisten als Al Gore, die in zijn film An Inconvenient Truth de Groenlandse ijskap nog deze eeuw doet smelten en Nederland tot aan Arnhem onder water zet.   ...
    Terwijl in het publieke debat over klimaatveranderingen diverse partijen nog staan te bekvechten, zijn wetenschappers het er en masse over eens dat het klimaat op de Noordpool in elk geval snel verandert, dat dat mede wordt veroorzaakt door de mens en dat het tempo de meest pessimistische schattingen overtreft. De werkelijke vraag is niet: verandert het klimaat op de Noordpool? Maar eerder: is dat erg? En wat zegt het vervolgens over de klimaatveranderingen op de rest van de planeet - en zijn die erg?    ...
.
Naast On thin ice (Nat.Geo, 20:00 uur), te zien: Battle of the Arctie giants, zaterdag 7 en zondag 8 juni National Geographic, 18:00 uur Surviving nature: ijsberen & Inuit, vanaf zaterdag 19 juni, Nederland 3, 20:30 uur www.wnf.nl/noordpool

Grappig ... Die vraag over "... en is dat erg?". Een totaal gebrek aan voorstellingsermogen.

En met ziet ook o zo graag de zonnige kant (CNN.com, 27-06-2008, door Alan Duke):
  North Pole could be ice-free this summer, scientists say

Ice retreated to a record level last fall when the Northwest Passage opened briefly | Weather patterns will determine whether the ice cover melts completely this summer | Scientists say the Arctic meltdown is not part of a historic cycle

The North Pole may be briefly ice-free by September as global warming melts away Arctic sea ice, according to scientists from the National Snow and Ice Data Center in Boulder, Colorado.
    "We kind of have an informal betting pool going around in our center and that betting pool is 'does the North Pole melt out this summer?' and it may well," said the center's senior research scientist, Mark Serreze.
    It's a 50-50 bet that the thin Arctic sea ice, which was frozen in autumn, will completely melt away at the geographic North Pole, Serreze said.   ...
    The brief lack of ice at the top of the globe will not bring any immediate consequences, he said.
    "From the viewpoint of the science, the North Pole is just another point in the globe, but it does have this symbolic meaning," Serreze said. "There's supposed to be ice at the North Pole. The fact that we may not have any by the end of this summer could be quite a symbolic change."
    Serreze said it's "just another indicator of the disappearing Arctic sea ice cover" but that it is happening so soon is "just astounding to me."
    "Five years ago, to think that we'd even be talking about the possibility of the North Pole melting out in the summer, I would have never thought it," he said.
    The melting, however, has been long seen as inevitable, he said.
    "If you talked to me or other scientists just a few years ago, we were saying that we might lose all or most of the summer sea ice cover by anywhere from 2050 to 2100," Serreze said. "Then, recently, we kind of revised those estimates, maybe as early as 2030. Now, there's people out there saying it might be even before that. So, things are happening pretty quick up there."
    Serreze said those who suggest that the Arctic meltdown is just part of a historic cycle are wrong.
    "It's not cyclical at this point. I think we understand the physics behind this pretty well," he said. "We've known for at least 30 years, from our earliest climate models, that it's the Arctic where we'd see the first signs of global warming.
    "It's a situation where we hate to say we told you so, but we told you so," he said.   ...

Dan kunnen we toch lekker makkelijk naar China varen ...?

En deze mensen ...(VARA TV Magazine, nr. 38-2008, door Ellen Brans):
  IJsberichten

Aan de westkust van Alaska dreigt het eskimo-eiland Sarichef verzwolgen te worden door de zee. Nova bezocht het eiland.

Het dorpje Shishmaref - de enige nederzetting op het eilandje Sarichef - telt zo'n 600 inwoners. Het plaatsje is niet groter dan het vliegveld. En dat is niet meer dan een strip waar zowel propellervliegtuigjes gebruik van maken, als ook de plaatselijke scholieren die er basketballen. De rest van het eiland is zand, vijf kilometer lang en 400 meter breed, vergelijkbaar met een waddeneiland als Vlieland. Het probleem is zo op het eerste oog niet zichtbaar. Geen overtuigend in elkaar stortende gletsjer, zoals die in de film van 'klimaatgoeroe' Al Gore is te zien. Geen verdwaalde ijsberen of dobberende ijsschotsen. In de zomermaanden is er zelfs helemaal geen ijs of sneeuw op het eiland, dat zo'n dertig kilometer onder de poolcirkel ligt. Terwijl het er in de winter 40 graden kan vriezen, schijnt nu het zonnetje en is het een graad of vijf. Eskimo's lopen er ontspannen in t-shirt en op slippers. Maar al spreken de beelden niet voor zich, voor de mensen die er wonen is het een duidelijke zaak.
Perry Weyiouanna, geboren en getogen in Shishmaref, staat bij de kust en wijst naar de golven in de zee: 'Daar ergens was het huis waar ik ben opgegroeid, het huis van mijn grootouders. Het is jaren geleden door de zee meegesleurd. En het is niet het enige huis dat weg is. Er stonden er meer, maar alles hier is verdwenen.'
    Het eiland verliest elk jaar ruim drie meter kust. Op de plek waar Perry staat, werd tijdens de eerste hevige oktoberstorm in 1997 in één klap een stuk van 38 meter weggeslagen. Een aantal huizen verdween in de zee, achttien anderen werden uit voorzorg naar een veiliger plek op het eiland verplaatst. De aanwezigheid van oude elektriciteitsdraden en stukken hout is alles wat er op wijst dat hier ooit iets anders was dan strand. En de huizen die destijds op een goeie plaats leken te staan, zoals het huis van het onderwijzersechtpaar Braach, staan inmiddels door de gestegen zeespiegel ook op het randje. 'Ik heb altijd een doos klaarstaan met de belangrijkste spullen, die ik mee wil nemen, mocht het mis gaan: zegt Ronda Braach. 'Zodra ik de golven weer voor het huis tekeer hoor gaan, hou ik mijn adem in.'
    Al zo'n 4000 jaar wonen Inupiaq-eskimo's in Shishmaref. Ze leven van visvangst en van de jacht op zeehonden, walrussen en wilde rendieren. Maar door de opwarming van de aarde vriest de zee rondom het eiland later dicht dan vroeger, en ontdooit het ook weer eerder dan voorheen. Hierdoor zijn jacht- en watergebieden minder toegankelijk geworden, en is het dus moeilijker geworden de traditionele leefwijze in stand te houden. Daarnaast neemt de erosie toe. Nu de permafrost aan het ontdooien is, is het eiland kwetsbaarder. En doordat het minder lang vriest, geniet Shishmaref nog maar kort bescherming van het harde ijs. De golven hebben vrij spel en slaan moeiteloos hele stukken van het eiland weg. Wetenschappers denken dat het eiland binnen vijftien jaar onbewoonbaar is.
    Al Gore noemde de problemen rond het eiland al toen hij in 2006 bij Oprah in de show zat om over de gevolgen van de smeltende Noordpool te praten. 'Dit zijn Amerikanen die op dit moment uit hun huis worden verdreven', riep hij de kijkers vol passie toe. Daarna werd het behoorlijk stil rond Shishmaref. Zo nu en dan komt er nog wel een buitenlandse journalist of cameraploeg naar het eiland. De Nederlandse filmmaker Jan Louter en cameraman Melle van Essen verbleven een aantal maanden tussen de eskimo's en maakten de documentaire The last days of Shishmaref, die op 27 september tijdens het Nederlands Film Festival in première gaat. Maar eerst wordt de film op de school van Shishmaref vertoond aan de bewoners van het eiland. ... Een groepje scholieren sluit zich aan en een van de meisjes zegt dat ze in eerste instantie heel droevig werd van de titel van de film, maar dat ze uiteindelijk inziet dat het waarschijnlijk helpt om de aandacht te trekken. 'Gelukkig kan het de buitenlanders nog iets schelen, de Amerikanen zijn niet geïnteresseerd. Het is maar Alaska.'
    In 2001 is Tbe Shishmaref Erosion and Relocation Coalition opgericht om te kijken wat de mogelijkheden zijn voor de onvermijdelijke verhuizing. De staat Alaska wil het liefst dat de bewoners verspreid worden over dorpjes in de buurt, zoals Nome of Kotzebue. Dat is eenvoudig te organiseren en het is niet al te duur. Maar de mensen van Shishmaref willen als gemeenschap bij elkaar blijven, omdat ze alleen op die manier hun traditionele leefwijze van 'subsistence' kunnen voorzetten, zelfvoorziening van voedsel door visvangst en de jacht.
    Vooralsnog is 'Tin Creek' de beste optie, een verlaten toendragebied op het vaste land van Alaska, ongeveer 70 kilometer verderop. Maar hier moeten alle voorzieningen nog worden aangelegd en dat zou tussen de 120 en 180 miljoen dollar gaan kosten. Geld dat er niet is.
En Washington' geeft niet thuis, nu de eerste klimaatslachtoffers financiële steun nodig hebben.  ...

... hebben gewoon pech.

Inmiddels is het eind 2009, en de berichten worden steeds duidelijker en urgenter (Dagblad De Pers, 18-02-2009):
  Gletsjers Andes verdwijnen als sneeuw voor de zon

De gletsjers in het Andesgebergte in Zuid-Amerika kunnen binnen twintig jaar zijn verdwenen als er geen afdoende maatregelen tegen de klimaatverandering worden genomen. Dat stelt de Wereldbank in een dinsdag gepubliceerd rapport.
    Volgens het rapport is de omvang van de gletsjers in Peru in de afgelopen 35 jaar met 22 procent afgenomen. Veel minder zoet water is nu beschikbaar voor de bevolking aan de kust, het gebied waar de meeste Peruanen wonen.   ...

En (CNN.com, 08-08-2009, door Shelby Lin Erdman):
  Glaciers a canary in the coal mine of global warming

A 50-year government study found world's glaciers melting at rapid, alarming rate | Study is latest in series that found glaciers melting faster than anyone predicted | Study shows accelerating climate change and warming earth, say authors

Photo: The Gulcana glacier in Alaska is one of three glaciers considered a benchmark by the U.S. Geological Survey

U.S. scientists monitoring shrinking glaciers in Washington State and Alaska reported this week that a major meltdown is under way.
    A 50-year government study found that the world's glaciers are melting at a rapid and alarming rate. The ongoing study is the latest in a series of reports that found glaciers worldwide are melting faster than anyone had predicted they would just a few years ago. It offers a clear indication of an accelerating climate change and warming earth, according to the authors.
    Since 1959, the U.S. Geological Survey, which published the study on its Web site, has been tracking the movements of the South Cascade glacier in Washington State and the Wolverine and Gulcana glaciers in Alaska. The three glaciers are considered "benchmarks" for the conditions of thousands of other glaciers because they're in different climate zones and at various elevations.
    "These changes are taking place in Washington State and Alaska in three different climate regimes," said Edward Josberger, the lead researcher on the study with the USGS Washington Water Science Center in Tacoma, Washington. "So we feel it's definitely something going on, probably on a global scale, and of course, if you look at other such measurements around the world and put it all together, yes, glaciers are retreating and retreating rapidly."
    In a telephone interview with CNN, Josberger called the unprecedented glacial melt the "canary in the coal mine."
    The half-century record contains measurements of the amount of snow that has fallen on the glaciers each winter and on how much ice has melted off each summer. The data give scientists a sense of whether the glacier is getting more "healthy" or losing mass, Josberger said. They also indicate what's happening to mountain glaciers in other parts of the world, the scientist said.
    "We feel it's definitely the signature of global change and climate warming," Josberger said. ...
    Glacier melt will likely continue and, as it does, sea levels around the world are expected to continue rising. And that could affect people in low-lying coastal communities, forcing them from their homes and further inland, experts say.

En een geval met wat detail (Volkskrant weblog, 08-08-2009, door Hans Erren uitleg of detail ):
  Hoera, IJsland warmt op

Net terug van een vakantie op IJsland. IJsland was voor het Icesave-schandaal beroemd vanwege twee zaken: ijs en vuur.

IJs

De gletsjer Gigjökull reikte in 1944 nog tot het dal, inmiddels is hij 500 m teruggetrokken en is er aan de voet van de gletsjer een smeltwatermeer ontstaan:

...

Op de kaartjes moet men goed kijken, maar van dichtbij is het meer groot genoeg. En je mag rustig aannemen dat de gletsjer ook dunner is geworden.

Nog een bericht uit de Andes, nu met duidelijkere plaatjes (de Volkskrant, 04-12-2009, van correspondent Cees Zoon):
  De Chacaltaya, Bolivia's geliefde berg waarop ooit 's wereld hoogste pistes lagen, is kaal geworden

Officieel doodverklaard als gletsjer

De Chacaltaya is een icoon van de ondergang van de gletsjers in de Andes. Maar ook van de dreigende gevolgen: drinkwater weg, landbouwgrond weg, energievoorziening weg.

Fotobijschrift: In november lag er geen sneeuw op de Chacaltaya (onder) terwijl er, gezien de tropische neerslag, meer had moeten vallen dan er in juni valt.
Boven: de berg in juni 2007.

