Bronnen bij Economen: fouten

Red.:   Dit artikel vermeldt alleen percentages, en leidt dus aan het "30% groter dan wat?"-syndroom . De werkelijke loonstijging bij een percentage van 10 procent kan veel groter zijn dan bij dat van 20 procent, als de eerstgenoemde bijvoorbeeld 1000 euro verdient, en de tweede 100 euro. Dit artikel bevat dus zinloze gegevens.
    Dit is slechts een schier oneindig vele voorbeelden van het fout gebruik van procenten. Een ander bekend voorbeeld is dat van loonstijgingen die altijd in procenten worden uitgedrukt, terwijl iedereen in de winkel met euro's moet betalen.
    Een aanverwante van de centen-procenten verwarring is de geld-eenheid verwarring. Net als procenten niet vergeleken kunnen worden binnen een economie, kan een specifieke geldeenheid, hier de dollar, niet vergeleken worden tussen economieën. Want de dollar is in de ene economie iets heel anders waard dan in de andere, waarbij waarde staat voor de vertaling in goederen en arbeid. Bijvoorbeeld: als 100 lira overeenkomt met 1 dollar, zegt dat niets als je niet ook vertaalt wat je voor 100 lira kunt kopen. Kan je van 100 lira alle levensonderhoud voor een maand kopen, dan is monetair gezien 100 lira gelijk aan 1 dollar, maar koopkracht-technisch is het gelijk aan zeg 1000 dollar. Natuurlijk is dit een extreem geformuleerd voorbeeld, maar in de praktijk van het wereldeconomisch denken wordt hij dagelijks begaan:

Uit: De Volkskrant, 15-09-2005, van verslaggever Olav Velthuis

Armoedegrens is hard aan herziening toe

Als manicure goedkoper wordt, is de strijd tegen armoede een stap verder. Volgens de Wereldbank althans. Critici protesteren. De grens van een dollar per dag moet overboord.

‘Betekenisloos’ en ‘onbetrouwbaar’, zeggen de critici over de manier waarop armoede wordt gemeten. De veel gehanteerde grens van rondkomen met een dollar per dag is nodig aan herziening toe.
    Volgens de Wereldbank is tussen 1981 en 2001 het aantal mensen dat van een dollar per dag rondkomt gehalveerd, van 40 naar 21 procent van de wereldbevolking. Dat is aanleiding voor borstklopperij op de Millenniumtop van de Verenigde Naties, waar wereldleiders sinds woensdag onder andere spreken over de strijd tegen armoede.
    Volgens steeds meer ontwikkelingsdenkers moeten de wereldleiders de mooie cijfers zo snel mogelijk vergeten, want de strijd tegen armoede staat er helemaal niet zo goed voor als de Wereldbank wil doen geloven.
    Dat over armoedecijfers te twisten valt, is geen nieuws voor de Wereldbank. Tot 2002 dachten de bankeconomen dat het aantal allerarmsten in de laatste twee decennia met tweehonderd miljoen was afgenomen. Maar door op een andere manier te tellen, kwam de Wereldbank van de ene op de andere dag op het dubbele aantal uit: het betrof toen een vermindering met vierhonderd miljoen.
    Sanjay Reddy en Thomas Pogge van Columbia University in New York schreven twee jaar geleden een artikel met de titel Hoe je de armen niet moet tellen. Volgens de auteurs is de grens van een dollar per dag (preciezer: de Wereldbank rekent sinds 2000 met een grens van 1,08 dollar per dag) arbitrair: de Wereldbank vraagt zich niet af wat de basale levensbehoeften zijn van mensen, en wat ervoor nodig is om daarin te voorzien.
    Ook bij de berekeningen gaat volgens de sceptici veel mis. Zo moeten de armoedecijferaars de kosten van levensonderhoud over de hele wereld eerst met elkaar vergelijkbaar zien te maken. Voor een dollar koop je in de Verenigde Staten heel wat minder dan in India. De Wereldbank doet dat door te corrigeren voor het prijsniveau van een groot aantal goederen en diensten. Maar volgens Reddy en Pogge kijken ze daarbij naar de kosten van een consumptiepatroon waarvan armen alleen maar kunnen dromen. Manicure, bijvoorbeeld, is daarbij inbegrepen. Daalt de prijs daarvan in India, dan komt de koopkracht van Indiërs hoger uit, en zijn er opeens minder armen. Terwijl de overlevingsstrijd van een arme Indiër, die tot in lengte der dagen niet bij de manicure in aanmerking zal komen, er niet lichter op geworden is.  ...
    De Brit George Monbiot heeft een minder onschuldige verklaring voor de rekenmethode van de Wereldbank: volgens hem is die vooral bedoeld om te laten zien dat het huidige, neoliberale model van globalisering uitstekend werkt. De wereldleiders op de Millenniumtop zouden schrikken als de methode van Pogge en Reddy wordt opgepakt: op grond van hun eerste berekeningen is de wereldarmoede 30 tot 40 procent hoger dan volgens de Wereldbankcijfers.


Red.:   In dit artikel is ook al het commentaar op de economische opvattingen van de Wereldbank verwerkt.
    Nu over op een andere reeks voorbeelden: de toepassing van theoretische modellen en berekeningen:

Uit: De Volkskrant, 12-08-2005 door Xander van Uffelen

Export en nieuwbouw groeimotors economie

De Nederlandse economie is in het tweede kwartaal met 1,3 procent gegroeid. Die onverwachte opleving is te danken aan de export en aan de bouw van nieuwe woningen.
...
Tussenstuk:
Voorspellers van krimp economie tastten mis

Twee Rotterdamse economen voorspelden half juli dat de Nederlandse economie in het tweede kwartaal met 1,5 procent zou krimpen. Na zijn eerste telling constateert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat de economie juist met 1,3 procent groeit. 'Het getal klopte ongeveer, alleen het minteken staat verkeerd', zegt onderzoeker Michiel Vergeer van het CBS.
    'Ik denk dat dit rekenmodel nog maar eens tegen het licht moet worden gehouden.' Een van de Rotterdamse voorspellers, Philip Hans Franses, is 'buitengewoon verrast' over de sterke groei. 'Ons model is vrij eenvoudig. Het CBS kijkt naar veel meer indicatoren. Wij willen echter vrij snel na het einde van een kwartaal een eerste indicatie geven. Onze eerste twee voorspellingen klopten aardig. Deze keer tastten we mis.' De econoom wijst erop dat de sombere analyse over het tweede kwartaal door veel deskundigen werd gedeeld. 'Zelfs Herman Wijffels van de SER beaamde dat het beroerd ging.' De twee Rotterdamse economen krijgen binnenkort een nieuwe kans: half oktober voorspellen zij de groei over het derde kwartaal.

Red.:   Meteen nog maar wat voorbeelden van een van de redenen dat economen zulke fouten maken: Ze werken te veel met theorie, die ze bovendien ook nog fout gebruiken:

Uit: De Volkskrant, 04-12-2004, door Martijn van Calmthout

Het is zoals het is

Een logicus schreef een proefschrift over de denkfouten in veel speltheoretische verklaringen, met name in de economie.

Jazeker, ook Boudewijn de Bruin, promovendus aan de universiteit van Amsterdam, heeft A Beautiful Mind gezien, de film met Russell Crowe uit 2001 over de wiskundige John Nash.
Aardig verhaal, zegt hij nog steeds. Maar eigenlijk vooral vanwege het drama van een geniale man die schizofreen wordt en desondanks een Nobelprijs wint, voor economie in 1994. 'Om de speltheorie in de film en de uitleg van het beroemde Nash-evenwicht moesten de meeste mensen hier een beetje lachen', zegt De Bruin. En dat is ook zo'n beetje de boodschap van De Bruins proefschrift, dat hij komende dinsdag in Amsterdam verdedigt. Daarin is hij op logisch-filosofische gronden uiterst kritisch over de manier waarop in de economische theorie wordt omgesprongen met speltheorie.
    Ze gebruiken, zegt hij, basisbegrippen uit de handelingstheorie zo slordig dat de resultaten nooit echt waterdicht kunnen zijn. 'Vooral waar het echt op verklaren aankomt, is het vaak ronduit tautologisch: het is zo omdat het zo is, er ontstaat een situatie, omdat dat dat de natuurlijke gang van zaken is. Dat zijn natuurlijk pseudoverklaringen.' ...
    Een van de problemen, vindt De Bruin, is dat speltheoretici doorgaans extreem wiskundig werken. 'Hun publicaties zijn van het type stellingbewijsstellingbewijs. Om de meetbaarheid van de grootheden waarmee ze werken, bekommeren ze zich minder.'
    Voor het verklaren van historische of sociale gebeurtenissen schiet dat doorgaans te kort, aldus De Bruin. 'Laat staan dat je het als beleidsinstrument gaat gebruiken.'
 

Uit: De Volkskrant, 22-01-2005, rubriek Twijfel van Hans van Maanen

Lusvormige lussen in de (bedrijfs)ecoconomie

Er is werkelijk geen touw vast te knopen aan het proefschrift van Tim Verdoes. Hij promoveerde afgelopen woensdag aan de Leidse universiteit. 'In deze studie', zo steekt hij van wal, 'wordt gezocht naar de fundamenten van de (bedrijfs)economie. Hierbij wordt de achterliggende wereld van schaarste en rationaliteit - of de noodzakelijke en voldoende voorwaarden voor economisch handelen - in beeld gebracht.'
    Dan wordt het snel dieper: 'Daarnaast wordt ingegaan op de oorsprong en vormgeving van economische problemen. Dit metatheoretische thema wordt weergegeven door middel van de data en de metaforen. Schaarste is veel fundamenteler van aard - de metaschaarste - die wordt weerspiegeld in de data; de metaforen vormen de elementen om problemen vorm te geven. Een belangrijk symptoom waarin problemen zich voordoen, is het lusvormige karakter ervan; dit is verbonden met wisselende niveaus waartussen theorieën, concepten en begrippen worden geslingerd. Economen maken afbeeldingen van de werkelijkheid; dit zijn metaforische composities. Door het lusvormige karakter van de economische wetenschap zijn deze onderling verweven en terug te voeren op het metathema.'
    We zien direct al: economische problemen (of de symptomen, dat is uit de onpeilbare zin niet op te maken) zijn lusvormig, maar de economische wetenschap zelf is ook lusvormig. Als dat maar goed gaat. ...
    Verdoes doet, als ik het goed samenvat, een poging om diverse economische theorieën en tegenstrijdigheden te schetsen en te vergelijken. Daar is niets mis mee, maar wat Gödel en Hofstadter ermee te maken hebben, laat staan de snaartheorie, is een raadsel.
    Gödel bewees in 1931 dat in elk niet al te simpel axiomatisch systeem, zoals de meetkunde van Euclides, altijd stellingen zijn te vinden die niet bewezen kunnen worden, en dat er altijd nare paradoxen dreigen.
    Ook de economie zit vol nare paradoxen en onbewezen ideeën, maar is ze een axiomatisch systeem? Dat is toch het eerste wat moet worden aangetoond voor we Gödel kunnen aanroepen.
    Daartoe doet Verdoes geen enkele poging. Hij haspelt slechts 'dat het eigenaardige, bijzondere en daardoor algemene van de economie de basis voor de rechtvaardiging is waarom de inzichten van Hofstadter de economische wetenschap 'op het lijf geschreven zijn'.' Maar wat nu precies die inzichten van Hofstadter zijn, ben ik na vijfhonderd bladzijden niet te weten gekomen.
    Nu ja. De promotiecommissie, onder leiding van prof. dr. J. G. Kuijl, was in ieder geval dik tevreden. 'Het proefschrift zet op een originele en onorthodoxe wijze naast een weergave van overeenkomsten en verschillen ook beperkingen van economische theorieën uiteen. Promovendus opereert op en tussen diverse abstractieniveaus.'
    Tussen abstractieniveaus? 'Promovendus geeft ook geen antwoorden op praktische vragen, maar brengt juist het wetenschappelijke fundament in kaart: de metaforische opbouw van de (bedrijfs)economie.'
    Ik hád ook geen praktische vragen. Ik begrijp alleen niet wat promovendus met een lus bedoelt.

Red.:   Wat er gaat gebeuren als dit soort mensen zich met maatschappelijke kwesties gaat bezighouden is voorspelbaar: er komt ernstige onzin uit. Hier hebben we gekozen voor voorbeelden vanuit het belangrijkste orgaan wat betreft de toepassing van economische theorie: het Centraal Planbureau:


Uit: De Volkskrant, 11-09-2004, door Michael Persson
 
U kunt zo'n subsidie ook gewoon weigeren

Universiteiten moeten geregeld geld meebrengen om onderzoek gesubsidieerd te krijgen. Niet erg, vindt het Centraal Planbureau in opdracht van de minister.

