Oligarchie, de toekomst

5 aug.2012

De oligarchie is zoals aangeduid met die term op deze website, is geen formeel georganiseerd geheel, met bijeenkomsten op vaste dagen of iets dergelijks. Het is een een aanduiding voor een groep die op zich weer bestaat uit deelgroepen, waarbij iedere van die deelgroepen weer deelbelangen hebben. En wier binding niet veel groter is dan die belangen en een aantal half officiële bijeenkomsten zoals bijvoorbeeld een Bilderberg-conferentie uitleg of detail (Wikipedia), of bijeenkomsten in Davos uitleg of detail (Wikipedia).

Net zo min als een strak georganiseerde samenhang, is er dus een strak geformuleerde visie op de toekomst.

Maar net zo goed als je uit al die deelbelangen een gezamenlijk belang kan halen, kan je uit alle door de oligarchie gedragen ontwikkelingen een gezamenlijke toekomstvisie halen.

Wat betreft die gezamenlijke deelbelangen kunnen we simpel zijn. Dat is er in feite maar één: "het recht van de sterkste". Waarvan de voor de rijken meest essentie deelconclusie is: de rijken mogen onbeperkt rijker worden, ook ten koste van de rest en de armen.

Uit dit belang, indien lang genoeg een leidende kracht in de wereld, volgt ook een manier waarop die wereld eruit gaat zien. Een manier die je kan beschrijven, maar nog veel beter kan laten zien. Want een groot deel van de elementen van die wereld is en staat er al. Namelijk daar waar de rijken de dienst uitmaken.

Hieronder schetsen we dus de toekomstvisie van de oligarchie, aan de hand van hun huidige activiteiten in die richting. Een schets in de loop van de tijd.

We beginnen met de toekomst toen deze nog mooi was, in het land van de belofte en de toekomst: Amerika. En haar toen een wonderschone toekomst belovende skyline van Manhattan:
manhatten

Een plaats waar mensen uit aanpalende wijken kwamen om te werken.

Daarna is er een ontwikkeling geweest van ruwweg een honderd jaar, of tien decennia. Waarin er, met enige hikken, altijd een geleidelijke groei te zien is geweest, waarvan redelijk gelijk verdeeld over de bevolking geprofiteerd werd. Tot in de jaren tachtig een omslagpunt werd bereikt, en het neoliberalisme definitief de macht greep. In Amerika, nog steeds de voorloper toen, hield de groei van de middenklasse op, en die van de top begon exponentieel toe te nemen.

Een groei die zo sterk kon toenemen, omdat die niet meer gebaseerd was op echte economie, maar op gecreëerd geld. Hetgeen bleek op het moment dat bij zulk soort groei, ook wel bekend van piramidefondsen, altijd komt: de ineenstorting. In dit geval de Amerikaanse financiële crisis van 2008. En, zoals ook bekend van piramidefondsen: de organisatoren van het fonds, of casino, waren er al met het geld vandoor en massa van de deelnemers, de rest van de bevolking zijnde de midden- en lagere klassen, bleven met de schulden achter. En moesten banen en inkomen inleveren.

En de rijken trekken nu met het verkregen geld naar hun eigen kolonies. Zoals de rijke delen van de oude steden die in het midden van de economie liggen: New York, Londen, Tokio, Mumbai, enzovoort, de kosmopolitische steden, de megapolen. Waarvan nu een aantal karakteriserende exemplaren gaan beschrijven.

Te beginnen met waar het begon (de Volkskrant, 04-04-2009, Reizen NY Special, door Neeltje Huirne):
 

New York is de hoofdstad van de wereld

Boris Dittrich (54) is directeur van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Hij woont ruim twee jaar in New York.

Waar zit je?
In mijn kantoor op de 35ste verdieping van het Empire State Building. Dat is op ongeveer 150 meter hoogte. ...

Nee? Wat maakt New York dan zo bijzonder?
New York is voor mij de hoofdstad van de wereld, de stad van alle culturen. ...