Verspreid tussen de zwerfkeien aan de voet van de berg zit een tiental sjamanen van de Quechua-indianen op de knieën. Ze zijn gewend om eer te bewijzen aan de Pachamama, Moeder Aarde, maar vandaag zijn ze verzonken in een dodenritueel voor een vriend die onverwacht snel is heengegaan: de uitgebluste gletsjer van de berg Chacaltaya.
    Boven hen meldt een groot bord ‘5.300 meter boven zeeniveau’, en dan is het nog 100 meter klimmen naar de laatste schuilhut. De wolken drukken zich tegen de flanken aan, alsof ze niet verder kunnen opstijgen. Hier kun je de hemel bijna aanraken.
    Maar de Chacaltaya, een van Bolivia’s beroemdste bergen, is kaal geworden. ‘Zelfs hier in de hemel is geen ijs meer’, zegt gids Daniel. ‘Als dat geen waarschuwing is aan de mensheid.’   ...
In augustus dit jaar is de Chacaltaya officieel doodverklaard als gletsjer. De onderzoekers van de Universiteit van San Marcos in La Paz organiseerden een heuse dodenwake. ‘De ceremonie was het afsluiten van ons onderzoek naar de afbraak van de gletsjer dat bijna twintig jaar heeft geduurd’, vertelt Dr. Edson Ramírez in zijn werkkamer van het Hydrologisch Instituut in La Paz. ‘De wake bestond vooral uit het opruimen van onze meetapparatuur. Een trieste dag, want voor ons valt er niets meer te meten.’   ...
    ‘De Chacaltaya is een icoon van de ondergang van de gletsjers in de Andes, en in het algemeen van tropische gletsjers. Sinds begin jaren negentig hebben we de berg gemonitord en het tempo van verval berekend. In 1997 had de ijskap een dichtheid van 15 meter, maar vanaf dat moment verdween een meter per jaar. Wij berekenden dat de gletsjer in 2015 zou ophouden te bestaan, maar het is allemaal nog veel sneller gegaan. In augutus dit jaar viel het doek.’
    Drie foto’s van de Chacaltaya laat Ramírez zien: een uit 1994 (het grootste deel van de berg ligt onder het ijs), een uit 2005 (de helft van het ijs is weg) en een van dit jaar (slechts een paar vlekjes sneeuw zijn zichtbaar). ‘Deze drie foto’s zijn het bewijs van de klimaatverandering. We hebben klimaatstudies gedaan over de afgelopen 18 duizend jaar, vanaf het ontstaan van de gletsjers hier. In de laatste twee decennia is het tempo van het terugtrekken van de gletsjers verdrievoudigd, door het oplopen van de temperatuur en het gebrek aan neerslag. En minder regen is een tijdbom.
    ‘De tropische gletsjers zijn heel gevoelig. Hun perioden van voeding zijn in de zomer, dan hebben we de meeste neerslag. Maar tegelijk is dat de tijd dat de straling het hoogst is, waardoor ze onmiddellijk verliezen wat ze winnen. Dat is het verschil met de Alpengletsjers, die hun groei in de winter hebben’, zegt Ramírez. ‘Tegelijk met de gletsjers verdwijnen ook andere ecosystemen, zoals moerassen. Dat samen heeft enorme gevolgen voor de waterhuishouding. De ondergang van de Chacaltaya is een alarmbel: het is nu of nooit met het nemen van maatregelen.’   ...

De beelden spreken boekdelen.

Een paar Engelse onderzoekers hebben temperatuurgegevens wat opgeleukt, en dat is naar buiten gekomen. Dus iedereen die liever de kop in het zand steekt, greep het buitenkansje met twee handen aan. Terwijl de gemeten temperaturen een relatief slechte graadmeter zijn voor de aardopwarming. Naast de smeltende gletsjers is er een nog betrouwbaardere: de verschuivende grenzen van het voorkomende van diersoorten, met name insecten. Maar het werkt ook bij trekvogels (de Volkskrant, 16-12-2009, van verslaggever Peter de Graaf):
  Nachtegaal en spotvogel verdwijnen uit het bos

In de afgelopen kwart eeuw is het aantal trekvogels in Nederlandse bossen sterk gedaald.

Het aantal insectenetende trekvogels in de Nederlandse bossen is de afgelopen 25 jaar drastisch afgenomen. Bij nachtegalen is de terugval 37 procent, bij grauwe vliegenvangers 58 procent, bij fluiters 73 procent en bij spotvogels zelfs 85 procent. ‘Het wordt steeds stiller in het bos’, zegt Christiaan Both, bioloog aan de Rijksuniversiteit Groningen.
    Volgens biologen en vogelonderzoekers is die ontwikkeling vooral te wijten aan de klimaatverandering.
    Daardoor begint de lente steeds vroeger. Bomen lopen twee weken eerder uit dan een kwart eeuw geleden. Rupsen hebben zich aangepast en scharrelen ook eerder rond.
    ‘Trekvogels die uit Afrika komen, weten dat echter niet. Ze vliegen niet eerder weg om in onze bossen te gaan broeden’, aldus Both. ‘Daardoor komen ze te laat. De voedselpiek duurt maar drie weken, daarna verpoppen de rupsen. Door de vroegere lente kunnen trekvogels minder jongen grootbrengen.’ ...

Als eerste gehoord vanuit Engeland (door zijn noord-zuidligging): het opschuiven van de grenzen van het voorkomen van talloze soorten insecten. Minder zichtbaar maar significanter dan hetzelfde aangaande grotere dieren, want meer puur het gevolg van temperatuur (de Volkskrant, 18-05-2010, tv-recensie door Jean-Pierre Geelen):
  Landschapjes

Tussentitel: Leven met longworm en het einde van de sneeuwhaas

...    Voor wie dus gedwongen thuis zat, gaf de televisie een paar lesjes om moeder Aarde wat beter te leren kennen. Zoals gebruikelijk moesten we weer bij de Britten zijn. ...
    Na Coast volgde op BBC 2 Springwatch Special, dat gisteren zijn aftrap beleefde. Het was de aanloop naar de inmiddels welbekende en alom bejubelde dagelijkse verslagen van verwikkelingen in nestkastjes en dassenholen. ...
     Nu ging bioloog Chris Packham op zoek naar tekenen van een veranderend klimaat in Groot-Brittannië. Dat het de koudste winter was in 35 jaar, zei niets. ‘Dat is gewoon het weer, dat verandert elke dag. Klimaat gaat over eeuwen.’ Dat koolmezen hun eitjes sinds tien jaar soms al in maart leggen, was een aanwijzing. Ze passen zich aan aan vroeger uitkomende boomblaadjes en rupsen voor hun jongen.
    Er zijn losers van de opwarming: zoals de sneeuwhaas. ’s Zomers bruin, maar door het uitblijven of eerder verdwijnen van sneeuw zijn ze nu nog wit in een bruin landschap. Nu moeten ze vaker vluchten, en krijgen meer stress. Opwarming kan het einde worden van de sneeuwhaas. En sadly enough zijn meer dieren het haasje bij de opwarming.
    Maar Britse natuur-tv sombert niet. En dus belichten ze ook winnaars: oprukkende longwormen en malariamuggen. Maar ook vlinders, de jak, vleermuizen en – met stip op nummer 1: de bontgekleurde bijeneter. ...

En het wordt steeds duidelijker (de Volkskrant, 19-07-2010, van verslaggever Caspar Janssen):
  Minder dagvlinders, minder broedvogels

Tussentitel: Klimaat verplaatst zich met vier kilometer per jaar

De kwaliteit van de natuur komt in de komende tientallen jaren ernstig onder druk te staan door de verandering van het klimaat.
    Dat blijkt uit een verkennend onderzoek van Vereniging Natuurmonumenten naar de gevolgen van klimaatverandering tot 2050.
    Het aantal dagvlindersoorten zal met 75 procent afnemen, vijftig broedvogelsoorten zullen hard achteruitgaan in aantallen, veel planten- en dierensoorten zullen verdwijnen. Ook soorten waarvoor Nederland internationaal verantwoordelijkheid draagt, omdat ze vrijwel alleen in Nederland voorkomen, krijgen het moeilijk. Zoals de roerdomp, de grote karekiet, de noordse woelmuis, de dwergstern, de strandplevier en groenknolorchis.
    Door het verschuiven van de klimaatzones veranderen leefgebieden van planten- en diersoorten. Sommige soorten kunnen de snelheid van 4 kilometer per jaar waarmee het klimaat zich verplaatst niet bijbenen. Overigens komen er ook nieuwe, warmteminnende soorten terug voor de afvallers.
    De onderzoekers van Natuurmonumenten baseerden zich op literatuuronderzoek, maakten gebruik van KNMI-scenario’s en interviewden beheerders van natuurgebieden over de verschijnselen die ze nu al waarnemen in hun gebieden. ...

Oftewel: discussies over de temperatuurstijging zijn pure onzin. Waar je nog wel over kan discussiëren, een beetje, is de oorzaak.

Een van de kenmerken van een aankomende snelle en sterke verandering in de toestand van een evenwichtsysteem is een periode van afwisselende extremen, technisch "oscillaties" geheten - dit is zelfs wiskundig bewezen. Er zijn al vele van dit soort extremen geweest in de afgelopen jaren, zoals overstromingen op volstrekt nieuwe plekken, die moeilijk zijn te documenteren omdat het voortdurend incidenten lijken, en de tijdschaal voor wat betreft het weer in de orde van jaren ligt. Hieronder beginnen we met een eerste voorbeeld (de Volkskrant, 17-07-2010, van verslaggever Gerard Reijn):
  Schade zomerstorm reikt tot ongekende hoogte

Verzekeraars hielden rekening met 50 tot 75 miljoen. Daar komt nog eens 20 miljoen van de glastuinbouw bij.

De schade als gevolg van de stormen van eerder deze week is mogelijk opgelopen tot bijna 100 miljoen euro. Volgens het Verbond van Verzekeraars komt het vrijwel nooit voor dat een storm in de zomer tot noemenswaardige schade leidt.
    Tot nu toe schatte het Verbond de schade op 50 tot 75 miljoen, maar donderdagavond kwam daar 20 miljoen aan glasschade in de tuinbouw bij. De stormen worden daarmee een forse schadepost voor de verzekeraars. Een normale najaars- of winterstorm levert gemiddeld een schade op van 2 miljoen.   ...

En op een globaal niveau (de Volkskrant, 31-07-2010, door Maartje Bakker):
  Minder algen in zee is funest voor de voedselketen

Er leeft steeds minder fytoplankton in de oceanen. Dat heeft grote gevolgen voor de voedselketen. En mogelijk het klimaat.

De hoeveelheid fytoplankton in zee is de afgelopen honderd jaar gestaag afgenomen: met gemiddeld 1 procent per jaar. Dit betekent dat deze eencellige algen sinds 1950 met 40 procent zijn uitgedund. De Canadese onderzoeker Daniel Boyce en zijn collega’s berichten er deze week over in het tijdschrift Nature (29 juli).
    Boyce noemt fytoplankton ‘de brandstof waarop mariene ecosystemen draaien’. ‘Een afname van fytoplankton raakt alles in de voedselketen, tot en met de mens’, aldus Boyce.
    ... Fytoplankton staat aan de basis van de voedselpiramide, met daarboven zoöplankton, zeepaardjes, vissen, zeezoogdieren en uiteindelijk de mens. Het produceert de helft van de zuurstof op aarde.
    Willem van de Poll is als marien bioloog verbonden aan het Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ). Ook hij onderzoekt het fytoplankton – niet op wereldschaal, maar in de Noord-Atlantische Oceaan. Van de Poll heeft wel een idee hoe het kan dat de hoeveelheid fytoplankton zo is afgenomen.

Hoe kan dat dan?
Van de Poll: ‘De temperatuur van het zeewater is in de loop van de eeuw toegenomen, vooral in de bovenste laag. Daardoor drijft er een laag met warm water op een diepere, koude onderlaag. Bij een groot temperatuurverschil mengen die lagen zich nauwelijks. Het gevolg is dat er weinig voedingsstoffen van onder in de oceanen naar die bovenste laag komen. Alleen bovenin is er genoeg licht, maar als er geen stikstof en fosfor is, kunnen algen niet groeien. Door het warmere zeewater is er dus uiteindelijk minder algengroei.’   ...

Een uitstekende graadmeter voor de temepatuurstijging, dus.

Er is in 2008-2010 een dikke stroom berichten over alle initiatieven aangaande alternatieve energie. Hier een zeldzaam nuchterder verhaal (de Volkskrant, 10-11-2010, van verslaggeefster Elsbeth Stoker):
  ‘Fossiele brandstof blijft cruciaal’

De vraag naar energie zal tot 2035 toenemen met ruim eenderde. Omdat de inzet van duurzame energiebronnen nog altijd achterblijft bij de stijgende energiebehoefte, blijven fossiele brandstoffen voorlopig de belangrijkste energiebronnen. Hierdoor zal de opwarming van de aarde worden versterkt.
    Daarvoor waarschuwt het Internationaal Energieagentschap (IEA) in een dinsdag verschenen rapport over de energiebehoefte voor de komende 25 jaar. ‘Het akkoord dat vorig jaar in Kopenhagen is gesloten is een belangrijke stap voorwaarts’, zegt Nobuo Tanaka van het IEA. ‘Maar het is bij lange na niet voldoende om een systeem van duurzame energie op te tuigen.’ In het akkoord hebben overheden afgesproken te voorkomen dat de aarde met meer dan 2 graden opwarmt.
    Het IEA constateert echter dat dat waarschijnlijk niet gehaald zal worden, en dat het aannemelijker is dat op de lange termijn de temperatuur stijgt met 3,5 graden.
    Het IEA gaat in zijn voorspelling uit van een scenario waarin de landen zich aan de gemaakte afspraken houden. In dit scenario stijgt het energiegebruik tot 2035 met 36 procent, oftewel met 1,2 procent per jaar. Dat is minder dan voorgaande jaren. Afgelopen 27 jaar steeg het energiegebruik met gemiddeld 2 procent per jaar.   ...

