Sociologische begrippen: media, neoliberalisme

Enig idee geven van het gehalte aan neoliberalisme van de media is een ondoenlijke zaak. Het doordesemt dat bedrijf zo grondig, dat een de vergelijking van water en vis of iets dergelijks er recht aan kan doen. Een kleine illustratie: wat je aan economen in de media ziet, zijn mensen als Mathijs Bouman, Marike Stellinga, Barbara Baarsma, Sylvain Eijffinger, Bas Jacobs, Sweder van Wijnbergen, en nog zo wat van die namen , en die wedijveren met elkaar in hoe neoliberaal ze zijn. Zet Marike Stellinga naast SP-leider Emile Roemer in een praatprogramma, en ze gaat al stotteren van verontwaardiging als ze alleen al Roemer zíet - Marike Stellinga is dan ook de vaste economie-commentator bij Pauw & Witteman (dit alles ten tijde van schrijven zijnde februari 2014). Waarvan de presentatoren de heer Roemer dan ook bij elke gelegenheid dat ze hem treffen aan een kruisverhoor onderwerpen.

Ook heel illustratief is iemand als Frank Kalshoven uitleg of detail die zoiets als een decennium chef-economie is geweest bij de Volkskrant, en rabiater dan Frank Kalshoven zijn er maar weinig. En om dat allemaal te bevestigen, hier de uitspraak van Volkskrant-hoofdredacteur Philippe Remarque dienaangaande (de Volkskrant, 14-04-2012, door Philippe Remarque):
  Is de Volkskrant te links?

Geachte heer Bolkestein,

... Ten eerste doet u het voorkomen alsof Nederlandse journalisten tegenstanders van het kapitalisme zijn. Ik kan u verzekeren dat op de hele redactie van de Volkskrant niet een journalist te vinden is die het kapitalisme verwerpt of ontkent dat de markteconomie ons grote voorspoed heeft gebracht.

Hierin is 'kapitalisme' een ouderwets woord voor "neoliberalisme", en de suggestie dat dit het si dat welvaart heeft gebracht, een aperte leugen. In Afrika heerst sinds het ontstaan van de mensheid het neoliberalisme, en dat heeft niets aan welvaart gebracht. Wat welvaart  brengt, zijn wetenschap en techniek, en die hebben totaal niets met kapitalisme of neoliberalisme van doen, en zijn qua maatschappelijke grondhouding er tegengesteld aan - wetenschap en techniek zijn gebouwd of samenwerking en vertrouwen, kapitalisme en neoliberalisme zijn gebouwd op tegenwerking en wantrouwen.
    Philippe Remarque spreekt hier zijn solidariteit uit met de roofridders en graaiers uitleg of detail die de geschiedenis altijd hebben gedomineerd met hun wanstaltige gedrag.

En voor alle duidelijkheid, van wat later (de Volkskrant, 24-05-2014, rubriek Vrij zicht, door Martin Sommer):
  De rijken zijn de sigaar

Bij bezit begint de beschaving, erfrecht is het oudste recht.


Tussentitel: Piketty heeft met vermogen het verkeerde mikpunt te pakken

De rijken, ha de rijken! Woensdag kwamen ze weer voorbij op de autoradio. De sportfederatie NOC*NSF werd gekort, 7 miljoen euro als ik het wel heb. De directeur zei voor de radiomicrofoon dat straks alleen de rijken nog kunnen sporten. Dat was een afdoende argument: de nieuwe zondebokken zijn de rijken. ...
    ... ik was op weg naar een echte rijke, althans in mijn ogen want zelf ziet hij dat niet zo. Albert Schimmelpenninck (62) is een telg uit het geslacht van de beroemde politicus Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825). De nazaat bewoont het voorvaderlijk landgoed bij Diepenheim. ...
    De nieuwe goeroe Piketty heeft het op vermogen voorzien. Dat groeit maar door en is bovendien erfelijk. De volgende generatie heeft er niets voor gedaan. Enthousiasme is zijn deel, Piketty zou nog voor de vakantie in de Tweede Kamer komen vertellen.
    Albert Schimmelpenninck ... 'Wij zijn nette rijken', zegt hij droogjes.
    Als je het mij vraagt is vermogen het verkeerde mikpunt van Piketty. In elk geval in Nederland. ...
    Waarom zou de staat beter met uw erfenis omspringen dan u dat zelf zou doen? Het enthousiasme voor Piketty zou weleens kunnen zijn ingegeven door de jaloezie van een hogere middenklasse die zelf van een overheidssalaris afhankelijk is. In deze krant stond een gesprek met een 'normatieve ethicus'. Die vond dat het hele erfrecht maar moet worden afgeschaft. Bezit wordt zo weer diefstal.    ...

Een gore leugen. Want een dode is dood en heeft geen bezit. De nabestaanden moeten hun eigen nut aantonen.
  Voorheen heette dat communisme, nu dus normatieve ethiek.

De inzet van het verbale atoomwapen. Wie paal-en-perk wil stellen aan het proces dat uiteindelijk alle geld in de hand van een enkeling of enkelingen komt, is een communist.
    Deze meningen in de Volkskrant zijn volkomen representatief voor de rest van de media want die zijn namelijk zo mogelijk nog erger, ventileert deze boodschap in ongekende hoeveelheden dagelijks de maatschappij in. Waarvan hier dus enkele specimen, allemaal opgenomen van rond de tijd dat er diverse verzamelingen zijn gemaakt rond houdingen van de media, begin 2014.

Met als eerste een teken van vergenoegen over de afbraak van de sociale voorzieningen door het kabinet Rutte-2, dat de eerdere lijn van tientallen miljarden steun voor de banken dus de rijken en diezelfde tientallen miljarden afbraak van de steun aan de zwakkeren voortzet (de Volkskrant, 19-02-2014, van verslaggever Gijs Herderscheê):
  Verrassende steun in de Eerste Kamer voor de Jeugdwet

Kabinet zet reuzenstappen met hervormingen

Dat 'hervormingen'  is een "Big Brother"-leugen voor " bezuinigingen op de onderste tweederde van de maatschappij"  - waarbij "Big Brother" de bovenste derde is, waaronder dus de media. In de tussentitel en de tekst durven ze het ook gewoon te schrijven, want de burgers van Nederland hebben toch het lef niet, zoals deze dagen in Kiev, Oekraïne, om de regeringsgebouwen te bestormen en in brand te steken:
  Tussentitel: 400 miljoen euro moet de Jeugdwet in 2017 aan bezuinigingen opleveren

Gehandicapten en gehandicapte jongeren moeten naar de bijstand.
  De Tweede Kamer ging ook akkoord met de hervorming van ontslagrecht ...

Oftewel: de verslechtering van het ontslagrecht zodat je als je eruit gegooid bent door je kapitalistische baas die het werk naar Azië heeft verplaatst als na twee jaar op het houtje van de bijstand kan bijten en je huis verkopen als je dat hebt.
  De Jeugdwet is na de hervorming van de woningmarkt ...

Oftewel: de huurders, dat wil zeggen: de onderste tweederde van de samenleving, moeten 2 miljard extra belasting betalen om de hypotheekrenteaftrek van de rijken te betalen.
    Allemaal precies dus volgens het model dat de heer Philippe Remarque, hoofdredacteur van de Volkskrant, ondersteunt en propageert.
    Dit was een bericht dat de redactie mogelijkerwijs wat overviel - het kreeg een niet zo prominente vorm plaats  - op de linkerpagina:

Dus moest het twee dagen later nog eens uitgebreider worden overgedaan - zulk goed nieuws laat je niet lopen:

Het genoegen van de Volkskrant blijkt onder andere uit die tussentitel: '... doordrongen het kabinet ervan haast te maken'. De gebeurtenissen waar ze aan refereren zijn op dat moment recente incidenten, die niets te maken hebben met de fasering van de wetten, want dat wordt allemaal bepaald door de procedures in de Tweede en Eerste kamer. Dit is gewoon pure opluchting dat het eindelijk zo ver is dat het volk een poot, of meerdere poten, is uitgerukt, zodat de belangen van de bovenste derde, waaronder, hopen ze, zijzelf, zijn veilig gesteld.
    Dat ze totaal geen besef hebben waar ze mee bezig zijn en dat in werkelijkheid zij tot degenen behoren die als volgende aan de beurt zijn om tot het bot uitgeknepen te worden, blijkt uit dit bericht, dat een dag voor de andere twee verscheen:

Wat hier met triomf wordt aangekondigd, is de komst, onder auspiciën van het Europese Imperium, van een handelsverdrag met de Amerika, dat, zoals ze schrijven, iedereen voordeel zal brengen. Net, natuurlijk, zoals de Europese Unie en met name de euro iedereen voordeel zou brengen.
    Iedereen kent inmiddels de afloop van het verhaal met de euro: er is een kleine groep die er voordeel aan heeft gehad: multinationals, bedrijfstop en rijken. De rest, met name degenen die werken, hebben er groot nadeel van ondervonden. En deze gang van zaken is een klein kind ten opzichte van wat er te wachten staat met dit verdrag.
    Wat dit verdrag beoogt is, afgekort, een open markt tussen Amerika en Europa, en dat betekent automatisch dat er gelijke marktomstandigheden moet komen, dus dat er de marktomstandigheden van Amerika naar Europa komen (Amerika kan en zal nooit sociaal worden), dus dat in Europa het Amerikaanse neoliberalisme volledig zal worden ingevoerd.
    Daar kan je lange stukken over schrijven met vele details, maar dit is eigenlijk alles wat er over te weten valt.
    En één van de kenmerken van het Amerikaanse neoliberalisme is een volstrekte tweedeling in de maatschappij uitleg of detail . Dat wil zeggen: ook de middenklasse waar de werknemers in de media toe behoren, zullen uiteindelijk bijna geheel worden uitgeknepen. Want het neoliberalisme kent maar één einddoel: alle welvaart en rijkdom in de handen van enkelen - want dat is per definitie het eindpunt van de economische vrijheid .
    De lakeien in de media zien dit niet of willen dit niet zien, en steunen dus het neoliberalisme.
    Tot het te laat is.

Bovenstaande verzameling bevat een meer algemeen overzicht - voor meer specifieke gevallen, zie dat van de media en EU en haar neoliberalisme hier uitleg of detail , en dat van media en de belastingheffing hier uitleg of detail .

Een nagekomen geval, hier genoteerd als aanzet tot een verzameling onder de subtitel "Erkenning" (de Volkskrant, 07-01-2015, door Thomas von der Dunk, cultuurhistoricus):
  Elites zorgen vooral goed voor zichzelf

De beleidselite is ongeloofwaardig. Die wil dat iedereen de buikriem aanhaalt, behalve de elite zelf. Dat leidt tot een electorale opstand in Zuid-Europa.

Enzovoort, tot en met de voorlaatste alinea:
  Het is deze discrepantie die het buikriemverhaal van de beleidselite zo ongeloofwaardig maakt en in Frankrijk, Spanje, Italië en Griekenland tot een electorale opstand leidt. Zoals Eric Zemmour, geciteerd in een uitstekend stuk van Peter Giesen, het formuleerde: 'Onze elites willen het Angelsaksische middel van struggle for life aan de hele bevolking opleggen, behalve aan zichzelf.'

Om te besluiten met:
  Dat geldt ook steeds meer voor Nederland. Het probleem is slechts dat veel opiniemakers dat, als gevolg van een nog sterk in neoliberale markt-mantra's opgesloten consensusdenken, nog steeds niet willen zien.

Oftewel: de volstrekte dominantie van het neoliberale denken in de hele elite maar hier met name, '... opiniemakers ...':  de media.

En nog een bron die het verschijnsel in zijn algemeenheid beschrijft (de Volkskrant, 27-01-2015, door Margriet Kraamwinkel, beleidsmedewerker FNV, en Thomas Spijkerboer, hoogleraar migratierecht aan de VU):
  Syriza is helemaal geen extreem linkse partij

Syriza wil afstand doen van het neoliberale fundamentalisme, waarin het falen van sociaal-economisch beleid niet leidt tot herbezinning maar tot meer van hetzelfde.


Griekenland is door de Europese Unie en het IMF gedwongen tot een op neoliberale leest geschoeid begrotingsbeleid. ...
     Het bezuinigingsbeleid boven op de bankencrisis heeft in Griekenland geleid toe een situatie die het spookbeeld van Weimar in gedachten brengt: economische implosie, massale werkloosheid, ontwrichtende politici als Le Pen, Wilders, Farage. ...
    Vooraanstaande economen hebben gewaarschuwd voor de gevolgen van dit strenge beleid en adviseren een andere koers. We hebben het dan over Harvard-hoogleraren van middelbare leeftijd die radicaal noch extreem zijn. ...
    Wat is nu de positie van Syriza? Wil deze partij de productiemiddelen onteigenen? Wil Alexis Tsipras alle macht aan de raden? Zulke vergaande voorstellen zouden een goede reden zijn om Syriza als extreem en radicaal aan te merken.
    Maar de partij wil vooral een klassieke Europese welvaartsstaat. Een staat waarin privatisering niet als een doel op zichzelf wordt beschouwd. Een sociaal-economisch beleid waarin behoud van koopkracht als een economische motor wordt beschouwd in plaats van als een gevaar voor de economie. Een land waarin werkgelegenheid en gezondheidszorg als primaire beleidsdoelen worden beschouwd, en de nationale begroting als een middel in plaats van als een doel. Een beleid waarin rijke burgers meebetalen aan de crisis. Kortom: Syriza wil afstand doen van het neoliberale fundamentalisme, waarin het falen van sociaal-economisch beleid niet leidt tot herbezinning maar tot meer van hetzelfde. Syriza wil, zo beschouwd, terug naar klassiek links beleid.
    Waarom koppen kranten over de hele wereld dan dat radicaal links gewonnen heeft? Kennelijk zijn we zo bevangen door het neoliberale wereldbeeld dat iets wat op ouderwetse sociaal-democratie lijkt al voor extreem en radicaal doorgaat.

Niet 'we' zijn bevangen door dat neoliberale wereldbeeld, als je onder 'we' iets verstaan gaande richting de gewone bevolking en de meerderheid der mensen. Wie bevangen zijn door dat neoliberale wereldbeeld zijn heel veel groepen in de bovenste derde van de maatschappij, maar zeer zeker ook en vooral de media.

Even nog een volkomen overbodige bevestiging van diezelfde dag - eerst de afdeling "binnenland" (de Volkskrant, 27-01-2015, van verslaggeefster Sarah Venema):
  Tsipras kiest voor harde confrontatie

Met één Griekse traditie brak de nieuwe premier van Griekenland maandagmiddag al meteen. De radicaal-linkse leider Alexis Tsipras ...

En dan de afdeling "buitenland" (de Volkskrant, 27-01-2015):
  Ander commentaar
...
Le Figaro
Het is makkelijk te begrijpen waarom de Grieken, die zich verraden voelen door hun leiders en aangerand door Europa, zich in de armen van een jonge leider van extreem-links hebben geworpen ...

Die Welt
Griekenland heeft een partij gekozen die veel belooft. Te veel. De EU kan Tsipras enigszins tegemoetkomen, maar inzake schuldenvermindering is geen reden voor compromissen. De verkiezingen zijn met Syriza gewonnen door een extreme politieke stroming ...

El País
De grote overwinning van het radicaal linkse Syriza ...

De media in Europa bestrijken het bereik van neoliberaal tot rabiaat neoliberaal. Dat gaat allemaal afgebrand worden bij een revolutie.

Een kleintje die dus vaak des te onthullender zijn (de Volkskrant, 27-04-2015, van correspondent Patrick van IJzendoorn):
  Reportage | Verkiezingsstrijd in Groot-Brittanië

Zelfs in zijn Sheffield keert iedereen zich af van Clegg

Het politieke leven van de Liberaal-Democratische leider hangt aan een zijden draadje. De vele studenten in zijn kiesdistrict vinden de coalitie met de Conservatieven verraad. 'Ik ken niemand meer die op hem stemt.'


Terwijl David Cameron en Ed Miliband vechten om het premierschap, vecht Nick Clegg in Sheffield voor zijn politieke leven. ...

Waarom? Omdat hij een verbond aanging met wat in Engeland "de conservatieven" heet maar in werkelijkheid "de neoliberalen" is. Met de Liberaal-Democraten in de rol van wat in Nederland D66 is: presenteert zich als "liberaal met een menselijk gezicht" maar staat bij de eerste de beste gelegenheid het neoliberale programma uit te voeren naast de ploertige neoliberalen:
  In de conservatieve pers verschijnen opvallend milde stukken over de geplaagde leider. Zo noemde Tim Montgomerie Clegg in The Times 'de onvolprezen held van onze tijd'. Volgens deze partijideoloog is het aan het 'fantastische partijbeheer' van Clegg te danken dat de coalitie, een uniek verschijnsel in de Britse politiek, het vijf jaar heeft volgehouden.

Waarna de bedrogen kiezers zich tegen hem keren:
  Volgens sommige opiniepeilingen dreigt hij deze buitenwijk van Sheffield, het rijkste kiesdistrict in het noorden van Engeland, te verliezen aan Labour. ...
    ... 'Het liefst zou ik De Groenen mijn stem geven,' zegt Matthew Carter, die net zijn zoontje van de Nether Green-basisschool heeft gehaald, 'maar uit een speciale website over tactische stemadviezen bleek dat ik het beste Labour kan stemmen om Nick Clegg weg te krijgen. Vorige keer heb ik op hem gestemd, maar ik was niet zo gelukkig met zijn beslissing om met de Tories te gaan regeren. ...'

En wat vindt de Volkskrant nu van deze gang van zaken:
  Mogelijk de helft van de 57 kamerleden zal de zetel kwijtraken. Het is de prijs van het moedige besluit van de sociaal-liberalen om na de vorige verkiezingen, in het landsbelang, een coalitie te vormen met de Conservatieve vijand.

Ze vinden het 'een moedig besluit'. Waarop deze redactie in een ruime lach uitbarstte. Ten eerste door de domheid om te erkennen dat ze zelf ook van het verraderlijke nep-liberale neoliberalisme zijn. En als tweede vanwege het onbenul dat ze niet de uitdrukking "een moedig besluit" kennen. Want iedereen met enige kennis van het politieke bedrijf kent de satirische beschrijving daarvan in de serie "Yes minister" uitleg of detail , één van de meest bekende herhaalde items was de manier van de topambtenaar Sir Humphrey om minister Hacker ervan te weerhouden om "iets doms" te doen, door het "een moedig besluit" uitleg of detail te noemen.

En een samenvatting van de toestand in Duitsland, waar in de vluchtelingecrisis van 2015, net als overal elders in Europa, de media rabiaat voor vrije immigratie propaganda bedrijven, met bijvoorbeeld foto's van verdronken kindertjes die het slachtoffer zijn van gewetenloze ouders, de gewetenloosheid demonstrerende waarmee ze hun eigen land in brand hebben gestoken naar aanleiding van een religieus dispuut (de Volkskrant, 09-09-2015, van correspondente Sterre Lindhout):
  Bild toont belang van foto's door ze weg te laten

Tussentitel: Krant niet gediend van kritiek op foto Syrische peuter

...  In de boulevardkrant, in oplage de grootste krant van Europa, stonden dinsdag geen foto's. ...
    'Hiermee willen we laten zien hoe belangrijk foto's voor de journalistiek zijn', stelde de hoofdredactie op de voorpagina zelfontkenning uit eigenbelang dus.
    In veel Europese landen laaide vorige week een discussie op over de ethische bezwaren tegen het plaatsen van de schokkende foto's van de verdronken Syrische peuter Alan Kurdi. De foto van het kinderlijkje verspreidde zich met een noodvaart over sociale media, maar in Duitsland vonden sommige kranten het bezwaarlijk of ronduit onkies om zulk menselijk drama te gelde te maken.
    En dat schoot de redactie van Bild, het paradepaard van het in Duitsland roemruchte mediaconcern van Axel Springer, diep in het verkeerde keelgat. ...

Bild staat middenin het spleet-smalle spectrum van opinies in de Duitse media. En dat behelst:
  Bild blijft trouw aan de door Axel Springer in 1952 opgestelde bedrijfsrichtlijnen: onder meer het te allen tijde opkomen voor de Duitse rechtsstaat, voor Europese eenwording en het het afkeuren van elke vorm van dictatoriale onderdrukking. Andere richtlijnen zijn overigens solidariteit met de VS en Israël.

Dit zijn de oordelen over zichzelf. De realiteit: Bild staat voor de Duitse rechtsstaat zolang die neoliberaal stemt (wat verzekerd wordt door een hoge kiesdrempel - zo ondemocratisch als de pest), voor een neoliberaal Europees Imperium uitleg of detail , voor het afkeuren van iedere dictaturen die hier ook maar een beetje tegen zijn (dictaturen die de neoliberale zaak steunen zijn geen enkel bezwaar), en dus specifiek voor de landen en culturen die het neoliberalisme het sterkst uitdragen: Israël en Amerika (bijna hetzelfde, trouwens).Oftewel: Bild is voor de dictatuur van de door Joden gedomineerde financiële wereld. De wereld van voorheen "Peter Stuyvesant" uitleg of detail en nu Goldman Sachs uitleg of detail .
    En dat allemaal afgekort in de slotzin:
  Dat er in de krant van dinsdag geen beeld staat, is trouwens niet helemaal waar: in de vele advertenties die de krant telt, zijn wel gewoon foto's gebruikt. Maar ook dat sluit aan bij de grondprincipes van de Springerpers: het verdedigen van de vrije sociale markteconomie.

En daar is 'ie weer: de onderhoudsvrije tuin . De verantwoorde godsdienstlessen. De "Oorlog is Vrede". De oxymoron. De contradictie. De "vrije sociale marktconomie". Met 90 procent van de rijkdom in handen van 1 procent van de bevolking uitleg of detail .
    Brullen van de lach.

Frankrijk. De huidige correspondent voor de Volkskrant is de neoliberale gladprater Peter Giesen (de Volkskrant, Vonk, 18-10-2015, rubriek Boeken, door Peter Giesen):
  Livres

Wat houdt de literaire wereld in het buitenland bezig? Onze correspondenten houden het bij. Deze week Peter Giesen over de Franse intellectueel. Die is niet langer links.

Help, de Franse intellectueel verrechtst! Le Monde en Libération schrijven er al weken over. ...
    Maar de echte kwaaie pier voor links is de prominente filosoof Michel Onfray. Hij omschrijft zichzelf als 'libertair links', maar ventileerde in een interview met Le Figaro enkele opvattingen die je normaal gesproken eerder bij rechts tegenkomt. Zo betoogde hij dat links het volk minacht. 'Het is niet vreemd dat een failliete boer, een caissière met het minimumloon zich afvraagt wat er voor hem of haar gedaan, als hij ziet hoeveel geld er naar vluchtelingen en buitenlanders gaat.'    ...

Grappig dat hier publicaties als Le Monde en Libération omschreven worden links ... Ze zijn het equivalent van NRC en de Volkskrant: neoliberokosmopolitisch en haters van de gewone burgers. Zoals die meneer Onfray toegeeft, en zijzelf ook:
  ...    Het was maar een klein interview op een binnenpagina van Le Figaro, maar Libération trok er liefst vier pagina's voor uit om Onfray van repliek te dienen. Soms met goede argumenten: de boer behoort tot de meest gesubsidieerde Fransen, het minimumloon is relatief hoog, het geld dat naar migranten gaat is slechts een peuleschil vergeleken bij de talloze sociale regelingen waarvan Fransen profiteren.

Oftewel: álle Franse boeren mogen verrekken zodat dit geld ook kan naar de meest gesubsidieerde graaiende groepen: de rijken en hun lakeien, de burgers mogen voor een grijpstuiver gaan werken, en er moet nog meer geld aan moslims en negers gegeven worden zodat de elite zichzelf "Goed!" kan voelen.
    Dat dus wat betreft de Franse media.


Naar Sociologische krachten , of site home ·.

23 feb.2014