Oftewel: de stad van geen enkele cultuur. Of nog correcter: de stad met die cultuur die gemeenschappelijk aan al diegenen die naar New York trekken en getrokken zijn: die van het recht van de sterkste. Het neoliberalisme. Zoals in dit geval: een directeur van een organisatie die beweerd iets goed te doen, en nog nooit iets daadwerkelijk goeds heeft gedaan - zowel organisatie als zijn directeur (Human Right Watch is een organisatie die zaken afkeurt die tegen Amerikaanse belangen ingaan, en niets zegt over alle Amerikaanse misdaden waar ook ter wereld - waarbij Amerikaanse belangen voor 99 procent staat voor het neoliberalisme). Ze hebben alleen maar geprofiteerd en gevegeteerd op de arbeid en inspanningen van anderen.

Nog zo'n stad (van Volkskrant weblog, 10-03-2009, door Mark ter Telgte):
 

The worlds most cosmopolitan City State

fotoLondeners see themselves more then ever as a tribe apart who identify with their city rather ahead of their country.
    Almost nine years of having a Major has hugely strengthened the sense of "local patriotism", according to a constitutional expert.
    Vernon Bogdanor professor of gouvernment at Oxford University told MPs that the Mayor had become a mister Londen figure who had made it easier to cast off national loyalties.
    In evidence to the Commons communities committee he said"the experience of London has shown that the mayoral option seems to have stimulated a sense of belonging to London, a sense of Londonness, which may even be stronger then the sense of Englishness".
foto    Professor Bogdanor said the mayorality had helped foster civic pride among the 7.5 million population of what has been described as the worlds "most cosmopolitan city".
    The academic highlighted an Ipsom Mori report which concluded that for many, Londen was a much stronger determinant of identity than any other local, regional or national boundery.
    The capitals diversity has been increased by the economic boom and its reputation as a tolerant melting pot.   ... (Bron Evening Standard.)   ...

En ook hier weer: de tolerantie gaat niet verder dan het erkennen van het wederzijdse materialistische belang. Wat in Londen weer niet veel verder gaat dan de belangen van de financiële wereld, welke belangen niets anders zijn dan de strijd tegen degenen die zorgen voor de zaken in de werkelijk bestaande economie: de werkende mensen van de wereld. In hoeverre de tolerantie daarbuiten gaat, bleek bij de gigantische rassenrellen van 2011.

In het voorbijgaan kan nog even Moskou genoemd worden: voor de komst van het neoliberalisme een stad waar iedereen woonde. Na de overname door het monster een stad waar de rijkdom van de buitenprovincies (olie en gas) erdoor gejast wordt door een groepje oligarchen, en die voor gewone burgers nauwelijks tot niet meer bereikbaar is.

Hetgeen dus de algemene trend is voor de steden van de kosmopolieten en oligarchen (de Volkskrant 21-06-2011, door correspondent Patrick van IJzendoorn):
  Britten moeten eigen huis vergeten

Wie in Londen voor het eerst een huis wil kopen, wacht een onmogelijke situatie.
    Paul Clarke, een woningzoekende van begin dertig die werkt in de financiële wereld, legt het uit: 'Voor een gemiddelde driekamerwoning van bijvoorbeeld 290 duizend euro verlangt de bank een aanbetaling van zeker 60 duizend euro. Het kost mij en mijn vriendin zeker vijf jaar om dat bijeen te sparen. Ik moet dus langer huren en door de enorme vraag naar huurwoningen stijgen de huren, waardoor sparen nog moeilijker wordt dan het al is.' Uit deze vicieuze cirkel weten steeds minder mensen te ontsnappen, vooral in het dure Londen.   ...
    Er komt bij dat rijke buitenlanders - Russen en Arabieren voorop - flink investeren op de Londense onroerendgoedmarkt. Dit zorgt voor een soort doordruppeleffect, waarbij de middenklasse uit voorheen betaalbare wijken wordt weggeprijsd.  ...