Joop Sistermans probeert zich netjes uit te drukken. 'De manier waarop dit rapport tot stand is gekomen, zit zeer dicht tegen het beledigende aan', zegt de voorzitter van de eerbiedwaardige Adviesraad voor Wetenschaps-en Technologiebeleid (AWT), die de regering bijstaat in wetenschapskwesties. 'Ik heb me afgevraagd of ik er boos om moet worden. Toen heb ik maar besloten dat het om de inhoud moet gaan.'
    Het rapport in kwestie is het in augustus verschenen document No. 62 van het Centraal Planbureau. Een contraexpertise, aangevraagd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Contra een in april gepubliceerd advies van Sistermans' AWT.
    Het gaat over matching, het mechanisme waarop veel universitaire subsidies en samenwerkingsprojecten met derden zijn gebaseerd. Voor elke euro steun van onderzoeksfinanciers, zoals NWO en het bedrijfsleven (de zogeheten tweede en derde geldstroom) moet de universiteit volgens dat mechanisme zelf ook een euro bijleggen.
    Een steekproef van accountancybureau Ernst & Young, onder auspiciën van de AWT, wees in april uit dat de subsidies op die manier ongeveer de helft van het 'vrij' te besteden academische onderzoeksbudget wegzuigen. Dat betekent dat universiteiten minder geld overhouden voor niet-gesubsidieerd onderzoek.
    Het CPB onderschrijft die diagnose. Maar onderschrijft níet de daarop gestoelde conclusie van de AWT, namelijk dat 'matching de Nederlandse kennisinfrastructuur ondergraaft'.
    Want, constateert het CPB: universiteiten zijn vrij om subsidies en contractonderzoek te weigeren. Zonder subsidies zijn er ook geen matchingverplichtingen, en zonder matchingverplichtingen kunnen de universiteiten hun eigen geld, de eerste geldstroom, naar eigen goeddunken besteden.
    'Zo simpel is het natuurlijk niet', vindt mr. Ed d'Hondt, voorzitter van de vereniging van Nederlandse universiteiten VSNU. 'Het CPB is in deze materie kennelijk niet zo goed thuis.'
    Volgens universiteitsbestuurders kunnen onderzoekers helemaal geen subsidies weigeren. De tweede en derde geldstroom vormen namelijk rond de veertig procent van het totale academische onderzoeksbudget. 'We zijn op dat geld aangewezen, omdat de eerste geldstroom - het geld dat rechtstreeks van de overheid komt - de afgelopen jaren is afgenomen', zegt bestuursvoorzitter dr. Wim Noomen van de Vrije Universiteit Amsterdam. Maandag waarschuwde hij bij de opening van het academisch jaar al voor de groeiende hang naar nuttig onderzoek. Hij noemt het CPB 'naïef'.
    Dinand Webbink van het CPB, één van de auteurs van het gewraakte rapport, houdt echter voet bij stuk. 'Ik vind de argumenten van de universiteiten nog steeds niet overtuigend. Ze zeggen dat ze door het binnenhalen van subsidies ten onder gaan aan hun eigen succes. Maar niemand kiest toch voor zijn eigen ondergang. De AWT onderbouwt dit in elk geval niet met voorbeelden waaruit blijkt dat het gebeurt.'
 ...  In de plannen van het ministerie van OCW en van het innovatieplatform gaat de mate waarin universiteiten zichzelf bedruipen met extern geld, zelfs mede bepalen hoeveel geld ze van het ministerie krijgen. Subsidies en contractonderzoek vormen in die filosofie het bewijs van kwaliteit, en kwaliteit moet worden beloond. Universiteiten die dan nee zeggen tegen externe financiering, krijgen ook minder geld van de overheid.
    Daar heeft het CPB geen rekening mee gehouden. 'Dat zijn zaken die pas op den duur gaan spelen', zegt Webbink. 'Wij hebben alleen gekeken naar de onderbouwing van het AWT-rapport. En die vonden we niet overtuigend. We hebben geen analyse gemaakt van hoe het anders zou moeten.'
    Dat is precies wat de universiteiten steekt. 'In het CPB-rapport overheerst de theorie', zegt D'Hondt. 'Het is meer gedachtenspinsel dan werkelijkheid.' ...

Red.:   Het maken van gedachtenspinsels is kennelijk een specialiteit van Webbink:

Uit: De Volkskrant, 23-11-2004, van verslaggever Michael Persson (volledig artikel hier )

Economen kraken innovatiebeleid

Economen van naam bogen zich over de vraag wat vernieuwing is. Ze trokken tegendraadse conclusies. Een tekort aan bèta's? Waarom verdienen ze dan niet meer?

...   Zo betogen Bas Jacobs (Universiteit van Amsterdam) en Dinand Webbink (CPB) dat er in Nederland, in tegenstelling tot wat doorgaans wordt gedacht, helemaal geen tekort aan bètawetenschappers en ingenieurs is. Het zijn er weliswaar weinig, zeker vergeleken met andere landen, maar het is zeker geen tekort.
    Hun redenering is niet nieuw. Kwestie van vraag en aanbod. Als er daadwerkelijk een tekort zou zijn, dan zou het prijsmechanisme in werking treden en zouden de salarissen van bèta's hoger zijn dan dat van niet-bèta's. Terwijl, zeggen de economen, het al twintig jaar andersom is. Bèta-opgeleiden verdienen 5 tot 10 procent minder dan anderen.
    Jacobs en Webbink verwachten zelfs dat de arbeidsmarktpositie van bèta's steeds verder zal afkalven, omdat ze zullen worden vervangen door nog goedkopere buitenlanders. 'Het beeld dat hieruit naar voren komt, wijkt af van de diagnose die ten grondslag ligt aan het huidige kabinetsbeleid.' Het kabinet wil juist miljoenen uitgeven om scholieren te stimuleren een exacte studie te kiezen.
    De auteurs van de pre-adviezen baseren zich voornamelijk op theoretische modellen. Daarmee gaan ze voorbij aan de realiteit, zegt een woordvoerder van het Innovatieplatform, dat zich juist zorgen maakt om een bètatekort. ...

Red.:   De eerste, verborgen, aanname die onze CPB-economen doen is dat betaling geschiedt naar arbeidsmarkt. Dat is patentonzin. Voor alle gewone productiebanen, dat wil zeggen: alles tot aan het niveau van management, is niet de arbeidsmarkt bepalend, maar de winstmarge op de arbeid. Ook al is er nog zo'n groot te kort aan timmermannen, ze worden niet meer betaald dan ze aan productie opleveren, minus de marge die nodig is om overhead als bazen, financiers en dergelijke te betalen.
    Dit proces geldt niet voor de managementlagen (en hoger) zelf, want die hebben geen productie, dus dat kan niet in de overwegingen worden betrokken. Bij gebrek aan een objectief criterium, worden die betaald naar het gebruikelijke alternatief: vriendjespolitiek: wie het dichtst staat bij degene die beslist, krijgt het meest betaald. Hoe hoger de manager, hoe hoger het salaris. Het is volkomen duidelijk dat dit niets met objectieve, productieve, resultaten te maken heeft.
    Dit verschil in methodiek in vaststelling van betaling is mede bepalend voor een essentiële scheiding tussen soorten werknemers, meestal ook een soort glazen plafond.
    Het is volkomen duidelijk dat de rol van de technicus in een bedrijf, ook al bevindt hij zich temidden van de hoger opgeleiden, die is van onder dit sociale plafond, bijvoorbeeld in tegenstelling tot de manager die zijn activiteiten "aanstuurt". Of er nu een tekort is aan technici of niet, het is ondenkbaar dat de technicus meer zou verdienen dan zijn manager, laat staan de mensen die daar weer boven staan. Die manager is meestal een figuur die rechten, economie, bedrijfskunde, of iets dergelijks heeft gestudeerd, of gewoon een iemand met een vlotte babbel is -  een alfa, of in ieder geval geen bèta.
    Daar waar de CPB-economen constateren dat bèta's minder verdienen, en dus er geen tekort is, is dus flagrante onzin. Niet-bèta's worden nu altijd meer betaald, en bèta's worden bovendien ook nog eerder ontslagen, om precies dezelfde reden: ze hebben de lagere functie.
    Ook in dit geval baseren de auteurs, onze CPB-economen, 'zich voornamelijk op theoretische modellen.', de nette terminologie voor gedachtenspinsels, als je het niet test aan de praktijk. In dit geval klopte zelfs de theorie niet.
    De definitieve ontmanteling van dit stuk wordt door één van de auteurs zelf gestart, een paar jaar later, zie hier .
  Ook het eerste deel van dit artikel is interessant:

Uit: De Volkskrant, 16-11-2005, van verslaggever Ferry Haan

Achtergrond | 'Eenvoudig werk onmisbaar'

Nederland heeft oude industrie niet echt nodig

Nederland kan zonder de rokende schoorstenen van de oude industrie. De dienstensector kan zich richten op de im- en export. Maar waar moeten de laaggeschoolden dan werken?

De Nederlandse economie trekt aan, maar de industrie blijft achter, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze situatie doet zich al decennialang voor. Voor de Nederlandse economie maakt de teloorgang van de 'maak'-industrie kennelijk niet uit. 'Nederland kan zonder industrie', beaamt de Utrechtse hoogleraar en industrie-expert Hans Schenk. ...

Red.:   Gebruik vervolgens je gezonde verstand:

De Volkskrant, 04-01-2006, ingezonden brief van A. Straathof  (Purmerend)

Gas

De situatie in de Oekraïne is een voorbeeld van wat er kan gebeuren als een conflict ontstaat met de leverancier van goederen (Voorpagina, 3 januari).
    Als wij de suikerfabrieken gaan sluiten, gebeurt dat bij ons ook. We worden te afhankelijk, er ontstaat een conflict en dan kan men zo de leverantie stop zetten.
    Dus laten wij zelf ook nog wat produceren.


Red.:   En trek dan maar de conclusie dat hoogleraren Bovenberg en Schenk dus voorstellen om Rusland als betaling voor het gas maar hypotheken te leveren. En trek daarna wat haren uit je hoofd van verbijstering.
    Nog wat werk van Bovenberg hier .
    En tot slot, en voor de volledigheid alhier, een herhaling van de belangrijkste reden voor dit soort fouten: het eigenbelang:

Uit: De Volkskrant, 13-07-2005, door Ferry Haan
 
Economen verzwegen hun commerciële belangen

Tussentitel: 'Ik wil weten welke pet men draagt als ik wat lees'

Enkele toonaangevende Nederlandse economen hebben hun commerciële belangen verzwegen in een recente publicatie van ESB, het vakblad voor economen.
    De economen Eric van Damme, Maarten Janssen, Hugo Keuzenkamp en Arnout Boot schreven artikelen in een aparte uitgave van ESB ter ere van tien jaar mededingingsbeleid in Nederland.
    Alleen Hugo Keuzenkamp meldt hierbij dat hij directeur is van zorgverzekeraar Delta Lloyd. De andere economen melden niets over hun contacten met energiebedrijf Essent (Van Damme), telecomreus KPN (Janssen) en de financiële sector (Boot).
    Marcel Canoy, economisch adviseur van de Europese Commissie, zegt zich zorgen te maken over deze vercommercialisering van de marktwerkingsdiscussie.
    Eric van Damme, hoogleraar in Tilburg, ziet zichzelf niet als bijklussende hoogleraar. Hij erkent wel dat zijn instituut Tilec in Tilburg een contract heeft met Essent. Essent zou geen invloed hebben op het onderzoek. ...

Red.:   Een paar jaar later ...:

Uit: De Volkskrant, 26-09-2008, van verslaggever Michiel Haighton

Miljarden steun voor automakers VS

Huis van Afgevaardigden akkoord met miljardenkrediet | Autofabrikanten financieel aan de grond | Investeren in zuinige auto's

De remmen bij de Amerikaanse overheid lijken los als het aankomt op het ondersteunen van noodlijdende sectoren. Na de financiële instellingen wordt nu ook de geldkraan opengedraaid voor de gemankeerde Amerikaanse auto-industrie, zo werd donderdag bekend. ...
    Marcel Canoy, hoofdeconoom bij het economische onderzoeksbureau Ecorys en gespecialiseerd in marktwerking, ...

Red.:   ... en Marcel Canoy verdient nu zelf aan de marktwerking.
    De kredietcrisis van 2008 laat natuurlijk zien dat het economische onbenul van economen bijna universeel is - de enkelingen die de juiste voorspellingen hebben gedaan en waarschuwingen hebben afgegeven werden universeel niet geloofd en werden belachelijk gemaakt. Het leidde zelfs tot enige bekentenissen:

Uit: De Volkskrant, 15-11-2008, door Martijn van Calmthout

Kenniscafé | Hoofdeconoom ABN-Amro Han de Jong

'Je theewater is cruciaal'

Hij gaat natuurlijk geen namen noemen, maar de casus staat chief economist Han de Jong van ABN-Amro nog helder voor de geest. Toen dit voorjaar de wat toen nog huizencrisis in de VS heette, losbarstte, waren er hooggeleerde economen van vooraanstaande universiteiten, die zeker wisten dat het na maart wel weer goed zou komen. 'Dan moesten immers de banken met hun kwartaalcijfers komen, was de redenering, en dus zullen ze tot een herwaardering van de kredietpapieren moeten komen. Dan is alles weer op een reële waarde en is de rust dus terug.'
    Een dik half jaar pure crisis in de financiële sector verder illustreert de soms wel erg ivoren toren waarin de academische economen zich hebben verschanst. Want ga maar na: op zich was die redenering over de herwaardering logisch, alleen klapte de huizenmarkt daarna verder in en waren de nieuwe waarden net zo waardeloos als de oude. 'Over dat soort dingen vecht ik weleens een robbertje met de collega's.'    ...

Meneer De Jong, wat is dat eigenlijk: een hoofdeconoom?
'Dat is de baas van een team economen die de bank van economische analyses voorzien; wat doet de rente, de inflatie, de werkloosheid.'

Een soort privaat Centraal Planbureau dus?
'Nou, ik denk dat ze ons daar maar een onwetenschappelijk stelletje vinden. En terecht. Het is vaak wat meer quick 'n dirty.'

Bent u een van de economen die de huidige crisis allang zagen aankomen?
'Ja en nee. Niet in de heftigheid. Maar we hebben wel gewaarschuwd voor de excessieve kredietgroei, zoals in de VS. Het probleem is dat je waarschuwt terwijl het geweldig goed gaat. Maar het kon niet voortduren.'   ...

Wat voor methoden heb u ter beschikking bij dergelijke analyses?
'Economische modellen, gegevens uit de markt. Maar ook een aanzienlijk deel intuïtie, ervaring en signalen van klanten. Je theewater is cruciaal, juist omdat de wereld zo complex is.'

Intuïtie is de bottom line?
'Zo gek is dat nou ook weer niet. De wereld is grillig en onvoorspelbaar. Ik vroeg een kwarteeuw geleden een meisje ten huwelijk zonder goed te weten wat de gevolgen zouden zijn. Zij is nog steeds mijn vrouw.'

Mooi. Maar de economie?
'Wel een wetenschap, maar geen exacte. Academische economen neigen wat mij betreft te vaak naar een soort hogere wiskunde. Heel knap, maar in de praktijk niet erg interessant.'

Zijn de overwegingen van minister Bos om met miljarden in te grijpen ook zo intuïtief, denkt u?
'Nee, dat valt nou wel weer mee, schat ik. Zoiets is haast bedrijfseconomie: wat kost het en wat zijn de geschatte opbrengsten? Dat kun je binnen redelijke marges wel rondrekenen.'