Kortom: optimistische schattingen.

De eerste "slachtoffers" vallen, of beter: zinken (de Volkskrant, 26-11-2010, van verslaggever Lennaert Rooijakkers):
  Koraaleilandje als symbool voor de wereld

Als een vloedgolf over hun eiland slaat en het zeewater door hun huizen spoelt, dringt het ook tot de koppigste bewoners van het koraaleilandje Takuu door: hun wereld staat onverbiddelijk op het punt te verdwijnen.
    Slechts vierhonderd mensen wonen op het idyllische eilandje in de Stille Oceaan, dat maar één meter boven de zeespiegel uitsteekt. Maar voor de Nieuw-Zeelandse documentairemaakster Briar March (29) staat het lot van de bewoners van Takuu symbool voor de hele wereld. ‘Vroeg of laat krijgen alle mensen met deze problemen te maken’, zegt zij.
    Om de nadagen van het moderne Atlantis vast te leggen, reisde zij naar het afgelegen atol, dat onder Papoea Nieuw-Guinea valt. Aan het begin van de film There Once Was an Island van March wijzen de oudste bewoners van Takuu de plekken aan waar zij vroeger op het strand speelden en waar nu slechts golven klotsen. Her en der steekt een half verdronken palmboom uit het water, als teken van de toekomst die Takuu te wachten staat. Als gevolg van de opwarming van de aarde stijgt de zeespiegel steeds verder. Het is slechts een kwestie van tijd voordat de zee het eilandje zal verzwelgen.
    Voor de bewoners zit er dan niets anders op dan te verhuizen naar Bougainville, een groot autonoom eiland van Papoea-Nieuw-Guinea, 250 kilometer ten zuiden van Takuu. Hun vrees is dat hun Polynesische cultuur, die sterk verschilt van die van de Melanesische cultuur op Bougainville, ten onder zal gaan.   ...

Maar "gelukkig" is dat een halve wereld ver weg, toch ...

Dus voor de volgende waarschuwing maar weer naar eigen land (de Volkskrant, 07-02-2011, van verslaggever Caspar Janssen):
  Voorjaar begint steeds vroegerr

Het groeiseizoen in de natuur duurde in de eerste tien jaar van deze eeuw bijna een maand langer dan normaal. Dat maakte Arnold van Vliet van het nationale fenologienetwerk De Natuurkalender zondag bekend.Het groeiseizoen in de natuur duurde in de eerste tien jaar van deze eeuw bijna een maand langer dan normaal. Dat maakte Arnold van Vliet van het nationale fenologienetwerk De Natuurkalender zondag bekend.
    Volgens de gegevens van het waarnemersnetwerk begon het vroege voorjaar gemiddeld 17 dagen eerder, terwijl de winter juist negen dagen later begon. Dat heeft te maken met de hoge temperaturen in de afgelopen tien jaar. De gemiddelde jaartemperatuur lag 1,3 graden hoger dan in de jaren 40 tot en met 60 van de vorige eeuw. Die periode is volgens De Natuurkalender representatief voor de vorige eeuw.
    Volgens Van Vliet is overduidelijk gebleken dat het ritme van de meeste planten en dieren nauw samenhangt met de temperatuur. Vroeg bloeiende planten reageerden het sterkst op temperatuurschommelingen, terwijl de vogels die in de winter naar Afrika trekken het minst reageerden. In 2008 begon het groeiseizoen het vroegst. Soorten als de els en de hazelaar bloeiden toen 31 dagen eerder dan normaal. Dit jaar ligt de natuur, door de vrij zachte januarimaand, drie weken voor op schema. Arnold van Vliet: 'De eerste meldingen van sneeuwklokjes en speenkruid zijn al binnen. Ook hazelaars en elzen staan al in bloei.'   ...

Eentje van de oltrekt onweerlegbare soort: het is de natuur zelf die de temperatuurstijging "meet".

Nog maar weer eens berichtje van het extreme-weer front (de Volkskrant, 25-05-2011, van verslaggever John Wanders):
  Droogte pijnigt dijkwachten en riviervissen

De aanhoudende droogte pijnigt niet alleen de boeren, de dijkwachten hebben ook kopzorgen. Het Hoogheemraadschap Delfland heeft kantoorpersoneel ingezet voor de dijkinspectie. 'Kijk uit naar scheuren en geef ze door', is nu het adagium.
'Ik zit 23 jaar in het vak, maar heb nog nooit meegemaakt dat het zó gortdroog was', verzucht John Wijngaard van het Hoogheemraadschap Delfland. 'Het is een landelijk probleem. We komen 120 tot 125 millimeter neerslag te kort.'
    Sinds de dijkbreuk van 2003 in Wilnis weten we dat de oud-Hollandse veendijken kwetsbaar zijn voor droogte. Een veendijk, goedbeschouwd een dijk van klei op veengrond, heeft voldoende input van water nodig om op krachten te blijven. Een veendijk is als een spons. Goed opgenomen regenwater geeft de dijk massa. En die maakt dat de dijk zijn functie beter kan vervullen: het boezemwater dat tegen de dijk aanleunt tegenhouden.
    Twee maanden zonder beduidende regenval, zoals dit voorjaar ...

Deze mate van droogte is nog nooit gemeten. Natuurlijk doet men er redelijk nuchter onder. Zie hier uitleg of detail (Knevel & Van den Brink, 24-05-2011, na 12:40 min.) de werkelijkheid, in de woorden van voormalig weerman John Bernard.

Overigens: de zuidelijke Verenigde Staten wordt op hetzelfde moment geteisterd door de ergste combinatie van tornado's ooit. Allemaal voorspeld als gevolg van de stijgende temperatuur en de daardoor toenemende vochtigheid van de lucht in die streken - de energie van tornado's wordt gevoed door het vocht in de lucht. Hier een bericht erover, wat natuurlijk in de geruststellende sfeer is gesteld (de Volkskrant, 28-05-2011, door Peter van Ammelrooy):
  Meer tornado's domme pech

Tornado's richten dit jaar opmerkelijk veel schade aan in de Verenigde Staten. Een echte reden daarvoor is niet te geven, en volgens de cijfers is nog geen sprake van een trend. Zelfs 'Tornado Alley' blijkt meer een creatie van de media dan van meteorologische realiteit.

Met een smak belandde Joplin, een gemeente met ongeveer 50 duizend inwoners in Missouri, vorige week zondag in de geschiedenisboeken. Een tornado trok een spoor van verwoesting door het zuidelijk deel van de stad. De windhoos miste op een haar na het centrum. Toch vielen er 125 doden en meer dan duizend gewonden. Het hoge dodental maakt de tornado de op zeven na de ernstigste in de geschiedenis van de VS.   ...
    Tornado's komen overal ter wereld voor (Groenland: 'Zelfs aan de voet van de Himalaya bij Bangladesh. Daar heb je in april een klein tornadoseizoen.') is de geografische mix in de Verenigde Staten het gunstigst. De eenvoudigste verklaring voor het Amerikaanse tornado-overschot luidt dat warme en vochtige lucht vanuit de Golf van Mexico botst op koude lucht uit noorden (Canada) en de droge lucht van de Rocky Mountains. Er ontstaan dan specifiek drie verschillende luchtlagen boven elkaar. Samen met de verticale windschering levert dit een atmosfeer op waarin de supercellen kunnen ontstaan.
    Maar uiteindelijk bepalen heel lokale omstandigheden, zoals de toestand in een supercel, of de inwoners van wat Tornado Alley heet de schuilkelders moeten opzoeken. Dat 'tornadopad' is overigens geen pad: het beslaat bijna een kwart van het grondgebied van de VS.
    Het Amerikaanse tornadoseizoen begint in april en eindigt in oktober. Daarin doen zich door de bank genomen 1300 tornado's voor. Hoewel er nog vijf maanden gaan, wordt het hudige seizoen het hevigste in lange tijd genoemd. Er zijn al meer dan 300 doden te betreuren. In april werden liefst 875 tornado's gesignaleerd. Op 27 april een dagrecord gebroken: 226 stuks in een etmaal. Het vorige record stond sinds 1974 op 148 tornado's op een dag.
    Zoals bij andere meteorologische extremen, wordt de vraag opgeworpen of Moeder Natuur de mens mogelijk iets probeert te vertellen. Zou het veranderende klimaat leiden tot meer tornado's?
    Dat verband valt niet een-twee-drie te leggen, meent Groenland. ... wat tornado's betreft, is er in de historische gegevens nog geen trend vast te stellen, aldus Groenland. Dat er meer waarnemingen van tornado's zijn, hangt ook samen met de groei van de bevolking waardoor meer mensen tornado's signaleren, en met de verbeterde observatiemogelijkheden voor de wetenschap.
    De populariteit van digitale camera's is een andere reden voor de toename. Aan de hand van foto's valt beter vast te stellen of een gebied is getroffen door een tornado, een zware onweersbui of een relatief lichtere windhoos. Groenland: 'Zelfs als je die invloeden in de statistiek corrigeert, valt er nog geen trend te signaleren.'

Wie gedurende twintig jaar de berichten volgt, en rekening houdt met de veranderingen in berichtgeving door meer globale communicatie, voelt aan zijn theewater dat het erger is geworden. Ook twintig jaar terug concentreerde zich men op de meest opvallende dus meest ernstige tornado's en de verwoestingen die ze aanrichtten. Die verwoestingen zijn overduidelijk groter aan het worden - de kracht van de tornado's' neemt toe. Iets dat al twintig jaar terug voorspeld is, aan de hand van de al genoemde factoren, die Groenland ook zelf noemt:
  'De link die je wel kan en mag leggen, is dat in een warmer wordend klimaat de atmosfeer meer waterdamp kan bevatten. Vanuit die basis kun je zeggen dat er meer buien ontstaan en dat de kans op zware buien vergroot.' De afgelopen tien, vijftien jaar is het aantal zware stortbuien aanzienlijk aan het toenemen, ook in Nederland in de zomer.

Vooral de globale overeenkomst die hij ook noemt, doet je afvragen wat de man bezielt om zo'n verhaal op te hangen, als hij overduidelijk beter zou moeten weten. Want zo hij het nu vertelt, leidt het automatisch tot de kop die de bange journalist boven het artikel plaatst: "Het is zeker dat er niets aan de hand is".

De aanhoudende droogte begint toch ietsje meer op te vallen (de Volkskrant, 01-06-2011, van verslaggever John Wanders):
  Steeds meer problemen door droogte

Door de droogte en de geringe aanvoer van zoet water via de grote rivieren moeten Rijkswaterstaat en de waterschappen alle zeilen bijzetten om de verzilting te pareren, de binnenvaart te begeleiden en de uitgedroogde veendijken te behoeden voor verschuiving.
    Met het sluiten van stuwen in Nederrijn en Lek wordt het rivierwater dat bij Lobith het land in komt beter verdeeld over Waal en IJssel. Om de verzilting tegen te gaan, zijn de Haringvlietsluizen gesloten. Het waterpeil in het IJsselmeer is verhoogd met als doel een zoetwatervoorraad te hebben.    ...
    De aanhoudende droogte dit voorjaar, vooralsnog ernstiger dan in het recordjaar 1976, toont aan hoe sterk het weer kan afwijken van het gemiddelde patroon, zegt klimaatwetenschapper Bart van den Hurk van het KNMI: 'Dit voorjaar is zo'n atypische situatie die niet past in onze scenario's. Het is een uitdrukking van de grilligheid van het weer.'
    Er valt al maanden uitzonderlijk weinig regen vanwege een hardnekkig hogedrukgebied boven Europa. Dat houdt storingen op een afstand. Normaal valt in maart, april en mei 170 millimeter neerslag. Dit jaar is dat 50 mm. Het KNMI verwacht dat ook juni te droog zal zijn.    ...

In andere termen uitgedrukt: er is zo'n 14 dagen continue regen nodig om het tekort in te halen.
  Door de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande gemiddelde temperatuurstijging treedt er buiten de wintermaanden meer verdamping op. De Nederlandse winters zullen volgens het KNMI natter worden. Dit compenseert het in de zomer opgebouwde neerslagtekort ruimschoots, voorziet het KNMI.

Alsof het te weinig in de tijdvak wordt gecompenseerd door het teveel in het andere. Pure onzin natuurlijk.

En een paar maanden later: "Verrassing!" (de Volkskrant, 16-07-2011, ANP):
  20,5 uur regenval

Regendag evenaart het record van 1954

Het heeft donderdag in De Bilt 20,5 uur achtereen geregend. Het duurrecord van 17 juli 1954 is hiermee geëvenaard, aldus het KNMI. Vorige zomer deed zich een vergelijkbare dag voor: op 26 augustus 2010 regende het 18,3 uur achtereen. De meeste regen viel donderdag in de omgeving van Den Haag en Leiden. Op een aantal plaatsen kwam hier binnen 24 uur circa 70 mm omlaag; in het Zuid-Hollandse Valkenburg viel 77 mm.

En niemand die een verband legt ...