Het geval van Londen is al veel langer bekend - politieagenten, verplegend personeel, en leerkrachten krijgen al vele jaren een speciale "London"-bonus (VARAGids, nr. 42-2008, column door Twan Huys):
  New York loft

De afgelopen jaren heb ik vaak geroepen dat Amerika op de rand van de afgrond stond. Zeer binnenkort zou het kaartenhuis instorten, waarschuwde ik vrouw en vrienden, en dan konden we eindelijk voor onze klinkende euro's een fijne loft kopen op de overspannen woningmarkt in New York. ...
    Maar er gebeurde niets. Behalve dan dat appartementen in New York voor het astronomische bedrag van gemiddeld een miljoen dollar van de hand gingen. Daarvoor kreeg je dan een tweekamerwoning van honderd vierkante meter.   ...

Dagblad De Pers, 20-10-2008

Moskou is duurste

Moskou werd vorig jaar door Mercer Human Resource Consulting voor de tweede maal op rij uitgeroepen tot de duurste stad voor expats. Met de kosten van het levensonderhoud in New York als basis bleek Moskou maar liefst 34,4 procent duurder dan New York op het gebied van onder meer huisvesting, transport, kleding en eten. Londen komt op een tweede plek en is 26 procent duurder dan New York.   ...


En het is nu een dusdanig bekend verschijnsel, dat er ook binnen eigen kringen openlijk over geschreven wordt (z24.nl, 03-05-2012, uitleg of detail ):
  Deze wereldsteden zijn onbetaalbaar om te wonen

Lokale bewoners van sprankelende wereldsteden maken geen schijn van kans bij het kopen van studio’s op A-locaties. In Mumbai zou Jan Modaal ruim 300 jaar moeten werken voor 100 vierkante meter in de binnenstad.


Daarmee staat Mumbai op nummer één in de lijst van onbetaalbare appartementen op toplocaties, zo blijkt uit een inventarisatie van Bloomberg Business Week. Z24 heeft acht van ‘s werelds duurste steden op een rijtje gezet in een slideshow .
    Bloomberg heeft cijfers gebruikt van de Knight Frank Prime International Residential Index 2011 (PIRI), waarin de gemiddelde prijzen van de vijf procent duurste woonruimtes van wereldsteden worden vergeleken.
    Dit getal is gedeeld door het Bruto Binnenlands Product per capita in 2011, waardoor de huizenprijzen worden vergeleken met het gemiddelde inkomen van lokale bewoners. Bij de berekening is uitgegaan van een appartement van 100 vierkante meter.   ...

Waarbij men ook openlijk de oorzaken signaleert:
  ... Een internationale groep rijke mensen heeft het voor het zeggen in de markten van luxeappartementen in wereldsteden.
    Het onderzoeksbureau verwacht dat deze groep de komende vijf jaar voornamelijk zal bestaan uit rijkaards uit het Midden-Oosten, Zuid-Amerika, China en Rusland. Hun inkomen is een veelvoud van die van lokale bewoners, waardoor deze onmogelijk een woonruimte op een A-locatie kunnen kopen.

Of nog algemener:
  Op de website van het onderzoeksbureau Knight Frank wordt verteld dat globalisering een grote rol speelt in de prijsvorming van appartementen op A-locaties.

Tot nu toe hebben we ons geconcentreerd op de ontwikkelingen in de steden die al van oudsher in het centrum van de economie stonden. In de kosmopolitische steden van opkomende economieën is het nog veel erger. Zie bijvoorbeeld in Sao Paolo:
 
Overzicht
 
Detail 

Die opkomende economieën hebben nog grote hoeveelheden paupers, en boeren die verpauperd zijn door het handelen in hun producten, en die hopen nog een paar korsten droog brood te kunnen vangen door naar die steden te trekken. Zie ook weer Sao Paolo:
Favela Morumbi

En wat betreft het opvangen van die broodkost, gegooid uit het raam van de rijke:
sao paolo

Dat kan je dus letterlijk nemen.

Iets dat je zou kunnen omschrijven met de term "tweedeling", maar waarvoor die term duidelijk veel te neutraal is. Het lijkt veel meer op de gevangenis waarvan de Zuid-Amerikaanse versie zo berucht is uitleg of detail . En het is dat ook letterlijk aan het worden, want er worden nu muren gebouwd tussen de sloppenwijken en de rest van de stad.