Red.:   Kortom: waar het eigenlijk omdraait: voorzien wat er gaat gebeuren, is de waarde van de econoom dezelfde als die van een waarzegger- alle verzachtingen ervan door De Jong zijn natuurlijk uitsluitend en alleen preken voor eigen parochie: hij had de crisis niet voorzien, want anders had hij het gezegd; hij heeft geen methodiek, behalve intuïtie = natte-vingerwerk; er is geen enkele vorm van voorspelling mogelijk; en dus nee: economie is dus geen wetenschap. En wat Wouter Bos heeft gedaan met de aankoop van de banken is gewoon huishoudboekjeswerk.
    Nog een bron:

Uit: Dagblad De Pers, 20-01-2009, door Jan-Hein Strop

Kredietcrisis

Macro-economen weten het nu ook niet meer

Macro-economen maken er een potje van. Ze zijn het massaal oneens en hun voorspellingen worden voortdurend bijgesteld.

Eerst zou de economie stagneren, toen licht krimpen en nu kijkt Nederland aan tegen een zware recessie. De Europese Commissie voorspelde voor dit gewest gisteren een krimp van min twee procent, het zwartste scenario tot nu toe. Een contrast met twee maanden geleden toen Brussel bescheiden groei voorspelde, en wat een verschil met de visie van topeconomen alhier.
    Het voor de regering leidende Centraal Plan Bureau (CPB) becijferde in december nog een krimp van ‘slechts’ -3/4 procent, begeleid door een waarschuwing van directeur Coen Teulings, die benadrukte dat de ramingen dit keer met ‘veel onzekerheid’ zijn omgeven. De Nederlandsche Bank liet vlak na de bekendmaking van het CPB weten dat de raming ‘te voorzichtig’ was.
    Daar hebben ondernemers en minister van financiën Wouter Bos weinig aan. Zonder accurate ramingen is het lastig begrotingen en investeringsplannen maken. Maar de voorspellende macro-economen, of ze nu uit Brussel, Amsterdam of Washington komen – bij het Internationaal Monetair Fonds is ook bijstelling na bijstelling gedaan – zijn in deze crisis het spoor bijster. Om over de vooruitziende kwaliteiten van commerciële banken maar te zwijgen. Goeie kans daarom dat de verwachting van licht herstel in 2010 binnenkort ook naar de prullenbak wordt verwezen.   ...

Red.:   In populairdere taal: ze klojen maar wat raak.
    Nu naar het hoogste niveau qua economen:

Uit: De Volkskrant, 18-09-2009, boekenrecensie door Pieter Klok

Non-fictie | De (ir)rationaliteit van de vrije markt

Onbetaalbare huizen, dierlijke instincten

Alan Greenspan van het Amerikaanse stelsel van Centrale Banken, het Nederlandse Centraal Planbureau en vele andere ingewijden en experts – allemaal hadden ze in een stevig geloof in de rationaliteit, efficiëntie en veiligheid van de vrije markt. Een arsenaal aan typische menselijke neigingen zagen ze voor het gemak over het hoofd.

Edmund L. Andrews was al lang journalist bij de The New York Times, ...
    Waarom heb ik dit gedaan, vraagt Andrews zich in Busted af. ...
    De scherp geschreven analyse van de gekte op de Amerikaanse huizenmarkt en de beschrijvingen van Alan Greenspan, die man die tussen 1987 en 2005 aan het hoofd stond van de Fed, het Amerikaanse stelsel van Centrale Banken, maken echter veel goed. Andrews laat prachtig zien hoe Greenspan zichzelf keer op keer overtuigde dat het het beste was om vooral niets te doen en de vrije markt alle ruimte te geven. De hoge schuldenlast van de Amerikanen, was volgens hem juist een teken van welvaart. Inderdaad, zei dan Ben Bernanke (die de laatste jaren zijn trouwe kompaan was en Greenspan begin 2006 opvolgde): niet wij hebben een probleem, maar de Chinezen, die niet weten wat ze met hun geld moeten beginnen en het ons dus maar al te graag lenen.
    Greenspan had een heilig geloof in de rationaliteit van de vrije markt. Hij geloofde dat bankiers en huizenkopers voortdurend rationele afwegingen maakten tussen rendement en risico. ‘De meesten van ons, en ik in het bijzonder, zijn geschokt en we kunnen het nog steeds niet geloven’, zei hij eind 2008 over het gedrag van de banken.
    George Akerlof en Robert Shiller laten in Animal Spirits zien waar het wereldbeeld van Greenspan tekort schiet. ‘Het publiek, de overheid en de meeste economen waren gerustgesteld door een economische theorie die zei dat we veilig waren. Het was allemaal in orde. Maar die theorie deugde niet’, schrijven ze in de inleiding. ‘Ze negeerde rol van animal spirits.’
    Shiller was een van de weinige die zowel de internetcrisis voorspelde als de crisis op de Amerikaanse huizenmarkt. Akerlof, die in 2001 de Nobelprijs won, hekelt al jaren de gangbare theorieën over de ‘efficiënte vrije markt', die volgens veel economen het best in staat zou zijn om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en de economie stabiel te houden.
    John Maynard Keynes was de eerste econoom die de animal spirits heeft beschreven. Mensen worden niet gedreven door rationele motieven, schreef hij in de jaren dertig. Hun daden komen niet voort uit kosten-en-baten-analyses. Ze zijn eerder het resultaat van een ‘spontane drang om actie te ondernemen’. En hoe ‘deze spontane drang’ ontstaat is niet te verklaren uit de klassieke economische theorie.
    In de loop der jaren zijn deze inzichten langzaamaan op de achtergrond geraakt. Dat kwam omdat de economen na de oorlog een sterke behoefte hadden om bij de exacte wetenschappen aan te sluiten. Ze wilden een economische theorie die net zo onwrikbaar was als de wet van de zwaartekracht en waren lange tijd doof voor inzichten uit de (massa) psychologie en de sociologie. Met deze crisis lopen de economen op tegen hun grenzen.
    Shiller en Akerlof zetten uiteen op welke punten de wetenschap aanpassing behoeft. Ze wijzen onder meer op de belangrijke rol die verhalen spelen in de economie: ‘verhalen zijn als virussen. Hun verspreiding van mond tot mond is een soort besmetting.’   ...

Red.:    Greenspan en Bernanke zijn dus gewoon ideologen of waarzeggers. Wat ze doen heeft niets met deskundigheid te maken.

Een grappige:

Uit: De Volkskrant, 18-05-2010, van onze verslaggever Pieter Klok

PvdA'ers: VVD-program op termijn beste

Het verkiezingsprogramma van de VVD is op lange termijn het beste voor het Bruto Binnenlands Product, een belangrijke maat voor de economische groei. Dat volgt uit een rekenprogramma dat PvdA-prominenten Willem Vermeend en Rick van der Ploeg hebben geschreven.   ...
    Het rekenprogramma, dat te vinden is op de website debaasvannederland.nl, is gebaseerd op de voorspellingen van het CPB aangevuld met de economische theorie die Van der Ploeg en Vermeend in 2008 hebben ontwikkeld in hun studie Taxes and the Economy.
    Het model van Vermeend en Van der Ploeg richt zich sterk op de aanbodkant van de economie. Een lagere belasting maakt de productie in Nederland goedkoper waardoor de concurrentiekracht stijgt. Het model heeft minder oog voor de vraagkant: een lagere belasting en lagere uitkeringen leiden er ook toe dat de bestedingen afnemen. ‘Op dat punt had ons model wel wat beter gekund’, zegt Van der Ploeg zelf.   ...

Red.:   Dat is grappig: de heren economen hebben een model dat maar een stukje van de economische werkelijkheid beschrijft en fundamenteel onvolledig is: ze nemen wel het effect van lagere inkomsten van de overheid mee, maar vergeten dat de overheid daardoor minder geld uitgeeft in de economie - want geld van de overheid gaat naar mensen die het besteden in de economie. En op grond van dat halfbakken model doen ze uitspraken en voorspellingen. Wetenschappelijk gezien volstrekt onzinnig.
    Maar misschien is het toch niet zo grappig. Want de heren beseffen het deels zelf ook wel:  ‘Op dat punt had ons model wel wat beter gekund’. Net zoals ze beseft moeten hebben hoe het in de pers zou komen, namelijk met de kop die we hierboven zien - of als in:

Uit: De Volkskrant, 25-07-2011, van verslaggever Tjerk Gualthérie van Weezel

Interview | Hoogleraar economie Alfred Kleinknecht

Eurolanden moeten naar één begrotingsbeleid

Eindelijk doen de Europese leiders wat de Delftse hoogleraar Kleinknecht al jaren bepleit. Maar de integratie gaat nog niet ver genoeg, zegt hij.

Alfred Kleinknecht (60) was sinds het begin tegenstander van de euro omdat de integratie van de muntunie volgens de Delftse hoogleraar economie niet ver genoeg ging. De muntunie zou een gezamenlijk begrotingsbeleid moeten voeren, zei hij al in 1997. ...

Red.:   Meneer Kleinknecht vergeet een belangrijk ding, waardoor ook de uitkomst heel anders uitvalt dan waar hij voorpleit. Naast een voorwaarde voor gezamenlijke munt in een gezamenlijk begrotingsbeleid, zijn er ook een voorwaardes voor dat gezamenlijke begrotingsbeleid. Een voorwarde voor een gezamenlijk begrotingsbeleid is een gelijksoortige economie. Een maak-economie vraagt een heel ander begrotingsbeleid dan een handelseconomie, of een toeristeneconomie. Of: een solidaire maatschappij met een eerlijke betrouwbare belastinginning vraagt een heel ander begrotingsbeleid dan een zwarte en corrupte gauw-dieveneconomie waar belastingontduiking de norm en nationale sport is.
    Het is volkomen duidelijk dat de zuidelijke landen in alleen al de twee genoemde opzichten dramatisch verschillen van de noordelijke . Dat er dus nooit sprake zal kunnen zijn van een gemeenschappelijke begrotingsbeleid. Dus dat er ook nooit sprake had moeten zijn van een gezamenlijke munt. En het is net zo duidelijk dat dit door de praktijk bewezen is. En dat deze omstandigheden de komende decennia niet zullen veranderen. En dat die gezamenlijk munt dus onmiddellijk weer opgedoekt moet worden. En dat als je dat niet doet, de Noord-Europese burgers het verlies moeten gaan dragen. En even duidelijk is dat meneer Kleinknecht vindt dat de burgers dat maar moeten doen:

Uit: De Volkskrant, 08-08-2011, hoofdredactioneel commentaar, door Fokke Obbema

Crisis naar hoogtepunt

Verlies van de AAA-status voor de VS en de noodzaak van opkopen van Italiaanse staatsobligaties - de crisis culmineert.

De historische stap van Standard&Poor's om de VS de hoogste kredietstatus te ontnemen, is terecht. Wel is de timing ervan ongelukkig, nu de eurocrisis naar een nieuw hoogtepunt toegaat en de Europese Centrale Bank zich genoodzaakt zag tot een spoedbijeenkomst op zondag. Extra onzekerheid op de financiële markten als gevolg van de stap van de Amerikaanse kredietbeoordelaar komt dan slecht uit.
    De beslissing van S&P is geen verrassing. Als hij niet was genomen, was de kredietbeoordelaar geen knip voor de neus waard geweest. ...

Red.:  Natuurlijk is het precies andersom:  S&P was al geen knip voor zijn neus waard, gezien het feit dat de met hun AAA-beoordelingen voor totaal waardeloze hypotheekpakketten en speculerende baken als de IJslandse in hoge mate verantwoordelijk zijn voor de kredietcrisis. Obbema, in zijn neoliberale en totaal versteende denkwereld, is het al weer vergeten - feiten niet in overeenstemming met de ideologie kunnen niet opgeslagen worden in zo'n brein.

Uit: De Volkskrant, 22-08-2011, van verslaggever Peter de Waard

Oud-vicepresident van kredietbeoordelaar klapt uit de school

'Moody's dwingt analisten hoge waardering te geven'

Kredietbeoordelaar Moody's zou zijn eigen analisten onder druk zetten om aan bepaalde producten en instellingen een hogere kredietwaardering te geven.
    Dit beweert een voormalig medewerker van het Amerikaanse ratingbureau. Moody's en de concurrenten Standard & Poor's en Fitch liggen sinds de kredietcrisis onder vuur. Soms zouden ze te hoge en soms te lage waarderingen geven over de kredietwaardigheid van bedrijven, landen en producten. Daardoor zouden ze medeverantwoordelijk zijn voor de kredietcrisis en de eurocrisis.   ...

Red.:   Wat voor een belangrijk deel het gevolg van het in de inleiding genoemde basale: er bestaat geen betaald onafhankelijk advies. Met als achterliggender nog fundamentelere probleem: er bestaat geen onafhankelijk advies als er eigenbelangen in het spel zijn. En dat geldt per definitie voor een bedrijf dat afhankelijk is van het bestaan van een financiële markt:

Uit: De Volkskrant, 31-08-2010, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Hebben economen eigenlijk nog enig nut?

Economen zijn even ongeschikt om prognoses te doen als Johan Derksen. Helaas schrikken ze er niet voor terug.

'Het enige nut van economische voorspellingen is dat ze astrologie respectabel maken', zei John Kenneth Galbraith, de vermaarde econoom.
    Behalve zakenbankiers, hedgefondsbeheerders, toezichthouders en kredietanalisten liggen ook economen sinds het begin van de crisis in 2007 onder vuur. Ze hebben sinds die tijd - een jaar na Galbraiths dood - zo vaak de plank misgeslagen dat het al geringe vertrouwen in deze beroepsgroep nog verder is ondermijnd. 'Doen economen er überhaupt nog toe?', vroeg de econoom John Kay - hoogleraar aan de London School of Economics - zich vorige week af in een lijvig artikel in de Financial Times. De kritiek op macro-economen is niet dat zij de kredietcrisis van 2007 en de gevolgen van de val van de bank Lehman niet voorzagen, maar dat ze ook geen modellen hebben die laten zien hoe het zover heeft kunnen komen.   ...