Hoera, hoera, hoera, na de kernramp in het Japanse Fukushima ten gevolge van de tsunami van 2011, gaat Duitsland zijn kerncentrales sluiten. Het blijde gevolg (de Volkskrant, 31-05-2011, van verslaggeefster Carlijne Vos):
  Uitstoot CO2 bereikt nieuw record

Tussentitel: Na een dipje in 2009 is de uitstoot terug op het oude niveau

De CO2-uitstoot wereldwijd heeft vorig jaar alle records overtroffen. De hoop dat de aarde de komende decennia niet meer opwarmt dan maximaal 2 graden Celsius is hiermee bijna tot een 'utopie' verworden.
    Deze noodkreet slaakte topeconoom Fatih Birol van het Internationaal Energieagentschap (IEA) maandag naar aanleiding van nieuwe cijfers. Vorig jaar is de uitstoot van het broeikasgas koolstofdioxide (CO2) gestegen tot een record van 30,6 gigaton, 5 procent meer dan het laatste record in 2008.
    De IEA noemt het alarmerend dat de wereldwijde recessie maar een beperkt effect blijkt te hebben gehad op de uitstoot. Na een klein dipje in 2009 is de uitstoot weer terug op het oude niveau: almaar toenemend met opkomende economieën als China en India voorop. Tachtig procent van de in 2020 geprognosticeerde CO2-uitstoot wordt nu al gerealiseerd door de snelle groei in die landen. 'Daarmee is de ruimte om besparingen elders te vinden uiterst beperkt', aldus Birol.    ...

En Nederland spant daar extra voor in:
  Nederland blijft ver achter in het realiseren van deze ambities; zowel in vermindering van uitstoot als het inzetten van duurzame energiebronnen. In Nederland blijft dat percentage hangen op amper 5 procent, terwijl Duitsland haar energie al voor ruim 30 procent uit duurzame bronnen betrekt.

Wat kan je anders verwachten in het land waar schrijverschap ontzettend veel hoger wordt gewaardeerd dan welke wetenschappelijke carrière dan ook. En de bèta-versies zijn al helemaal niks.

Oké, die extreme droogte heeft echt niets te betekenen voor het klimaat. Het volgende bericht gaat dan ook nergens over (de Volkskrant, 07-06-2011, AP):
  Klimaatverandering

Meer vluchtelingen door natuurgeweld

Meer dan 42 miljoen mensen zijn vorig jaar door natuurrampen uit hun huizen verdreven, ruim twee keer zoveel als in 2009. Dat heeft het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) maandag bekendgemaakt. De organisatie brengt de stijging in verband met klimaatverandering en stelt dat de internationale gemeenschap meer moet doen om die tegen te gaan. In 2009 werden wereldwijd zeventien miljoen mensen door natuurgeweld verjaagd.

Echt helemaal nergens ...

Ook in wetenschappelijke kring blijft men ver af van de clou van de bevindingen (de Volkskrant, 23-07-2011, door Maarten Keulemans):
  Waar blijft dat warme klimaat?

Het klimaat zou opwarmen, maar de opwarming lijkt al zo'n tien jaar te zijn stilgevallen. Eindelijk denken onderzoekers nu te snappen hoe dat komt.

Tussentitel: 10 % kans dat je in een opwarmende trend tien jaar lang stilstand ziet

Kijk deze dagen eens naar buiten en het onderbuikgevoel komt al snel: nee, met die opwarming van het klimaat schiet het niet erg op. In plaats van Zuid-Franse zomers hebben we herfstweer in juli, en afgelopen winter was de koudste in veertien jaar.
    Natuurlijk is het keukenraam ongeschikt als venster op het klimaat van de wereld, maar er zijn meer mensen die ermee zitten. 'Feit is dat we het gebrek aan opwarming niet kunnen verklaren', mopperde atmosfeerwetenschapper Kevin Trendberth in een van de beruchte e-mails tussen klimaatgeleerden die vorig jaar naar buiten lekten. Of lees hoe een groep onderzoekers van het Amerikaanse overheidsagentschap voor zee en lucht NOAA het vorig jaar verwoordde in het vakblad Science: 'De ontwikkeling van de wereldoppervlaktetemperatuur is sinds eind jaren negentig nagenoeg vlak, ondanks de toename van broeikasgassen.'    ...
   Eerst de feiten. In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw nam de opwarming een vlucht: een halve graad omhoog. Maar na het piekjaar 1998, een jaar waarin de warmte op aarde nog eens extra werd opgestuwd door een opwarmende El Niño, werd het relatief rustig.
    Het bleef warm, en van de jaren 2000-2010 staan er maar liefst zeven in de toptien van warmste jaren ooit, maar nóg warmer, dat wilde het maar niet worden. De opgaande trend die het VN-klimaatpanel, het IPCC, had voorspeld, werd een statistische flatline. Alsof de opwarming van het klimaat op pauze was gezet. Terwijl de hoeveelheid CO2 in de dampkring toch bleef stijgen, van zo'n 370 ppm (parts per million, deeltjes per miljoen luchtdeeltjes) in 2000, tot haast 390 ppm vandaag.
    Dat moet betekenen dat het simpele, rechtlijnige verband tussen CO2 en warmte niet klopt, zeiden de klimaatsceptici. Dat is een punt, want intussen lopen de warmtegrafieken al dik tweetiende graad 'achter' op de voorspellingen.
    Nee: het betekent dat er gewoon een toevallig knikje zit in de grafieken zit, stelden de broeikasaanhangers. Ook zij hebben een punt. Onderzoekers die het naplozen, toonden aan dat er 10 procent kans is dat je in een opwarmende trend opeens tien jaar lang stilstand ziet.

Volstrekt onbelangrijk. Het gegeven is namelijk dat er mondiaal op het klimaat wordt ingegrepen door het loslaten van in geologische tijden opgeslagen kooldioxide in geologische hoeveelheden. Je kan niet voorspellen hoe een evenwichtssysteem daarop reageert . Maar één ding kan je wel voorspellen, tot op een zeer hoge mate van zekerheid: daar komen schoksgewijze veranderingen op geologische schaal aan te pas. In humane termen: klimaatrampen.

En hoe in het voortraject dat evenwichtsproces in detail reageert, is moeilijk te voorspellen, gezien de hoeveelheid betrokken factoren:
  Maar inmiddels lijkt het erop dat beide kampen ongelijk hebben. De genadeklap kwam de afgelopen weken als een meertrapsraket, in de vorm van een hele trits technische artikelen in de wetenschappelijke vakbladen, waarvan de meest recente gisteren verscheen.
    Gaandeweg komt aan het licht dat de opwarming van de aarde de laatste tien jaar wordt tegengehouden. Er is eigenlijk maar één probleem: het is nog niet duidelijk waardoor dat precies komt. ...
    Neem verdachte nummer één: de Chinezen. Tussen 2003 en 2007 is het kolenverbruik in China verdubbeld, beschreef een Fins-Amerikaans team onder leiding van milieukundige Robert Kaufman vorige week. ...
    Of neem verdachte nummer twee: de natuur. Na 2002 dook de zon een inactieve fase in, waardoor ze minder warmte op de aarde wierp. ...
    Verdachte nummer drie is goed voor nog eens 0,1 Watt per vierkante meter afkoeling, volgens onderzoekers die er gisteren in het vakblad Science over publiceerden. ...
    Ook relatief kleine uitbarstingen, zoals die van de Tavurvur op Indonesië, blijken in staat om fijne deeltjes hoog de dampkring in te slingeren, waar ze vervolgens langdurig blijven hangen en wat zonlicht tegenhouden. ...
    Diezelfde Solomon kwam daarvoor al met een andere verrassende ontdekking: sinds 2000 is de stratosfeer sterk opgedroogd. Zo'n 10 procent minder waterdamp zit er in de hoge luchtlaag, en dat zou de opwarming van het wereldklimaat nog eens 25 procent afremmen. ...

En dan tenslotte de vraag naar de bekende weg:
  'Het is lastig inschatten hoe dit verder gaat', zegt De Laat. 'De bijdrage van broeikasgassen ligt redelijk vast. Deze discussie gaat over de vraag hoe gevoelig het systeem is.'

Antwoord: kijk in de atlas der geologische klimaten.

En het is beslist ook niet zo dat men zich op "Dat kon ik niet weten" kan beroepen. Want uit dezelfde krant, een keer een bladzijde omslaan verder (de Volkskrant, 23-07-2011, door Ben van Raaij):
  Broeikasgas leidde tot massale uitsterving

Vrijkomend methaan uit de oceaanbodem veroorzaakte 200 miljoen jaar geleden een massa-extinctie van planten en dieren.

Het leven op aarde is verschillende keren in het verleden op grote schaal uitgestorven. Een van die extinctiegolven trad op aan het eind van het tijdperk van het Trias, zo'n 200 miljoen jaar geleden. In korte tijd verdween toen 50 tot 80 procent van de soorten, vooral in zee. Ook op het land veranderden ecosystemen ingrijpend.
    De massale extinctie wordt geweten aan sterk toegenomen vulkanische activiteit door het opbreken van het toenmalige supercontinent Pangea. Het is echter waarschijnlijker dat een extreme afgifte van methaan, gevolgd door snelle klimaatverandering, de oorzaak was.
    Dat stellen de Nederlandse paleo-ecoloog Micha Ruhl (Universiteit van Kopenhagen) en zijn oud-collega's van Universiteit Utrecht deze week in Science. Isotopenanalyse van uit fossiele bladeren afkomstige koolstofmoleculen in sedimentlagen wijst uit dat aan het eind van het Trias een grote hoeveelheid koolstof in de atmosfeer is gekomen. Dit blijkt ook uit het toenemend aantal huidmondjes in fossiele bladeren uit die tijd: hoe meer mondjes, hoe meer koolstof.
    De onderzoekers berekenen dat er tijdens de eerste tien- tot twintigduizend jaar van de extinctiegolf circa 12.000 gigaton koolstof in de atmosfeer moet zijn beland. Zo'n enorme hoeveelheid kan niet afkomstig zijn geweest van vulkaanuitbarstingen. Die duurden ook veel langer, zo'n 600 duizend jaar. 'De enige andere bron van koolstof die in aanmerking komt', zegt Ruhl, 'is methaan uit de zeebodem, dat door bacteriën bij bepaalde temperatuur en druk wordt vastgelegd.'
    Wat heeft die oprisping van methaan in gang gezet? Ruhl ziet het scenario als volgt: sterke vulkanische activiteit bracht koolstof in de atmosfeer, wat leidde tot enige opwarming. Toen de temperatuur van het zeewater boven een bepaalde grenswaarde kwam, werd het methaan instabiel en begon het vrij te komen. 'Doordat methaan zo'n sterk broeikasgas is, zette dat een kettingreactie in gang die het klimaat warmer en vochtiger maakte. Dat zien we ook terug in fossiele stuifmeelkorrels en sporen.'

En dat is dan nog maar één van de vele mogelijke scenario's. Dat direct op de huidige gang van zaken is te projecteren
  Hoeveel warmer het op de overgang van het Trias- naar het Jura-tijdperk werd, is onzeker, maar afgaande op het CO2-gehalte in de atmosfeer behoorlijk warm. Ruhl: 'Voor de Industriële Revolutie, rond 1800, was het CO2- gehalte circa 270 deeltjes per miljoen. Nu is het 470 per miljoen en volgens het klimaatpanel van de VN kan het 700 deeltjes per miljoen zijn in 2100. In het Trias was het 500 deeltjes per miljoen vooraf aan de extinctiegolf, en 2.000 tot 2.500 erna. Dat werd talloze planten- en diersoorten fataal.'

Met de voor de hand liggende conclusie:
  Ruhl gaat een vergelijking met de huidige klimaatontwikkeling niet uit de weg. 'In theorie zouden we de atmosfeer en de oceanen zo kunnen opwarmen dat we opnieuw het vrijkomen van methaan uit de zeebodem in gang zetten. Daarmee zouden we de huidige opwarming enorm kunnen versnellen.'

Enzovoort.

En de trend van de grote schommelingen zet door (de Volkskrant, 01-09-2011, van verslaggever Martijn van Calmthout):
  De natste zomer
Tussentitel: Ook de hevigheid van de regen was opmerkelijk

Wat de meeste Nederlanders al aan hun water voelden, staat nu ook officieel vast: de zomer van 2011 is de natste. Niet sinds in 1906 het KNMI de neerslaggegevens registreert is er in juni, juli en augustus zoveel regen gevallen. Vooral in combinatie met een recorddroogte in het voorjaar is dat opmerkelijk, aldus het KNMI in het seizoensoverzicht dat woensdag verscheen.
    In de zomermaanden viel gemiddeld 350 millimeter neerslag, tegen normaal 225 millimeter (periode 1981-2010). Het vorige recordjaar 2004 staat nu met 333 millimeter op de tweede plaats in de boeken. De combinatie van veel regen en stormachtige wind in juli en augustus deed het weer soms aan de herfst denken, aldus het KNMI. Na het prachtige voorjaar kwam dat mogelijk extra hard aan.
    Ook de hevigheid van de regen is volgens de meteorologen opmerkelijk. Hevige buien met zwaar onweer, hagel en windstoten kamen eind juni en in juli en augustus meer dan normaal voor. Er werden acht dagen met minstens op een plaats meer dan 50 millimeter regen opgetekend. Dat zijn er normaal zes.   ...

En door (de Volkskrant, 30-12-2011, van verslaggever Michael Persson):
  2011 in topdrie van warmste jaren sinds 1901
Het afgelopen jaar was volgens het KNMI een van de warmste van de afgelopen honderd jaar. Met een gemiddelde temperatuur van 10,9 graden (in De Bilt) belandt 2011 op een gedeelde derde plek.
    Daarmee heeft Nederland de 'opwarm-trend' weer te pakken, na het koude jaar 2010. Toen bleef de gemiddelde temperatuur steken op 9,1 graden. Normaal ligt de gemiddelde temperatuur op 9,8 graden.
    De kou van 2010 was een uitzondering in de recente meteorologische geschiedenis. De toptien van warmste jaren sinds 1901 - het jaar van de eerste metingen door het KNMI - is grotendeels gevuld met jaren uit deze eeuw: 2000, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, en nu dus 2011.
    Volgens het KNMI warmt Nederland ongeveer twee keer zo snel op als de rest van de wereld. Dat komt waarschijnlijk door de toename van zuidwestenwinden in de winter. Die voeren zachte zeelucht aan, wat weer wordt veroorzaakt door hogere luchtdruk in Zuid-Europa.    ...
    Overigens is 2011 in België het warmste jaar aller tijden geworden, met een gemiddelde temperatuur van 11,6 graden.