Deze zo openlijke en zo gruwelijke tegenstellingen hebben ook zo hun risico's, zullen ook de oligarchen onbewust wel beseffen. Daarvoor is er een effectieve oplossing, die ook een tijdje valt waar te nemen: verhuizen naar plaatsen waar er geen mogelijk opstandig wordende paupers zijn. Kosmopolitische steden die al gebouwd worden door diegenen die al min of meer van oudsher oligarchen waren, maar daarbij geen last hadden van paupers, omdat hun rijkdom gewoon onder het zand zat: de oliesjeiks. Hier wat beelden uit die wereld - als eerste een foto bij een artikel over staatsfondsen (de Volkskrant (26-09-2008), met als bijschrift: 'Bezoekers bekijken op een vastgoedbeurs een maquette van een mogelijke stad in het steenrijke oliestaatje Abu Dhabi':


Op de voorgrond de verzameling luxueuze appartementblokken voor de voedselhandelaren en handelaren in frauduleuze financiële producten. Op de achtergrond de villa's van de rijke belastingontduikers die hen het voor het speculeren en handelen noodzakelijke geld verschaffen. Hieronder een reeds gerealiseerd voorbeeldje daarvan uit het naburige Dubai:

De sjeiks zelf wonen natuurlijk nog luxueuzer ...

Dit is dus de toekomst die de oligarchie en het neoliberalisme in petto hebben: het overgrote deel van de wereld werkt als pauper, horige, op het land of in de fabriek. Een afnemende hoeveelheid lakeien en knechten zorgt dat alles ordentelijk verloopt - dit zijn de huidige middenklassen. En dit alles wordt bestuurd van verre door oligarchen, en een tussengroep van hoge bestuurders.

Dat dus wat betreft de toekomst volgens de oligarchen. Of het neoliberalisme. Of de semitische en nomadische woestijnbewoners. Zoals hier treffend beschreven (de Volkskrant, 11-04-2008, door Carien Overdijk):

  Hoeveel ontworteling we aankunnen

Verstedelijking, het thema van deze Maand van de Filosofie, is ook het thema van Welkom in Megapolis, een bundel prikkelende essays van de filosoof Jan-Hendrik Bakker.

...   Niet minder kritisch beziet Bakker de rijke, centrum minnende kosmopolieten, wier levensstijl ‘een duurzame ontwikkeling van de persoonlijkheid ondergraaft’. Hun eclectische consumentisme in nóg lossere sociale verbanden past bij het neoliberale marktdenken, waarin flexibiliteit voorop staat.   ...

Waarin ook die als loffelijk geziene term van zijn "Kleren van Keizer"-omhulling wordt ontdaan:
  Bakker citeert zijn befaamde Duitse tijd- en vakgenoot Sloterdijk (‘kosmopolitisme is het provincialisme van de verwenden’)   ...

Waarna er niets anders over is gebleven dan een smerige poel vol met abjectheid. De cultuur van nomaden die een plek uitwonen, en daarna verder trekken uitleg of detail .

imperiumDe dragers der abjectheid zijn al langere tijd succesvol bezig met dit doel te bereiken, door de ondermijning van de beschaving zoals ontstaan in de Noordwest-Europese landen. Eerst door de vorming van een Europese Imperium uitleg of detail , waarin de Noordwest-Europese beschaving het onderspit dreigt te delven tegen de wantrouwen en uitbuitingculturen in de rest van Europa uitleg of detail . Dan door de invoering van het neoliberalisme uitleg of detail , dat zijn oorsprong heeft in de joodse woestijncultuur uitleg of detail . In dat Europese Imperium hebben de bestuurders van Goldman Sachs en hun trawanten het voor het zeggen uitleg of detail , en waarbij ze openlijk streven naar vrije immigratie uitleg of detail , vrijheid voor het kapitaal, en het verdwijnen van de nationale staten.

