De Volkskrant, 13-11-2004, interview door Karolien Knols

'Ik heb niks tegen een tik op zijn tijd'

Hoogleraar psychologie in ruste Dolph Kohnstamm (67) neemt het op voor de jeugdzorg, die zou hebben gefaald in de zaak Savanna, het driejarige meisje dat in september dood werd aangetroffen in de kofferbak van haar moeders auto. 'Laten we niet de illusie hebben dat kindermishandeling uit te roeien is.'
...
In plaats van een internationale carrière na te jagen ging u vervolgens kleuters uit achterstandsgezinnen Algemeen Beschaafd Nederlands leren. Waarom?
'Omdat ik volgens de eind jaren zestig heersende ideologie de ambitie had om die kinderen dezelfde kansen te bieden als hun leeftijdgenoten uit meer bevoorrechte milieus. Met speciaal ontwikkelde taallessen leerden we ze correct Nederlands te spreken, want hun dialect was niet te verstaan. We leerden ze met elkaar te praten, dingen te benoemen. Ze kregen van ons uniformpjes die ze tijdens de lessen aan moesten, zodat ze zich beter konden concentreren.'

Hielp uw programma?
'Te weinig. Amerikaanse collega's zeiden: jullie moeten op nog jongere leeftijd beginnen. Toen ben ik in Amsterdam de Proefkreche begonnen. Dertig kinderen, van wie driekwart uit gezinnen met een lagere opleiding, werden door een team, aangevuld met een psycholoog en een maatschappelijk werker, ondersteund in hun sociale en cognitieve ontwikkeling.
    'Na vijf jaar moesten we concluderen dat het onmiddellijke effect goed was, maar dat de voorsprong die ze hadden op de controlegroep na twee jaar op de gewone kleuterschool volledig weg was. Sindsdien heb ik in dit opzicht teleurstelling na teleurstelling te verwerken gehad.'

Twintig jaar later probeerde u het toch weer opnieuw met allochtone kinderen.
'Ik kon me er niet bij neerleggen dat leerprogramma's geen effect hadden. Maar ook voorschoolse voorzieningen voor allochtonen halen niks uit. Ik heb het althans niet kunnen bewijzen. Mensen die het tegendeel beweren, sjoemelen óf met wetenschappelijke data, óf zijn zo gedreven door idealisme en politieke wil te overtuigen dat ze die data aan hun laars lappen.'

Red.:   Hier zijn twee conclusies uit te trekken: de algemene wordt elders behandeld , hier gaat het om die met betrekking tot allochtonen. Aan hen zal op één of andere manier duidelijk gemaakt moeten worden dat de niet-weggewerkte achterstand niet de schuld van iemand is, en als er ergens een oorzaak ligt, dat die bij henzelf ligt. In de woorden van Kohnstamm:

...
Een dokter verdient meer dan een bakker.
Je grenzen leren accepteren is het moeilijkste. Ik las laatst in De Groene Amsterdammer de column van Kees Beekmans, docent op een praktijkschool in Amsterdam. Hij had de kinderen uit zijn klas, met een gemiddeld IQ van zeventig, gevraagd op te schrijven hoe hun leven er over twintig jaar uit zou zien. Nabila van veertien had een eigen bedrijf. "En me man werkt bij telefoontje maar wat jamer is dat ik die bedrijf niet heb want ik moet op me kinderen pasen." Ouafa wilde later in een ziekenhuis werken, ze verwachtte dat haar schooladvies "gemenaatsijum" was.
       'Ik wil maar zeggen, dat gaat later toch tot geweldige frustraties leiden? Want die kinderen komen in opstand als ze die dure BMW niet krijgen, die pikken dat niet, die zien niet in dat het aan hun eigen tekortkomingen ligt. Ik zou willen dat iedere leerling in Nederland een leraar had als Beekmans, een realist die ze duidelijk maakt: ga iets doen wat binnen je bereik ligt.' ...

Red.:   Als het zo moeilijk is om dit te accepteren (voor een gelijkluidende bron, zie hier ), en dat is het, zullen mensen naar voor de hand liggende escape mechanismen grijpen. Met betrekking tot allochtonen, waarvan een groot deel zit in de zwakkere groepen, is dit escape mechanisme voor de hand liggend: het ligt niet aan mezelf, maar het ligt er aan dat anderen mijn achtergrond niet accepteren , het is discriminatie .
    In de oude versie van dit artikel, van november 2004, stond de volgende conclusie: 'Wat het gevolg daarvan is een sterk verongelijkt gevoel ten opzichte van de Nederlandse maatschappij. Hoe zich dat zal uiten is niet geheel te voorspellen, maar er zal waarschijnlijk niets goeds bij zijn.' In 2004 was dit nog een sterk omstreden uitspraak - nu is dat nog nauwelijks het geval - maar ook de autochtonen multiculturalisten hebben de lijn van de verdediging verschoven naar: "Maar het is de schuld van de autochtonen."
    De conclusies van Kohnstamm worden bevestigd door latere onderzoeken:

Uit: Dagblad De Pers, 10-06-2008.

Voorschool heeft weinig effect op achterstand

Voorschools onderwijs heft de achterstanden van peuters niet op. Wel heeft de zogeheten voorschool achteraf een effect: eenmaal op de basisschool lopen vooral autochtone kinderen een deel van hun achterstand in bijvoorbeeld taal of sociale ontwikkeling in. Ook heeft voorschools onderwijs een licht positief effect op de taalontwikkeling van veel kinderen, concluderen onderzoekers verbonden aan de Universiteit van Tilburg.
    Voorschoolse programma's werden in 2000 geïntroduceerd om achterstanden bij kinderen tussen de 2 en 6 jaar aan te pakken. De onderzoekers ontdekten dat leerlingen van scholen met een voorschools programma niet beter dan leeftijdsgenoten scoren op taal, rekenen en werkhouding. Wel maken deze kinderen een iets snellere taalontwikkeling door tussen groep 2 en 4, al lijkt dat niet te gelden voor Marokkaanse en Turkse kinderen.   ...

Red.:   Het verschil in effect op autochtonen en allochtonen kinderen kan twee redenen hebben: de achterstand in de eerste levensjaren hebbeen een niet te repareren gevolg - niet geheel onmogelijk gezien de ervaringen met wolfskinderen die geen taal voor hun vierde jaar leren, en dat daarna ook niet meer kunnen. Of het effect is nog eerder bepaald: in de genetica. Ook niet onmogelijk, maar natuurlijk wel onmogelijk om te bespreken.
    Overigens is er nog een derde soortgelijke effect bekend, namelijk de invloed van het volgen van opvoedkundige televisieprogramma's als Sesamstraat. Toen dat in Amerika gestart werd, had het de expliciete bedoeling de achterstanden van voornamelijk gekleurde kinderen weg te werken. Het omgekeerde bleek het geval: gekleurde kinderen gingen wel vooruit, maar blanke kinderen gingen meer vooruit.
    Nog eens een punt op de tijdlijn neerzetten:


Uit: De Volkskrant, 13-06-2013, van verslaggeefster Arachne Molema

Reportage | 'Voor wat hoort wat'

Taalles geven in ruil voor lage huur

In een voormalige verzorgingsflat in Arnhem kunnen jongeren goedkoop een woning huren als ze acht uur per maand vrijwilligerswerk doen. De probleemwijk moet daardoor opleven.

Al meer dan dertig jaar geeft Sjef Hamer (51) op dinsdagmiddag voetbaltraining aan de buurtjongens in Malburgen-Oost. Hij trekt zich hun leven aan. ...
    De voetbaltraining is zijn manier om leven en saamhorigheid in de Arnhemse probleemwijk te brengen, onder de flitsende naam 'Pimp my goal'. Toch gaat het niet echt goed. De gymzaal is krakkemikkig - de wc's zijn verstopt en de douches doen het niet - en hij zou de Turkse, Antilliaanse en Marokkaanse jongens ...


Red.:   Maar er gaat alweer wat aan gedaan worden:

Naar Multicultureel, achterstand , Multiculturele samenleving , Allochtonen lijst , Allochtonen overzicht , of site home .