Maar men leeft en consumeert rustig door.

Weer eens een oprisping (de Volkskrant, 24-07-2012):
  Ander Commentaar

The Guardian

'Sir David Attenborough is niet de enige Brit die deze natste zomer ooit - na de droogste winter ooit - wijt aan de KLIMAATVERANDERINGEN. Enkele van de meest catastrofale overstromingen en dodelijkste hittegolven die ooit zijn waargenomen, hebben de afgelopen tien jaar duizenden levens geëist. De signalen zijn duidelijk: het klimaat verandert en lokale weerpatronen reageren. De kans op goed of slecht weer was als het gooien van dobbelstenen. Maar de dobbelstenen lijken zich op te laden.'    ...

Geen reden om in te grijpen.

Een nieuw signaaltje (de Volkskrant, 08-09-2012, door Martijn van Calmthout):
  De noordpool doet raar

Nooit smolt het noordpoolijs zo ver als deze zomer. Dat duidt op blijvende veranderingen en misschien wel een ijsvrije pool, op termijn. Eigenlijk is er maar een probleem: de wereld van het wijkende ijs doet niet wat wetenschappers hadden verwacht.

Als er iemand is die weet hoe het staat met het ijs op de Noordpool, is het Julienne Stroeve van de Universiteit van Colorado. De laatste jaren zijn het vooral haar studies, aan de hand van satellietdata, die snoeihard aantonen dat zich gestaag een drama voltrekt rond de Noordpool. Haar baas, Mark Serreze van het Amerikaanse Sneeuw- en IJsdata Centrum NSIDC in Boulder, haalde vorig jaar alle media met de voorspelling dat tegen 2030 een ijsvrije poolzee goed denkbaar is. Stroeve zelf is voorzichtiger. 'Ergens deze eeuw', zegt ze. 'Maar niemand weet wanneer.'
    Sinds deze week ziet Stroeve het voor het eerst met eigen ogen, dat Noordpooldrama. Donderdag is ze vanuit het Noorse havenstadje Tromsø vertrokken, aan boord van Greenpeace-ijsbreker Arctic Sunrise (als naar eigen zeggen 'nadrukkelijk a-politieke' passagier), voor een wetenschappelijke tocht van drie weken door het poolijs. Observeren. Monsters nemen. IJsdiktes meten. Smeltmeren en drijfijs tellen. En vooral: gewoon kijken. Op haar blog iceedge2012.wordpress.com beschrijft ze dagelijks wat ze ziet. 'Geen ijs, waar is het ijs?'
    Steeds verder weg, is het antwoord dat al in haar papers stond; het laatste is net twee weken geleden verschenen in Geophysical Reseach Letters. Satellieten observeren sinds 1979 het oppervlak van het poolijs, dat jaarlijks aan het eind van de zomer een minimale omvang bereikt, waarna het in de koude, donkere poolwinter weer aangroeit. Die observaties vertonen sindsdien een ontegenzeggelijke trend: per tien jaar pakweg 10 procent minder zomers Noordpoolijs.
    Het jaar 2012 onderstreept dat nog eens. Het NSIDC publiceert op zijn website dagelijks de omvang van het ijsoppervlak rond de pool. Dat oppervlak lijkt dezer weken zijn jaarlijkse septemberminimum te gaan bereiken: 3,5- tot 3 miljoen vierkante kilometer zeeijs. Dat is een kwart minder dan bij het minimum van 2007, dat toen al 40 procent lager lag dan normaal zou zijn geweest.
    'Ik ben geen alarmist, maar dit is echt schokkend', zegt in Utrecht glacioloog prof. Michiel van den Broeke van het IMAU. 'Vooral omdat dit jaar geen absurd warm seizoen is geweest.'
    Dat baart niet alleen de wereldburger zorgen. Het brengt ook de wetenschap in een lastig parket. Internationaal probeert zeker een dozijn computermodellen aan te geven wat er met het poolijs gebeurt bij opwarming van de aarde. Smelt, is steevast de uitkomst. Maar geen van die modellen lijkt de huidige gebeurtenissen boven de poolcirkel goed in de greep te hebben. Om kort te gaan, zegt Stroeve: het ijs smelt significant sneller dan alle huidige modellen voorzien, zeker de laatste jaren.
    In feite, zegt ze, spelen er zelfs twee problemen. Ten eerste lijkt de onzekerheid in de voorspellingen maar niet kleiner te willen worden, hoe er ook aan de modellen wordt gesleuteld. De meeste zitten er zomaar een paar miljoen vierkante kilometer septemberijs naast. Daar komt bij dat de modellen vooral het tempo van de zomerse smelt niet reproduceren. Vrijwel allemaal onderschatten ze het verdwijnen van het ijs, soms wel met een factor twee. Wat is er mis?
    Kijk, zegt Van den Broeke, en hij draait de monitor op zijn bureaublad een slagje. Op het beeldscherm is iets te zien dat nog het meest oogt als een pulserende bak lichtblauw zeepsop. Het zijn waarnemingen op basis van satellietbeelden van het ijsdek rond de Noordpool, aaneengeplakt tot een YouTube-filmpje over de jaren 1987-2011 (bit.ly/Laqdrf). Naarmate het ijs meer jaren oud is, en dus dikker, kleurt de computer de betreffende ijsschots witter.
Het resultaat is intrigerend. In de jaren negentig groeit en slinkt het Arctische ijsoppervlak met de seizoenen, waarbij zich steeds een heldere kern van meerjarig ijs handhaaft, vooral in de driehoek tussen Canada, Groenland en de magnetische noordpool. Na de millenniumwisseling wordt alles opeens anders. Niet alleen wordt het oppervlak van het zee-ijs gedurende de zomers zienderogen kleiner, het beeld wordt tegelijk duidelijk minder wit. Rond 2006 overheerst lichtblauw. 'Eigenlijk is het meerjarige ijs dan al bijna weg', zegt Van den Broeke. 'Wat rest is een zieltogend plakkaatje ijs.'    ...
    Het wachten is op meer gegevens van de Cryosat-2, een in 2010 gelanceerde Europese kunstmaan die heel precies de dikte van het noordelijke poolijs meet. Officieel zijn er nog geen gegevens geopenbaard, laat staan dat er al trends zijn. Maar deze zomer lekten de eerste bevindingen uit. Er was in augustus 2012 zo'n 7.000 kubieke kilometer poolijs, verklapte Cryosat-2 onderzoeker dr. Seymour Laxon van University College London tegen The Guardian. In 2004 was dat volgens schattingen van de toenmalige ICEsat kunstmaan nog zeker 13 duizend kubieke kilometer, bijna tweemaal zo veel ijs. 'In acht jaar tijd. De dag komt dat we op de satellietbeelden kijken en alleen open water zien', aldus Laxon.

Tja ... Hoe kan dát nou ...? Het is toch alleen maar enkele tientallen miljoenen jaren aan fossiele brandstof die we er in honderd jaar doorheen gestookt hebben uitleg of detail ... Hoe kan dat nou zo'n invloed hebben ...?

De wetenschapsredactie van de Volkskrant heeft een nieuwe chef, cultureel-antropoloog Maarten Keulemans uitleg of detail , en die heeft een heel "frisse" (alfa-)kijk op alles, dus ook de aardopwarming (de Volkskrant, 05-03-2013, van verslaggever Bard van de Weijer):
  Dankzij opwarming van de aarde zijn ijsbrekers niet meer nodig

Over veertig jaar varen we ijsvrij langs de Noordpool

Vierenhalve eeuw na Willem Barentsz is hij er: de noordoostelijke doorvaart; met dank aan klimaatverandering. Volgens onderzoekers van de Universiteit van Californië (UCLA) ontstaan halverwege deze eeuw ijsvrije routes in het noordpoolgebied. Daardoor kunnen gewone, onversterkte containerschepen vanuit Europa de doorsteek langs de Noordpool maken naar bijvoorbeeld Japan.
    Dat de Noordelijke IJszee in de late zomer begaanbaar wordt, is al langer bekend, maar onderzoekers van de UCLA hebben voor het eerst data over de verwachte klimaatverandering gekoppeld aan mogelijke scheepvaartroutes. Uitgangspunten voor hun berekeningen zijn twee scenario's voor klimaatverandering: één gebaseerd op gematigde klimaatverandering en een op sterkere verandering. In beide klimaatberekeningen wordt de doorvaart voor gewone containerschepen in de periode 2040 tot 2059 mogelijk, tenminste in de nazomer. Ook zal de route niet elk jaar bevaarbaar zijn: de zee zal gemiddeld om het jaar ijsvrij zijn. Nu is dat eens in de zeven jaar.    ... 

Niets dan voordelen, die aardopwarming. En, zal de cultureel-antropoloog redeneren, de mensheid heeft een eerdere zondvloed overleefd, dus zal het met deze ook zo'n vaart niet lopen. De Volkskrant had er dan ook nog een paar vrolijke illustraties voor over:

Leuk hè ...

De weersfluctuaties blijven in frequentie en ernst toenemen. Deze voorzomer: nog krachtiger tornado's in Amerika, en half Midden-Eurorpa voor de tweede keer binnen kort tijd volledig onder water (de Volkskrant, 05-06-2013, van de buitenlandredactie):
  Merkel zegt hulp toe na watersnood

Tussentitel: Voor Merkel spelen in dot verkiezingsjaar ook politieke motieven een rol

De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft 100 miljoen euro toegezegd voor hulp aan mensen in de overstroomde gebieden in haar land. Zij maakte dinsdag een ronde, waarbij ze als eerste naar de zwaargetroffen stad Passau ging. De oude binnenstad en een groot deel van het centrum zijn overstroomd.
    Na een helikoptervlucht boven Beieren liet ze weten verrast te zijn door de ernst van de situatie. 'Dit is niet zo maar een één-keer-in-de-honderd-jaar-gebeurtenis, dit is enorm.'
    ... Met haar snelle komst en royale hulp volgt zij het voorbeeld van haar voorganger Gerhard Schröder die in het verkiezingsjaar 2002 ook met grote overstromingen werd geconfronteerd. ...
    In de zuidwestelijke deelstaat Baden-Württemberg heeft de wateroverlast inmiddels drie levens geëist. Volgens officiële opgaven van de deelstaat is een van hen een brandweerman. Grote delen van de deelstaat hebben te maken met de gevolgen van buiten hun oevers tredende rivieren.
    In de centrale deelstaat Saksen-Anhalt laten de autoriteiten 10 duizend mensen evacueren uit de plaats Bitterfeld-Wolfen. Een nabijgelegen meer staat op het punt te overstromen. De autoriteiten kunnen niet inschatten met hoeveel geweld het water uiteindelijk de straten van de plaats in zal stromen. Dus zijn de inwoners uit voorzorg geëvacueerd.
    In de centrale deelstaat Thüringen dreigt het plaatsje Ziegenrück te overstromen omdat een dam moet worden opengezet. Energiebedrijf Vattenfall zag zich al genoodzaakt de Bleilochtaldam deels open te zetten. ...

En (de Volkskrant, 06-06-2013, van correspondent Rolf Bos):
  Tienduizenden evacuaties in ondergelopen streken Duitsland

Tussentitel: Centrum van Halle ontruimd wegens de 'hoogste waterstand in 400 jaar'

In grote delen van oostelijk Duitsland blijft het water in de rivieren stijgen. Vooral in het stroomgebied van de Elbe is de toestand nijpend. Op enkele plekken, zoals bij Bitterfeld, zijn dijken doorgebroken. In het centrum van Halle moesten woensdag 30 duizend mensen gedwongen hun huizen verlaten. .
    In Dresden is de situatie alarmerend. In het stadsdeel Gohlis moesten woensdag honderden mensen worden geëvacueerd.    ...
    Ook in Tsjechië staan hele gebieden onder water, zoals in en rond de stad Usti. Bij Melnik, daar waar de Elbe en de Moldau samenvloeien, stond het water woensdagmiddag een paar centimeter onder het dijkniveau. In Tsjechië zijn de afgelopen dagen acht mensen gestorven als gevolg van de wateroverlast.
    Halle, dat aan de Saale ligt, een zijrivier van de Elbe, heeft ook met een extreem hoge waterstand te maken. Woensdag werd in deze stad in Saksen-Anhalt een stand van boven de 8 meter bereikt. Normaal ligt het peil onder de 3 meter. 'Het is de hoogste stand sinds 400 jaar', aldus een woordvoerder van de gemeente. ...

Wat beelden:

En dit is meer dan wateroverlast (de Volkskrant, 05-06-2013, van correspondent Rolf Bos):
  Grimma beleeft een déjà vu in water en smurrie

Het stadje Grimma was net hersteld van de watersnood in 2002. Inwoners zijn boos dat dit nog een keer gebeurt. .

Tussentitel: De stad was net weer klaar. Ik weet niet of de bewoners al dat werk nog een keer kunnen opbrengen - Stefan Lehman - inwoner van Grimma wiens huis is onderlopen

Een helikopter van het Duitse leger maakt een lome draai boven het bruine, kolkende water van de rivier de Mulde bij het stadje Grimma. ...
    De oude binnenstad van Grimma ligt in normale tijden pittoresk langs de Mulde. Dan is het een aardige, redelijk snelstromende rivier, waarop een aangenaam boottochtje te maken is - met een worstje, pommes en een witbiertje onder handbereik. Vandaag oogt de rivier echter als een bruine kolkende watermassa, die zeker driemaal zo breed is als normaal.    ...
     Voor de bewoners van de oude binnenstad van Grimma is de huidige watersnoodramp een déjà vu. Ook in 2002 kwam een groot deel van de binnenstad onder water te staan. 'De overstroming van de eeuw werd dat toen genoemd', zegt Lehman bitter. 'Nou die eeuw heeft dus niet lang geduurd.'
     Hij weet eigenlijk al wat hij straks in zijn opnieuw ondergelopen huis zal aantreffen. 'Schlamm, smurrie, en als ik die niet heel snel mag weghalen, dan wordt die keihard.' Lehman heeft zijn huis na het rampjaar 2002 zelfstandig opgeknapt. Hij is metselaar, dus hij had 'zijn huis tot in de puntjes gerestaureerd. En nu krijgen we dit weer...'    ...
    Na 2002 zijn er vele honderden miljoenen euro naar Grimma gegaan, van de overheden, van verzekeringsmaatschappijen, maar ook van sympathiserende particulieren. Lehman: 'De stad was net weer klaar. Tiptop. Maar ik weet niet of de bewoners al dat werk nog een keer kunnen opbrengen. Deze tweede ramp, in zo'n korte tijd na de eerste, bezorgt veel mensen een trauma.'    ... 

De schade is nu ook psychologisch: de mensen gaan hun omgeving en dus hun bestaan niet meer vertrouwen. Gelukkig heeft de aardopwarming volgens onze cultureel antropoloog ook gunstige kanten ...

Tegengeluid (wel natuurlijk in een klein bericht) (de Volkskrant, 25-07-2013, van een verslaggeefster):
  Ontdooiende Noordpool is een 'economische tijdbom'

Een economische tijdbom, dat is de Noordpool volgens wetenschappers van de Universiteit van Cambridge en de Erasmus Universiteit. Ze berekenden dat de opwarming van de pool de samenleving een slordige 60 triljoen euro (60 duizend miljard euro) kan gaan kosten, bijna net zoveel als de waarde van de wereldeconomie in 2012. De onderzoekers schrijven over dit onderwerp in het commentaar van het tijdschrift Nature.
    Door de opwarming van de aarde verdwijnt steeds meer ijs van de pool. Met het ontdooien van deze zogenoemde permafrostlaag, komt een grote hoeveelheid methaan vrij, een sterk broeikasgas. Naar schatting gaat het om 50 gigaton methaan in de komende tien jaar.
    Als dat methaan in de lucht terechtkomt, warmt de aarde nog sneller op dan ze nu al doet. Als niemand maatregelen neemt, waarschuwen de onderzoekers, is de aarde in 2035 gemiddeld 2 graden warmer dan nu.
    Die opwarming komt bovenop de eerder geschatte 2 graden opwarming in de komende eeuw. Een opwarming van meer dan 2 graden zal ontwrichtende gevolgen hebben, waarschuwen klimaatdeskundigen al jaren.    ...

Ach, wie dan komt, wie dan maalt. Volgens de cultureel antropologen en de economen:
  Door in hun commentaar de economische nadelen van de smeltende pool te benadrukken, gaan de wetenschappers in tegen de toonaangevende economische instanties. Het IMF en het World Economic Forum zien vooral voordeel in het smelten van de polen. Het levert op korte termijn namelijk meer olie en gas op.

En dan hoef je dus ook niet verder te kijken dan je boor lang is. Wat die verdomde wetenschappers wel doen:
  Oogsten zullen mislukken door droogte, de zeespiegel zal sneller stijgen en dat zal leiden tot meer overstromingen. Ook is de opwarming slecht voor de gezondheid van mensen. Ziekten als malaria en knokkelkoorts (dengue) zullen zich sneller verspreiden en in bepaalde gebieden zullen drinkwater- en voedseltekorten ontstaan.
    De gigantische kosten van het vrijgekomen methaangas staan los van de eerder beraamde kosten voor klimaatverandering, omdat het opwarmingsproces naar schatting met 15 tot 35 jaar wordt versneld.

Heel fout, die wetenschappers:
  De wetenschappers, Gail Whiteman, hoogleraar Duurzaamheid aan de Erasmus Universiteit en Chris Hope en Peter Wadhams van de Universiteit van Cambridge, pleiten voor een lange termijnvisie op noordpoolwetenschap waarin meer erkenning is voor de gevaren van het smeltende ijs.

Daar zal wel weer een hoop gedoe rond komen ...

Iemand is kennelijk onder de invloed geraakt van de berichtgeving van instituten als het IMF, onder regie van types als Volkskrant-wetenschapschef Maarten Keulemans uitleg of detail (de Volkskrant, 26-07-2013, ingezonden brief van Wim Everwijn, Capelle aan den IJssel):
  IJskappen

Klimaatdoemdenkers en andere koffiedikkijkers hebben pech dat zij in het heden leven en niet pakweg een paar miljard jaar geleden. Ze hadden anders - uiteraard vol ongeloof - kunnen meemaken dat de continenten uit elkaar raakten, met onder meer het ontstaan van Noord- en Zuid-Amerika tot gevolg. Ook hadden onze doemdenkers dan zeeën kunnen zien droogvallen - waardoor een prachtig natuurgebied als Death Valley (VS) is ontstaan. Indien op enig moment het smelten van de ijskappen een feit zal zijn, dan zal daar ongetwijfeld weer iets moois voor in de plaats komen. De aarde draait al miljarden jaren onverstoorbaar zijn rondjes. Wij realisten noemen dat proces: evolutie.

Maar dan zijn wij mensen wel allemaal dood.
    Weten gelukkig ook nog anderen (de Volkskrant, 26-07-2013, ingezonden brief van Johan W. Elzenga, Koudekerk aan den Rijn
  Evolutiee

Wim Everwijn noemt zichzelf 'realist' en maakt zich geen zorgen over het smelten van de ijskappen (O&D, 26 juli). Daar komt wel weer wat anders moois voor in de plaats, meent hij. 'Evolutie' is het toverwoord. Ja, Wim, dat klopt. De aarde draait heus wel door, ook zonder de mens. Want evolutie betekent ook het massaal uitsterven van soorten als er enorme omslag plaatsvindt.Wim Everwijn noemt zichzelf 'realist' en maakt zich geen zorgen over het smelten van de ijskappen (O&D, 26 juli). Daar komt wel weer wat anders moois voor in de plaats, meent hij. 'Evolutie' is het toverwoord. Ja, Wim, dat klopt. De aarde draait heus wel door, ook zonder de mens. Want evolutie betekent ook het massaal uitsterven van soorten als er enorme omslag plaatsvindt.
    Tot dusver werden die omslagen veroorzaakt door natuurlijke fenomenen, zoals de uitbarsting van een supervulkaan of de inslag van een meteoriet. De mens is straks de eerste soort die de dubieuze eer heeft zijn eigen ondergang te hebben veroorzaakt, dankzij dit soort kop-in-het-zand-gedrag. Maar ook dat is evolutie. Want soorten die te dom zijn hun eigen intelligentie te gebruiken, hebben geen toekomst.

Ach ja, de toekomst ... Wie maalt daar nu om onder de alfa's van de Volkskrant ... Alfa's geloven sowieso niet in vooruitgang. Natuurlijk omdat ze er zelf niet aan doen en er niet aan bijdragen.

En in het kader daarvan is er weer fantastisch nieuws, van het team van Maarten Keulemans (de Volkskrant, 06-09-2013, van verslaggever Ties Brock):
  Eerste vrachtschip uit China via IJszee op weg naar Rotterdamm

Tussentitel:Tussentitel: Noordelijke route bespaart twee weken op vaart via Suezkanaal

De haven van Rotterdam verwacht dinsdagmiddag het eerste Chinese vrachtschip dat langs de Noordelijke IJszee Europa bereikt. Dat heeft het Havenbedrijf Rotterdam donderdag bekendgemaakt. De Yong Sheng heeft kranen aan boord voor een nieuwe terminal op de Tweede Maasvlakte. .
    De tocht van zo'n 4.500 kilometer begon voor het schip van de Chinese rederij Cosco op 8 augustus in het Noord-Chinese Dalian. Door via noordelijke wateren te varen bespaart het twee weken op de gangbare route door het Suezkanaal en de Middellandse Zee. Het is niet de eerste keer dat een Chinees schip deze route naar Europa volgt, maar het is wel de eerste commerciële vaart nadat de ijsbreker Xuelong vorig jaar IJsland had bereikt.
    Ten gevolge van het smeltende pool-ijs neemt het scheepstransport langs de Noord-Russische kust de laatste jaren toe. In 2012 kozen 46 schepen de noordoostelijke verbinding tussen Europa en Oost-Azië, tegen slechts vier in 2010. Jan-Maarten Boissevain van rederij Spliethoff in Amsterdam ziet er toekomst in. ...

De polen smelten ...Hoera!!! Dus meteen het publiek maar warm gemaakt op de eerste nieuwspagina:

Als opwarmertje voor nog meer zonnelicht op dit fantastische verschijnsel:

Zijn we niet blij ... Dus vooral niet gezeurd over de oorzaak van deze gunstige ontwikkeling:

Kunt u niets vinden over smeltende polen? Het staat er toch echt. Links boven. Daar staat het volgende (de Volkskrant, 06-09-2013, ANP):
  Sinds 1949 niet meer zo warm in septemberr

Donderdag 5 september was de warmste landelijke tropische septemberdag sinds 1949, meldt Weeronline.nl. In de loop van de middag werd het 30,2 graden in De Bilt, een temperatuur die sinds 5 september 1949 niet meer werd gehaald. Toen werd het 34,2 graden. De laatste keer dat Nederland in september een landelijke tropische dag had, was in 1991. Toen werd het 30,1 graden. Er wordt gesproken van een landelijke tropische dag als het in De Bilt warmer is dan 30 graden. Elders was het donderdag nog warmer.Donderdag 5 september was de warmste landelijke tropische septemberdag sinds 1949, meldt Weeronline.nl. In de loop van de middag werd het 30,2 graden in De Bilt, een temperatuur die sinds 5 september 1949 niet meer werd gehaald. Toen werd het 34,2 graden. De laatste keer dat Nederland in september een landelijke tropische dag had, was in 1991. Toen werd het 30,1 graden. Er wordt gesproken van een landelijke tropische dag als het in De Bilt warmer is dan 30 graden. Elders was het donderdag nog warmer.


Nee, dit is echt geen slecht nieuws. Ook nog meer zon, en wie maalt er om het klimaat als geheel ... Maar voor de zekerheid in verband met al die azijnpissers, er toch maar een postzegelberichtje in de marge van gemaakt ....

Er zijn toch ook dingen die vooruit gaan (e Volkskrantt, 13-11-2013, van verslaggever Jeroen Trommelenn):
  Klimaatdoelen onhaalbaar door meer fossiele energiee

Het wereldwijde gebruik van fossiele energie blijft de komende twintig jaar toenemen tot ver boven de limiet die is afgesproken in internationale klimaatonderhandelingen. Dat stelt het Internationaal Energie Agentschap IEA in een prognose van het wereldenergiegebruik tot aan 2035..
    Een sterke groei van duurzame energie in Europa en andere industrielanden wordt de komende twee decennia ruimschoots teniet gedaan door de verwachte stijging in Azië, India en China. Die groei leidt onontkoombaar tot een gemiddelde temperatuurstijging op aarde van 3,6 graden. Dat is ruim boven de internationaal afgesproken 'veilige' limiet van 2 graden.    ....

Het gaat prima met het gebruik van fossiele brandstof..

Het gaat ook prima met de gevolgen van het gebruik van fossiele brandstof. Uit het begin van de discussie over de klimaatproblemen stamt de voorspelling dat aardopwarming tot zwaardere orkanen zal leiden. De Amerikanen hebben hun portie al gehad. Nu slaat het elders toe (de Volkskrant, 13-11-2013, door Maarten Keulemans):
  Analyse | Opwarmende aardee

Was de supertyfoon Haiyan een door de mensheid gecreëerd monster??

Op de klimaattop die op dit moment gaande is in Warschau, barstte de Filipijnse delegatieleider in tranen uit. 'We kunnen deze waanzin stoppen, hier en nu', betoogde hij..

Tussentitel:: Uitgerekend rond de Filippijnen lijkt er nauwelijks iets te veranderenn

Terwijl de Filipijnen de schade opmaken van 'supertyfoon' Haiyan, borrelt de inmiddels vertrouwde vraag weer op: is het door mensenhand dat de ramp kon plaatsvinden? Werd het monster Haiyan ontketend door de opwarming van de aarde?    ....

Chef-wetenschapsredactie Maarten Keulemans uitleg of detail , aangesteld om de politieke-correcte ideologie te verdedigen (tegen racisme en dergelijke), en blijft ook maar doorgaan met het verdedigen van fossiele brandstof - anders krijgen we kernenergie, weet u wel...  Dus het antwoord op de gestelde vraag weten we wel:
  Extreme supercyclonen zoals Haiyan zijn zeldzaam, maar ze zijn er altijd geweest. Het is een menselijke neiging om na een grote ramp een schuldige te willen aanwijzen, maar de natuur heeft nu eenmaal zo haar eigen regels.

Gaat u rustig slapen.

En heel de Volkskrant is kennelijk weer helemaal om (de Volkskrant, 15-11-2013, column door Michael Persson, redacteur van de Volkskrant):
  Stormen zullen er altijd zijn

Klimaatsceptici gaan over lijken, bleek vorige week, toen windmolenhaters de dood van twee monteurs aangrepen om die windgekkies belachelijk te maken. Klimaatalarmisten kunnen er ook wat van, bleek deze week, toen ze de doden in de Filipijnen zonder voorbehoud inzetten voor de groene zaak..
    De dodelijke storm was 'een teken aan de wand', meldde Greenpeace maandag bij de start van de klimaatonderhandelingen in Warschau. In de Poolse hoofdstad droegen demonstranten spandoeken met de tekst 'Stormen beginnen hier'. ....
    Ach, was het maar waar..
    Helaas voor de Filipijnse onderhandelaar, en voor alle andere bewoners van kuststreken waar ook ter wereld: stormen zijn er, stormen waren er, en stormen zullen er altijd zijn..
    Zelfs áls klimaatverandering iets te maken had met deze storm (wat onmogelijk te bewijzen is), is die rol beperkt geweest. Volgens de huidige inzichten leidt opwarming van de aarde namelijk niet tot meer orkanen, maar tot sterkere orkanen.    ....

Waarvan dus een voortreffelijke illustratie werd gegeven. Evenals dus de steeds sterker worden orkanen in en bij Amerika. Maar de houding bijWaarvan dus een voortreffelijke illustratie werd gegeven. Evenals dus de steeds sterker worden orkanen in en bij Amerika. Maar de houding bij de Volkskrant is als die van de spookrijder: "Goh, alweer een spookrijder ... En weer eentje ... En nog een ..." Persson schrijft het helemaal uit:
  Tyfoon Haydan zou hoe dan ook hebben bestaan.
    Hoeveel sterker zou hij nu zijn geweest? 1 procent? 10 procent? Ook zonder dat extraatje zouden de winden een enorme vloedgolf hebben veroorzaakt in de trechter waaraan Tacloban ligt.
    Noem het pech, noem het noodlot, noem het de natuur. Maar veel doden in de Filipijnen zullen ook volgende keer vallen - zelfs als de onderhandelaars in Warschau er een eind aan maken.

Er zijn nog ongeveer honderd keren pech nodig om deze botteriken te overtuigen ...

En even nog een kleine correctie richting degenen die geen last hebben van onderbuikgevoelens (de Volkskrant, 22-11-2013, column door Michael Persson, redacteur van de Volkskrant):
  Heerlijk, iemand de schuld geven

Toch nog even over de tyfoon en het klimaat. ...
    Sommige lezers vonden dat ik de klimaatverandering bagatelliseerde. ...

Die mensen schrijf je dus toe waar je zelf last van hebt.
  De meesten vielen vooral over de door mij geschatte bijdrage van de opgewarmde aarde aan de storm (1 procent, 10 procent?). Het kon ook best veel meer zijn, zeiden ze.
    Dat klopt - dat weten we niet. Maar het punt dat ik wilde maken is dat stormen ook zonder opwarming catastrofaal kunnen zijn. De ramp van 1953 had ook geen broeikaseffect nodig.

Enzovoort. Het kenmerkende van de gelovige, de ideoloog, en de angstige: gewoon je mening herhalen.

De Volkskrant is, onder leiding van chef-wetenschap Maarten Keulemans uitleg of detail , ook weer bijna helemaal terug bij af (de Volkskrant, 01-04-2014, door Martijn van Calmthout):
  Analyse | IPCC-rapport

Reële klimaatscenario's dramatisch samengevat

De mensheid wacht een weinig comfortabele toekomst, is de teneur van het laatste VN-rapport over klimaatverandering. Overdrijft het IPCC?

Het nieuwe rapport van het VN-klimaatpanel, het vijfde over de tastbare gevolgen van klimaatverandering, biedt weinig aanleidingen voor optimisme over het lot van de mensheid op planeet aarde. Klimaatverandering zal ingrijpende gevolgen hebben voor zowel de bewoonbaarheid van opdrogende, onderlopende en wegzakkende streken. De voedselvoorziening komt onder druk te staan als bestaande landbouwgebieden en visgronden onbruikbaar worden of leeg raken. De natuur zal over de hele wereld lijden onder de veranderende omstandigheden.
    Tegelijk, noteren de auteurs van het rapport in de samenvatting die zondag in Yokohama werd vastgesteld, is duidelijk dat de klimaatveranderingen nu al effecten hebben. Bij een uiterste inspanning is er nog wel iets te redden. Maar in wezen moet de mensheid zich vooral als de donder opmaken voor een weinig comfortabele toekomst en misschien wel een regelrechte ramp.    ...

De Volkskrant vindt dat laatste al helemaal fout:
  Het is van belang om een onderscheid te maken tussen de samenvatting die in Yokohama door landendelegaties is gemaakt van het wetenschappelijke rapport, en het eigenlijke rapport dat de afgelopen jaren door tientallen onderzoekers is gemaakt op basis van alle beschikbare wetenschappelijke literatuur.
    Die samenvatting, de zogeheten 'summary for policy makers', kiest duidelijk voor het drama. Het klimaat verandert, daarmee de leefbaarheid van de aarde en het is zaak dat we ons daar serieus op gaan voorbereiden. Daarnaast kan een uiterste inspanning in het beperken van de uitstoot van broeikasgassen het ergste drama wellicht nog voorkomen.
    In de samenvatting overschreeuwt het IPCC nu en dan belangrijke inzichten. Zo zijn de kosten om ons te wapenen tegen de zeespiegelstijging veel te hoog geschat, omdat de lastigste gebieden als uitgangspunt zijn genomen: lage eilanden in de Pacific. Wereldwijd zijn de gevolgen gemiddeld minder dramatisch en maatregelen dus betaalbaarder en dus ook politiek voorstelbaarder.

Natuurlijk is hierin geen letter onderbouwd, door de Volkskrant. Met precies hetzelfde recht kan men stellen dat het IPCC nog veel te optimistisch is. Deze interpretatie van de Volkskrant is niets dan "wishfull thinking".  Zelfs een eenvoudig aardbevinkje is al even desastreuzer voor de mensheid als een atoombom.
    In een illustratie nog wat risico-inschattingen van het IPCC:

Duidleijk, toch ...?

Dus als tegengif nog maar eens inhoudsloos gedram ten einde de leugens te ondersteunen (de Volkskrant, 01-04-2014, van verslaggever Martijn van Calmthout):
  Interview | Richard Tol

'Pessimistische toon stoorde mij'

De Nederlandse econoom stapte op als auteur van het nieuwste rapport van het IPCC.

Er is te weinig aandacht voor flexibiliteit en de positieve gevolgen van klimaatverandering bij het VN-klimaatpanel IPCC, vindt Richard Tol.

Hoe gaat dat, opstappen bij het IPCC?
...
Moest het een signaal zijn?
'Er zijn zeventig auteurs, een meer of minder valt echt niemand op en zo had ik het ook bedoeld. Het was geen signaal. Ik trok de conclusie dat mijn inbreng nergens toe leidde. De toon van het stuk stond me steeds minder aan.'

Welke toon?
'Een toon van alarmisme. Dit vijfde IPCC-rapport is echt de vier ruiters van de Apocalyps: de rampen stapelen zich op. Kosten zijn steevast de hoogste, effecten de ergste.'    ...

Een econoom ... Tja ...

Er blijft een overweldigende meerderheid van, maar in Amerika wonen niet alleen louter idioten (de Volkskrant, 07-05-2014, van correspondent Arie Elshout):
  Opwarming aarde is oorzaak van rampen VS

Voor het eerst staat het keihard in een Amerikaans regeringsrapport: de golf aan natuurrampen in de VS is het gevolg van klimaatverandering.

Het valt niet meer te ontkennen. De hittegolven, droogtes, bosbranden, stortregens en overstromingen die Amerika geregeld teisteren, zijn een gevolg van een door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Dat zeggen Amerikaanse wetenschappers in een onder auspiciën van de regering opgesteld rapport.
    Opvallend is het gevoel van urgentie waarmee de geleerden hun bevindingen presenteren. Denk niet, is hun boodschap, dat de gevolgen van de opwarming van de aarde zich pas morgen of overmorgen zullen voordoen. Ze zijn vandaag al voelbaar. 'De klimaatverandering, ooit gezien als een probleem voor een verre toekomst, heeft zich ontwikkeld tot iets wat zich duidelijk in het heden afspeelt', aldus het rapport.
    Vastgesteld wordt dat droge gebieden droger worden, zomers heter, hittegolven gewoner, bosbranden groter en natte gebieden natter. Door de uitstoot van broeikasgassen als kooldioxide en methaan stijgt de temperatuur, veranderen de klimaatsystemen en neemt de kans op extreem weer toe, met alle schade van dien.
    De wetenschappers hebben berekend dat de neerslag als gevolg van slagregens bijvoorbeeld in het noordoosten van de Verenigde Staten met 71 procent is toegenomen de afgelopen vijftig jaar. Door het warmere wateroppervlak in de oceanen neemt de atmosfeer meer verdampt water op, wat vervolgens als regen of sneeuw weer naar beneden komt. Meer neerslag was dus verwacht, maar dat het in sommige delen van de VS zoveel zou zijn, verraste de geleerden. Vorig jaar kampte het noorden van de staat Colorado met grote overstromingen, omdat er in een week evenveel regen viel als normaal in een jaar.
    Tegelijkertijd is de kans op extreme hitte verdubbeld. In Texas en Oklahoma was het in 2011 zo heet dat het kwik 's nachts nauwelijks daalde. De auteurs van het rapport verwachten dat dit vaker zal gaan gebeuren. Zomers zijn langer en heter, winters over het algemeen korter en warmer.    ...

Toch is er nog steeds weinig hoop dat de superconservatieve Amerikaanse massa mee te krijgen is. Laat staan de rabiaat rechtse politiek.

In Europa gaat het wat betreft extreem weer stukken beter ... (Volkskrant.nl, 21-05-2014, redactie, AP):
  Schade door overstromingen Balkan loopt in miljarden

Tussentitel: De Bosnische autoriteiten vrezen dat de schade veel groter is dan de schade die werd aangericht tijdens de Bosnische Oorlog, die van 1992 tot 1995 duurde.

Het hoogwater heeft zich vandaag in grote delen van Bosnië en Servië teruggetrokken. Duidelijk is dat de overstromingen, de grootste in ruim een eeuw, voor miljarden euro's schade hebben aangericht. ...
    De Bosnische autoriteiten vrezen dat de schade veel groter is dan de schade die werd aangericht tijdens de Bosnische Oorlog, die van 1992 tot 1995 duurde. De Servische premier Aleksandar Vucic zei eerder al dat de schade meer dan 0,6 procent van het bruto binnenlands product is. ...
    'De omvang van de schade is zo huiveringwekkend dat het beter is om geen details bekend te maken voordat we er een helder beeld van hebben', zei de Bosnische minister van buitenlandse zaken Zlatko Lagumdzija maandag.
    Inmiddels is duidelijk dat zo'n vier miljoen mensen getroffen zijn door de watersnood. Rond de honderdduizend huizen en 230 scholen zijn door het water verwoest en in het hele land hebben 2100 aardverschuivingen plaatsgehad. Bruggen, drinkwatervoorzieningen en rioleringen zijn als gevolg van de natuurramp verwoest.

Stukken beter ...

Nog even iets over de zeldzaamheid van het verschijnsel (de Volkskrant, 31-05-2014, van correspondent Jan Hunin):
  Twee miljoen Bosniërs en Serviërs getroffen door overstromingen

Op de Balkan kan de schade worden opgemeten van wat de grootste overstroming ooit wordt genoemd. ... 

Heel gewoon dus, allemaal, dit extreme weer wereldwijd ...

Er is al weer zo vel gepasseerd waarvoor er hier geen tijd was - en onder het motto: het beeld is nu wel duidelijk. Hier toch nog weer eens eentje, omdat men het vaak overstromingen heeft (de Volkskrant, 01-04-2014, van verslaggeefster Lotje Boswinkel):
  Regentekort en mislukte oogsten kunnen leiden tot hongersnood

Midden-Amerika is uitgedroogd

Midden-Amerika kampt met de ernstigste droogte in decennia. De grotendeels mislukte oogst en snel krimpende veestapel leiden in verschillende landen tot ernstige voedseltekorten. Hongersnood dreigt voor honderdduizenden huishoudens.
    Met deze boodschap komen het Wereldvoedselprogramma (WFP) en de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties. De productie van maïs, bonen en rijst lijdt het meest onder de droogte. Het zijn de gewassen die tevens de belangrijkste basisproducten van de regio zijn.
    Guatemala, El Salvador, Nicaragua en Honduras zijn het zwaarst getroffen door de droogte. Deze landen vormen samen met delen van Costa Rica de 'droge strook', een gebied in Midden-Amerika dat toch al geregeld door droogte wordt geteisterd. Tijdens de eerste oogstperiode, die loopt van april tot augustus, is in dit gebied ongeveer 70 procent van de gewassen verloren gegaan. Inmiddels kampen bijna 2 miljoen mensen met voedseltekorten, zegt Alejandro Lopez-Chicheri van het WFP in Midden-Amerika.
    In Nicaragua zijn al 600 duizend mensen ondervoed geraakt door deze droogte en 2,5 duizend dieren zijn bezweken. In Guatemala hebben 170 duizend families hun hele oogst verloren; in El Salvador zijn in tweederde van het land alle gewassen vernietigd. Meer dan een half miljoen Hondurezen kampen met ondervoeding.    ...

En waar tegen regen nog wat te doen is, is tegen droogte geen enkel kruid gewassen Dat wordt lijden met een hoofdletter.

En nog eentje (de Volkskrant, 24-09-2014, van correspondente Marjoelein van de Water):
  São Paulo zit zonder water

De Braziliaanse miljoenenstad São Paulo kampt met een ernstig watertekort. De inwoners geven het waterleidingbedrijf de schuld, volgens de regering ligt het aan de weergoden.

Tussentitel: Volgens mijn berekeningen is het water op 15 november op - Carlos Zuffo - hoogleraar watertechnologie aan de universiteit van Campos

...    In São Paulo en achttien andere gemeenten in de gelijknamige deelstaat heerst een ernstige watercrisis. Het waterreservaat Cantareira zit op 9 procent van zijn capaciteit, een historisch dieptepunt. Waterbedrijf Sabesp is maanden geleden al begonnen grondwater naar boven te pompen omdat de reserves op waren. Als het niet snel gaat regenen, komen meer dan twintig miljoen personen dit jaar nog zonder water te zitten. 'Ik houd mijn hart vast voor wat komen gaat', aldus Fernandes.
    Sommige steden zijn officieel op rantsoen gesteld. Zoals Guarulhos, een stad die tegen São Paulo aanligt. 'Ik heb om de dag geen water', zegt inwoner Jefferson Oliveira (34). 'Wie zijn auto wast of de tuin sproeit, krijgt een boete.'
    Hoewel de regering en Sabesp ontkennen dat er ook in de hoofdstad sprake is van rantsoenering, klaagt ruim een derde van de inwoners over problemen. Soms komt er een hele dag geen water uit de kraan, andere woningen ontberen alleen 's avonds en 's nachts toevoer. In de toiletten van restaurants hangen briefjes: 'Er is geen water, sorry voor de overlast.' Sommige cafés zijn overgegaan op plastic bekers, om zo afwaswater te besparen.    ...

Niks aan het handje... We pompen gewoon het water van waar het te veel is, naar waar men tekort komt. Zeg: van Duitsland naar Brazilië ...

Lokaal trendrapportje (de Volkskrant, 11-12-2014, van verslaggever Bard van de Weijer):
  Jaar 2014 levert warmterecord op

In ruim drie eeuwen is het in Nederland niet zo warm geweest als in 2014. Het record komt vooral door het uitblijven van koude, niet door extreme warmte.
   Door het uitblijven van de winter - in delen van het land heeft het geen enkele keer gevroren - en een uitzonderlijk zacht voorjaar is niet eerder zo'n hoge gemiddelde jaartemperatuur gemeten. Gemiddeld was het 11,5 graden Celsius in de Bilt, tegen 10,1 normaal. ...
    Een andere belangrijke oorzaak is de opwarming van de aarde. De temperatuur in Nederland ligt nu 1,6 graden hoger dan aan het begin van de vorige eeuw. Deze stijging loopt in de pas met de opwarming van de aarde die vrijwel zeker grotendeels het gevolg is van de toename van de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer, aldus Van Oldenborgh. De temperatuurstijging in Nederland gaat echter wat sneller dan verwacht, dat deel moet nog als toeval worden beschouwd.
    'De opwarming is nu zo sterk dat ze ook lokaal zichtbaar geworden is', aldus de klimaatwetenschapper. 'We kunnen nu berekenen dat de kans op zo'n warm jaar momenteel minstens 300 keer groter is dan een eeuw gelden door de opwarming.' Bekende weerfenomenen als El Nino zijn volgens het KNMI niet terug te zien in de Nederlandse cijfers.
    Het KNMI denkt dat halverwege deze eeuw een jaar als 2014 normaal is. 

Hier het grafiekje:
Klimaat NL 2014

Gewoon doorlopen ...

Maar weer eens een artikeltje uit de grote stroom, dit keer omdat er plaatjes bij zijn (de Volkskrant, 29-04-2015, van verslaggever Cor Speksnijder):
  Bergtop warmt sneller op

De Alpen, Himalaya en Andes warmen sneller op dan gedacht. Dit wijst onderzoek op de Tibetaanse hoogvlakte uit. Roet speelt een grote rol.

De opwarming van hoge berggebieden gaat sneller dan tot nu toe werd aangenomen. Hoe groter de hoogte, des te sneller de stijging van de temperatuur. Dat concludeert een internationaal onderzoeksteam in een studie, die is gepubliceerd in Nature Climate Change.
    Volgens de onderzoekers kan de snellere opwarming ertoe leiden dat gletsjers eerder smelten en de vegetatie in een hoger tempo verandert dan tot nu toe was voorspeld. Dit proces kan aanzienlijke sociaal-economische en ecologische gevolgen hebben. Bergen zijn de belangrijkste waterbron voor veel bewoners van lager gelegen streken en vormen het leefgebied van zeldzame en bedreigde diersoorten.    ...
    Een duidelijk bewijs voor de snelheid waarmee hooggelegen gebieden opwarmen, wordt volgens de auteurs geleverd op het Tibetaanse Plateau, de grootste hoogvlakte ter wereld.
    De gemiddelde jaartemperatuur is er de laatste vijftig jaar opgelopen en de stijging doet zich in steeds hoger tempo voor. Boven 3.500 meter steeg de gemiddelde temperatuur tussen 1991 en 2012 met bijna 0,7 graden Celsius per tien jaar. Op 2.500 meter hoogte was de temperatuurstijging in die periode minder: 0,4 graden Celsius.    ...

En hier zijn de plaatjes:
Bergtoppen 

Altijd helder, die plaatjes ...

"Er is niet zo veel aan de hand als men beweert, want op Antarctic gebeurt er weinig", was een veelgehoorde lijn van verdediging ... (de Volkskrant, 22-05-2015, van verslaggever Cor Speksnijder):
  Gletsjers smelten in hoog tempo op Antarctica

Het ijs in een deel van Antarctica dat tot voor kort stabiel leek, blijkt plotseling snel te smelten. Gletsjers in het zuidelijk deel van het Antarctisch Schiereiland hebben de afgelopen vijf jaar enorme hoeveelheden ijs verloren, ontdekten onderzoekers van onder meer de Universiteit Utrecht tot hun verrassing. Er is zoveel smeltwater vrijgekomen dat dit gebied in deze periode 5 procent van de stijging van de zeespiegel voor zijn rekening heeft genomen.
    Het snelle smelten van de gletsjers speelt zich af in een deel van Antarctica waar wetenschappers voorheen betrekkelijk weinig oog voor hadden omdat daar niet zo veel veranderde. Nu blijkt dat gletsjers daar sinds 2009 grote hoeveelheden ijs kwijtraken. In vijf jaar is naar schatting 300 miljard kubieke meter water extra in de oceaan terecht gekomen. 'Dat heeft in die tijd geleid tot een extra stijging van de zeespiegel met bijna 1 millimeter', zegt Stefan Ligtenberg, een van de leden van het onderzoeksteam. De zeespiegel stijgt per jaar gemiddeld tussen de 3 en 3,5 millimeter.    ...

Een verrasing, inderdaad ... Voor wie gips als hersenen heeft ...

En weer artikel vanwege voornamelijk het plaatje (de Volkskrant, 25-07-2015, van verslaggever Martijn van Calmthout):
  Oud-NASA klimaatbaas passeert collega's met rampscenario over stijgende zeespiegel

Overspeelt klimaatpessimist Hansen zijn hand?

Drie meter zeespiegelstijging, nog deze eeuw. Bloeiende kuststeden die in een paar decennia onleefbaar worden. Megastormen. Volksverhuizingen. Economische chaos. Wetenschappers wereldwijd zijn onthutst over het rampscenario dat voormalig NASA-klimaatbaas James Hansen in een nieuw, meer dan 150 pagina's dik artikel schetst. Zij het niet om de voorspelde rampen, als wel om Hansens besluit om diezelfde collega's te passeren en eerst naar de media te lopen.    ...

Pardon? Waarom zou een onderzoeker met zijn resultaat eerst naar collega's moeten stappen? Het publiceren van het onderzoek is hetzelfde als "naar de collega's stappen", wnt daarna kunnen ze erover zeggen wat ze willen.
    Maar die collega's zijn inmiddels door media en politiek gigantisch onder druk gezet om hun resultaten positief bij te stellen (klimaatbeheersing en neoliberalisme gaan niet samen):
  In 2013 vertrok Hansen na veel politieke druk bij NASA, bij het Goddard Institute for Space Studies om kritischer over het Amerikaanse klimaatbeleid te kunnen zijn.

En dat lukt dus met sommige individuen wat minder. Daarover maakt men zich zorgen. En dit soort waarheden:
  ... Volgens Hansen en zestien vooraanstaande collega-onderzoekers loopt de wereld kans op dramatische stijging van de zeespiegel, zelfs bij de maximaal 2 graden opwarming die tegenwoordig internationaal wordt nagestreefd. Historisch zijn er voorbeelden van 5 tot 9 meter zeespiegelstijging bij minder opwarming, zoals in het Eemien (een tijdsnede), zo'n 120 duizend jaar geleden, toen het een graad warmer was dan nu.
    De voortdurende uitstoot van broeikasgassen forceert het klimaat veel sneller dan destijds, aldus Hansen, die zich baseert op sporen van oude klimaatveranderingen en modelberekeningen. Daardoor zou bijvoorbeeld het smelten van ijskappen op Groenland en Antarctica nu al onomkeerbaar aan de gang zijn.

Kijk, en dat wil men gewoon niet weten.
    Oh, hier is het plaatje:

Helaas niet super-zichtbaar: het Andesmeer (Chili) boven is onder verdwenen.

Alleen de illustratie (de Volkskrant, 27-07-2015):

Ach ...

En het blijkt nog meer "mee te vallen" (de Volkskrant, 07-08-2015, van verslaggever Cor Speksnijder):
  Gletsjers smelten in recordtempo

De gletsjers in de wereld slinken nog sneller dan wetenschappers al dachten, blijkt uit een nieuwe Zwitserse studie. Nog deze eeuw kan 90 procent van het geltsjerijs in de Alpen weg zijn.

Gletsjers smelten in recordtempo. Sinds de eeuwwisseling zijn ze sneller geslonken dan ooit in de afgelopen 120 jaar is gemeten. Dat blijkt uit onderzoek van de in Zürich gevestigde Wereld Gletsjer Waarnemingsdienst (WGMS), een databank met gegevens over gletsjers in alle delen van de wereld.
    Volgens hoofdonderzoeker Michael Zemp van de Universiteit van Zürich verliezen de gletsjers wereldwijd gemiddeld per jaar 75 centimeter van hun ijsdikte. 'Dat is twee keer zoveel als in de jaren negentig van de vorige eeuw en drie keer zoveel als in de jaren tachtig.' Volgens Zemp gaat in de hele wereld jaarlijks evenveel gletsjerijs verloren als er nu in de Alpen ligt.
    Het onderzoek, deze week gepubliceerd in het Journal of Glaciology, is onder meer gebaseerd op data die de WGMS sinds eind 19de eeuw heeft verzameld. Zemp en zijn collega's hebben exacte metingen van honderden gletsjers gecombineerd met waarnemingen - op de grond en met satellieten - van tienduizenden andere gletsjers. De gegevens zijn aangeleverd door duizenden waarnemers in 36 landen.
    Zemp: 'We wisten al dat de gletsjers in rap tempo smelten, maar we hebben nu een compleet beeld van de snelheid waarmee dat in de eerste jaren van deze eeuw is gebeurd. Het tempo kent geen precedent in de afgelopen 120 jaar en dat geldt waarschijnlijk ook voor een veel langere periode, zoals blijkt uit diverse oude documenten.'    ...
 
Allemaal alarmistische overdrijving, natuurlijk.

Weer een artikel voor de foto (de Volkskrant, 17-12-2015, van verslaggever Maarten Keulemans):
 

Groenlands ijs smelt al een eeuw lang

De ijskap van Groenland is behoorlijk wispelturig, blijkt uit bestudering van oude luchtfoto's. De smelt is al zeker honderd jaar aan de gang, maar is sinds een jaar of vijftien abrupt versneld.

De reusachtige ijskap op Groenland verliest al zeker een eeuw lang ijs aan de zee. Dat is een verrassing en onderstreept hoe gevoelig de ijskap is voor zelfs kleine temperatuurveranderingen, stellen wetenschappers uit onder meer Denemarken en Nederland in Nature. Sinds een jaar of vijftien is het massaverlies abrupt versneld.   ..

Spreekt voor zichzelf.

2017. Nog een updateje (de Volkskrant, 14-09-2017, door Marieke Mudde):
  Eenderde gletsjers Azië smelt weg

Zeker eenderde van het gletsjerijs in het Aziatisch hooggebergte zal weggesmolten zijn aan het einde van de eeuw. Miljoenen mensen die afhankelijk zijn van smeltwater komen hierdoor in de problemen.

De 'derde pool', zo worden de gletsjers in Azië ook wel aangeduid. Ze bevatten nu nog zo'n 5.000 gigaton ijs. Dat is te vergelijken met twee miljard olympische zwembaden. Minimaal eenderde hiervan zal verdwenen zijn in het jaar 2100, blijkt uit modellen van onderzoekers aan de Universiteit Utrecht (UU). ...

Wordt vervolgd.


Naar Alfa denken, anti-bèta, klimaat , Alfa denken, anti-bèta , Klimaat & Milieu lijst , Wetenschap overzicht , of site home .