En door een al ruim tien jaar lang durende campagne van ondermijning van de westerse culturele waarden, ten gunste van die van de nomadische woestijnculturen uitleg of detail van zowel Arabieren als joden. Een vorm van culturele invasie die een herhaling is van de eerdere invasie van de woestijnculturen, namelijk die van de christelijke religie, die zelf opzichtig afstamt van de Joodse woestijngodsdiensten met een almachtige wrakende godheid. Een christelijke woestijninvasie die de Europese cultuur van natuurlijke goden verdreven heeft uitleg of detail .

Een invasie die in deze moderne tijden herhaalt door de invasie van het nog abjecter geloof van het neoliberalisme, dat de lokale Rijnlandse cultuur dreigt verdrijven, en dus al even sterk afstamt uit de woestijnculturen van het Midden-Oosten. In beide gevallen omdat de leidende elites collaboreerden met de woestijninvasie omdat ze er materieel voordeel in zagen - in het eerste geval door een sterkere machtspositie ten opzichte van de elitairdere verhoudingen in de Germaanse culturen. In het tweede in de volkomen vrijheid die het verschaft de gewone, Europees denkende, burgers uit te buiten. "Het recht van de sterkste" en "winner takes all". Geen Europese of germaanse maar Arabische of semitische opvattingen.

Zeer recent, schrijvende in augustus 2012, hebben ze het bestaan van die intenties openlijk uitgesproken uitleg of detail .

Tussenconclusie: De oorlog tussen de oligarchen en de aanhangers van de nomadische woestijnculturen, die zichzelf kosmopolieten noemen, lijkt op het punt van uitbreken te staan. Of heeft dat punt al bereikt.

Het vervolg van dit artikel beschrijft de verdere ontwikkelingen in die richting.

Eén van de remmen op de trend van de scheiding tussen vrije oligarchen en horige werkers zijn de regels van de natiestaat, waar deze natiestaat nog iets van de sociale regels afkomstig uit Europa, de bakermat der beschaving, behouden heeft. Dus sticht je als oligarchie je eigen vrijstaat (de Volkskrant, 06-09-2012, van correspondente Marjolein van de Water):

  Honduras begint met bouw privésteden

Honduras krijgt drie nieuwe 'privésteden', waar nationale wetten niet gelden. De regering heeft dinsdag de overeenkomst getekend met investeerders voor de bouw.
    De privésteden bieden ruimte aan grootschalige industrie en moeten tienduizenden arbeidskrachten aantrekken. Met eigen wetten en migratieregels en een zelfgekozen belastingstelsel, onderwijssysteem en gezondheidszorg hebben de steden een grote autonomie. De partners, voornamelijk buitenlandse investeerders, bepalen de regels.
    Het idee is afkomstig van de Amerikaanse econoom Paul Romer. 'In veel landen wordt economische groei geremd door slechte regelgeving', aldus Romer. 'Door privésteden te bouwen, hoeven investeerders geen rekening te houden met de nationale wetten.' ...

Econoom Paul Romer is bekend van de uitdrukking "A crisis is a terrible thing to waste" uitleg of detail (Wikipedia), waarmee bedoeld wordt dat een crisis een goede tijd is om bestaande sociale voorzieningen af te breken uitleg of detail (Wikipedia).

De kern van de oligarchische mentaliteit is natuurlijk het nomadisme - met als gemeenschappelijk hoger begrip dat van het parasitisme. Dat nomadisme moet natuurlijk ook goed volgens de oligarchische twee of driedeling geregeld worden (de Volkskrant, 02-08-2012, door Eric van den Berg):
  Een volledige verdieping voor exclusiviteit

De grootste Airbus ter wereld maakte woensdag de eerste officiële landing op Schiphol. In de A380 zijn de drie klassen drie werelden geworden.