Red.:   Dat nauwelijks iets anders kan zijn dan opzet, aangezien het natuurlijk wel degelijk mogelijk is zinnige dingen te zeggen over de economie . Maar die leiden onvermijdelijk naar de conclusie dat economen leugenaars zijn, zie boven, en de financiële wereld oplichters . En dat is niet de uitkomst die ze wensen.

Uit: De Volkskrant, 11-10-2011, van verslaggever Jonathan Witteman

Amerikanen delen Nobelprijs

Thomas Sargent en Christopher Sims winnen de Nobelprijs voor de economie voor hun methoden die ‘dagelijks gebruikt worden door alle centrale banken in ontwikkelde landen’.

De Nobelprijs voor de economie is maandag in Stockholm toegekend aan de 68-jarige Amerikanen Thomas Sargent en Christopher Sims. Sargent (New York University) en Sims (Princeton) krijgen de prijs 'voor hun empirisch onderzoek naar oorzaak en gevolg in de macro-economie'.
    Het levenswerk van Sargent en Sims bestaat uit het vorsen van de wisselwerking tussen de economie en beleidsinstrumenten als rentetarieven en overheidsuitgaven. Hoe beïnvloeden belastingverlagingen of renteverhogingen de welvaart en inflatie van een land? Wat gebeurt er als een centrale bank haar inflatiedoel oprekt of een regering minder bezuinigt dan gepland?   ...
    Niet alle economen delen de geestdrift voor de laureaten. Esther-Mirjam Sent, hoogleraar economie aan de Nijmeegse Radboud Universiteit, promoveerde op een dissertatie over Thomas Sargent. Ook volgde ze college bij Sargent aan Stanford. Sargents werk is als 'een mooie schroevendraaier, die uiteindelijk helemaal niet op de schroef blijkt te passen', zegt Sent. 'Het probleem met Sargent is dat zijn modellen niets met de complexe realiteit te maken hebben. Daarom vind ik het misplaatst en verrassend dat daar nu de Nobelprijs naartoe gaat. Ik had gehoopt dat economen iets van de crisis hadden geleerd.'    ...
    Sent herinnert zich haar eerste college van Sargent op Stanford. 'Hij zette drie vergelijkingen op het bord en zei: dit is de economie. Als je daar vragen over hebt, wil ik je niet helpen. Maar heb je vragen over de wiskunde in deze vergelijkingen, dan ben ik bereid je vragen te beantwoorden. Waar haalt hij de arrogantie vandaan, dacht ik.'
    De denkfout in het werk van Sargent, zegt Sent, is dat hij ervan uitgaat dat alle mensen koele, rationele actoren zijn. 'Stel dat de overheid de belastingen verlaagt. De rationele actor weet dat de overheid de belastingen in een later stadium weer zal verhogen, omdat ze de begroting sluitend moet maken. Een rationele burger gaat dus sparen, om te anticiperen op belastingverhogingen in de toekomst. In werkelijkheid gaat maar een klein deel op zo'n rationele manier met de eigen financiën om.'    ...

Red.:   Vernietigende kritiek.
    Maar wie is er dus hartstikke voor? Nee, niet Nout Wellink , en nee ook niet Frank Kalshoven . Althans, die zijn er waarschijnlijk wel voor, maar zijn er niet naar gevraagd. Nee, het gaat om de grote adviseur van de regering:

Uit: De Volkskrant, 29-11-2011, door Bert Wagendorp

Wervelwind met een geweldige hekel aan laksheid

Financieel econoom Arnoud Boot staat met zijn grote kennis van de financiële markten in het oog van de storm van de eurocrisis. 'Als ooit een Nederlandse econoom de Nobelprijs wint, is hij het.'

    Na de lagere school luidde het dringende advies hem naar de mavo te sturen. Meer zat er echt niet in, schreef de school aan zijn ouders. Die stuurden hem desondanks naar het vwo, waar hij zich met hangen, wurgen en een herexamen doorheen sloeg. Hij behoorde er zeker niet tot de uitblinkers. Hij wilde niet onderdoen voor zijn twee slimme zussen, dat was zijn belangrijkste motivatie.
    Toen hij in 4 vwo zat, luidde het advies nog steeds dat hij elke gedachte aan een wetenschappelijke loopbaan meteen uit zijn hoofd moest zetten. ...

Red.:    Middelmatige intellectuele capaciteiten, dus. Want echte capaciteiten op dit vlak komen, ook al wil je niet, toch naar buiten, bijvoorbeeld door hoge cijfers in de exacte vakken zonder er voor te hoeven werken.
    Maar waarom kan Arnoud dan toch zo hoog stijgen. Nou, hierom:

De Volkskrant, 06-12-2011, ingezonden brief van Wim Velthorst, Hauwert, voormalig economieleraar

Crisis

Dat de toenmalige hoofdeconoom van het IMF al in 2005 voor de kredietcrisis waarschuwde, duidt er volgens hoogleraar Eelke de Jong (O&D, 5 december) weer eens op, dat de economie wel degelijk een echte wetenschap is, Nobelprijs-waardig.
    Politici echter sloegen deze waarschuwingen in de wind: 'Men gaf liever anderen de schuld dan zelf de verantwoordelijkheid te nemen. Bovendien werden de medewerkers van het IMF als lastige onheilsprofeten beschouwd. Zij gingen daarom hun mening in bedekte termen opschrijven'.
    Twee kanttekeningen:
1. Als de huidige zogenoemde crisis werkelijk uit de theorie te voorspellen was, waarom hebben alle gezaghebbende professorale economen dan al niet in 2005 in een gezamenlijke petitie de publieke opinie bewerkt? Als je de 'ondergang van de Titanic' ziet aankomen, schreeuw je toch moord en brand?
2. Economie, geachte professor, is gerust wel een wetenschap. Alleen hebben economen de exogene variabelen niet in de hand. Die zijn, naast uw politici, inderdaad (wellicht grotendeels) voer voor psychologen.


Red.:   Stop dat dat maar in uw zak, heren economen.
    Nog een leerstelling van vrijwel alle economen: flexwerken is goed voor de economie - eerst even het artikel zonder de titel:

Uit: De Volkskrant, 23-12-2011, van verslaggeefster Nanda Troost

...

...   Onder economen is de gangbare opvatting dat flexwerk wel grotere ongelijkheid creëert, maar dat iedereen profiteert door de economische groei die daardoor ontstaat. Dat is volgens de onderzoekers niet zo. Er zijn aanwijzingen dat de groei van flexwerk vooral ten koste gaat van het aantal vaste banen en niet leidt tot meer banen. Bijna drie miljoen Nederlanders hebben geen vast werk.   ...

Red.:   Iedereen met gezond verstand weet dat het niet zo is - op een relatief klein aantal uitzonderingen na:

Precies die factoren die je met je gezonde verstand al kon benoemen. Maar, zoals algemeen bekend, economen hebben geen verstand maar een schizofrene rekenmachine in hun kop. Laat staan dat er daar sprake zou zijn van gezond verstand.
    Grappig. een redelijk vooraanstaand econoom bevestigt deze laatste conclusies:

Uit: De Volkskrant, 06-12-2012, door Henk Folmer, hoogleraar methoden en technieken van ruimtelijk economisch onderzoek.

De economen weten het echt niet

De economische wetenschap heeft aan gezag ingeboet omdat veel beoefenaren niet te rade gaan bij de sociologie, de psychologie en de geschiedenis.

Aangewakkerd door de banken- en eurocrisis, is de economische wetenschap zwaar onder vuur komen te liggen. Zo stelde in de Volkskrant van 30 november de hoogleraar klinische psychologie Jan Derksen voor om de komende vijf jaar geen Nobelprijs economie beschikbaar te stellen. Volgens hem hebben economen te weinig oog voor psychologische factoren en zijn zij te veel onderdeel geworden van politieke ideologieën. Hierdoor zijn hun beleidsadviezen vaak misleidend en zijn ze medeverantwoordelijk voor de huidige crises.   ...

Red.:   Het intrappen van een bijzonder open deur.

Uit: De Volkskrant, 13-01-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Moet het Westen gaan herindustrialiseren?

Schoorstenen moeten roken en arbeiders zweten. Het Westen lijkt gegrepen door industriefetisjisme


Red.:   Je zou het bijna niet geloven. Gaat deze economie-"deskundige" beweren dat dingen maken passé is? Gaat hij de lofzang zingen op de diensteneconomie. Terwijl we midden in een Europese economische crisis zitten die voornamelijk waart in de landen met de diensteneconomie? En waarin het sterkste land, Duitsland, het meest een productie en het minste een diensteneconomie sis..? Gaat Peter de Waard dat echte allemaal doen? Ja, dat gaat Peter de Waard doen:

Uit: De Volkskrant, 18-01-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Is de arbeidsmarkt al niet te flexibel?

In Nederland is het niet moeilijk ook babyboomers te ontslaan. Het gebeurt al op grote schaal.

Super De Boer reorganiseert zijn distributiecentra. Alle medewerkers moeten solliciteren naar hun eigen baan. Werknemers die er soms dertig jaar hebben gewerkt, krijgen te horen dat ze overbodig zijn.
    Een groot misverstand is dat het Nederlandse ontslagrecht star is. Dat is niet waar. Uit Oeso-onderzoek blijkt dat Nederland na de invoering van de 'Flexwet' in 1999 een buitengewoon flexibele arbeidsmarkt kent - flexibeler dan Duitsland, Frankrijk en België. ...
    Het misverstand is de verwachting dat werkgevers de ontslagen ouderen door afgestudeerde jongeren zullen vervangen. Het wordt eerder zoals vorige week een directeur vertrouwelijk zei: 'Als we duizend 50-plussers kunnen ontslaan, nemen we daar honderd studenten voor terug en besteden we de rest van het werk uit in India.'
    Het huidige Nederlandse ontslagrecht is sociaal gezien eerder te flexibel dan te star. Vooralsnog werkt het uitstekend. De werkloosheid is laag, de loonontwikkeling gematigd en stakingen zijn zeldzaam.
    Uiteraard moeten maatregelen worden genomen om te zorgen dan ouderen relatief niet te duur worden (door schrappen van seniorendagen en door vormen van demotie), maar als de ondernemerslobby zijn zin krijgt, explodeert niet alleen de werkloosheid, maar verandert de overlegeconomie in een confrontatie-economie.   ...

Red.:   Kijk, hij kán het wel ... Maar het is geen regelmaat:

Uit: De Volkskrant, 18-01-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Moet er een Europees ratingbureau komen?

De ratingbureaus hebben veel te laat in plaats van te vroeg de rating van Frankrijk verlaagd.

...    Voor Nicolas Sarkozy is het bijzonder pijnlijk dat zijn lot bij de komende presidentsverkiezingen afhangt van het oordeel over de Franse economie van een Amerikaans ratingbureau dat hem niet bijster goed gezind is.   ...

Red.:    Waarna er een heel artikel volgt over dit onderwerp. Allemaal onzin. Die ratingsbureaus geven "betaald advies". Dat is hetzelfde als "een onderhoudsloze tuin" . Die ratingsbureaus geven het advies dat het gunstigst is voor de hoogstbetalende . En er is geen enkele reden om te veronderstellen dat een Europese versie het beter zou doen. Dit vanwege nog een andere regel: iedereen die kan voorspellen in de economie (en advies rond kredietwaardigheid is een voorspelling), kan hartstikke steenrijk worden - in de biljarden. Wie niet hartstikke steenrijk is, persoon of instelling, kan niet voorspellen. Ook niet de kans dat krediet terugbetaald wordt.
    Allemaal zaken die iedereen kan bedenken.
    Ook neoliberalen hebben dromen. Ook neoliberalen hebben iets als "de pot met goud aan het einde van de regenboog". De  neoliberale "pot met goud aan het einde van de regenboog"  is dat iedereen hetzelfde bedrag aan belasting betaalt: Jan een tientje, en Piet ook een tientje. Een vlaktaks. Mensen zijn gelijk, tenslotte ....
    Dat plan heeft een vervelende bijkomstigheid: als iedereen evenveel belasting betaalt, en je gaat de uitgaven die de overheid voor iedereen doet:  die voor onderwijs, zorg, veiligheid enzovoort, gelijkelijk verdelen over Jan, Piet en Klaas en alle andere Nederlanders, dat een groot deel van die Nederlanders, zeg Jan, niets overhoudt om van te leven. Om preciezer te zijn: hij zou onmiddellijk zwaar in de schulden komen. Terwijl Jan als onderwijzer wel zijn bijdrage aan de maatschappij levert.
    Dus de neoliberale natte droom van gelijke belasting in euro's voor iedereen, de vlaktaks, kan niet.
    Maar als substituut, zeg een goede tweede, hebben ze de gelijke belasting in percentage voor iedereen. De procentuele vlaktaks.
    Ook dat is natuurlijk een volkomen asociaal plan. Iets minder asociaal dan een echte vlaktaks, maar die echte vlaktaks komt neer op massamoord. De term "asociaal" lijkt daarop toch niet van toepassing. Dat is meer iets op het niveau van "genocide". En als een echte vlaktaks gelijk is aan genocide, is het toch niet overdreven om te stellen dat een procentuele vlaktaks "asociaal" is.
    Toch komt het voorstel voor een procentuele vlaktaks met enige regelmaat langs. Uit neoliberale hoek natuurlijk, dat wil zeggen: van mensen uit de werkgeversclubs, of uit de VVD.
     Tot voor een paar dagen terug. Toen kwamen de christelijke denkers en bestuurders van het CDA met het voorstel. Hier is de reactie in de Volkskrant, die, in tegenstelling tot eerdere keren, opmerkelijk negatief is:

Uit: De Volkskrant, 19-01-2012, van verslaggever Robert Giebels

'Vlaktaks leidt tot enorme toename van inkomensongelijkheid'

Daar is-ie weer: de vlaktaks

Om de zoveel jaar steekt het idee voor dat ene uniforme belastingtarief de kop op. Nu weer bij het CDA . Wetenschappers laten er niets van heel.

Daar is-ie weer: de vlaktaks. Eens in de zoveel tijd duikt het idee op van dat ene belastingtarief voor iedereen. Maar nooit ter linkerzijde. Alleen VVD, PVV, SGP en vooral het CDA omarmen even de flat tax. En dan komen ze er weer op terug. De vlaktaks staat ook weer in de toekomstvisie van het Strategisch Beraad van de christendemocraten. Het is de vierde keer deze eeuw dat het CDA ermee komt.   ...

Red.:    Dat laatste was de redactie even vergeten: CDA'ers, de bestuurders, zijn eigenlijk ook neoliberalen. Jezus zou wel raad met ze hebben ze geweten, maar gelukkig voor hen bestaat die dus niet.

Uit: De Volkskrant, 24-01-2012, door Raymond Gradus, hoogleraar Vrije Universiteit Amsterdam en Directeur Wetenschappelijk Instituut CDA,  Roel Beetsma, hoogleraar Universiteit van Amsterdam,  Lans Bovenberg, hoogleraar Universiteit van Tilburg, Koen Caminada, hoogleraar Universiteit van Leiden en Universiteit van Amsterdam., Elbert Dijkgraaf, hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam en Tweede Kamerlid SGP, en Sylvester Eijffinger, hoogleraar Universiteit van Tilburg.

Sociale vlaktaks is goed voor iedereen

Een sociale vlaktaks, met een topinkomenheffing, is rechtvaardig, creëert veel banen en leidt ertoe dat de koek voor iedereen groter wordt.

Red.:   Hier zou bij iedereen verbazing moeten opkomen: dit is een situatie tussen wetenschappers met tegenstellingen zo groot, dat ja zou kunne spreken van een geval van "de maan is van groene kaas" versus "de maan is van steen".  Waarbij het dus echt wenselijk is om uit te zoeken welke van de twee groepen wetenschappers gelijk heeft. Want het gaat over een basaal punt aangaande de inrichting van onze maatschappij. Nog belangrijker dan om te weten van welke stof de maan is gemaakt.
    Dus maar eens snel gekeken naar de argumenten die deze laatste groep, die met naam en toenaam, te berde te brengen hebben:

De Volkskrant, 28-01-2012, ingezonden brief van Ab van der Veen, Poortugaal

Vlaktaks

De schrijvers van het artikel waarin zij de voordelen van de vlaktaks uiteenzetten (O&D, 24 januari), zouden overtuigender zijn als zij enige rekenvoorbeelden hadden gegeven. Wellicht kunnen zij laten zien hoe een en ander uitwerkt voor mensen met een minimuminkomen, een modaal inkomen en tweemaal modaal.


Red.:   Een goeie ... Voorbeelden, dat kan niet hoor ... Dan blijkt onmiddellijk dat ze maar een beetje liegen ...
    Het lijkt wel of Peter de Waard deze verzameling volgt, want binnen korte tijd komt hij met een tweede artikel met zinnige dingen:

Uit: De Volkskrant, 26-01-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Stopt The Economist echt met economie?

Economen hebben zich geïsoleerd met standpunten die politiek onhaalbaar zijn. Het debat moet terugkeren.

In de 19de eeuw deden economen er nog toe. Karl Marx sprak bijvoorbeeld de mensen toe vanaf een zeepkist in Speakers' Corner in Hyde Park, waarna felle discussies ontstonden. ...
    In 1843 begon een Schotse hoedenmaker een blad waardoor ook mensen die niet ter plekke konden zijn van de nieuwste standpunten kennis konden nemen. Het blad heette The Economist en zou uitgroeien tot een van de meest gezaghebbende bladen in de wereld en een huisorgaan van economen.
    Van de ideeën van Marx heeft het blad nooit iets moeten weten. The Economist is de grootste verdediger gebleven van het liberale gedachtengoed en vrijhandel. Zelfs deze crisis heeft het blad niet aan het twijfelen gebracht..
   Begin dit jaar heeft The Economist echter wel de titel van zijn rubriek Economics Focus (Aandacht voor Economie) verandert in Free Exchange (Vrije Uitwisseling). Reden is niet alleen dat economische modellen en theorieën in deze crisis als onbruikbaar door de mand zijn gevallen, maar ook dat economen bijna allemaal hun ziel en zaligheid hebben verkwanseld. Zij zijn geen onafhankelijke denkers meer, maar nauw gelieerd aan machthebbers, partijpolitieke denktanks, adviesorganisaties of het bedrijfsleven. De beloningen die ze hiervoor ontvangen, bezoedelt hun oordeel. Uit onderzoek is gebleken dat economen die de hoge beloningen van bestuurders rechtvaardigen, een aanmerkelijk grotere kans hebben op publicatie dan economen die deze beloningen als zelfverrijking bekritiseren.   ...

Red.:   Wat wij hier onder gebruik, van meer heldere terminologie en onder aanvoering van ruim voldoende bewijs betogen: economen die in het geheel niet aan wetenschap of iets dat daar op lijkt, maar prostitueren zichzelf inde bordelen van het kapitaal. Enkele uitzonderingen daargelaten. En dit is daar een slap aftreksel van:

Uit: De Volkskrant, 10-02-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Verontrust de industriële afbraak nog iemand?

...    Precies een jaar later likt Nederland nieuwe wonden. Na de definitieve nekslag voor de Nederlandse auto-industrie met de sluiting van NedCar in Born, volgde dezelfde week het nieuws dat een van de laatste paradepaardjes van de Nederlandse industrie - Wavin in Zwolle - is overgenomen door een Mexicaans bedrijf. ...
    Nederland is nog altijd anti-industrie, zoals oud-premier Joop den Uyl ooit zei. Of in de woorden van voormalig minister van Economische Zaken Koos Andriessen: 'Nederlanders zijn een alfa-volk, geen bèta-volk.' Handel is belangrijker dan industrie. ...
    In totaal zijn sinds de eeuwwisseling ongeveer honderd Nederlandse bedrijven in handen gekomen van bedrijven uit de nieuwe opkomende landen als Rusland, China, India, Brazilië en Mexico. ...
    Nederland heeft geen industriebeleid, alleen ministers van Economische Zaken die ieder het subsidiepotje zo husselen dat ze weer een eigen beleid hebben. Een volk dat alleen maar bezig is met een schaatstocht verdient niet beter.

Red.:   Weet u het nog, wat Peter de Waard eerder schreef:
 

Uit: De Volkskrant, 13-01-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Moet het Westen gaan herindustrialiseren?

Schoorstenen moeten roken en arbeiders zweten. Het Westen lijkt gegrepen door industriefetisjisme

Red.:   Gevolgd door heel veel meer van hetzelfde. En allemaal geheel in tegenspraak wat hij nu schrijft. Er zijn maar twee mogelijkheden: die De Waard is gecertificeerd schizofreen, of hij heeft echt het commentaar boven gelezen. Of zou 'ie zomaar wat op papier kalken ...
    Maar de basale schurken blijven natuurlijk de economen zelf:

Uit: De Volkskrant, 13-03-2012, hoofdredactioneel commentaar, door Sander van Walsum

Europese grootmacht

Bij de bewondering en jaloezie die de aanhoudende groei van de Duitse economie in het buitenland wekt, zou men bijna vergeten dat het land nog niet zo lang geleden - vooral door zichzelf - als de spreekwoordelijke 'zieke man van Europa' werd aangemerkt. De 'bloeiende landschappen' die Helmut Kohl - de kanselier van de Duitse hereniging - zijn landgenoten in het vooruitzicht had gesteld, waren met het blote oog nog nauwelijks waarneembaar, investeringen van honderden miljarden euro's ten spijt. Van de beroepsbevolking was op een zeker moment ruim 10 procent werkloos. De consumenten hielden verlamd door toekomstvrees - die nergens anders zo indringend werd gevoeld - de hand op de knip. Meerdere perioden van hoogconjunctuur gingen goeddeels aan Duitsland voorbij.
    Duitse economen wisten precies waarom het niet wezenlijk beter zou worden: de loonkosten waren te hoog, Duitsland had een te kleine bancaire sector en had in de dienstverlenende economie de boot gemist, en zijn machinebouw en auto-industrie zouden het op (korte) termijn afleggen tegen de branchegenoten in de lagelonenlanden. Inmiddels weten we beter. Getuige de uitbundige bloei van de industrietakken die Duitsland het aura van 'old economy' verschaften.    ...

Red.:    '... een te kleine bancaire sector en ... dienstverlenende economie ...' ... Pleuris-economen.
    We stonden nog steeds in twijfel omtrent Peter de Waard. Hier weer een stuk dat dit verergert:

Uit: De Volkskrant, 23-03-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Moeten corporaties worden genationaliseerd?

Als de corporaties weer gemeentelijke woningbedrijven worden, kan dat voordelen hebben.

Zoals in de jaren zeventig winst een vies woord was, is dat nu nationalisatie....

Red.:    Enzovoort. Een pleidooi dat richting hernationalisatie van de corporaties lijkt te gaan. Maar dan staat er ineens dit tussen:

Uit: De Volkskrant, 23-03-2012, door Edin Mujagic, monetair econoom.

Extra bezuinigen is de enige juiste optie

Als Rutte nóg meer bezuinigt, bovenop de beoogde 18 miljard euro, dan gaat Nederland daar op langere termijn flink van profiteren. Nu niet doorpakken zal de staatsschuld vergroten.

Tussentitel: Selectief winkelen in John Keynes' gereedschapkist is niet de manier

Red.:    Een uitstekend plan! We beginnen met het opheffen van de economiefaculteiten, daar allerwege is aangetoond dat de inspanningen daarvan evenveel vaarde hebben als astrologie en andere vormen van waarzeggerij.
     Wie dit een wat lullige reactie vindt: de reden ervan is dat Mujagic pleit voor bezuinigen, maar daarvan geen enkele specificatie geeft. Dat is hetzelfde als een bekende truc van waarzeggers: Je roept dat er iemand in de familie dood is gegaan. Altijd waar!
    In Engeland is de mannenclub een oud en vereerd verschijnsel, met als hoogtepunt de club waar de fictieve lord Bertie Wooster lid van was: de Drones club, citerende uit het Wikipedia-item erover : 'A drone being a male bee that does no work, living off the labour of others, it aptly describes the contemporary Edwardian stereotype of rich, idle young club members'. Het beschrijft ook zeer adequaat de volgende net opgerichte club:

Uit: De Volkskrant, 04-04-2012, door Wilco Dekker

Gezamenlijk blog van bekende economen

Het buitenland kent het fenomeen al, maar nu krijgt Nederland er ook een: een blog waar vooraanstaande economen hun visie geven en met elkaar in debat gaan. Sinds gisteren is de domeinnaam www.economie.nl tot leven gekomen. Op die site zullen sinds de crisis bekende gezichten als Sweder van Wijnbergen, Arnoud Boot, Bas Jacobs en Lex Hoogduin hun visie geven op uiteenlopende zaken als de hypotheekrenteaftrek, de schuldencrisis of Obamacare.
    Het blog is een initiatief van hoofdredacteur Sandra Phlippen van het vakblad Economisch Statistische Berichten (ESB) en van Marcel Canoy, hoofdeconoom van het onderzoeksinstituut Ecorys en hoogleraar economie aan de Universiteit van Tilburg. ...

Red.:   Vrijwel allemaal namen die we op dit weblog al tegengekomen zijn, als lieden die pretenderen economische wetenschap te bedrijven, maar in feite bezig zijn van slechts één enkel ding: het verdedigen van de eigen belangen en die van hun sociale groep en de elite erboven.
    Maar onbedoeld blijken ze wel over enig gevoel voor humor te beschikken. Hier is een screenshot afkomstig van de bijbehorende webversie van het artikel: 

Uit: De Volkskrant, 30-05-2012, door Henk Folmer, hoogleraar methoden van ruimtelijk economisch onderzoek in Groningen.

'Eurobond ook goed voor sterke landen'

Met de invoering van de euro-obligatie zal er een einde komen aan de onnatuurlijk lage rente in het Noorden en zal het Zuiden meer vertrouwen genieten. Dat betoogt hoogleraar Henk Folmer.

Tussentitel: Er moet een einde komen aan de sponsoring van Noord door Zuid

Red.:   Tja, sponsoring van Noord door Zuid ... misschien was dat het wel. Een glaszuivere omkering van waarden. Je moet het maar durven opschrijven. Het deed de redactie denken aan een paar soortgelijke redenaties: 'Eurobond ook goed voor sterke landen' ... Klinkt als: "Maak de rijken rijker - dan profiteren de armen ook". Of: "Als je de aarde overal één meter ophoogt, hoeft niemand nog ooit te bukken". Of als "Als je goede hypotheken mengt met slechte en je sluit er een verzekering op af, dan heb je een prachtig financieel product". Dat laatste was de oorzaak van de financiële crisis van 2008-20xx ...
    Dag meneer Folmer, niets geleerd hè ... 't Is ook erg moeilijk hè, die economische wetenschap ...
    Hoe moeilijk, blijkt maar weer eens als ze het gaan proberen uit te leggen:

Uit: De Volkskrant, 05-06-2012, van verslaggever Merijn Rengers

'Economie-examen is van treurig niveau'

Economieleraren ontwaren 'stilistische, compositorische en vakinhoudelijke' fouten in het woensdag afgenomen vwo-examen economie. Zij hebben aan de bel getrokken bij het College voor Examens en willen dat opgave 3 ongeldig wordt verklaard.
    Emeritus hoogleraar Arnold Heertje stuitte samen met twee economiedocenten (van het Amsterdamse Barlaeus Gymnasium en het Trinitas Gymnasium in Almere) en een schrijver van economieboeken op 'onaanvaardbare fouten' in de opgave. De examenkandidaten moesten een kort betoog schrijven over het belastingstelsel en de mate waarin mensen overheidsdiensten afnemen. Ze moesten gebruikmaken van een grafiek van de inkomensverdeling in Nederland.
    Volgens Heertje was het niet mogelijk om aan de hand van de opgave en de grafiek een zinnig betoog te schrijven. Daarvoor zaten er 'te veel ongerijmdheden en fouten' in, aldus de gepensioneerde hoogleraar en columnist, die altijd nauw betrokken is geweest bij het economieonderwijs in Nederland.
    Cruciaal is volgens Heertje een foutief gebruik van het begrip voordeelbeginsel. 'De opstellers van deze opgave hebben waarschijnlijk een tekort aan vakkennis', zegt Heertje. 'Zij zien een pseudo-samenhang tussen de mate waarin mensen belasting betalen en het gebruik van overheidsdiensten. Treurig, dat is het. Het onderwijsniveau is zo ver afgegleden dat zelfs de mensen die de examens maken al niet meer weten hoe het zit.'    ...

Red.:   Ach, men ziet in de traditionele economische wetenschap verbanden die er niet zijn ... Nou, nog veel erger natuurlijk zijn de verbanden die men niet ziet. Zoals die tussen economische productiviteit en de onderste tweederde van de maatschappij en economisch nutteloosheid van de bovenste derde van de maatschappij ...
    Het volgende geval valt in de categorie "grotesk" - ze leggen zelf uit waar het om gaat, en we moeten de titels even weglaten:

 
Uit: De Volkskrant, 06-07-2012, door Pieter Gautier, hoogleraar Economie aan de Vrije Universiteit, en Bas ter Weel,  hoogleraar Economie aan de Universiteit Maastricht

...

Er is veel discussie over de hervorming van het ontslagrecht in Nederland. Discussie is goed, maar de feiten, mechanismen en het publieke belang sneeuwen nu onder in de media en in de discussie.
    Eerst de feiten. Ontslagbescherming in Nederland schommelt rond het OESO-gemiddelde. Voor werknemers met een vast contract is de bescherming echter hoog en voor mensen met een tijdelijke baan laag. ...
    Het voorstel van minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om de bescherming van vaste contracten te verlagen en die van tijdelijke contracten te verbeteren is dus logisch.
    Wat is het effect van ontslagbescherming op de werking van de arbeidsmarkt? Strikte ontslagbescherming belemmert stromen op de arbeidsmarkt. ...

Red.:   Een volkomen helder verhaal: er is teveel ontslagbescherming voor degenen met vaste contracten, voornamelijk oudere werknemers, en die bescherming wordt verminderd in het voorstel van Kamp, wat leidt tot meer meer doorstroming - dus meer ontslagen. Voor voornamelijk de oudere werknemers. Daar is geen speld tussen te krijgen: meer doorstroming, meer ontslagen - meer ontslagen, meer doorstroming.
    En de heren economen zijn het daar volkomen mee eens.
    Maar hierover is natuurlijk gepruttel in de maatschappij gekomen. Dus wat schrijf je op als universitair economen en stuur je naar de krant, samengevat in de koppen:

De economie volgens Haring

De collegebegeleider was wellicht nog wat geïndoctrineerd

Er zijn mensen die op mijn stukjes over economie reageren. Dat is leuk en leerzaam. Volgens sommige reacties moet ik een beetje uitkijken met het verschil tussen politieke en wetenschappelijke uitspraken. De uitspraak bijvoorbeeld 'prijs is gelijk aan waarde' zou weleens een politieke uitspraak kunnen zijn. 'Een uitwas van het neoliberalisme' zelfs, aldus een van de reacties. Ik heb mijn leerboek economie er nog eens op nageslagen en het stond er toch echt: 'Tegenwoordig beschouwen economen prijs als synoniem met waarde.' Een standaardleerboek dat wereldwijd op universiteiten wordt gebruikt.    ...


Red.:    Natuurlijk heeft de reageerder hartstikke gelijk. Het is de een andere verwording van de homo economicus: "Het leven draait alleen om geld". Neoliberalisme is het mechanische gedeelte hiervan.

Middenklasse ziet banen verdwijnen

De economie zal de crisis vroeg of laat wel te boven komen, maar één tendens lijkt blijvend: de middenklasse slinkt. In de klassieke drie-eenheid van onder-, midden- en bovenklasse brokkelt het midden langzaam af. Het fenomeen uit zich in een groeiende polarisatie van de arbeidsmarkt', oftewel een steeds grotere tweedeling tussen mooie en miserabele banen, zeggen de economen Anna Salomons en Maarten Goos van de Utrecht School of Economics en de KU Leuven.
    De grootste slachtoffers zijn wat de Amerikanen noemen blue and white collar workers: fabrieksarbeiders en ambachtslieden enerzijds, en anderzijds kantoorpersoneel. De trend tekent zich sterk af in de Verenigde Staten, waar de krimpende middenklasse een belangrijk verkiezingsthema is. Maar Europa volgt hetzelfde patroon: de hoog- en laagbetaalde banen nemen relatief toe, ten koste van de werkgelegenheid in het middensegment, blijkt uit cijfers van Eurostat.
    Van 1998 tot en met 2010 liep het aandeel Nederlandse werknemers met een gemiddeld betaalde baan met 4,5 procent terug, ten faveure van de laag- en hoogbetaalde banen. Tot de laagbetaalde banen rekent Eurostat bijvoorbeeld obers, vuilnismannen en tramconducteurs, tot de middenbetaalde banen bankbedienden, fabriekslassers en reisconsulenten, en tot de hoogbetaalde banen managers, medici en civiele ingenieurs. In Zweden slonk het aantal middenbanen met bijna 8 procent, in Duitsland met 6 procent, in Frankrijk met 9 en in het Verenigd Koninkrijk met meer dan 10 procent.
    Het aantal banen in de Europese onderklasse zwelt juist aan. Buschauffeurs, schoonmakers, vuilnismannen, sommen Salomons en Goos op; hamburgerbakkers, kinderoppassers, brandweerlieden. 'Het is laagopgeleid werk dat bijna iedereen zou kunnen doen. Voor mensen is het simpel, maar voor robots en computers niet.'
    Ook (voorlopig) onvervangbaar zijn veel hoogbetaalde beroepen: artsen, advocaten, architecten, politici of profvoetballers.


Red.:   En de reden is heel simpel: omdat Europa het economische model uit Amerika overneemt: het neoliberalisme.
    Maar vrijwel alle economen zijn neoliberalen. Dus die verklaring kan niet genoemd worden. Dus maar eens nagedacht. En ...

Restschuld

Zou een belangrijke reden waarom 65-plussers bijna geen restschuld hebben (Economie, 27 november) daarin kunnen zijn gelegen dat zij toen zij hun hypotheek afsloten hun keuken, tuin en boot níét hebben kunnen meefinancieren en voorzover zij een aflossingsvrije hypotheek konden afsluiten de verplichting hadden een kapitaalverzekering af te sluiten die uitbetaling van het gehele hypotheekbedrag garandeerde ?


De Volkskrant, 28-11-2012, ingezonden brief van J.Schipper, Nieuwegein

Restschuld (2)

65-plussers hebben nauwelijks restschuld, constateert het CPB. Op de hypotheken die in de jaren zeventig en tachtig werden afgesloten, werd er altijd afgelost. De woningen van die ouderen zijn dus nu geheel afgelost. Dat is een dus open deur. Wat is de achterliggende gedachte van dit 'nieuws'? De geesten rijp maken om de bezittingen waarover deze 'rijke ouderen' beschikken te kunnen inpikken?


Red.:   En deze laatste reageerder sluit dus aan bij het dus zeer voor de hand liggende vermoeden van deze redactie.
     Allemaal zo voor de hand liggend, dat het zelfs een enkele deelnemer uit de lagen van de oligarchie te gortig wordt:


Uit: Volkskrant.nl, Opinie, 28-11-2012, Gerhard Hormann (1961), politicoloog/planoloog en schrijver van het boek Hypotheekvrij!

'Natúúrlijk hebben 65-plussers zelden een restschuld'

Dat 65-plussers zelden een hypotheek hebben die onder water staat, is net zulk non-nieuws als de constatering dat dertigers niet vaak een nieuwe heup nodig hebben. Wie vandaag een huis koopt, loopt per definitie dertig jaar achter op iemand die reeds aan het eind van zijn wooncarrière is aangekomen, schrijft Gerhard Hormann.

Tussentitel: Dat hypotheekvrije huis van die gepensioneerde babyboomer is zo opeens geen welverdiend appeltje voor de dorst meer, maar bezit dat onrechtvaardig is of zelfs onrechtmatig is verkregen

Het is inmiddels vaste prik wanneer nieuwe cijfers worden gepresenteerd van het Sociaal en Cultureel Planbureau of het Centraal Bureau voor de Statistiek. Natuurlijk moeten de bijbehorende conclusies extra zwaar worden aangezet om het statistisch materiaal te voorzien van actualiteitswaarde en maatschappelijke urgentie (en dus ook voor een prominente plek in de krant), maar steeds vaker leidt dat tot tendentieuze berichtgeving. En steeds vaker ook moeten 'ouderen' het daarbij ontgelden.    ...


Red.:    Zoals al geconstateerd en bij deze dus definitief bevestigd. Maar deze auteur gaat nog wat verder op het pad van deze website. Ook bevestigende uit welke hoek deze giftige aanvallen komen:

Is er een tandarts onder economen?

Tussentitel: Economen zijn het al oneens over de feiten van de kredietcrisis

De econoom John Maynard Keynes schreef in 1932: 'Het zou een zegen zijn als economen erin zouden slagen zichzelf als bescheiden vaklieden te profileren, net zoals bijvoorbeeld tandartsen.'
    Hij zou het tachtig jaar later moeten herhalen. De Amerikaanse wetenschapper Andrew W. Lo heeft een analyse gemaakt van de inhoud van 21 gezaghebbende boeken over de kredietcrisis van 2008 en de gevolgen daarvan. Het resultaat is geen eenduidig verhaal, maar een breed palet van vaak tegenstrijdige interpretaties over de oorzaken van de crisis en de te nemen maatregelen. Er is zelfs geen overeenstemming over de feiten of over de hoofdrolspelers, waardoor er vele waarheden ontstaan die het debat over de crisis kleuren.
    Van de 21 boeken zijn er elf geschreven door gelauwerde economen, onder wie Robert J. Shiller (The Subprime Solution), Carmen Reinhart en Kenneth Rogoff (This Time is Different), Joseph Stiglitz (Freefall) en Nouriel Roubini (Crisis Economics). Negen boeken kwamen van journalisten zoals Andrew Ross Sorkin (Too Big to Fail), Michael Lewis (The Big Short), Roger Lowenstein (The End of Wall Street) en Bethany McLean (All The Devils Are Here). Eén werd geschreven door een insider, de voormalige Amerikaanse minister van Financiën Henry Paulson (On The Brink).
    Lo, professor aan het Massachusetts Institute of Technology en hoofd van het laboratorium voor financiële techniek van deze universiteit, noemt als voorbeeld het gemak waarmee de hoogte van de kredietverlening -leverage- als oorzaak van de crisis wordt genoemd. Als de schrijvers hun huiswerk hadden gedaan zouden ze gezien hebben dat ten opzichte van 1998 de kredietverlening aan de vooravond van de crisis veel lager was. 'Velen zien economie misschien als een wetenschap, maar de wens is hierbij de vader van de gedachte.'    ...


Red.:   De werkelijkheid is natuurlijk één dezelfde. Alleen bestaat die werkelijkheid uit meerdere factoren en in dit geval uit meerdere lagen. En iedere individuele econoom besluit op grond van eigenbelang of ideologie bepaalde factoren of lagen weg te laten. Vandaar de aanzienlijk verschillende uitkomsten van hun analyses.
    En hier valt bij aan te tekenen dat ook deze analyse van Lo daaraan lijdt. Want hij had ook kunnen constateren dat er wel degelijk gemeenschappelijke factoren zijn. Met als belangrijkste: geen van de economen heeft geconstateerd dat de schuld van de kredietcrisis die van de werknemers of huiseigenaren is. Om een heel simpele reden: zowel werknemers als huiseigenaren geen krediet kunnen verstrekken. En daaruit volgt ook meteen dat de schuld van de kredietcrisis ligt bij de kredietverstrekkers. Wat al bijna helemaal voldoende is om een beleid te formuleren aangaande oplossingen van de kredietcrisis.
    Het volgende is niet strikt een economisch onderwerp, maar des te illustratiever:


Uit: De Volkskrant, 15-01-2013, van verslaggever Wilco Dekker

Universiteit gedaagd voor discriminatie

Een econome werd uitgenodigd bij de UvA te solliciteren, maar kwam zelfs niet op de shortlist.

De Universiteit van Amsterdam heeft een vrouwelijke kandidaat voor de functie van universitair docent op de faculteit Economie en Bedrijfskunde gepasseerd omdat de voorkeur werd gegeven aan een man. De UvA zou haar daarom een schadevergoeding moeten betalen van 10 duizend euro.    ...
    De econome Edith Kuiper (53) kwam in 2008 niet op de shortlist voor de functie van universitair docent bij de vakgroep geschiedenis en methodologie, hoewel ze naar eigen zeggen eerder door het hoofd van de vakgroep nog was gevraagd mee te doen.
    Er solliciteerden zeven vrouwen en achttien mannen. De uit drie mannen bestaande selectiecommissie gaf uit vier mannelijke kandidaten uiteindelijk de voorkeur aan een jonge Portugees, nadat de functie-eisen gedurende het proces diverse keren veranderd waren. De personeelsafdeling van de UvA was niet bij de benoeming betrokken. 'Zo werd het een onderonsje, in plaats van een professionele sollicitatieprocedure', betoogde Kuipers advocaat Marlies Vegter maandag.    ...
    Volgens de in feministische economie gespecialiseerde Kuiper werd een deel van haar wetenschappelijke publicaties niet meegeteld, omdat ze volgens de commissie onder 'vrouwenstudies' werden gerangschikt in plaats van onder economie. Bovendien waren diverse van haar internationale publicaties in samenwerking met anderen, kreeg Kuiper te horen.


Red.:   Nummer één: een volstrekt onzinnige argument. In de natuurwetenschappen tellen ze gewoon mee - naar bijdrage.

Heeft het CPB een techneut nodig?

Tussentitel: Economen willen zwarte zwanen vaak helemaal niet zien

In 1993 vernam de auteur Sebastian Junger van een meteoroloog de ideale omstandigheden voor een allesvernietigende monsterstorm: warme lucht vanuit een lagedrukgebied in het westen, koele droge lucht vanuit een hogedrukgebied in het noorden en een tropische orkaan vanuit het zuiden.
    Hij schreef er vier jaar later een boek over met de titel The Perfect Storm, dat in 2000 werd verfilmd met George Clooney in de hoofdrol. Vlak daarna knapte de internetzeepbel en werd 'de perfecte storm' op de financiële markt een metafoor voor situaties waarin alles tegenzat.    ...


Red.:    Een bewijs van hoe veer dit soort mensen van de wereld van de wetenschap, de echte wetenschap, staat. Want daar zijn dit soort processen alom bekend.

Economen hebben geen enkele crisis voorzien

Uit de vergelijking van verkiezingsprogramma's en regeerakkoord blijkt dat we paarse hutspot krijgen.

Tussentitels: Doorrekening programma's door CPB is geen wetenschap maar Hollandse folklore

Als het meezit kan de economische wetenschap achteraf uitleggen waarom bepaalde gebeurtenissen zich voordeden. Meestal zit het tegen, want economen zijn het zelden met elkaar eens. Zo is er geen eenstemmigheid onder economen over de oorzaken van de kredietcrisis. Zelfs over de oorzaken van de grote depressie uit de jaren dertig van de vorige eeuw bestaat nog steeds geen consensus onder economen. Dit is echter geen ongewoon verschijnsel: ook onder historici is er geen eensgezindheid over de verklaring van gebeurtenissen uit het verleden.
    Economie is eigenlijk ook gewoon een geschiedkundige wetenschap. Zoals je door naar het verleden te kijken, zoals historici doen, de toekomst niet kunt weten, zo zijn ook belangrijke economische gebeurtenissen onmogelijk te voorspellen. Dramatische economische gebeurtenissen (kredietcrisis, schuldencrisis, instorting van de huizenmarkt) worden juist meestal gemist door de economen.
    De economische wetenschap is ook niet in staat de beste recepten voor verschillende economische ziekten te formuleren. De recepten die worden aangeboden door economen zijn niet 'getest' in een laboratorium, zoals in de geneeskunde idealiter het geval is, waar het mogelijk is medicijnen stelselmatig te testen tegen een ander recept of een placebo.
    Het doorrekenen van de recepten uit de verkiezingsprogramma's zoals het Centraal Planbureau (CPB) voor iedere Tweede Kamerverkiezing pleegt te doen, is daarom ook meer een vorm van Hollandse folklore dan van serieuze wetenschap.
    Het rapport Keuzen in Kaart, waar het CPB ons voor iedere parlementaire verkiezing op trakteert, is een blik op het virtuele universum dat door de burelen van het CPB rondzwerft, maar geen staalkaart van de Nederlandse economie.    ...


Red.:   Enzovoort.
    En hier de bevestiging van iets dat uit het voorgaande al af te leiden viel, en dat deze redactie daarom allang wist, wat het volgde ook al uit dit :


Uit: Joop.nl, 28-01-2013, door Dan Ariely - Gedragseconoom

Economen liegen meer dan anderen

Wat kunnen we anders verwachten als we studenten de voordelen en logica van eigenbelang blijven onderwijzen?

Een vriend stuurde me onlangs deze studie toe. Volgens de studie vertellen economen minder vaak de waarheid dan anderen. Die ontdekking is gedaan door onderzoekers Raúl López-Pérez en Eli Spiegelman, die wilden onderzoeken of bepaalde karakteristieken (zoals religiositeit of geslacht) maken dat mensen minder liegen. Om de voorkeur voor eerlijkheid te kunnen meten schakelden ze andere motivaties als altruïsme of de angst gepakt te worden uit.
    Dat deden ze met een simpel experiment, waarbij een tweetal deelnemers de rol toebedeeld kregen van zender en ontvanger van informatie. De zender zat in zijn eentje voor een scherm waarop een blauwe of een groene cirkel te zien was. Hij of zij vertelde vervolgens de kleur van de cirkel aan de ontvanger, die noch de kleur, noch de zender kon zien. Zenders ontvingen 15 euro elke keer dat ze een groene cirkel doorgaven en slechts 14 als ze doorgaven dat de cirkel blauw was. De ontvangers kregen 10 euro, ongeacht de kleur, en hadden er dus geen belang bij of de zenders eerlijk of oneerlijk waren.
    De zenders hadden dus vier mogelijke strategieën:
!: De waarheid spreken als een groene cirkel te zien was en zo het maximale bedrag opstrijken
2: Liegen bij een groene cirkel en zo een lagere betaling kiezen
3: De waarheid spreken bij een blauwe cirkel en zo een lagere betaling kiezen
4: Liegen als je een blauwe cirkel ziet en zo een extra euro binnenhalen
    Als de zenders een groene cirkel te zien kregen, was er niets aan de hand, de waarheid spreken leverde de maximale hoeveelheid cash op ( je kan je voorstellen dat de tweede optie nogal impopulair was). Maar wat als ze een blauwe zagen? Ze hadden twee opties: de waarheid spreken en een euro verliezen, of liegen en meer betaald krijgen. De onderzoekers gingen er van uit dat zenders met een aversie voor liegen altijd de waarheid zouden spreken, ongeacht de kleur, terwijl zenders die worden gemotiveerd door winstmaximalisatie altijd groen zouden zeggen.
    De deelnemers, met een grote diversiteit aan sociaal-economische en religieuze achtergronden, werden ook uit verschillende studierichtingen gerecruteerd. De onderzoekers bundelden hen in drie categorieën: business en economie, geesteswetenschappen en de rest (bètastudies, technische studies, psychologie). De uitslagen lieten weinig verschil in eerlijkheid zien tussen de socio-demografische karakteristieken of het geslacht. Maar de studierichting maakte wel degelijk verschil. Het bleek dat de studenten geesteswetenschappen, die het eerlijkst waren, in iets meer dan de helft van de gevallen de waarheid spraken. De brede groep ‘overig’ was iets minder eerlijk, met ongeveer 40%. En hoe zat het met de business- en economiestudenten? Zij bleven achter met 23% eerlijkheid.    ...
Dit alles verbaast me niets in de context van het vak economie, dat wel is gekarakteriseerd als de studie van het egoïsme. Het idee van ‘de onzichtbare hand’ (inherent aan de notie van zichzelf corrigerende markten) gaat ervan uit dat mensen zich egoïstisch gedragen (hun winsten maximeren) en dat de markt al hun acties samenbrengt met een efficiënte uitkomst. Ook al is het waar dat markten soms zonder falen een serie gedragingen kunnen accommoderen, als we doorgaan met studenten de voordelen en logica van eigenbelang te onderwijzen, wat kunnen we dan anders verwachten?

Red.:   Oftewel: óf het vak is inherent slecht, of de mensen die het onderbouwen en onderwijzen zijn inherent slecht. Het komt beide neer op het laatste.
    Overigens zegt het gezonde verstand en de intuïtie dat het bij mensen uit de financiële wereld nog een gradatie ernstiger zal liggen, zie de onderbouwing van die vermoedens hier en hier .
    Econoom, en voormalig minister van Financiën enzovoort, Wouter Bos geeft nog eens een keer een brevet van onvermogen af:


Uit: De Volkskrant, 07-02-2013, column door Wouter Bos, econoom en politicoloog

Nationalisatie

'If Goldman Sachs is not allowed to go bankrupt, why then is it private?' Er viel een lange stilte. We zaten met ministers van Financiën en toezichthouders op de financiële sector ergens in 2009 in Londen bijeen om de G20 voor te bereiden en iedereen had zijn verwachte bijdrage geleverd, toen Mervyn King, de gouverneur van de Bank of England, zijn opmerking plaatste. En niemand had een antwoord. Het was duidelijk waarom: King stelde eigenlijk de vraag of publiek eigendom van een bank niet slechts legitiem is in tijden van crisis maar - gezien de publieke functie - ook in normale tijden.    ...


Red.:   De lange stilte viel en er kwam geen antwoord, omdat de betrokken allemaal wisten wat het antwoord was, en geen van allen dat antwoord wenste. het antwoord luidt, natuurlijk, dat niet alleen Goldman Sachs, maar geen enkele financiële instelling in de handen van particulieren hoort. Want de verhalen over frauduleuze en corrupte kleine particuliere financiële instellingen die failliet gingen zijn misschien wat ouder, maar iedereen met een beetje geheugen of zin in wat nalezen kan ze terughalen.
    Maar geen van deze heren wil aan deze conclusie, omdat ze profijt hebben met de huidige situatie: meegraaien met de grote graaiers. Zoals voor Wouter Bos blijkt dat hij niets gedaan heeft met deze kennis:

Onderzoekers zien toekomst in vrije prijsvorming medicijnen

Ondanks de onvrede onder apothekers hebben vrije onderhandelingen over de prijs van medicijnen de toekomst. Dit schrijven Alexander Rinnooy Kan, voormalig voorzitter van de SER en Robert Reibestein, voormalig partner bij McKinsey, in een advies aan minister Schippers van Volksgezondheid. Vandaag bieden ze hun rapportage aan.    ...
    Begin 2012 zijn de vaste tarieven voor de zorg die de apotheek levert, afgeschaft. Van de vrije prijsvorming wordt een aanzienlijke besparing op de zorgkosten verwacht. ...
    Schippers wilde weten wat ze moet vinden van de situatie. Ze vroeg aan Rinnooy Kan en Reibestein de toestand te verkennen. Het tweetal sprak met de partijen, van patiënten en apothekers tot eerste lijn hulpverleners en verzekeraars. ...


Red.:    Schippers wilde helemaal niet weten hoe het zat, want dat was ook degene van het tandartsen-plan. Schippers wilde bevestiging van haar geloof, en zocht en vond twee mede-gelovigen, die haar inderdaad het gospel overhandigden. Een procedure even zinvol als het vooreggen van een vraag over de waarde van god aan de katholieke kerk. Kijk maar naar hun reactie op berichten uit de werkelijkheid:

Uit: Volkskrant.nl, 04-05-2013, Coen Brandhorst, bron: Financial Advisor

Echtgenoot Hirsi Ali biedt excuses aan voor homofobe opmerking

Niall Ferguson, de echtgenoot van Ayaan Hirsi Ali, ligt onder vuur door enkele kwetsende en discriminerende beweringen te doen over de wereldberoemde econoom John Maynard Keynes.

De Britse historicus Ferguson, zelf ook beroemd wetenschapper en professor aan de Amerikaanse Harvard-universiteit, zei over Keynes dat hij 'niks om de toekomst van mensen gaf omdat hij kinderloos en homoseksueel was'. Daarnaast zei Ferguson dat de economische filosofie van Keynes niet deugde omdat deze geen rekening hield met toekomstige generaties.    ...


Red.:   Keynes is allang dood, maar als symboolfiguur voor die paar economen die geen neoliberalen zijn, en dus een soort klassenverrader in hun ogen, is hij nog steeds een doorn in het oog van de fanaten. En hoe ver dat gaat blijkt hier:

'Media-economen zijn waardevol in het debat'

Sprekend vanuit de autoriteit van wetenschappelijkheid laat de media-econoom zich in stevige bewoordingen uit over brede verschijnselen, terwijl de wetenschapper pur sang zich doorgaans zijn hele loopbaan buigt over de geldigheid van een fractie van wat de media-econoom daar allemaal beweert, schrijft Sandra Phlippen, hoofdredacteur van ESB.

Vorig weekend confronteerde een freelance journalist in de Volkskrant bekende economen met het falen van hun 'voorspellingen' over de economie. Hij bleek verrast toen deze economen niet direct het schaamrood op de kaken kregen maar - naar eigen zeggen - hele goede argumenten leverden voor hun missschattingen. Voor de journalist was dit het teken dat economen en hun theorieën niets waard zijn. Later twitterde hij ook nog dat hij eigenlijk vond dat hun modellen gewoon niet klopten.
    Voor veel wetenschappelijk economen die zich, relatief ver van de media, in ivoren torens bewegen was het smullen dat de karaktermoord op de media-econoom nu eindelijk begonnen was. ...


Red.:   Grappig is dat: één artikel met feiten en het is meteen een 'karaktermoord'. Sandra Phlippen bevestigt meteen dat men niet deugt, want anders is degelijke taal niet nodig. En zelf ook niet natuurlijk , want het is een grove retorische truc of eigenlijke meerdere: zwart-wit-maken, feitenverkrachting, en hondsbrutaliteit .

Buitenland moet ons uit het slop trekken

Het herstel wordt vertraagd door bezuinigingen. Die hadden beter kunnen worden uitgesteld.

De Nederlandse economie krimpt al vier kwartalen op rij. Het afgelopen kwartaal was de krimp 1,8 procent. ...


Red.:   Enzovoort. De inmiddels bekende verhalen. Maar meteen als in het begin:

Lijstje

Tussentitel: De risee van de buurt, dat zijn we

Ik heb het nagevraagd bij mij in de straat en jawel: men is zich te pletter geschrokken. Nederland staat niet langer in de topvijf op de ranglijst van 's werelds 'meest concurrerende landen' van het World Economic Forum. Gekukeld naar de achtste plek; komt 0,06 punten tekort op een schaal van 1 (slecht) tot 7 (goed) om de topvijf te halen.
    Om je kapot te schamen.
    We konden de overbuurman er maar net van weerhouden zich op te knopen. Twee huizen verderop overwegen ze emigratie naar Zwitserland, al jarenlang nummer één op de concurrentielijst. Living on the edge in Zürich en elke avond een Milkareep toe, verheugde de buurvrouw zich.    ...


Red.:   Enzovoort. Het soort giftige taalgebruik dat je doet grijpen naar de strychnine, maar dat mag niet.
    En zoals meestal gaat dit ook gepaard met gigantische blinde vlekken en ongekende domheid:

Interview | Jeroen Dijselbloem

'Ook ik wist: dat gaat een keer knallen'

Waar blijven je idealen als je 6 miljard moet bezuinigen? Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem hamert nu op rechten én plichten. En hij ziet nog steeds te veel taboes.

Tussentitel: Bankiers denken nog te veel: wie wordt geschoren moet stil zitten
...
Banken konden tot 2008 hun goddelijke gang gaan. Denkt u nu: ik had dat toch moeten zien, we hadden eerder moeten ingrijpen?
'Het eerlijke antwoord is dat voor mij, en ik denk voor velen, de immense risico's van de financiële sector en de implicaties die zij konden hebben voor de economie niet eens een taboe waren. Het was gewoon geen onderwerp. Sterker: de financiële sector was het troetelkind van economen en de politiek. In de Paarse jaren negentig was business booming: veel werkgelegenheidsgroei en veel welvaartswinst.'    ...


Red.:   Dank u wel, mevrouw Sitalsing. En andere economen. Gaarne vernemen wij wat voor andere adviezen u voor ons heeft.
    Tot nu toe was het CBS de minst verdachte van de instituten die zich met de economie bemoeien. Die positie kan nu gelijk getrokken worden:


Uit: De Volkskrant, 10-10-2013, column door Marcel van Dam, socioloog

Stiekem steeds meer ongelijkheid

Bijna een jaar geleden stuurde ik Wiemer Salverda, hoogleraar arbeidsmarkt en ongelijkheid aan de UvA, de volgende e-mail:
    'Geachte heer Salverda, ik zit al lang met een vraag die ik maar niet bevredigend beantwoord kan krijgen. Ook vandaag weer publiceert het CBS gegevens waaruit moet blijken dat de inkomensongelijkheid bij ons al heel lang hetzelfde is. Hoe is dat te rijmen met: 1. dat de koopkracht van de minima nu op ongeveer hetzelfde niveau ligt als in 1980; 2. de vervangingsratio vanaf 1980 steeds kleiner is geworden; 3. de hogere inkomens al heel lang sterker stijgen dan de lagere. Ik wil er graag in mijn column over schrijven maar ik wil geen onzin schrijven. Kunt u me daarbij helpen?'
    Hij antwoordde dat hij al langer bezig was dat te onderzoeken. De resultaten zou hij me toesturen. Het duurde wat langer dan gepland, maar twee weken geleden verscheen het rapport Growing inequalities and their impacts in the Netherlands (waarom alleen in het Engels?). Daaruit blijkt dat de koopkracht van de 10 procent minst verdienende huishoudens sinds 1977 30 procent is gedaald. Terwijl al 30 jaar wordt verteld dat in Nederland de inkomensverschillen ongeveer gelijk zijn gebleven. En hoe is het toch mogelijk dat na publicatie van dat schrikbarende gegeven in politiek en media een dodelijke stilte is gevallen, ook in de krant die al jaren, overigens terecht, pagina's wijdt aan de exorbitante topinkomens? Ik ben bang dat het opzienbarende rapport van Salverda c.s. in een kast zal wegrotten.    ...


Red.:   Ook het CBS is in dit soort zaken dus een verzameling gore leugenaars.
    Bij de Volkskrant is Peter de Waard met afstand de minst slechte economiejournalist. Hier een voorbeeld ter illustratie van het niveau van de rest:


Uit: De Volkskrant, 10-10-2013, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Is volgende week de apocalyps?

...    De Griekse wijsgeer Plato zei 2.500 jaar geleden dat democratie instabiel is omdat het te gemakkelijk is meerderheden te vormen tegen de belangen van de staat in. Mensen stemmen op grond van gebrekkige informatie, pakkende slogans en onderbuikgevoelens. En populistische partijen zoals de PVV en de Tea Party weten daar beter dan ooit een slaatje uit te slaan. Zelfs het CDA wordt nu electoraal beloond voor onwil.      ...


Red.:   Natuurlijk zijn het de oligarchische partijen die een meerderheid vormen tegen de belangen van de staat. Mensen stemmen op de VVD, PvdA, CDA, D66 en de kleine christelijke partijen op grond van gebrekkige informatie, pakkende slogans en onderbuikgevoelens. Dat lijkt politiek, maar zonder dit goede begrip van de politiek, zal je ook nooit iets van economie begrijpen.
    En grappig genoeg opeenvolgend een expliciete illustratie waar die fouten vandaan komen:


Uit: De Volkskrant, 14-10-2013, door Peter de Waard

Koningsdrama van twee economen

De winnaar van de Nobelprijs voor Economie wordt vandaag bekend. En wie nog gelooft dat het hier een wetenschap betreft, wordt uit die droom gewekt door de ruwe omgangsvormen van twee superego's in het vakgebied: Paul Krugman en zijn 'horzel' Niall Ferguson.

...    De conservatief Ferguson, ook bekend als de echtgenote van Ayaan Hirsi Ali, en de liberaal Krugman zijn al langer met elkaar gebrouilleerd. Krugman is keynesiaanser dan Keynes, terwijl Ferguson bij tijd en wijle er groot plezier in heeft om Keynes te beledigen. ...


Red.:   Iemand die strikt de norm van "gelijke vorm" zou hanteren zou schrijven: 

'Eenmalige belasting op spaartegoeden'

Tussentitel: Een heffing onder de rijke Duitsers zou ruim honderd miljard opleveren

Een eenmalige heffing van 10 procent op het spaargeld van alle rijke burgers zou de staatsschulden binnen de eurozone kunnen terugdringen tot houdbare niveaus.
    Dit radicale en op voorhand zeer omstreden plan heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als mogelijk alternatief geopperd in de zogenoemde Fiscal Monitor.    ...


Red.:   Die term 'spaartegoeden' is natuurlijk een grove leugen: substantiële kapitalen komen niet tot stand door sparen, maar door financiële manipulaties. Met enkele uitzonderingen. De juiste terminologie luidt:

'Laaggeschoolden zijn dupe van open grenzen'

Immigranten zijn goed voor de Nederlandse economie ...


Red.:   Dat is juist. En meteen na die kop gaat het alweer totaal fout. Immigranten, dat wil zeggen, in het algemeen, zijn vergif voor de Nederlandse economie. Want ze kosten in de buurt van minstens 10 miljard per jaar. Zo niet ruim meer => . Aan puur alleen al allerlei uitgaven voor sociale voorzieningen. Dus niet sprekende over de "sociale": kosten. Dus het alleen hebbende over de miljard of zo die de meer dan verdubbelding van het aantal gevangen kost, en niet over het verlies aan veiligheid, wat misschien nog wel zo'n bedrag is maar moeilijk te specificeren valt.
    En direct achter het voorgaande citaat:

Banken en accountantskantoren maken graag goede sier met economen

Hoogleraren stapelen bijbanen op

Hoogleraren economie en financiën grossieren in bijbanen. Drie van de vijf hebben nauwe banden met consultants, pensioenfondsen of andere financiële partijen
    Dit blijkt uit een onderzoek van het opinieblad De Groene Amsterdammer die de nevenfuncties heeft onderzocht van zeshonderd hoogleraren economie, financiën, accountancy, bedrijfskunde en fiscaal recht aan de Nederlandse universiteiten. Daaruit blijkt dat 44 procent er een of meer nevenfuncties op na houdt bij bedrijven of commerciële instellingen. Nog eens 17 procent is actief in de semi-publieke sector. Slechts twee van de vijf klussen helemaal niet bij.    ...


Red.:   Dat is dan jammer van die overigen, maar de conclusie is glashelder: geen enkele econoom is te vertrouwen, tot bekend gemaakt is wie de betrokken zijn. En dat laatste gebeurt niet:

Is sparen deugd of ondeugd?

Tussentitel: Spaarzin is nu een uitwas geworden van geldophoping

Spaarders voelen zich heden ten dage de meest beklagenswaardige Europeanen. Na de renteverlaging van de Europese Centrale Bank werd vorige week zelfs gesproken van een kille onteigening van de spaarders. ...
    Sparen kost in deze tijd meer dan het oplevert, zelfs nu de inflatie is gedaald. In landen als Nederland eigent de fiscus zich al meer dan het volledige rendement van spaargeld boven de 20.000 euro toe.    ...
    Er staat alleen al 8.500 miljard euro op deposito bij banken in Europa. ...


Red.:   Dat heeft natuurlijk niets met "spaargeld' te maken. Dat is grotendeels door de rijke gestolen geld. En dat blijft natuurlijk hartstikke ongemoeid. Waar het om gaat, zijns de mensen die echt sparen. Die worden op één hoop gegooid met de graaiers, en zo bejegend:

Zijn universiteiten geldverspilling?

Op het World Economic Forum, het onderonsje van de great & good dat jaarlijks in Davos plaatsvindt, werd ruim veertig jaar lang onderwijs als remedie voor alle economische problemen gepropageerd. ...
    Op de 44ste editie, vorige maand, stond er op de agenda echter een debat met de titel: 'Is onderwijs geldverspilling?' Ineens rijzen er blijkbaar twijfels over het nut en rendement van onderwijs.
    In de VS is de totale studieschuld in vijftien jaar tijd gestegen van 100 miljard naar 1.000 miljard dollar (730 miljard euro). Sommige economen vrezen dat de studieschuldzeepbel de nieuwste tijdbom is onder de Amerikaanse economie, na de hypotheekzeepbel van 2007, die 2.500 miljard bedroeg. Die zeepbel had nog wel vastgoed als onderpand.
    Veel afgestudeerde academici dreigen hun schulden niet meer te kunnen terugbetalen nu ze niet meer automatisch van een goedbetaalde baan zijn verzekerd. ....


Red.:   Oké, dat is de situatie. Hier komt de lumineuze oplossing:

Baseert de Fed zich op kroegpraat?

De belangrijkste taak van een centrale bank is bezorgd zijn, zei Alive Rivlin, een voormalig economisch adviseur van president Obama onlangs.    ...


Red.:   Hmmm. Bezorgd maken is natuurlijk slechts een voorloper. Het heeft natuurlijk pas zin als je ernaar handelt. maar lieden als Welinik en de rest van de DNB maken zich al helemaal geen zorgen ...

Zijn economen geestesgestoord?

De Nijmeegse hoogleraar Esther-Mirjam Sent is een van de weinige economen die zichzelf niet al te serieus neemt. Zo wees het Eerste Kamerlid van de PvdA deze week via Twitter op onderzoek van Vinca Bigo van de universiteit van Cambridge. Deze hoogleraar sociologie concludeerde dat economen lijden aan een collectieve geestesstoornis waarbij zij hun eigen afwijkingen projecteren op de maatschappij.    ...


Red.:   Juister: hun eigenbelang projecteren op de rest van de maatschappij en hoe zij ingericht moet worden.

Ook met 67 nog fluitend naar je werk

Langer doorwerken is onontkoombaar, maar hoe moet dat als de rug ouder wordt en de computer ingewikkelder? Met de juiste voorbereiding kunnen we de eindstreep halen.

Tussentitel: Belangrijk is dat je kennis op orde is en je voorop blijft lopen in jouw vakgebied - Robbert Coenmans Voorzitter FNV Jong

Dat we langer moeten doorwerken, is voor iedereen wel duidelijk. ...

Red.:   Neoliberale prietpraat, of beter: borrelpraat-met-bitterbal, van de Volkskrant. Die hier de neoliberale borrelpraat van de economen napapegaait. En wat in één zin weerlegt kan worden, wat hier toevallig ook gedaan is door een briefschrijver (de redactie had onder het artikel gekrast: "Langer doorwerken in onontkoombaar, want de werkloosheid in NL is wel liefst 700 duizend ... En de automatisering maakt steeds meer banen overbodig"):


Uit: De Volkskrant, 28-02-2014, ingezonden brief van John Zant, Amsterdam

Fluitend naar je werk

In zijn artikel 'Ook met 67 nog fluitend naar je werk' (Economie, 26 februari) geeft Robbert Coenmans adviezen hoe de ouder wordende werknemer die kampt met een ouder wordende rug en ingewikkelder computers kan worden toegerust om fluitend zijn pensioengerechtigde leeftijd te halen.
    Hij is nota bene voorzitter van FNV Jong en beseft kennelijk niet dat duizenden jonge mensen zonder rugklachten en met uitstekende computervaardigheden werkloos moeten toezien hoe ouderen wettelijk worden verplicht om door te ploeteren. De jaargrens van 67 is zeker vijf jaar te vroeg gestart met alle nadelige gevolgen voor jongeren van dien.

Red.:   Een vorm van stommiteit dus, dit beleid, die niets maar dan ook helemaal niets met modellen te maken heeft. Maar doodgewoon totale blindheid is. Veroorzaakt door de meest voorkomende oorzaak in dit soort gevallen: eigenbelang.

Op de economie-pagina's wordt al enige tijd gespeculeerd, schrijvende januari 2015, over een nieuwe beleidsstap van de Europese Centrale Bank aangaande het opkopen van staatsschulden. "Zodat de banken meer geld krijgen wat ze dan in de economie stoppen". Hetgeen de ECB in een andere vorm al eerder heeft gedaan door de banken honderden miljarden aan gratis geld te geven, dat wil zeggen: met heel lage of zonder rente. Wat er dus niet toe heeft geleid dat banken geld in de economie stoppen, omdat met dat geld op de financiële marrkten, met speculatie en andere geldtransacties, meer te verdienen valt. Dus wat doet de ECB? Inderdaad! Hier het commentaar (de Volkskrant, 21-01-2015, ingezonden brief van Evert Schoorl, Staphorst):

#Dividendgate. Shell kocht positief rapport over vestigingsklimaat bij fopprofessor Henk Volberda Drain the swamp! Waarom zouden Wiebes en Rutte nou zoveel moeite hebben gedaan om die memo's over de dividendbelasting geheim te houden? Misschien omdat uit die memo's blijkt dat 1) die hele afschaffing van de dividendbelasting een schandalige maatregel is waar de Nederlandse economie helemaal niets mee opschiet en 2) DING DING DING onze beleidsmakers zich baseren op door grote bedrijven gesponsorde foponderzoeken van de op deze website als fopprofessor bekendstaande foponderzoeker Henk Volberda. Lees. Huiver. Huiver. Lees. Shell koopt een onderzoek over het vestigingsklimaat in Nederland in. Volberda publiceert dat onderzoek, 'vergeet' daarbij te vermelden dat ie door Shell betaald is en schrijft op dat Nederland maar beter een gunstig belastingklimaat voor grote bedrijven kan hebben. Als Volberda met lastige vragen geconfronteerd wordt, doet hij tegen Follow The Money hetzelfde wat hij deed toen hij op zijn leugens over het Gender Pay Gap werd betrapt: liegen liegen liegen alsof het gedrukt staat hij Rutte is. ...