Tussentitel: 'Op het bovendek zit de glamour, beneden is het net een bus'

...    In de A380 zijn de drie klassen drie werelden geworden. 'Op het bovendek zit de glamour, beneden is het net een bus', zegt de Nederlandse gezagvoerder van de inaugurele vlucht van Dubai naar Amsterdam. Hij maakt vandaag even tijd voor een praatje aan de bar/in de lounge.
    De scheiding begint woensdagochtend al bij gate 123 op de luchthaven van Dubai. Bij het boarden behoor ik tot de gelukkigen die de roltrap op mogen, en de bovenste slurf in. Daarna lijken het wel twee aparte vliegtuigen. Binnen zitten de trappen zelfs verstopt achter de werkruimte van het cabinepersoneel en achter de 'relax-ruimte', bij de twee douches. Waar ík dan weer niet mag komen.
    Een volledige verdieping voor exclusiviteit, zo wilde luchtvaartmaatschappij Emirates het. Want juist door het zo te scheiden, kun je privacy en ruimte bieden. Niet voor niets, want de winst wordt doorgaans gemaakt op de duurdere klassen, voor een groot deel zakenreizigers. De marges zijn daar het grootst, zegt ook Emirates, zonder specifieke cijfers te noemen.
    De A380 heeft als enige een bovenverdieping over de gehele lengte. Genoeg ruimte om luxe te creëren. En winstmarge. Waar een economy-passagier beneden voor een retourtje Dubai-Amsterdam 400 tot 800 euro betaalt, tikt Emirates voor Business Class boven 2.500 tot 3.000 euro af, en voor First Class iets tussen pakweg 3.500 en 5.000 euro. Dan is een flesje eau de toilette van Bulgari naast de douche ineens niet zo heel raar meer.    ...

Deze scheiding betreft die binnen de lagen van de oligarchie in wijdere zin, zoals die term op deze website gebruikt wordt: de absolute top zit boven, en daaronder mensen die in de wijdere zin ook tot de oligarchie behoren, maar de lakeien zijn van de top. Opgedeeld in diverse lagen. vermoedelijk zou iemand als de commissievoorzitter van de Europese Unie nog behandeld worden als de top, maar gewone commissieleden waarschijnlijk al behoren tot de rangen van lakeien - hoge lakeien, wel te verstaan. De Steenbreek's onder de Bovenbazen .

Het combineren van de klassen in deze vorm van vervoer heeft natuurlijk wel een nadeel: er moeten vaste tijdschema's gehandhaafd worden. Dat houdt automatisch het verschijnsel van "wachten", wat voor de top een onverdraaglijke inbreuk op hun prerogatieven is. Een handige ondernemer heeft dat beseft (de Volkskrant, 20-10-2012, van correspondent Ariejan Korteweg):
  Met privéjet makkelijk kunst kopen

Gagosian opent nieuwe galerie op het vliegveld van de rijken.


'Voor ons is zo'n vliegveld naast de deur niet per se een extra reden om te komen', zegt Peter Galliaert. 'We zijn hier met de taxi. Maar er zullen vast verzamelaars zijn die even een tussenlanding op Le Bourget maken om de expositie te zien.'
    Galliaert, kunstverzamelaar uit het Belgische Knokke, is een van de genodigden op de openingsexpositie van Gagosian Le Bourget, een galerie XXL met landingsbaan voor de deur. De staartvleugels van zakenvliegtuigen steken honderd meter verderop boven de bebouwing uit; Le Bourget is met dertigduizend vluchten per jaar de voornaamste bestemming voor privéjets van Europa.
    De nieuwe galerie van Gagosian - zijn imperium omvat nu twaalf vestigingen waaronder een in de Parijse binnenstad - kan het begin zijn van een trend: de vliegveldgalerie, weg van de drukke binnensteden, maar binnen handbereik van een cliëntèle met veel geld en weinig tijd.    ...

Het lakeidom was vroeger redelijk simpel samengesteld: de bediendes, de hofnar, en hofvleier en de schrijver, dan had je het wel gehad. En de enigszins verlichte vorst deed er ook nog wel een kunstenaar bij. Het bovenste is een voorbeeld van de klasse die uit het laatstgenoemde deel van de hofhouding is gegroeid.


Naar Oligarchie , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .