Bronnen bij Kosmopolitisme: voorstanders

15 dec.2008

Het kosmopolitisme is in de Nederlandse politiek van de rechtse partijen een natuurlijke trek,in het  kader van hun neoliberale en globalistische denkbeelden, maar dan gaat het voor een belangrijk deel over geld, en de mogelijkheden om daar meer van te hamsteren uitleg of detail . Als echte ideologie, uitgaande van het ideaal van "één wereld" is het kosmopolitisme het sterkst in D66 en GroenLinks, en de liberale vleugel van de PvdA. Onder is een aantal uitingen van diverse voorstanders uit deze laatste kringen verzameld. Maar we beginnen met iets dat beschouwd kan worden als een samenvatting vooraf:

Uit: De Volkskrant, 31-12-2010, ingezonden brief van  Frits H. Emmerik (Den Haag)
  Linkse Kok werd kapitalist, rechtse Van Agt een Palestijn

Als je de grachtengordel links laat liggen, sla je rechtsaf en kom je vanzelf bij de rest van Nederland. Was het maar zo simpel. Toch is dit een aardig schetsje, want elitair Amsterdam staat met open armen naar het buitenland en keert Nederland de rug toe.
    Alles is afhankelijk van de grote buitenwereld. Een klein land heeft niets in te brengen. Grootschaligheid is een mondiale trend, dus gaan we mee. Privatisering wordt voorgeschreven en kritiekloos uitgevoerd.
    Is iets in Nederland ergens te klein voor, dan verdwijnt het naar het buitenland. Links of rechts? Iedere coalitie werkte eraan mee. Weggegeven: de waarde van de gulden. Opgegeven: onze kritische houding, de beruchte Hollanditis.
   Opgeofferd: ons pacifisme, in Afghanistan, aan een plekje in de G20. Linkse Kok werd kapitalist, rechtse Van Agt rechtschapen Palestijn. En nu? Blijven bungelen aan het touwtje van de mondialisering en maar zien wat het buitenland van ons wenst te maken? Integendeel.
    Kies met een snufje gezond nationalisme weer voor alle mensen in heel Nederland. Links- of rechtsom, maakt me niets uit.

Maar alles dat ook mar een beetje op nationalisme lijkt, wordt in bestuurlijk en intellectueel Nederland vies gevonden uitleg of detail .

Een soort van overzicht (de Volkskrant, 31-10-2008, door Martin Sommer):
  Een ander volk alstublieft

Zó bezorgd is links en elitair Nederland dat het terugverlangt naar de goede oude tijd van ‘de progressieve consensus’. Dat is hetzelfde land-van-ooit als het roomblanke Nederland van Wilders.

Zijn we de laatste jaren van de koele in de hete politiek beland? Het is een beeld dat meteen aanspreekt en je bent dus geneigd onmiddellijk ja te zeggen. In het kielzog van 11 september, van de gebeurlijkheden rondom Fortuyn en later Wilders, is de politiek-van-dag-tot-dag naar de achtergrond verdwenen, om plaats te maken voor hooglopend debat over de democratie zélf.
    Dat is een hoofdstelling uit de bundel De grote kloof – verhitte politiek in tijden van verwarring, een verzameling essays van vooral met GroenLinks verbonden wetenschappers. Koele en verhitte politiek staan tot elkaar als ‘normale’ en ‘abnormale’ tijden. Tegenwoordig gaat het over ‘het systeem’, over oude en nieuwe partijen, over Grondwet en rechtsstaat, over staat en religie, over de afkalvende macht van de overheid, over de relatie tussen volk en politiek en over de media, aldus de inleiders.   ...
    Zo komen we vanzelf bij de kloof, inmiddels een versleten metafoor over de gapende diepte die de politiek van de kiezer scheidt. In de tijden vóór de verhitte politiek was er denkelijk geen kloof – al moet ikzelf meteen aan de slaapverwekkende Melkert denken. Inderdaad beschrijft Jan Willem Duyvendak – broer van, hoogleraar sociologie, partij-ideoloog van GroenLinks – in zijn bijdrage hoe er ooit in Nederland een ‘progressieve consensus’ was.   ...
    Met zijn allen vooruitstrevend en gidsland zijn, dat lukt immers alleen maar in een tamelijk rimpelloze vijver. Daar zijn niet te veel spelbrekers, in de vorm van hetzij boerka-dragende moslima’s, hetzij woordvoerders van dwarse diversiteit als Ayaan Hirsi Ali of Afshin Ellian. Anders gezegd: immigratie leidt hoe dan ook tot polarisatie – of meer verhitting in de politiek.   ...
    Die progressieve consensus blijkt bij nader inzien een fictie te zijn geweest, want deze ‘autoriteitsgevoelige’ groep heeft daarin van meet af aan niet mee kunnen komen. Ze zijn door de gevestigden partijen, van VVD tot en met GroenLinks, lange tijd domweg genegeerd in hun noden, opvattingen en strevingen.
    Wat wel veranderde is dat de moderne burgerij tegenwoordig luidruchtig van zich laat horen. Van Stand.nl tot de ‘reaguurders’ van GeenStijl kan er geen misverstand bestaan over het ongenoegen. Dan zijn er Verdonk en Wilders, en de grote onderzoeksbureaus (Motivaction, TNS/Nipo, Maurice de Hond) die het allemaal eens zijn dat de opstand smeult.   ...
    Een ander volk dan maar? Of toch liever een andere elite? Genoemde Jan Willem Duyvendak publiceerde met twee geestverwanten nog een pamflet, Het bange Nederland. Waar in De grote kloof Duyvendaks beschuldigende vinger ging naar het autoriteitsgevoelige volk, wordt nu de oren gewassen van de Scheffers, de Spruyten, de Maxime Verhagens, alsmede de Marijnissens, de Bolkesteins, en zelfs Frits van Oostrom met zijn canon, ja wiens oren houden het eigenlijk droog? In het xenofobe Nederland gaan de luiken dicht, zo luidt de samenvatting van dit boze boek. Eerst deugt het volk niet, daarna ligt het allemaal aan de elite – hoeveel geschikte Nederlanders blijven er eigenlijk over voor ‘de open samenleving’ die Duvyendak bepleit?

Tja. In het ene debat is het het ene deel van Nederland dat niet deugt, en in het andere is het een ander deel. Wat wel deugt is de rest van de wereld. Nederland is niet de rest van de wereld of de hele wereld, dus deugt Nederland niet. Jan Willem Duyvendak is een glaszuivere kosmopoliet. Eentje die graag alles wat betreft lokale cultuur zou afbreken. Leve McWorld.

Nog een afbreker (de Volkskrant, 22-12-2008, van verslaggever Bart Dirks):
  PvdA-leden kiezen Thijs Berman als kandidaat voor Europees parlement

‘De Europese identiteit zit in ons’

Volgens de kandidaat-lijsttrekker zit Nederland graag onder de kaasstolp. ‘Treurig is dat.’


De PvdA-leden hebben zaterdag Thijs Berman (51) gekozen als lijsttrekker voor de Europese verkiezingen in juni 2009. Berman, oud-journalist en europarlementariër sinds 2004, won nipt van zelfstandig ondernemer en galeriehouder Jacques Monasch.  ...

Toch kent bijna niemand u in Nederland. Hoe komt dat?
‘Den Haag krijgt meer aandacht dan Brussel. Nederland zit graag onder de kaasstolp. Men houdt van die geur. Dat is treurig.’

Diep treurig is het dat bureaucraten die zich met lokale schoorsteenvegers en dierentuinen bemoeien vanaf het andere eind van de wereld niet meer aandacht krijgen.

Later binnengekomen: een bevestiging hoe erg die Berman is uit eigen kring, en eigenlijk ook hoe erg die eigen kring is (de Volkskrant, 02-03-2009, door Natalie Righton):
  Eurosceptische PvdA’er opent verkiezingsstrijd

Terwijl de meeste van de 500 miljoen inwoners van Europa nog nauwelijks beseffen dat van 4 tot 7 juni de nieuwe vertegenwoordigers voor het Europees Parlement worden gekozen, is in de PvdA de strijd om een zo hoog mogelijk plekje op de kandidatenlijst losgebarsten. PvdA’er René Cuperus geeft vandaag het startschot.   ...
    Waarom juist Cuperus per se voor de PvdA naar Brussel moet? Bronnen rond de partij melden dat er in de PvdA angst heerst dat met de huidige lijst vooral mensen met ‘oude partijopvattingen’ naar Brussel gaan. Temeer daar de nummers 1 tot en met 3 al in het europarlement zitten. De ‘oude lijn’ zou zijn dat ‘Europa heilig’ is, en dat enige euroscepsis uit den boze is. Het zou tijd zijn voor een kritischer geluid. Wouter Bos zou zich om die reden persoonlijk met de vermelding van Cuperus op de lijst hebben bemoeid.
    Cuperus vertegenwoordigt het hoognodige ‘eurosceptische geluid binnen de PvdA’, zegt Jos de Beus, hoogleraar politicologie aan de UvA. Ook hij tekende de petitie. De Beus: ‘Lijsttrekker Thijs Berman is een idealist, het kan hem allemaal niet Europees genoeg. We hebben een realist als Cuperus nodig die moeilijke vragen stelt aan de idealisten. Dat is goed voor de balans.’
    ‘Veel PvdA’ers durven niet kritisch te zijn over Europa, ze zijn bang dat het draagvlak dan helemaal verdwijnt. Ik wil het debat juist aangaan’, zegt Cuperus.   ...

En er is er nog eentje bekend geworden (de Volkskrant, 07-03-2009, column door Hans Wansink
  4 juni belooft een spannende dag te worden

...    Hoe interessant peilingen ook zijn, alleen echte verkiezingen laten zien hoe de politieke verhoudingen verschuiven. Over drie maanden, op 4 juni, worden de verkiezingen voor het Europees Parlement gehouden. ...
    Opmerkelijk is de gang van zaken bij de PvdA. Daar won de eurocorrecte Thijs Berman op het nippertje de slag om het lijsttrekkerschap van de eurokritische Jacques Monasch. Alle reden dus om een kritische geest op een verkiesbare plaats te zetten. ...
    Maar de kandidatencommissie gaf de voorkeur aan zittende Europarlementariërs en een nieuwkomer (in de persoon van Judith Merkies) die in dienst is van de afdeling agitatie & propaganda van de Europese Unie. ...

Judith Merkies is advocaat en consultant geweest, en nu in dienst van de Europese Commissie - een paar van de archetypische kosmopolitische beroepen.

Nu de verkiezingen naderen, krijgen we nog meer leuke informatie (de Volkskrant, 16-05-2009, door Jeltje van Nieuwenhoven, voormalig Tweede Kamerlid voor de PvdA en voorzitter van Tweede Kamer):
  Voor wie zijn kinderen lief heeft

De sociaal-democratie zal internationaal zijn of niet zijn


Ik zal er geen doekjes om winden. Ik draag Europa een warm hart toe. ...
    Want de inwoners van Europa delen goeddeels dezelfde zorgen. Zal ik over een paar maanden nog steeds werk hebben? Hebben mijn kinderen in de toekomst nog steeds de mogelijkheid om te studeren. En wie zorgt er voor mij als ik oud ben?
    Die vragen zijn niet nieuw. Veel ervan stelden de arbeiders in de fabrieken van honderd jaar geleden zichzelf ook al. ...
    Vragen die toen een ander antwoord behoefden dan nu. Want de wereld van vandaag is een totaal andere dan die van honderd jaar geleden. De toen opkomende industriële samenleving heeft plaatsgemaakt voor een global economy. Een wereld met vervagende grenzen waarin werk zich niet slechts binnen maar ook tussen landen verplaatst, en waarin ook mensen zich makkelijker verplaatsen, vrijwillig of gedwongen door schrijnende omstandigheden.
    De antwoorden op deze vragen mogen veranderd zijn, de kracht van internationale samenwerking is dat allerminst. De PvdA weet dat als geen ander. Wij komen voort uit een traditie van internationale strijd tegen onrecht en ongelijkheid. Zoals de strijd voor de achturige werkdag aan het begin van de vorige eeuw en de succesvolle Europese inzet voor gelijke behandeling van vrouwen in de sociale zekerheid in de jaren tachtig.  ...

Leugens, dat laatste, want wat er bereikt is aan sociale verbetering is uitsluitend en alleen op nationale schaal gedaan. En ondertussen wordt hier een stil pleidooi gedaan voor de global economy en vervagende grenzen waardoor het werk zich verplaatst.

In de Europese verkiezingen werd de PvdA bijna weggevaagd (van 7 van 3 zetels). Eens kijken of ze er iets van geleerd hebben (de Volkskrant, 06-10-2009, rubriek Gemengde Berichten door Martin Sommer):
  Europa ja, maar met lange tanden

Wat er ook uit Europa komt, er valt weinig aan te veranderen en zeker niet via verkiezingen. Politici die stellen dat dit niet zo moet zijn, huilen gratis tranen.

Tussentitel: Over twee jaar mogen alle Roemenen komen – wie doet er iets tegen?

Afgelopen vrijdag hoorde ik op de radio een oud deuntje tegen het referendum. Aanleiding was uiteraard de Ierse volksraadpleging over Europa. Jet Bussemaker (PvdA) bracht in het midden dat je bij een referendum niet weet waarom de mensen ja of nee stemmen. Raar argument tegen het referendum – je weet bij parlementsverkiezingen óók niet waarom de mensen precies stemmen, zeker niet in Nederland waar je bovendien niet weet welke regering dat stemmen zal opleveren.   ...
    De moeite van mensen als Jet Bussemaker met het referendum laat vooral zien dat het voor bestuurders lastig is met bezwaren tegen Europa om te springen. Neem nou het verhaal dat vorige week in de GPD-kranten stond, een onthutsend verslag van de bezigheden van Roemeense criminelen in Amsterdam.
    Sinds Roemenië bij de EU hoort, vertrekt dagelijks om vijf uur in de ochtend de touringcar van Boekarest naar Amsterdam. Roemeense ‘skimmers’ stappen in, hun tassen zwaar beladen met apparatuur ten behoeve van de pinpasfraude. Acht uur de volgende morgen stappen ze uit bij het Amstelstation. ‘Budgettoeristen sjouwen naar hun hotels, de criminelen die zijn meegereisd, gaan doorgaans al vrij snel aan de slag’, schrijft verslaggever Paul Vugts droogjes, die de scène vanuit de bosjes gadesloeg.
    Hij schetst de achtergrond van dit verhaal. De stad Baçau, in het noordoosten van Roemenië, is de geboortegrond van het skimmen. Daar staat een technische universiteit tjokvol ingenieurs die na de val van dictator Ceausescu werkloos werden. Vervolgens bekwaamden ze zich in het klonen van bankpassen, om daarna in groten getale af te reizen. Naar het Amstelstation bijvoorbeeld.
    Nu weet ook de PvdA, de partij van Bussemaker, donders goed hoe een flink deel van de bevolking denkt over Europa met zijn open grenzen. In de zelfanalyse van de PvdA na de desastreuze Europese verkiezingen van juni – van zeven naar drie zetels – staat het met zoveel woorden. De partij had op een goed resultaat gehoopt vanwege het crisismanagement van Wouter Bos (over ‘je weet niet waarom mensen stemmen’ gesproken).
    De kiezers dachten er anders over en lieten de PvdA links liggen – vanwege Europa. Ze waren tegen de komst van criminele Roemenen en tegen de toetreding van Turkije. Op die punten vertrouwen ze de PvdA niet, zo stond het onbarmhartig in de zelfanalyse.
    In hetzelfde stuk zie je vervolgens haarfijn waar de schoen wringt. Want welke conclusie trekt de onderzoekscommissie? Niet dat het partijstandpunt inzake het EU-lidmaatschap van Roemenië of in de toekomst Turkije anders moet. Er staat gewoon helemaal niks over Europa, ja dat de partij er tijdens de campagne harder aan moet trekken, nog meer de markt op en met de mensen praten.
    Met andere woorden, wat er aan schurende zaken uit Europa komt is min of meer fait accompli, of onbespreekbaar, er valt weinig aan te doen en zeker niet via verkiezingen. ...
    Geen wonder dat een forse meerderheid denkt dat Europa staat voor ‘hun rechten versus onze belangen’. Europa wekt inderdaad nogal eens die indruk. Eurocommissaris Barrot liet onlangs weten dat hij meer asielbeleid vanuit Brussel wil regelen, aangezien een groot deel van de lidstaten het laat afweten bij het opnemen van vluchtelingen. De Roemenen worden over twee jaar lid van Schengen, dan is de grens helemaal open. Wie durft daar iets tegenin te brengen? ...
    ‘Hun rechten versus onze belangen’ – dat is precies het springende punt in de populismediscussie. Tot voor kort domineerde de opvatting dat democratie vooral rechtsstaat was. Nu wordt democratie in toenemende mate meeste stemmen gelden. Dat is vooral moeilijk voor links, dat de afgelopen decennia steeds meer mensenrechten-links is geworden. Het oude biefstuk- of belangensocialisme is voor een groot deel overgenomen door de SP en laatstelijk ook de PVV (in de AOW-discussie).
    Dat zou wel eens de verklaring kunnen zijn waarom Jet Bussemaker niet van referenda houdt – de mensen stemmen voor hun eigen belang. De bevolking is gewoon te rechts geworden.

Dus niets.

Ingevoegd van wat later, als er weer een deuk in het EU-zelfvertrouwen is geslagen door het bijna-bankroet van Griekenland, krijgen een een teken van diepgang van dit soort gevoelens, van pro-PvdA-columnist, archetypische geitenwollensokken-dragende socioloog  en rabiate multiculturalist Pieter Hilhorst (de Volkskrant, 04-05-2010, column door Pieter Hilhorst, politicoloog):
  De Griekse aanslag op Europa

Tussentitel: De onmacht, niet de macht van Brussel is gevaar voor onze welvaart

Het is niet makkelijk om solidair te zijn met de Grieken. Het is een land met absurde verworvenheden. Ambtenaren hebben er een baan voor het leven. Werknemers krijgen per jaar veertien maanden betaald. Het is een land met torenhoge schulden en sjoemelende staatsboekhouders. En dan is het ook nog eens een land met een beroerde belastingmoraal. ...
    Met de reddingsoperatie van afgelopen weekend zijn de problemen overigens nog lang niet opgelost. Integendeel. Het dreigende Griekse faillissement legt een fundamenteel probleem van Europa bloot. We zijn voor onze welvaart van anderen afhankelijk, maar we hebben weinig greep op het gedrag van die anderen. ...
     ... Afgelopen jaren voerde euroscepsis de boventoon. De vraag was hoe houden we Brussel zoveel mogelijk buiten de deur, niet hoe geven we Brussel voldoende wapens in handen om andere lidstaten in het gareel te houden. De Griekse kredietcrisis tekent zo ook het failliet van eurosceptici. Niet de almacht, maar de onmacht van Brussel is een gevaar voor onze welvaart.   ...
    Het ternauwernood afgewende Griekse faillissement laat zien dat de Europese landen tot elkaar veroordeeld zijn. ...Waar de rest van Europa moeite heeft om solidair te zijn met de Grieken, zullen de Grieken Europa gaan ervaren als een bezettingsmacht die alles afpakt wat hen lief was. Zo dreigt Europa te imploderen. Maar minder Europa is geen optie meer. Tegen wil en dank zullen we solidair moeten zijn met de Grieken en morgen met de Portugezen en overmorgen met de Ieren.

Laten we er vanuit gaan dat Peter Hilhorst de standaardlogica volgt dat als Europa een  succes boekt, dat dat een steun is voor de verdere versterking van Europa. Maar nu beleeft het een grote crisis,een deceptie. En ook nu vindt Hilhorst dat dat aanleiding is voor de versterking van Europa. Dus alles wat er gebeurt, ten goede of ten kwade, is reden voor een versterking van Europa.
    Dat is typische houding van een gelovige. Het heeft niets met rationaliteit of gezond verstand te maken. Het lijkt zelfs redelijk op lichtelijk psychotisch gedrag - het soort dat de kop tegen de muur slaat, in de hoop daarmee de hoofdpijn te verlichten.

Een andere PvdA' er heeft eens openlijk laten blijken wat als één van de belangrijke drijfveren achter dat Europese en wereldwijde kosmopolitisme zit (NRC Handelsblad, 10/19-01-2004, door Paul Scheffer):
  De fictie van grenzeloze solidariteit

...    De sociaal-democratische burgemeester Jacques Wallage zegt: maar wie zijn wij om een`eerstgeboorterecht' uit te oefenen, hoezo is Nederland van zijn inwoners? Iedereen heeft recht op dit stukje aarde, waarom zouden zijn toevallige inwoners daar enig bijzonder recht op kunnen doen gelden? Deze erfenis van vier eeuwen staat ter beschikking van iedereen. ...

Migratiefundamentalisme. En dit is geen toevallige opmerking van Wallage uitleg of detail .

En vanuit de allerhoogste rang in de partij - een voormalig partijleider en mede-kabinetsformateur (in 2012) (de Volkskrant, 20-02-2104, door Wouter Bos, politicoloog.en econoom):
  Nu snap ik het, politici zijn dom!
 
... Bas Heijne (...) is een veelgelezen en erudiete columnist ...
    ... kwam het afgelopen zaterdag (15 februari) alsnog. Onder de titel 'Haagse modder' laat Heijne een analyse van de affaire-Plasterk/Samsom/Pechtold uitmonden in een diepe verzuchting: 'Hier en daar is opgemerkt dat in de affaire rond Plasterk de echte issues onbesproken bleven: hoe gaat de staat met onze privacy om? (...) Was ik lid van een politieke partij dan zou ik proberen juist die grote kwesties onderwerp van debat te maken (...). Het gaat niet om een democratisch tekort. Het gaat om een intellectueel tekort.'
    Hè hè, het hoge woord is eruit, er is sprake van een intellectueel tekort, politici zijn gewoon dom!    ...

Wouter Bos is boos en beledigd, en laat zich daardoor iets ontvallen, ter verdediging van die politici die het zo moeilijk hebben:
  Ik begrijp niet wat mensen met een intellectueel overschot beweegt om dit soort onzin uit te kramen. Het doet mij denken aan het gemak waarmee ik in kringen in het bedrijfsleven maar al te vaak hoor verzuchten 'wanneer die politici nou eens leiderschap gaan tonen' om vervolgens te pleiten voor een zakenkabinet van allemaal apolitieke wijze mannen. Mannen die waarschijnlijk één voor één zouden staan te schutteren als ze opeens geen meerderheid blijken te hebben voor hun mening, compromissen moeten sluiten, mensen moeten overtuigen met een minder kosmopolitische blik op de samenleving, met media en beeldvorming moeten leren omgaan en meer van die 'Haagse modder'.

Waarbij het natuurlijk gaat om dit:
  ... mensen moeten overtuigen met een minder kosmopolitische blik op de samenleving ...

Dus dat is de taak van de politicus volgens Wouter Bos: mensen overtuigen die een minder kosmopolitische blik op de samenleving hebben. Van die kosmopolitische samenleving natuurlijk.

De PvdA is nog niet eens de natuurlijke pleiterplaats van de kosmopolieten - dat zijn GroenLinks en D66 (de Volkskrant, 02-03-2009, van verslaggevers Yvonne Doorduyn en Ron Meerhof):
  D66 lokt grote groepen hoogopgeleide en vrijzinnige kiezers weg bij de PvdA en het CDA

Pleisterplaats voor doctorandussen

Een tikje verend is de tred altijd al. Maar vandaag zal Alexander Pechtold (43) nog net even zelfverzekerder de gang naar de Rotterdamse Doelen maken. Hij krijgt van zijn partijcongres een staande ovatie – gegarandeerd. In geen dertien jaar zagen de peilingen er voor D66 rooskleuriger uit. Zowel bij Maurice de Hond als bij TNS NIPO staan de sociaal-liberalen op negentien zetels, tegen drie nu in de Tweede Kamer.
    Kiezers switchen vooral naar D66 om de ‘duidelijke lijn’, zegt onderzoeker Peter Kanne van TNS NIPO. ‘D66 is de enige partij die klip en klaar kiest voor Europa, tegen Wilders, tegen de betutteling en voor de vrijheid van meningsuiting. Daar zitten weliswaar minder kiezers dan in de conservatief-sociale hoek, maar D66 scoort er mee.’
    Dat scoren gaat vooral ten koste van de PvdA. Ruim een kwart van de nieuwe (fictieve) zetels komt daar vandaan. ...
    Ondertussen gaat Pechtold er wel met die poet vandoor. Kosmopolieten en doctorandussen, blijkt uit de profielbeschrijving. De gemiddelde D66-stemmer is zeer hoog opgeleid: 58 procent is hbo-plus, tegen 31 procent gemiddeld in Nederland. Ook is de D66’er relatief oud. Driekwart is boven de 35 jaar, de helft boven de 50. Vooral alleenstaanden (eenderde) en samenwonenden zonder kinderen (43 procent) kiest sociaal-liberaal. Ze wonen in de grote steden en in Noord-Holland.   ...

Tja, dat hadden we op grond van gezond verstand geconcludeerd: de kosmopoliet  is iemand uit de grote stad en hoog opgeleid. De intellectuele grote-stadsnomade.

Een weekje later (Dagblad De Pers, 09-03-2009, door Marcia Nieuwenhuis):
  D66 ruikt naar naderend succes

Tussentitels: ... D66 congress | Extreem pro-Europa  ...

Het is dringen bij de entree van de Rotterdamse Doelen: al rond lunchtijd zit de zaal van 750 man vol. ...
    D66 is vooral heel erg pro-Europa, blijkt op het congres. De Utrechtse Sanne Bekkenutte (22) – een half jaar lid – is groot fan van Alexander Pechtold. ‘Hij is keigoed in het debat.’ D66 maakt de 28-jarige Job Rijneveld uit Amsterdam – slechts twee dagen lid – ‘nieuwsgierig’. Onder de nieuwe aanhang zijn relatief veel jongeren. Maar zij plaatsen wel kanttekeningen bij het extreem pro-Europese beleid van D66. Na de speech van Europees lijsttrekker Sophie in ’t Veld begint het kersverse lid Rijneveld te twijfelen. ‘Ik ben geschrokken van het Europa-halleluja.’   ...
    Hans van Mierlo zou het niets verbazen als de trend ‘volmondig ja tegen Europa ineens weer gezien wordt’. Volgens hem zijn PvdA, CDA, VVD en Wilders ‘zó Europa-kritisch, dat ze eigenlijk nationalistisch zijn.’ ‘Ik word zo diep ziek van het gezeur over identiteit, het is filosofische kletskoek.’

 De Pers is geeft dit soort zaken meestal duidelijker aan.

En hoe ver dit gaat blijkt hier (de Volkskrant, 26-05-2010, van correspondent Arjen van der Ziel):
  Turkse minister noemt PVV'er Barry Madlener een racist

De Turkse minister van Europese Zaken Egemen Bagis heeft PVV-europarlementariër Barry Madlener dinsdag een ‘racist’ genoemd. Bagis deed dat na enkele kritische vragen van Madlener in een gezamenlijke vergadering van europarlementariërs en Turkse parlementariërs in Istanbul.

...    D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld: ‘Ik vind dit zo ontzettend jammer. De toetreding van Turkije is enorm goed voor Nederland. ...’

Na het Griekse echec waarvoor Europa, dat wil zeggen: hoofdzakelijk Duitsland en Nederland, opdraaien, alleen al op economisch terrein een rabiate leugen. Het kan In 't Veld dan ook niet te doen om economische argumenten te doen zijn. Nee, die wil alleen maar dat Turken vrij toegang krijgen tot Nederland. Zodat Nederland zijn verzorgingsstaat verder af moet breken. Regelrecht cultuur- en volksverraad.

Na een tweede en nog ernstigere ronde in de Griekse crisis wordt Europa tot verdere duidelijkheid gedwongen (de burger moet betalen ten gunste van de rijken), en in Nederland worden de politieke partijen tot duidelijkheid gedwongen aangaande hun loyaliteiten: voor gewone burgers of rijken en kosmopolieten (de Volkskrant, 25-07-2011, door Raoul du Pré):
  Analyse | Binnenlandse nasleep van het Euro-akkoord

Kabinet door eurofobie PVV in het krijt bij de oppositie

Het beeld is zo illustratief dat het de boekjes in kan als dé schets van de politieke verhoudingen aan het Binnenhof anno 2011 ... Geert Wilders, de gedoogpartner, die ... twittert naar het vaderland: 'Grieken blij, Rutte en De Jager blij, gedoogpartner PvdA blij: 109 miljard euro extra voor de Grieken. ...'   ...
    CDA en VVD namen vorig jaar heel bewust de gok ...
    Schipperen is het wel. Want terwijl de eurofoben onder aanvoering van Wilders niet te veel ontriefd mogen worden, moet het kabinet om zijn rol in Europa te blijven spelen noodgedwongen steeds op zoek naar draagvlak onder de eurofielen van PvdA, D66 en GroenLinks. ...

CDA en VVD als vertegenwoordigers van de specifiek de rijken, en PvdA, D66 en GroenLinks als staande specifiek voor de kosmopolieten, maar dus ook voor de rijken en tegen de gewone burgers.

Dit dat geen specifiek Nederlandse kwestie is laat het volgende zien (de Volkskrant, 08-05-2010, van correspondent Gert-Jan van Teeffelen):
  Libdems in de laatste dagen van de campagne platgedrukt door Labour en conservatieven

Verliezer Clegg is toch de kingmaker

Tussentitel: Amnestie illegalen en invoering euro pikt bijna geen Brit

De frustratie en teleurstelling was van de gezichten af te lezen bij de Liberaal Democraten. De fris ogende centrum-linkse partij die tijdens de Britse verkiezingen leek voorbestemd een enorme sprong voorwaarts te maken, is geëindigd als een van de verliezers.   ...
    Er worden diverse verklaringen aangevoerd voor de domper. ...
    Met name het conservatieve kamp vestigde de aandacht op voorstellen van de LibDems waarmee een overweldigende meerderheid van de Britten moeite heeft, zoals een mogelijke amnestie voor 600 duizend illegalen en het overwegen van invoering van de euro. De Griekse rellen en de instabiliteit in de eurozone zijn breed uitgemeten in Groot-Brittannië.   ...

De kranten moesten dat wel breed uitmeten, want het was een brede kwestie: een van de opzichtige gevolgen van het kosmopolitisme,waar kennelijk ook de correspondent een voorstander van is (logischerwijs).
    Maar dit niet-Nederlandse voorbeeld laat nog eens duidelijk zien dat het niet met culturele verschijnselen te maken heeft, maar een doodgewone klassenstrijd is.

Ook op economisch terrein blijkt de Nederlandse top vergeven van het kosmopolitisme (de Volkskrant, 02-09-2010, van verslaggever Michiel Persson):
  'Mislopen windparken onnodig'

Nederland had de aanleg van twee nieuwe windparken op zee best aan eigen bedrijven kunnen gunnen. Volgens Arnoud van der Slot van consultancybureau Roland Berger hadden de aanbestedingscriteria zodanig kunnen worden gewogen, dat de keuze op een Nederlandse ontwikkelaar was gevallen.
    In mei besloot het ministerie van Economische Zaken dat het Duitse bedrijf Bard Engineering 120 nieuwe windmolens op zee mag bouwen, ten noorden van Schiermonnikoog. Met de aanleg en exploitatie is een subsidie van 4,5 miljard euro gemoeid.
    Twee adviescommissies kwamen eerder dit jaar juist tot de conclusie dat de Nederlandse overheid de bouw van offshore windparken met gerichte industriepolitiek moet steunen.
    Van der Slot, auteur van een advies over windenergie voor het Innovatieplatform, zegt dat de Europese regels regelrecht protectionisme weliswaar verbieden, maar dat er bij aanbestedingen altijd enige speelruimte is. ‘Je kunt de criteria sturen, met de juiste wegingsfactoren. Is dat helemaal legitiem? Nee. Maar gebeurt het in de landen om ons heen? Ja.’   ...

Dit is dus een heel ministerie. En de politiek steunt steunt het van harte:
  Tweede Kamerleden voelen weinig voor een meer nationaal gerichte subsidietoekenning. ‘Ik zie met spijt dat de Nederlandse mededingers de projecten niet binnenhalen’, zegt Ad Koppejan (CDA), ‘maar protectionisme is uiteindelijk dodelijk voor de economie.’ Volgens hem en Cora Nieuwenhuijzen (VVD) zijn de Europese aanbestedingsregels heilig. ‘Daar moeten we niet mee gaan rommelen.’
    Diederik Samsom (PvdA) wijst erop dat Eneco vorig jaar een vergunning voor een Brits windpark in de wacht sleepte.

Diederik Samsom liegt: het gaat in Nederland net alleen om een vergunning, maar om 4,5 miljard subsidie - die er in het Angelsaksische Engeland ongetwijfeld niet is.

Een individueel voorbeeld (de Volkskrant, 16-05-2009, door Karolien Knols):
  Boris Dittrich

Op een dag zag Boris Dittrich zichzelf weerspiegeld in de draaideur van de Tweede Kamer:  een vermoeide, oudere man. Tijd voor iets nieuws. Nu strijdt hij voor homorechten vanuit New York


Een jaar geleden ging hij met zijn 85-jarige vader een paar dagen naar Praag, de stad die Dittrich senior in 1948 ontvluchtte. ...
    Nu woont hij in New York. 'De stad van het onbegrensde.' ...

Waarom wilde u naar New York?
'Ik heb mij altijd wereldburger gevoeld. Ik dacht altijd: ik ben een wereldburger, maar ik zit in Nederland. Nu ben ik wereldburger en woon ik in de hoofdstad van de wereld. ...

Oftewel: "Ik ben geen Nederlander". En dat geldt voor (bijan) heel D66.

Natuurlijk geldt ongeveer hetzelfde voor een flink deel van de VVD, met name het meer liberale smaldeel (de Volkskrant, 03-02-2010, van verslaggever Jan Hoedeman):
  Voorhoeve uit onvrede met VVD ook lid van D66

Oud-minister/partijleider van VVD keert zich tegen het ... buitenlandbeleid.

Voormalig VVD-leider en minister Joris Voorhoeve is vorig jaar juni lid van D66 geworden. Hij maakte dat dit weekeinde tijdens een bijeenkomst van D66 bekend. De hoogleraar heeft veel meer met de internationale politieke standpunten van D66 dan met die van de liberalen van zijn eigen partij. Voorhoeve blijft evengoed lid van de VVD.
    ... De pro-Europese benadering van de Democraten staat Voorhoeve ook meer aan dan het anti-Europese sentiment van de VVD. ...

In een Nova-interview (02-02-2010 ) naar aanleiding van dit bericht gaf Voorhoeve ook nog duidelijk aan dat het ook gaat om multiculturele en pro-moslim standpunt van Alexander Pechtold.

Als volgende een voorbeeld van een GroenLinkser (de Volkskrant, 08-04-2008, door Peter de Waard):
  Schoonzoon alle Turken stopt

Sinds zijn sprookjeshuwelijk met de tv-journaliste Nevin Sungur in 2006 is hij bekender in Turkije dan in Nederland. Europarlementariër Joost Lagendijk (51) wordt in Istanboel op straat herkend. Milli damat noemen ze hem daar, de nationale schoonzoon.
Hij dankt zijn populariteit aan de Bosporus niet alleen door het huwelijk met de BT’er – Bekende Turkse. Voor de Turken is hij ook Mister Europe. Als europarlementariër heeft hij tien jaar geijverd voor het EU-lidmaatschap van Turkije.
    Lagendijk stopt in 2009 als europarlementariër voor GroenLinks. ‘Elk jaar weer een soortgelijk Turkije-rapport opstellen, inspireert ook niet erg. Politiek blijft oppervlakkig. Ik wil een keer de diepte in’, zo zegt hij. In Turkije heeft zijn besluit bijna geleid tot nationale rouw. ‘Ze hadden mij nog graag vijf jaar willen houden. Maar mijn besluit staat vast.’
    Hij wil na een kwart eeuw zelfs de hele politiek vaarwel zeggen. ‘Ik wil schrijven. Mogelijk ga ik bij een denktank werken. Dat kan in Turkije zijn, maar ook in Groot-Brittannië.’ Hij zegt in Brussel zijn doelen te hebben bereikt. Turkije onderhandelt nu over het lidmaatschap. ‘Je kunt zeggen dat het proces nog niet is voltooid. Maar tussen 2016 en 2018 zal Turkije wel EU-lid zijn.’
    De in Roosendaal geboren Lagendijk ziet zichzelf als een nakomeling van de linkse babyboomgeneratie.   ...

De meest van dit soort lieden stammen uit die generatie, berucht vanwege haar talloze andere denkfouten .

Even een andere waarnemer over dit proces (de Volkskrant, 16-05-2009, column door Hans Wansink):
  Plasterk en NHM klem tussen twee werelden

Jan Marijnissen begon zijn campagne voor de stichting van een Nationaal Historisch Museum (NHM) in 2003 met de volgende observatie: ‘De hedendaagse verwarring over onze morele, culturele en politieke identiteit vindt voor een deel haar verklaring in het ontbreken van historisch besef in brede lagen van de bevolking.’
    De voorman van de SP slaagde erin brede steun voor zijn initiatief te verwerven. ...
    Op 27 juni 2006 nam de Tweede Kamer een motie aan, waarin wordt gesteld dat ‘het creëren van verbondenheid met elkaar en met de waarden van de Nederlandse samenleving een van de grote uitdagingen is waarvoor wij staan’. En: ‘Een nationaal historisch museum is bevorderlijk voor de verbreiding van historisch besef en historische kennis en kan bijdragen aan meer verbondenheid.’ De motie werd ondertekend door SP, CDA, ChristenUnie, SGP, LPF, VVD en PvdA.
    Alleen D66 en GroenLinks, je zou kunnen zeggen de kosmopolitische partijen, deden dus niet mee. ...

Het gaat dus zelfs voorbij het punt van actief tegen de Nederlandse identiteit pleiten ... Kosmopolitisme gaat dan ook vrijwel altijd samen met cultuurverraad uitleg of detail .

Soms organiseren ze zich zelfs over de partijgrenzen heen (de Volkskrant, 08-04-2009, door Bart Dirks):
  Accent | Vrijzinnigheid

Radicale midden wil af van ongeduldig getetter

Nee, bezwoer de Nijmeegse burgemeester Thom de Graaf (D66) dinsdag meer dan eens, er is absoluut geen nieuwe politieke partij van vrijzinnigen in de maak. ...
    Wél praatte een select gezelschap uit verschillende politieke en maatschappelijke geledingen twee jaar lang over ‘de noodzaak van politieke vrijzinnigheid’. Over stelling nemen tegen starre ideologieën, gemakzuchtig populisme en zinloze polarisatie. Lees: tegen de opmars van de Partij voor de Vrijheid, Trots op Nederland en, in mindere mate, de Socialistische Partij.
    De weerslag, de bundel Open en onbevangen – de noodzaak van politieke vrijzinnigheid (uitgeverij Balans) werd dinsdag gepresenteerd in de statige rooksalon naast de oude zaal van de Tweede Kamer; enig cachet was gewenst in tijden van ‘ongeduldig getetter van de stemmingmakers’. ...
    De bijdragen zijn van onder anderen de Amsterdamse burgemeester Job Cohen (PvdA), GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg, SCP-directeur Paul Schnabel en de VVD’ers Atzo Nicolaï en Hans Dijkstal. CDA’ers ontbreken.
    De samenstelling van het boek was intussen een pure D66-zaak, met Roger van Boxtel, Wim Dik, Thom de Graaf, Alexander Rinnooy Kan en Hans Wijers. ...
    ‘Het gaat nu weer goed met D66, maar nog niet met de vrijzinnigheid’, oordeelt SER-voorzitter Rinnooy Kan. ...

'Vrijzinnigheid' is natuurlijk politieke newspeak voor ontkenning van de Nederlandse identiteit en cultuur, multiculturalisme en kosmopolitisme. Zoals ten duidelijkste blijkt uit waar ze zich tegen afkeren: PVV en SP, die niet zo veel gemeen hebben, met als voornaamste dat ze tegen Europeanisme en kosmopolitisme zijn. Voor het soort mensen dat dit soort ideeën uitdraagt, zie hier .

Nog ontbrekend in het rijtje politieke partijen: het CDA. Hier zijn ze (de Volkskrant, 02-05-2012, van verslaggever Jan Hoedeman):
  Boerkaverbod mag van haar in de prullenbak

Minister Spies wil ideeën PVV niet meer verdedigen

Tussentitel: In januari noemde zij het verbod nog van groot belang

Demissionair minister Spies van Binnenlandse Zaken trekt haar handen af van het boerkaverbod en van het verbod op de dubbele nationaliteit. De CDA-bewindsvrouw heeft geen trek meer om deze door de PVV geïnitieerde plannen te verdedigen.
    'De Tweede Kamer wil de dubbele nationaliteit in de prullenbak doen. Als dat met het boerkaverbod ook gebeurt, zal ik daar geen traan om laten', aldus de minister vandaag in de Volkskrant.   ...

Bij veel mensen, zij het een slinkend aantal, heerst nog het idee dat het CDA iets met christelijkheid, steun aan de zwakken of rentmeesterschap te maken heeft. Onzin allemaal uitleg of detail . Zodra het erop aankomt, is het CDA (bijna) net zo neoliberaal als de VVD. En (bijna) even kosmopolitisch als D66.

Literatoren staan als groep natuurlijk vooraan in het rijtje kosmopolieten (de Volkskrant, 04-04-2009, door Arnon Grunberg):
  De beloofde stad

Schrijver Arnon Grunberg woont nu elf jaar in New York. 'Iedereen is hier vreemdeling en waar iedereen vreemdeling is, is niemand dat meer.'

New York is de beloofde stad en zolang New York deel uitmaakt van Amerika, moeten we ermee leren leven dat Amerika het beloofde land is.   ...
    Waar het om gaat, is dat New York een stad is die gemaakt lijkt te zijn voor emigranten, dat is de kwintessens van deze stad. Dat het er niet toe doet waar je vandaan komt, waarin je stiekem of minder stiekem gelooft, welke kleren je draagt, welke taal je spreekt, en met welk accent je je in het Engels uitdrukt: je bent geen vreemdeling hier.
    Dat lukt je nergens. Niet in Londen, niet in Brussel, niet in Buenos Aires en niet in New Delhi.
    Wie je elders bent geweest of nog steeds bent, is onbelangrijk. Nu ben je in New York. Het verleden is van je af gevallen. Met mannen en vrouwen die jij elders naar het leven zou hebben gestaan of die jou naar het leven zouden hebben gestaan, deel je nu de metro, de taxi en de bioscoop.   ...
    Iedereen is hier vreemdeling en waar iedereen vreemdeling is, is niemand dat meer.
De roeping van de mens is om zijn spullen te pakken, zijn huis en zijn land en misschien ook zijn familie te verlaten, al dan niet gedwongen, en het elders opnieuw te proberen.
    Dat is New York en daarom is het de beloofde stad.
    De rest is onzin.

En (de Volkskrant, 02-05-2009, door Neeltje Huirne):
  Waar zit je?

Rosita Steenbeek

Tussentitel: Schrijfster Rosita Steenbeek (50) woont in Rome op de plek waar Ceasar werd vermoord.

Waar zit je?
Ik sta op het terras van mijn appartement in het centrum van Rome, vlakbij het Pantheon. Centraler kan bijna niet. De bougainville bloeit en ik hoor prachtige muziek.

Welke muziek?
Het palazzo waar mijn appartement onderdeel van is, is tegen een kerk uit de achtste eeuw aan gebouwd. In de kerk repeteert nu een barokorkest voor een concert. Zojuist zweefde er nog een vleugel boven mijn hoofd. ...

Dat klinkt als een bijzondere plek om te wonen.
Dat is het ook. Ik woon magistraal, op een plek die symbool staat voor mijn leven. Ik woon naast een kerk – ik kom uit een domineesfamilie –, beneden is een bibliotheek – ik schrijf – en aan de overkant van het binnenplein is een theater – ik kwam naar Rome om te acteren.

Wanneer was dat?
In 1986. Op de middelbare school liep ik de Romereis mis, omdat ik een hersenbloeding had gehad. Toen nam ik me voor: die reis ga ik overdoen. En beter! Maar ik kwam hier ook om mijn geluk te beproeven als actrice in de Italiaanse film. Het plan was niet om te blijven, ik wilde doorreizen naar Parijs en New York. Maar ik ontmoette zo veel geweldige mensen, dat ik nooit meer ben weggegaan. In Nederland ben ik vooral nog als ik een boek moet afronden en promoten. Rome is mijn thuis.

Hoe komt het dan dat Nederland zo niet voelt?
In de eerste plaats door het klimaat, het weer is hier zo fijn. Behalve nu, want het regent pijpestelen. Maar daar zijn de Romeinen blij mee: ‘Dan komt de aarde weer tot rust’, zeggen ze. De aardbeving in L’Aquila was hier namelijk ook goed te voelen. Maar ik hou vooral van de extremiteit van Rome, afgezien van de schoonheid van de stad, natuurlijk. Er gebeurt hier altijd wat. Zoals die vleugel die zomaar boven mijn hoofd zweefde. En laatst liep ik op straat en werd ik door een motoragent gesommeerd aan de kant te gaan. Kwam de pausmobiel voorbij.   ...

Met oog voor detail zijn in Nederland soortgelijke dingen te beleven - weet de goede filosoof (Russell: De definitie van een intellectueel is iemand die zich op een stil treinstation kan vermaken terwijl hij drie kwartier op de volgende trein moet wachten). Het bovenstaande is merendeels doodgewoon zwijmelen.

Maar het is dus een endemisch verschijnsel verbonden aan de beroepsgroep "schrijver" (de Volkskrant, 02-07-2011, door Willem Otterspeer):
  Van de moesson in de drup

Non-fictie | Indonesiër en Nederlander Tjalie Robinson was even tweeslachtig als de krontjongmuziek die hij zo prachtig beschreef.

Een schrijver is altijd een kosmopoliet, wie schrijft schrijft niet alleen voor nu maar ook voor later, niet alleen voor het eigen sibbe maar voor de hele wereld. Het eigen dorp omtoveren in een wereldstad, daar gaat het om. ...

De wereldstad, met al haar giftige eigenschappen uitleg of detail .
    Nog zo'n iemand (de Volkskrant, 03-12-2008, door Arjan Peters):
  ‘Mijn vader zag Hitler in de metro zitten’

Deze dagen bezoekt Chloe Aridjis onze musea, mede om suppoosten te observeren. Zoals de hoofdpersoon van haar debuutroman Wolken boven Berlijn veel ziet, boven en onder de grond, waar de inwoners doorgaans geen acht op slaan.

Een geboren kosmopoliet schiet overál wel een herinnering te binnen, maar in het geval van Chloe Aridjis (1971) is het meer dan vleierij wanneer ze woensdagavond, uitkijkend over een Amsterdamse binnenstadsgracht, opmerkt dat nostalgie haar bespringt. Koud een half uur tevoren is haar trein uit Parijs gearriveerd. Aridjis: ‘De afgelopen jaren verbleef ik in Berlijn, maar mijn familie woont in Mexico. Elke keer dat ik naar hen terugvloog, had ik een stop op Schiphol; zes uur vrij, waarin ik vaak de trein nam en gauw naar Amsterdam kwam. Even een museum bezoeken, of oude vrienden gedag zeggen. Op die manier heb ik ook in 1996 nog afscheid kunnen nemen van de dichter en schrijver Bert Schierbeek. Hij was een oude vriend van mijn vader, vroeger hebben we vaak bij Bert op de Koninginneweg gelogeerd. Wij hielden allemaal veel van hem. Toen ik hoorde dat hij ernstig ziek was, ben ik hem vaarwel gaan zeggen.’   ...
   Een roman, dat was iets nieuws voor Chloe Aridjis, die aan Harvard en in Oxford vergelijkende literatuurwetenschap studeerde ...
    ....‘Door al die plaatsen waar ik heb gewoond – van Mexico City, waar mijn familie vandaan komt en waar ik nog jaarlijks twee maanden doorbreng, tot Den Haag, Londen, Oxford, Harvard, New York, Berlijn, waar mijn huisraad sinds afgelopen november staat opgeslagen, Parijs, waar ik tot vanmiddag met mijn ouders was – weet ik steeds minder wat thuis is. Ik vervreemd van Mexico, merk ik als ik daar terug ben, zelfs mijn Spaanse woordgebruik is uit de mode. In mei ga ik weer naar Londen, met de bedoeling daar een tijdje te wonen.    ... 

Maar schrijvers leven nu eenmaal van hun neuroses, dus dit gevolg van ontworteling hoeft voor hen geen nadeel te zijn.

Maar er zijn ook andere kunstenaars behalve schrijvers die van wanten weten - hier nog een hele collectie (de Volkskrant,, 12-02-2014, van verslaggevers Lotte Grimbergen en Wieteke van Zeil):
  Akademie van Kunsten

Kunst kan zich weer wetenschap noemen

Tot 1851 hoorde de kunst nog bij de Koninklijke Akademie van Wetenschappen. Nu zijn ze weer samen. Voor dit prestigieuze genootschap zijn 19 kunstenaars gevraagd. Het is de vraag of ze ooit tegelijk aanwezig kunnen zijn.


'Francine Houben kan u helaas niet te woord staan, ze is in New York en ontvangt de burgemeester van Boston.' 'Jaap van Zweden is onderweg naar San Francisco, sorry.' 'Kyteman? Die zit in L.A. voor een retraite'.
    De kunstenaars die zijn gevraagd voor de Akademie van Kunsten, het initiatief van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) om kunstenaars te betrekken in het maatschappelijk debat en de samenwerking tussen kunst en wetenschap te stimuleren, zijn niet van het type dat zich veel in Nederland ophoudt. Arnon Grunberg, Jaap van Zweden en Johan Simons wonen in het buitenland, de rest leidt een reizend bestaan. Aernout Mik laat zachtjes pratend vanuit een museum in Düsseldorf weten: 'De vraag is of we überhaupt ooit met ons allen samen zullen komen.     ...

Allemaal rabiate kosmopolieten, die liever 20 miljoen moslims in Nederland zien dan dat er beperkingen op het vrije reizen komen.

De architecten vorman daarin weer een aparte branch - die doen naast aan het bouwen van kosmopolitische monsters ook mee aan het actief slopen van cultuurgoed - hier nog eentje (de Volkskrant, 10-04-2009, door Pieter Klok):
  'Dubai gaat in de mottenballen'

De crisis verspreidt zich als een inktvlek. Veel mensen merken de gevolgen, ieder op zijn eigen manier. Zo ook architect Syb van Breda. Na enkele jaren met grote opdrachten in Dubai, is hij in Nederland teruggekeerd. ‘Het is zo’n ontgoocheling.’

De vorige keer dat Syb van Breda met de Volkskrant sprak, reed hij met zijn blauwe cabriolet over de snelwegen van Dubai en wees hij enthousiast naar de honderden wolkenkrabbers die om hem heen verrezen. Hij was in een winning mood. Namens Royal Haskoning had hij een paar prachtige opdrachten binnengehaald. ...
    Nu, anderhalf jaar later, is zijn droom uiteengespat. Zijn cabriolet heeft hij nog steeds, maar sinds 1 januari is Van Breda (44) weer terug in Nederland. ‘Het is zo’n ontgoocheling. Ik ben er in 2006 heen gegaan met het idee: ik ga nu naar de plek waar het gebeurt. ...’   ...
    Het ging echter niet alleen om geld. Van Breda was vooral enthousiast over de nieuwe maatschappij die in Dubai aan het ontstaan was. ‘Dit land is in staat geweest om mensen van over de hele wereld op een ontspannen manier te laten samenleven – 90 procent is allochtoon – en dat op een onmogelijke plek. Ik vond het een voorbeeld van de samenleving van de 21ste eeuw, net als New York, waar ook veel stammen door elkaar heen lopen.’   ...
    Maar, erkent ook de rasoptimist Van Breda, het kan natuurlijk ook nog verder verslechteren. ‘Het beangstigende van de huidige crisis vind ik dat iedereen weer terugkeert naar het eigen honk. De internationale vervlechting krijgt een geweldige opdoffer. Dat is een zichzelf versterkend mechanisme. Als het ene land zijn mensen terughaalt, doet een ander land hetzelfde. De volgende stap is dat we weer hekken om Nederland zetten en ‘Nederlanders eerst’ roepen. Die internationale vervlechting is zo nodig om zeven miljard mensen bij elkaar te houden.’
    Ook Van Breda is echter noodgedwongen op het eigen honk teruggekeerd. ...

Wat een prachtig ideaal - die vervlechting van culturen. Maar lees nu even dit stukje uit het artikel:
  Wie in Dubai wilde overleven, had om te beginnen een mooie auto en goede pakken nodig. Het was heel erg een maatschappij van zien en gezien worden. Je moest er goed uitzien en altijd goede verhalen hebben.’

Een vervlechting van culturen der rijken, dus. Een wanstaltige metropool der rijken - een oligarchopool - voor een toekomstige oligarchie.

Terug naar de klassiek metropool: New York. Het artikel van Arnon Grunberg kwam uit een Special van Volkskrant Reizen naar aanleiding van het 400-jarig bestaan van New York. Daaruit de volgende reeks interviews - het inhoudelijke deel in samengevat elders - hier gaat om de personen en geselecteerde persoonlijke zaken:

Uit: De Volkskrant, 04-04-2009, Reizen NY Special
  Deze stad kan je opeten (door Jady Petovic)

Fotomodel Frederique van der Wal (41) woont twintig jaar in New York, heeft een bedrijf in snijbloemen en een Hollandse boerderij uit 1790 als buitenhuis.

...
Wat betekent New York voor je?
Mijn stad, een inspiratiebron. Ik kwam hier als 18-jarige en de indruk was overweldigend . Ik heb me in het begin ook wel alleen gevoeld, want ik had geen roots meer. Maar ik had me nooit zo ontwikkeld als ik niet in New York had gewoond. Er is hier zo veel aan qua kunst en cultuur. ...

Voel je je New Yorker?
Ik voel me een Hollandse New Yorker. Bepaalde Hollandse normen en waarden vind ik belangrijk, die hou ik vast. Die mengelmoes is heel gewoon in New York, de mensen hier komen overal vandaan. ...


Er zit geen goede Mexicaan in Amsterdam (door Neeltje Huirne)

Sascha Radetsky (32) is solist bij Het Nationale Ballet. Hij woont sinds september 2008 in Amsterdam, maar mist New York heel erg.

...  Ik mis New York heel erg. Ik mis de grootte van de stad, de drukte, de energie, de mensen die er wonen...

Zijn New Yorkers dan zo anders dan Amsterdammers?
In New York wonen allerlei verschillende mensen van allerlei verschillende leeftijden, wat ik geweldig vind. The more diversity the better. ...

Amsterdam is New York in het klein
(door Jady Petovic)

Russell Shorto, (50) schrijver en directeur van het John Adams Institute , beschouwt Amsterdam als zijn tweede hometown .


New York is de hoofdstad van de wereld (door Neeltje Huirne)

Boris Dittrich (54) is directeur van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Hij woont ruim twee jaar in New York.

Waar zit je?
In mijn kantoor op de 35ste verdieping van het Empire State Building. ...

Nee? Wat maakt New York dan zo bijzonder?
New York is voor mij de hoofdstad van de wereld, de stad van alle culturen. Iedereen, van blanke tot Afro-American tot Latino, woont en werkt hier samen. Er is weinig segregatie. New York is een heel tolerante stad, net als Amsterdam. ...

Waar woon je?
In Long Island City, .... Mijn appartementencomplex heeft alles: een portier, een sportschool, een filmzaal... Dat klinkt heel luxueus in Nederlandse oren, maar is hier voor de middenklasse heel normaal.
...
Wat is voor jou het grootste voordeel van New York boven Amsterdam?
De grootschaligheid, vooral op cultureel gebied. Hier is zo veel te doen. Niet alleen op Broadway, maar vooral ook daarbuiten. En het is topkwaliteit hè? Het enige dat ik hier erg vind tegenvallen is het filmaanbod. Hollywood rules en mooie filmhuisfilms draaien bijna nergens.   ...


De winkels in Amsterdam zijn altijd dicht (door Neeltje Huirne)

Liz Bolton (30) is actrice bij het Amsterdamse comedygezelschap Boom Chicago. Ze kwam in juli 2008 van New York naar Amsterdam.
...

Ik draag nu ook huidkleurige panty’s (door Neeltje Huirne)

Econoom, juriste en powerfeministe Heleen Mees (41) verhuisde bijna tien jaar geleden naar New York. Ze wil er nooit meer weg.

Waar zit je?
Ik zit op bed in mijn appartement in Brooklyn. Als ik naar buiten kijk, zie ik het Empire State Building en de Brooklyn Bridge.

Je ex vond dat je eens naar New York moest omdat hij de stad zo bij je vond passen. Was je ook gegaan als hij dat niet had gezegd?
Nee, absoluut niet. Ik wilde heel graag indruk op hem maken, en daarom ben ik gegaan. ... Moskou leek mij persoonlijk veel geweldiger, maar het werd dus New York. En dat heeft goed uitgepakt, ik voel me hier ontzettend thuis.

Hoe waren je eerste dagen?
Ik vond het he-le-maal geweldig! Voordat ik in New York aankwam, zat ik een paar dagen in Washington, waar het grauw en doodstil was. ‘Kom eens naar buiten jongens!’, dacht ik steeds. Dat was in New York wel anders. Ik arriveerde in het lelijkste stukje van de stad, Penn Station, maar was desondanks dolgelukkig.

En nu ben je een New Yorkse geworden.
Zo voel ik me wel, ja. Ik merk dat mijn smaak en opvattingen New Yorks zijn geworden. ... Ik ben ook New Yorks geworden als het gaat om mijn creditcard. Een flinke schuld hebben is hier heel normaal; voor mij nu dus ook, helaas...

En qua opvattingen?
Ik zeg weleens: in New York heeft iedereen het gevoel dat-ie in een film meespeelt. Het is een stad waar alle mensen samenwerken. Daardoor heb ik veel meer vertrouwen gekregen in talenten van mensen en voel ik meer dan ooit dat je alles kunt realiseren wat je wilt. New York kan dromen en verlangens doen uitkomen.

Is dat anders in Amsterdam, waar je hiervoor woonde?
Ja, absoluut. In essentie hebben New York en Amsterdam wel dezelfde karakteristieken, zoals de openheid voor nieuwkomers. Maar ik vind dat Nederland die tolerantie de laatste jaren is kwijtgeraakt, onder meer door Wilders en consorten. ...

Zou je er nog kunnen wonen?
Dat ligt niet voor de hand. Ik woon hier prachtig, New York haalt het beste uit me. ...

Op 16 april verschijnt Mees' boek Tussen hebzucht en verlangen - De wereld en het grote geld, waarin ze pleit voor het ombouwen van de Nederlandse verzorgingsstaat tot kansenmaatschappij naar New Yorks model.

Die laatste opmerking was inderdaad de laatste in de oorspronkelijke reeks. Het is ideaal coda, slotakkoord, voor onze toepassing - alsof het ervoor bedoeld was.
   Het ideaal van mevrouw Mees is het ideaal van de getalenteerden, de goed opgeleiden. En de rest can go to hell, is de houding van mevrouw Mees, hoewel ze dat natuurlijk nooit zal zeggen.
   Maar laten we het lijstje van beroepen even afgaan:
  Fotomodel
  Balletdanser
  Schrijver
  Bestuurder
  Actrice
  Econoom/jurist

Het bekende lijstje van alfa's, cultuur-intellectuelen, met een gamma of twee. De globaliseringwinnaars, die zelf niets produceren. De nomadisch marskramers, die hun liedjes op valse orgeltjes en aangelengde drank inruilen voor de vruchten van de arbeid van de landbouwer en de smid. Waarbij de laatsten voortdurend bedrogen uitkomen.

Tussengevoegd: De Volkskrant heeft in haar kern Reizen weer een speciale uitgave (over steden) met verhaaltjes over diverse Nederlanders die overal ter wereld wonen, in het kader van de al eerder aangehaalde rubriek Waar zit je?: (de Volkskrant, 19-09-2009, door Jady Petrovic):
  In Dubai is respect voor elkaar en dat is buitengewoon plezierig

Tussentitel: Presentatrice Cilly Dartell (51) woont in Dubai en werkt twee weken per maand in Amsterdam.

En (de Volkskrant, 19-09-2009, door Jady Petrovic):
  Hier lezen ze geen blaadjes waar je je billen mee afveegt

Tussentitel: Hoogleraar economie Rick van der Ploeg (53) woont in Oxford en Amsterdam

En (de Volkskrant, 19-09-2009, door Jady Petrovic):
  Het is fijn dat hier nooit iemand op je schouder tikt en roept 'Hé Willempie!'

Tussentitel: Acteur Willen Nijholt (75) kan in zijn Franse huis niet wennen aan de duiven

En (de Volkskrant, 19-09-2009, door Jady Petrovic):
  De wereld is zo rijk aan plekken waar wordt opgegraven,daar heb ik vijf levens voor nodig

Tussentitel: Kunstenares Gerti Bierenbroodspot ziet haar woonplaatsen als pleisterplaatsen

En (de Volkskrant, 19-09-2009, door Jady Petrovic):
  In het begin gingen mensen me aanraken en knijpen,zo van: Hé, het leeft

Tussentitel: Modeontwerper Daryl van Wouw (32) woont in Shanghai en heeft een winkel in Amsterdam

En (de Volkskrant, 19-09-2009, door Jady Petrovic):
  In de trein komen de slappe verhalen

Tussentitel: Judith Sargantini (35) zit namens GroenLinks in het Europees Parlement. Ze woont in Brussel en Amsterdam.

We zetten het weer op een rijtje, qua beroepen:
  Presentatrice
  Econoom
  Acteur
  Kunstenares
  Modeontwereper
  Politica

Met twaalf stuks hebben we al een redelijk goede steekproef: tweederde tot driekwart komt uit de kunstzinnige sector, en de rest zijn gammatypes, voornamelijk bestuurders.

Bijna vergeten we nog een belangrijke groep: journalisten (de Volkskrant, 04-04-2009, door Jan Tromp):
  327 Central Park West

De afgelopen decennia is New York opgestaan uit de goot. Jan Tromp beziet de stad vanuit zijn appartement aan 327 Central Park West.
...
Jan Tromp was van 2003 tot en met 2007 correspondent voor de Volkskrant in de VS. Over zijn toenmalige woonplaats schreef hij een boek dat vorige week verscheen: In New York en domweg gelukkig, uitgeverij Balans, 15 euro, ISBN 9789050188807.

Voor een indruk van Tromp's ideeën over New York, zie het volgende stukje uit een uitzending van Pauw & Witteman uitleg of detail , op die site aangekondigd als:
  "Groots en meeslepend is het leven hier." Dat zegt journalist Jan Tromp over New York, de stad waar hij vier jaar correspondent was. Ondertussen is de Volkskrant-journalist al weer twee jaar terug in Nederland.

Het zijn de heren Pauw en Witteman die Tromp moeten wijzen op zijn luxe-positie: zijn appartement kostte 4000 euro per maand, en op de negatieve kanten van het leven aldaar.

Nog eentje, tevens multiculturalist natuurlijk (de Volkskrant, 03-08-2010, tv-recensie door Jean-Pierre Geelen):
  Boeren

Buitenland bestaat niet. In het provincialisme dat Nederlandse televisie is gaan kenmerken, is het een ongeschreven wet. Een buitenlandrubriek ontbreekt al decennia. Andere achtergrondrubrieken vertonen zich zelden buiten de landsgrens, behalve voor een aardbeving, voetballen of fietsen. Voor de langere buitenlandrubrieken kijkt u maar naar de BBC of Terzake op Canvas.    ...

Alsof er zo langzamerhand niet redelijk algemeen bekend is hoe dat buitenland in elkaar zit: meestal net als hier, en als het anders is, vrijwel altijd slechter. Waarom een reportage over de vorm van de wc-pot in Zimbabwe, als wij hier ook vele soorten potten hebben? En dit soort zaken zijn al helemaal geen nieuws:
  In een klein half uur schetste het Griekse Netwerk adequaat de recente geschiedenis van Zimbabwe. Overheerst en onderdrukt door de Britten, eiste Robert Mugabe de macht op. Hij liet die zich niet meer ontnemen. Rond 2000 ontstonden problemen, zwarte boeren kwamen in opstand. Ze wilden alle resterende blanke boeren van hun farms verjagen.

Nee, dat ophemelen van het buitenland, is natuurlijk alleen een rookgordijn om op Nederland te kunnen trappen:
  ... Maar, zo zei Ghislaine Plag: ‘Voor de rest is het nog steeds hartstikke onrustig in het land.’
    Met het woordje ‘hartstikke’ stroomde meteen weer een golfje Hollandse polderlucht de huiskamer binnen.

Als je kosmopoliet bent, is al wat Nederlands is natuurlijk afschuwelijk.

En dan heb je nog mensen als Charles Groenhuizen, Max Pam, en talloze anderen. Hier nog een paar recente coming out's (de Volkskrant, 31-07-2010, door Gert-Jan van Teeffelen
  Britten zijn niet zo dol op hun buren

Wonen in Londen is een voorrecht, alleen al vanwege alle nationaliteiten die je er ontmoet. Het mooie is dat het er tegelijkertijd totaal niet toe doet waar je vandaan komt. Je bent in de eerste plaats Londenaar. Vermoedelijk is alleen New York kosmopolitischer.   ...

En (VARAgids, nr. 27/28-2009, door Willem Lust):
  Quality times

Ook Times Square in New York moet mensvriendelijk worden. Een dramatisch misverstand, weet Nova-correspondent Willem Lust
.

Times Square noemt zichzelf het Kruispunt van de Wereld. Het is betoverend om je onder te dompelen in die chaos van lichtreclames, toeterende taxi's, botsende mensen en de walmen van uitlaatgassen en ongezond voedsel. Ziehier de rauwe energie van het Amerikaanse kapitalisme: een complete overbelasting van alle zintuigen. Weinig charmant, maar ook beestachtig aantrekkelijk.
    Toen wij (hij en zijn vrouw, red.) ons in New York vestigden, hebben we eerst even in een hotel op Times Square gewoond. Je voelt je echt een man van de wereld als je 's ochtends om 7 uur de New York Times gaat kopen op Times Square en daarna in de beroemde Polish Tearoom gaat ontbijten.  ...

Zo, de Volkskrant en de NOS gehad - dat de rechtse media gek op Amerika zijn behoeft nauwelijks bewijs. Noem het maar de hele media, die zwaar kosmopolitistisch is.

Oh ja: voor de EU-ofiele variant geldt natuurlijk precies hetzelfde. Het is zo alomvattend, dat het, bij gebrek aan contrasterend tegengeluid, nauwelijks nog opvalt (de Volkskrant, 15-04-2010, door Sara Berkeljon):
  'Stierenvechter houdt stand dankzij Brussel'

Roland Duong en Teun van de Keuken maakten een tv-serie over Europa. ‘Je zou het bijna zendingsdrang kunnen noemen.’


Tussentitel: Volgens de Fransen is een  Sloveense beer veel agressiever dan een Franse
‘Zodra je het woord Europa zegt, zapt iedereen weg’, zegt Roland Duong. ‘Dat is echt onderzocht.’
    Duong (40) is samen met Teun van de Keuken (38) verslaggever en bedenker van De Slag om Brussel, een televisieprogramma over de Europese Unie. Dat klinkt misschien saai, erkent Duong. ‘Waarschijnlijk hebben we daarom anderhalf jaar met ons idee lopen leuren.’
    Pas toen bleek dat er vorig jaar, in de aanloop naar de Europese verkiezingen, geen enkel ander programmavoorstel over Brussel was ingediend, mochten ze vier uitzendingen maken. Dat werd een succes en dus is er nu een vervolg. Acht afleveringen: over Balkancuisine, stierenvechten en Sloveense beren in de Pyreneeën.    ...
    Duong en Van de Keuken, bekend van het RVU-consumentenprogramma Keuringsdienst van Waarde, vinden het belangrijk, een serie over Europa. Van de Keuken: ‘Het is heel vreemd dat Ferry Mingelen iedere dag op televisie mag vertellen over het zoveelste Haagse ruzietje, maar dat Brussel, waar de meeste belangrijk beslissingen worden genomen, zelden aan de orde komt. Wij hebben een drang om mensen te laten nadenken. Je zou het bijna zendingsdrang kunnen noemen.’   ...

En om de kwade bedoelingen erachter nog even eruit te halen: zie de tegenspraak tussen dit:
  Het is heel vreemd dat Ferry Mingelen iedere dag op televisie mag vertellen over het zoveelste Haagse ruzietje, maar dat Brussel, waar de meeste belangrijk beslissingen worden genomen

En dit:
  ‘In Nederland wordt vaak geklaagd over Brusselse regeltjes. Dat bleek onzin: Brussel geeft algemene richtlijnen, lidstaten bepalen de invulling.’
    Van de Keuken: ‘Nederland is kampioen regeltjes maken naar aanleiding van Brusselse richtlijnen en dan de schuld aan Brussel geven.’

De bekende liegende alfa uitleg of detail .

Voor last but not least in onze maatschappelijke groepjes kosmopolieten: het Koninklijk Huis. Voor wie het niet al kon afleiden uit de "Geen kritische dingen over immigranten zeggen, hoor"-kerstrede 2007 van Beatrix en de "Er bestaat geen dé Nederlandse identiteit"-toespraak van Maximá (de Volkskrant, 23-04-2009, rubriek Weekladen):
  Hoe lang regeert de afstandelijke workaholic nog

...    Intussen dijt de koninklijke familie maar uit. Er was een tijd dat de Oranjes schaars waren - Wilhelmina kreeg er tenslotte maar een, Juliana -, maar die is voorbij. In Elsevier een portret van een kosmopolitische generatie: de 4 dochters,14 kleinkinderen en 21 achterkleinkinderen van wijlen Juliana en Bernhard. Wie zijn ze, waar werken ze en wat zijn hun idealen?
Opvallend is hun internationale belangstelling. De woorden Brussel, Geneve, mensenrechten en internationale politiek vallen vaak Echte Europeanen zijn het, volgens Elsevier. Gedreven door idealisme, door de wens iets te betekenen voor de wereld.  ...

De wens iets te betekenen voor de kosmopolitische wereld.
    En dat geldt is dusdanig sterke mate, dat het in zeer onverdachte bron is opgevallen (de Volkskrant, 10-04-2010, van verslaggever Remco Meijer):
  Wenk aan Willen IV: minder New York

Juridisch Nederland zal de republiek niet uitroepen. Maar een dringend advies aan prins Willem-Alexander is er wel: minder New York, meer Stavoren. Dat was vrijdag de conclusie van een door het Nederlands Juristenblad (NJB) georganiseerde 'salon' waarin de aanstaande koning Willem IV ongevraagd enkele 'wenken' kreeg aangereikt.


Tussentitel: 'Hoe oefen je in de republiek Nederland ambt van koning uit?'

Het is een genre dat ver teruggaat, legde strafjurist, NJB-redacteur en dagvoorzitter Ybo Buruma uit. 'Denk aan de brief voor de koning van Tonke Dragt. Bij gevaren voor het land moet de koning worden gewaarschuwd.' Gevaren is een groot woord, maar thermiek is er wel. Populisten staan de ceremoniële monarchie voor, terwijl de machtsbasis van de koning van oudsher juist het volk is. Daarbij ligt het koningshuis onder vuur: beleggen in grond in Argentinie, een vakantievilla in Mozambique, salarisverhoging tijdens de crisis, dat valt niet goed.   ...
    Mark Bovens, hoogleraar bestuurskunde in Utrecht, vergeleek het koningshuis met Sinterklaas. 'Sint en Zwarte Piet zijn ook een geërfd verhaal. Het klopt niet helemaal, maar je gelooft erin, het is vertrouwd en het bestaat alleen in Nederland.' Hij adviseerde prins Willem-Alexander en prinses Maxima de verweesde kiezer tot steun te zijn. 'De kosmopolitische invulling van hun rol bevalt aanhangers van populistische partijen niet: Die vinden het bijwonen van de intocht van Sinterklaas belangrijker.'   ...

Een bevestiging van de neigingen van de familie (de Volkskrant, 22-04-2010, rubriek Weekbladen, door Jean-Pierre Geelen):
  Digitaal incontinenten blijken doodgewone mensen

Het is een soort kievitsei voor de media: eind april, tijd voor het traditionele royaltywatchen. ... Goed nieuws voor Willem-Alexander: ‘Hij heeft nu alle gelegenheid om te genieten van zijn opgroeiende dochters.’
    Dat valt tegen, volgens Vrij Nederland. In een profiel van de kroonprins citeren de auteurs Maxima, die zich in de Vanity Fair beklaagde over de barre arbeidsomstandigheden van het koningshuis: ‘Soms moeten we van Bogotá naar New York via Amsterdam vliegen om een dag met onze kinderen door te brengen.’
    Staat weer tegenover dat WA voor zijn veertigste verjaardag van vrienden een speedboot kreeg. Zijn talent als levensgenieter heeft hij lang verzwegen, want: ‘De vaderlandse geschiedenis leert dat de Nederlandse burgers de Oranjes geen al te verheven levensstijl gunnen.’   ...

Maar eigenlijk is dat allemaal vanzelfsprekend. Hiet was vroeger ook zo.

En nog een mengelmoesje van diverse pluimage (de Volkskrant, 17-04-2010, rubriek Kringen, door Jan Tromp):
  Kringen | Neemt afscheid van burgemeester Cohen

Een prettige uitsnede van de nationale beau monde

Fotobijschriften: Jörgen Raymann, in zijn alter ego van Tante Es (foto boven), omarmt Job Cohen: 'Dat jij als joodse jongen nu de moslim in Nederland gaat beschermen.' Ook Philips-topman Gerard Kleisterlee, het hoofdkantoor staat immers in Amsterdam, (foto onder) neemt afscheid.
...  Amsterdam nam afscheid van zijn burgemeester, dat wil zeggen, je moest een kaart hebben om binnen te komen en Job had selectief uitgenodigd. Altijd nog een paar honderd man: Geert Mak, Ernst Veen van de Hermitage, Jos van Kemenade, Hedy, secretaris van de koningin Jaap Leeuwenburg, Noraly Beyer, Philips-topman Cor Kleisterlee, een prettige uitsnede van de nationale beau monde. ...
   ... De vraag van de avond was natuurlijk: wordt hij het? Roger van Boxtel gelooft met zekerheid dat Job het wordt. ...Hij stond buiten in de lentebries een sigaretje te roken met Eberhard van der Laan.   ...
    Maarten van Poelgeest, wethouder namens GroenLinks, zou niet weten hoe het premierschap Job nog kan ontgaan. René Smit, de voorzitter van het college van bestuur van de Vrije Universiteit sputterde tegen, maar die is dan ook van het CDA.
    Jörgen Raymann in zijn alter ego van Tante Es richtte zich rechtstreeks tot het scheidend subject: ‘Dat jij als joodse jongen de moslim in Nederland gaat beschermen! Wrang is het lot. Je bent een schat, Job, je bent een schat. Ik ben blij dat je premier wordt.’
    Bij het uitgaan liepen we tegen Ed. van Thijn op, de oud-burgemeester. ...

Ons kent ons, en allemaal kosmopolieten bij elkaar.

De Engelsen hebben een uitdrukking "the shoe is on the other foot". Dit  is zo'n geval (de Volkskrant, 22-04-2010, door Gert-Jan van Teeffelen):
  Profiel | Nick Clegg

Adellijke ex-journalist is vooral een eurofiel

Een cocktail van Russische adel en Nederlands patriciaat: zo’n gewone huisvader is de leider van de LibDems heus niet.


Is Nick Clegg de nieuwe Churchill? De Britse Obama? ...
    De invloed van het eerste debat was enorm. De LibDems zitten Labour en de Conservatieven plots op de hielen. De partij heeft geen kans op het premierschap, maar mogelijk krijgt Clegg een vinger in de pap bij een coalitie. Ongekend voor de 43-jarige politicus die tot dusver amper meetelde. Nu vragen velen zich af wie hij eigenlijk is.
    Clegg presenteert zich graag als gewone vader van drie zoontjes, wiens belangrijkste taak het is de jongens naar school te brengen. Zijn Spaanse echtgenote Miriam – dochter van een Spaanse senator – heeft daarvoor immers geen tijd; ze is topadvocaat bij de firma DLA Piper. Clegg, zegt hij zelf, is in de eerste plaats vader, dan pas politicus. Hij komt daarom vaak te laat voor afspraken.
    Tot dusver komt hij weg met dit alledaagse imago, anders dan Toryleider Cameron. Die heeft veel last van zijn achtergrond: hij komt uit een vermogende familie en ging naar Eton en Oxford. Maar wie zich verdiept in Cleggs kleurrijke verleden, concludeert dat de links-liberaal uit een mogelijk nog chiquer en bovendien internationaler milieu komt: hij is slechts voor een kwart Engels van geboorte. De rest is een cocktail van Russische adel en Nederlands patriciaat. Succes en zelfvertrouwen zitten er vanaf de geboorte in.
    Nicholas William Peter Clegg (1967) is derde van vier kinderen van een Engelse bankier, en groeide op in Chalfont St Giles (Buckinghamshire). Clegg senior is nog steeds bestuursvoorzitter van een vastgoedbank. Cleggs grootmoeder was Kira von Engelhardt, een Russische barones, die afstamde van Ignaty Zakrevsky, procureur-generaal van het Russische rijk. Kira vluchtte na de revolutie via Berlijn naar Engeland.
     Via moederszijde stamt Clegg uit het Nederlandse patriciërsgeslacht Van den Wall Bake. Zijn moeder groeide op in Nederlands Indië, waar ze in een jappenkamp belandde. Haar vader (Cleggs grootvader), Herman van den Wall Bake, klom op tot president-directeur van de bank ABN en grossierde in commissariaten.
    ‘Nick herinner ik me nog als kleine jongen, zijn ouders ken ik goed’, zegt marketingconsultant Frank van den Wall Bake (65). ‘Herman was de broer van mijn vader.’ Typisch Nederlandse trekjes ziet hij niet direct in Clegg; ‘onze familie is erg internationaal’.    ...
    Clegg groeide op in weelde. Zijn ouders hadden diverse buitenhuizen, waaronder een kasteeltje in Frankrijk en een Zwitsers chalet. Geen wonder dat hij naar een van de oudste en beste privéscholen werd gestuurd. Westminster School (sinds 1179) kwam de laatste jaren diverse malen als ’s lands beste uit de bus, ruim voor Eton, hoewel het schoolgeld van 33 duizend euro per jaar in dezelfde categorie valt.   ...
     ... Clegg, die tot ergernis van zijn vrouw soms nog wel eens sigaret rookt, spreekt vloeiend Nederlands, hoewel hij het land zelden bezoekt. ...

Maar in Nederland heeft men het zelden over dit soort gevallen.

Het kosmopolitisme heeft, als ideologie, natuurlijk ook zijn ideologen. Een belangrijke, misschien wel de belangrijkste, is Ian Buruma - voor wie zijn naam niet kent, onder wordt hij geïntroduceerd (de Volkskrant, 08-11-2008):
  Ian Buruma ontvangt Erasmusprijs

Prins Willem-Alexander heeft vrijdag in de St. Laurenskerk in Rotterdam namens de stichting Praemium Erasmianum de vijftigste Erasmusprijs uitgereikt aan Ian Buruma. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan iemand die een voor Europa belangrijke bijdrage heeft geleverd op cultureel, sociaal of sociaal-wetenschappelijk gebied.
    De prijs van 150.000 euro had dit jaar als thema 'De Nieuwe Kosmopoliet'. Volgens het stichtingsbestuur voldoet Buruma uitstekend aan deze kwalificatie. Hij studeerde Chinees in Leiden, film in Tokio, was redacteur van The Far Eastern Economie Review en The Spectator en bezet dit jaar de Cleveringa-leerstoel aan de Universiteit Leiden. ...

Nou, en uit hoger en betrouwbaarder bron kunt u het nauwelijks krijgen: Ian Buruma staat voor dé kosmopoliet. van de soort van de alfa-intellectueel. Dan wordt het interessant om te kijken of hij ook aan onze andere aangegeven eigenschappen voldoet (Wikipedia.org, opgeslagen 24-12-2008):
  Ian Buruma

Ian Buruma (Den Haag, 28 december 1951) is een Brits-Nederlandse schrijver en wetenschapper. Veel van zijn werk focust op de Aziatische cultuur, met name die van Japan in de 20e eeuw.
    Buruma is geboren in Nederland, met een Nederlandse vader en een Engels Joodse moeder. Hij studeerde Chinese literatuur in Leiden en daarna Japanse film aan de Nihon Universiteit in Tokio. Hij bekleedde diverse redactionele en academische posities en heeft verschillende artikelen gepubliceerd in de New York Review of Books.
    Hij deed fellowships aan het Woodrow Wilson International Center for Scholars in Washington D.C. en St. Antony's College in Oxford. In 2003 werd hij Luce Professor of Democracy, Human Rights & Journalism aan het Bard College in New York.
    Sinds 2005 woont hij in New York. Hij is de neef van Nederlandse jurist Ybo Buruma.  ...

Een afkomst van twee nationaliteiten, opgegroeid in een academisch milieu, joodse afkomst, verkast van het ene land naar het andere. Allemaal zaken die ten sterkste verbonden zijn met het kosmopolitisme.
    Maar toch is Buruma in sommige intellectuele kringen omstreden. Dat is vanwege een zaak die wij hier al verbonden hebben aan het kosmopolitisme: het multiculturalisme. Multiculturalisme is de reactie op de moslim-immigratie naar Westerse landen, waarvan de kosmopolieten dus wensen dat er een culturele vermenging ontstaat. Omdat daar een groeiende weerstand tegen is, zijn  de kosmopolieten de positie van de moslims gaan verdedigen. Zo ook Ian Buruma (de Volkskrant, 07-06-2007, door Paul Berman):
  Reactionaire wending in emancipatiedebat

Paul Berman vindt het vreemd dat journalisten als Ian Buruma zo veel sympathie hebben voor de islamitische filosoof Tariq Ramadan - die het moeilijk vindt het stenigen van overspelige vrouwen te veroordelen - en zo woedend uitvaren tegen Ayaan Hirsi Ali - die het islamitische geweld tegen vrouwen uit eigen ervaring kent. Een reactionaire ommekeer in de intellectuele wereld, die voortkomt uit het ontbreken van een cultuur van moed.


Tussentitels: De verdedigers van Tariq Ramadan komen vaak dichtbij de theoretici van het zelfmoordterrorisme
Hirsi Ali's critici zien het verschil niet tussen een moordenaar en iemand die rationeel debatteert


Tariq Ramadan is een charismatische islamitische filosoof die de afgelopen vijftien jaar in Europese moslimkringen aan populariteit en invloed heeft gewonnen. Hij vond zelfs erkenning in de hoogste regionen van de Amerikaanse journalistiek: een uitgebreid profiel in The New York Times Magazine (4 februari). Het liet zijn profiel schetsen door Ian Buruma.
    Over de relatie tussen de seksen zegt Ramadan: 'Mannen en vrouwen zijn niet hetzelfde. In de islamitische traditie worden vrouwen gezien als moeders, echtgenotes of dochters. Dan bestaat de vrouw als vrouw.' Ramadan wekt met die uitspraak de indruk een traditionalist te zijn, en dat is hij stellig ook. Maar met de term 'islamitische traditie' doelt hij niet op een volksgebruik, maar op de islamitische wet: een zaak van het geloof. En omdat de religieuze wet gestoeld is op het eeuwige, mag Ramadan zijn opvattingen best in hedendaagse termen verwoorden. En dus beschouwt hij zichzelf als een feminist. Beter nog: als een 'islamitische feminist'.
    De islam, in ieder geval zijn eigen islam, eist dat vrouwen een hoofddoek of sluier dragen, en dat moet als bevorderlijk voor de autonomie van vrouwen worden gezien. De hoofddoeken en sluiers, de aparte ingangen en zitplaatsen, het algehele verbod op vrije omgang tussen de seksen houden een geest van seksuele kuisheid levend die vrouwen vrijwaart van de druk van mannelijke bedoelingen. Kuisheid is, zo bezien, bevrijding. En Ramadans pleidooi voor de rechten van vrouwen maakt uiteindelijk deel uit van een veel grootschaliger strijd: de strijd voor de individuele vrijheid, voor religieuze rechten.
    Zijn standpunt over het Franse verbod op het dragen van een hoofddoek op scholen was geheel in overeenstemming met deze redenering. 'Rechten zijn rechten', zei hij tegen Buruma. 'En het is een recht om ze op te eisen.' Wat Ramadan betreft, is zo'n soort redenering volledig consistent. Maar het is vreemd om journalisten hetzelfde standpunt te zien innemen en hetzelfde taalgebruik te zien hanteren. In Times Magazine presenteert Buruma Ramadan als een man die 'het recht van moslima's verdedigde om op Franse scholen de sluier te mogen dragen'. Deze omschrijving zou van Ramadan zelf afkomstig kunnen zijn.
    Als lezer zou je bijna denken dat er in het Franse debat over het verbod op de hoofddoek geen andere manieren zijn geweest om de kwestie aan de orde te stellen. Er was echter een serieus argument voor dat verbod, dat de overweldigende publieke steun voor de wet zou kunnen verklaren. De kwestie die oprecht respect afdwong, was dat vrouwen gelijkwaardig onderwijs en een gelijkwaardige gezondheidszorg moeten hebben, en dat dit de absolute basisvoorwaarden zijn voor iedere verwezenlijking van vrouwenrechten.
    Naarmate de islamistische beweging in Frankrijk groeide, weigerden steeds meer moslimmeisjes mee te doen aan de gymles vanwege de onkuise kleding die ze daarvoor moesten dragen; ze weigerden alleen te zijn met mannelijke leerkrachten en wilden zich niet laten onderzoeken door mannelijke artsen. Maar veel van die moslimmeisjes voelden er helemaal niets voor om hun kansen op onderwijs en zorg vanuit preutse overwegingen tot een minimum te zien afnemen. Hun weigering om gymlessen te volgen en aan andere activiteiten deel te nemen, had maar één reden: er werd druk op hen uitgeoefend, soms door hun familie en soms door de moslimgemeenschap als geheel. Die druk eiste conformering aan de islamitische voorschriften, niet de voorschriften die al bestonden in de tradities van moslimimmigranten, maar de voorschriften van de nieuwe islamisten.
    De hoofddoek was een instrument van islamistische dwang, dat garandeerde dat iedere moslima die het waagde om de verkeerde deur binnen te gaan of in het verkeerde klaslokaal plaats te nemen, onmiddellijk zichtbaar zou zijn voor iedereen die dat eventueel afkeurde. De vraag was of moslima's het recht hadden om geen hoofddoek te dragen. Het doel van de wet tegen het op school dragen van de hoofddoek was om de scholen tot een domein te maken dat zich onttrok aan de islamistische controle, niet vanuit een of andere ideologische gril, maar om voor vrouwen alle rechten en vrijheden te waarborgen en af te dwingen.
    Het grote punt met betrekking tot moslimvrouwen is de kwestie van geweld en wangedrag - het geweld van mannen tegenover hun vrouwen; de groepsverkrachtingen in de Franse voorsteden (die tot de oprichting hebben geleid van de moslim-feministische beweging Ni Putes Ni Soumises ('geen hoer, maar ook niet onderworpen') - een organisatie die in de ogen van Ramadan als vijandig tegenover moslimimmigranten moet worden aangemerkt; de genitale verminking van moslimvrouwen waarvan naar verluidt alleen al in Frankrijk dertigduizend vrouwen slachtoffer zijn geworden; en de eerwraak op vrouwen door hun vaders of broers vanwege een of andere schending van de seksuele code.   ...
    Buruma ging in zijn profielschets nog wel door op één ander aspect van Ramadans redenering, namelijk of men als ingewijde of als buitenstaander met moslims spreekt. Buruma nodigde zijn lezers uit om samen met hem een stukje over Brick Lane in het Londense East End te lopen - de oude en traditionele immigrantenwijk.
    De huidige immigranten van Brick Lane komen uit Bangladesh en Pakistan. Te midden van deze kleurrijke en roerende taferelen vergeleek. Buruma Ramadan met een andere moslimintellectueel. Namelijk met Ayaan Hirsi Ali - de Somalische die, na gruwelijke ervaringen in Afrika en Saoedi-Arabië, naar Nederland vluchtte en daar een nieuw leven begon van academische studie en liberaal activisme, die een film heeft gemaakt en boeken heeft geschreven met als titel, in één geval, Mijn vrijheid, en met als ondertitel, in een ander geval, 'Een emancipatieproclamatie voor vrouwen en de islam'.
    Volgens Buruma vertoont Ayaan Hirsi Ali in elk geval in één opzicht een sterke overeenkomst met Tariq Ramadan: 'Het is ook haar opdracht om universele waarden te verbreiden. Ook zij spreekt over hervorming. Maar zij heeft haar geloof in de islam afgezworen. Zij noemt de islam achterlijk en pervers. Als gevolg daarvan heeft ze meer succes geoogst bij seculiere niet-moslims dan bij het soort mensen dat boodschappen doet op Brick Lane.' Maar - bedoelde Buruma te zeggen - dat geldt niet voor Ramadan. Diens geloofwaardigheid is intact gebleven. Kortom, Ramadan heeft de juiste beslissing genomen door de praktijk van het stenigen van vrouwen niet te willen veroordelen. Zo heeft hij zijn geloofwaardigheid in buurten als Brick Lane in stand gehouden.
    En jaar geleden publiceerde Buruma in The Times ook al een opiniestuk waarin hij kritiek uitte op Hirsi Ali, omdat zij het rechtse racisme tegen moslims zou aanwakkeren. En onlangs besprak hij Mijn vrijheid nog voor The New York Times (4 maart) en bestookte hij haar nogmaals met de suggestie dat haar gedrevenheid om het grote aantal gevallen van eerwraak overal ter wereld aan de kaak te stellen op één lijn diende te worden gesteld met het moslimfundamentalisme. Zijn uitvoerigste kritiek verscheen in Dood van een gezonde roker, zijn boek over de moord op filmer Theo van Gogh, die op straat vermoord werd en een mes in zijn borst gestoken kreeg waaraan een vel papier was bevestigd met een doodsbedreiging aan het adres van Hirsi Ali.
    Dood van een gezonde roker staat vol met verwijten en beschuldigingen dat zij een fanate is, dat ze intellectuele argumenten hanteert die in essentie niet verschillen van die van de moordenaar van Theo van Gogh ('twee fundamentalisten'), dat zij in haar strijd tegen de principes van de Moslim Broederschap dezelfde ijver aan de dag legt als de Moslim Broederschap zelf, dat zij de gevaren die haar bedreigen overdrijft enzovoort. Bladzijden die geschreven zijn in een onmiskenbare vlaag van woede, die niet lijkt te passen bij Buruma's gewoonlijk flegmatieke optreden.
    Waarom heeft Buruma dit gedaan, en zo uitvoerig en bij herhaling? ...
    Hirsi Ali wijdt zich voornamelijk aan het beschrijven en veroordelen van de ellende die vrouwen wordt aangedaan in het deel van de moslimwereld dat zij het beste kent - in Oost-Afrika en Saoedi-Arabië, en in de immigrantengebieden van Europa. Zij heeft verslag gedaan van haar eigen genitale verminking als klein meisje, van de meisjesjaren en het huwelijk in Somalië, Kenia en Ethiopië, van haar eigen gedwongen huwelijk, waaruit ze wegvluchtte, van de Blijf-van-mijn-lijf-huizen voor mishandelde moslimvrouwen in Nederland. Haar verhaal staat in het teken van messen - het mes van haar eigen besnijdenis en die van haar zus; het mes van de moord op haar vriend en collega, waar het papier met de doodsbedreiging aan haar eigen adres aan vastzat. Dit is geen Zwitserse hoogleraar! Dit is de echte insider. Dit is de bittere werkelijkheid. Van Hirsi Ali hoeven we ons niet af te vragen wat haar mening is over het doodstenigen van vrouwen.
    De campagne tegen Hirsi Ali vertegenwoordigt wel iets nieuws. Een aanhoudende aanval op een authentieke liberale dissidente die haar stem verheft tegen onrechtvaardigheid in afgelegen delen van de wereld én in de achterstandswijken van West-Europa, een aanhoudende aanval die het noemen van het woord vrouwenonderdrukking en de strijd voor vrouwenrechten bijna uit de discussie lijkt te hebben gewist. Dit zou vroeger niet hebben kunnen gebeuren, behalve dan bij extreem-rechts. Dit is een reactionaire ommezwaai in de intellectuele wereld.
    Die reactionaire ommezwaai heeft echter een reactie opgeroepen. Er is een redelijk grootschalige controverse over de journalistiek van Buruma losgebarsten in Europa. De aanzet daartoe werd gegeven door Pascal Bruckner. Hij schonk daarbij ook aandacht aan de bijdrage die Timothy Garton Ash aan deze campagne leverde in The New York Review of Books. Buruma en Garton Ash, stelt Bruckner vast, zijn ten prooi gevallen aan de intellectuele uitwasemingen van de postmoderne gevoeligheid die, via de vergissingen van het relativisme en een kritiekloos multiculturalisme, tot de simpelste aller filosofische missers leidde: het onvermogen ook maar de meest elementaire scheidslijnen te trekken.
    In de postmoderne opvatting is de Verlichting slechts een reeks culturele vooroordelen die niet beter en hoogst waarschijnlijk slechter zijn dan andere culturele vooroordelen. Zo bezien heeft iemand als Hirsi Ali - die is opgegroeid in een sfeer van islamitisch radicalisme in Afrika en die een nieuwe kijk op rationalisme en individuele vrijheid heeft ontwikkeld - slechts het ene fundamentalisme ingeruild voor het andere. Maar dat betekent dat degenen die kritiek hebben op Hirsi Ali het vermogen zijn kwijtgeraakt om onderscheid te maken tussen een fanatieke moordenaar en iemand die een rationeel debat voert. Dit is in de woorden van Bruckner 'het racisme van de antiracisten'. Het is het racisme dat iemand uit Afrika het recht wil ontzeggen om hetzelfde analytische Verlichtingsinstrumentarium te gebruiken dat de Europeanen ten dienste staat. 'Het is verbijsterend', schrijft Bruckner, 'dat 62 jaar na de val van het Derde Rijk en 16 jaar na de val van de Berlijnse Muur, een belangrijk deel van de Europese intelligentsia bezig is de vrienden van de democratie zwart te maken.'
    Garton Ash reageerde in The Cuardian. Hij was onlangs een tijdje in Egypte geweest, en hij wilde graag uitleggen dat andere dissidenten en intellectuelen in de moslimwereld oneindig ver boven de voltairiaanse feministen te verkiezen waren. Hij kwam zelfs met een eersterangs voorbeeld op de proppen. Het bleek Tariq Ramadans 86-jarige oudoom Gamal al Banna te zijn. Garton Ash beschreef het appartement van al Banna. Hij was onder de indruk van de vele religieuze teksten die de ruimte vulden. Garton Ash haalde een van Hirsi Ali's kritische commentaren over de islam aan, citeerde daarnaast een uitspraak van sjeik Al-Banna, en vroeg vervolgens aan de lezer: 'Wie geeft volgens u blijk van een diepere historische kennis van de islam? Wie zal de oplettende moslims eerder sterken in het inzicht dat zij zowel goede moslims als goede burgers van een vrije samenleving kunnen zijn?' (Zie ook Forum, 20 maart.)     Garton Ash lijkt het idee te hebben gehad de pretenties van Hirsi Ali eindelijk te hebben ontmaskerd. Maar helaas! Op dezelfde dag dat de welwillende vergelijking van Garton Ash tussen Ganial al-Banna en Ayaan Hirsi Ali in The Guardian stond, kwam het Middle East Media Research Institute met een eigen rapport over Gamal al-Banna, dat hem in een heel wat minder gunstig daglicht plaatste. Dat kwam voornamelijk door de lof die de sjeik had voor de plegers van de aanslagen van 11 september en hun 'uitzonderlijk moedige' daad, die 'gruwelijk en schitterend' was, gericht tegen het 'barbaarse kapitalisme' van de Verenigde Staten. Sjeik Al-Banna gaf ook nog enkele gedachten ten beste ter ondersteuning van het zelfmoordterrorisme onder de Palestijnen. Het is bijna griezelig te zien hoe vaak de critici van Hirsi Ali en de verdedigers van Tariq Ramadan in het domein van de grote theoretici van het zelfmoordterrorisme zijn terechtgekomen.
    Buruma vermocht niet eens in te zien waarom iemand zou kunnen denken dat hij een campagne had gelanceerd tegen de bekendste voorvechter van vrouwenrechten die Afrika ooit heeft voortgebracht. Hij schreef: 'Ik bewonder Hirsi Ali, en ik ben het eens met het meeste van waar ze voor staat.' Allicht. Dat is precies wat hij over Ramadan zei: We waren het over de meeste kwesties eens.'
   Volgens Bruckner 'ontbreekt het de huidige hoeders van het geweten het meest aan een cultuur van moed'. Dit soort opmerkingen valt bij Buruma niet in de smaak. Het woord 'moed' wekt bij hem associaties met het fascisme: 'Waar hebben we dat ook alweer eerder gehoord? De noodzaak om Europa te verdedigen tegen vreemde dreigingen; de vermoeide, aan zichzelf twijfelende intellectuelen met slappe knieën.. .' Buruma wilde zijn lezers de fascistische retoriek van het Europa van zeventig jaar geleden laten herkennen.
    Toch lijkt "hem iets te zijn ontgaan. Het ergste wat Hirsi Ali, te oordelen naar Dood van een gezonde roker, heeft gedaan, was op de televisie in discussie gaan met vrouwen in een Blijf-van-mijn-lijfhuis in Amsterdam, waaruit Hirsi Ali als een snob naar voren kwam. Maar misschien loont het de moeite oog te hebben voor het afgrijselijke feit dat de meeste vrouwen die aan die discussie op tv deelnamen iets voor hun gezicht droegen, uit angst voor wat er met hen zou kunnen gebeuren; Hirsi Ali was zelf trouwens ook al snel gedwongen onder te duiken uit angst vermoord te worden.
    Toen ik Hirsi Ali vorig jaar bij een conferentie in Zweden tegenkwam, werd ze door niet minder dan vijf lijfwachten omringd. En dat is allang niet meer ongewoon. Buruma meldt zelf dat de sociaaldemocratische politicus Ahmed Aboutaleb ook permanent moet worden beveiligd. Ik was een paar dagen eerder aanwezig bij een andere conferentie in Italië en daar ontmoette ik de buitengewoon moedige Egyptisch-Italiaanse journalist Magdi Allam, die in de Corriera della Sera vernietigende kritieken schrijft over de nieuwe golf van totalitarisme - en ik kwam tot de ontdekking dat ook hij met vijf lijfwachten rondtrekt. De Italiaanse journaliste Fiamma Nierenstein werd, vanwege haar sympathieën voor Israël, vergezeld door naar eigen lijfwachten. Caroline Fourest, schrijfster van een uiterst belangrijke kritiek op Ramadan (zie ook het Betoog, 27 januari), had een tijdlang politiebescherming nodig. De Franse filosoof Robert Redeker heeft moeten onderduiken. Ik heb geen idee welke veiligheidsmaatregelen Flemming Rose heeft getroffen, de redacteur' van de Deense krant Jyllands Posten, die de cartoons over Mohammed publiceerde. En Van Gogh...
    Salman Rushdie is dus uitgezaaid in een complete sociale klasse, een deelverzameling van de Europese intelligentsia - met name de moslimvleugel daarvan - die slechts in leven blijft dankzij lijfwachten. Dat is in West-Europa de laatste zestig jaar niet meer voorgekomen. En toch, als iemand als Pascal Bruckner een paar woorden over de noodzaak tot moed onder deze omstandigheden mompelt, barst de hoon los - 'Waar hebben we dat ook alweer eerder gehoord?' - en volgt de litanie over het fascisme.   ...

Wat hier door Paul Berman en anderen geconstateerd wordt is dat mensen als Ian Buruma en dispuut over waarden kiezen voor die van de islam, de moslims. En gezien bijvoorbeeld de Nederlandse context van het boek De gezonde roker, leidt het ook weinig twijfel dat dit het gevolg is van een wens tot verdediging van de positie van de moslims in het Westen: multiculturalisme. Die twijfel wordt met name ook weggenomen door het gebruik van het favoriete gereedschap van multiculturalisten in dit soort discussies: de referentie aan de oorlog - in andere termen: "de moslims zijn de joden van nu" - dat dit geen incident was, kan men controleren in de volgende uitzending van Pauw & Witteman, waar Buruma hetzelfde doet uitleg of detail - hij begint zijn verhaal met een gelijkstelling tussen kritiek op kosmopolitisme met antisemitisme,communisme en nazisme. In deze context is ook de joodse afkomst van Ian Buruma van belang: het verdedigen van immigranten en migratie in het algemeen is in die kringen een automatische reflex, zie de volgende bron, waarin kosmopolitisme en Buruma verdedigd worden door een andere kosmopoliet, (voormalig) kunstpaus, journalist en woonachtig in Italië: Michael Zeeman (de Volkskrant, 04-12-2008, column door Michaël Zeeman):
  Erasmusprijs voor een beroepskosmopoliet

Wat is de betekenis van het hedendaagse kosmopolitisme en wat is er de waarde van? Bestaan er eigenlijk wereldburgers en welke waardering valt er voor hen op te brengen?
    Die vragen kwamen aan de orde nu de Erasmusprijs 2008 werd toegekend aan Ian Buruma, de commentator en essayist die zich al zijn levenlang onverschillig toont voor grenzen. Hij woonde in Oost-Azië en woont tegenwoordig in New York, hij schrijft over China, Japan, Duitsland, Nederland en de VS, over film en literatuur, politiek en recht, geschiedenis en smaak. ...
    Veel gereisd, altijd onderweg – het wereldburgerschap staat nog net niet op zijn identiteitskaart.
    Maar wat betekent dat, nu je de stad waarin je werd geboren niet meer uit hoeft om royaal vreemde volkeren te ontmoeten? ...
    Zijn wij zodoende allemaal wereldburgers geworden?
    Iedereen is immers onderweg, vrijwillig en met een exotische vakantiebestemming in het vizier. ...
    Maar zijn zij wereldburgers, die toeristen en die vluchtelingen?
    ... Nog niet zolang geleden moest je zendeling worden of soldaat, wilde je wat van de wereld zien en je niet tot de bevoorrechte klassen van aristocratie, diplomatie of economie behoorde. Met een beetje handigheid kun je nu in een maand achter je bureau met meer mensen uit een grotere verscheidenheid aan culturen in contact komen dan die soldaten en zendelingen van eertijds gedurende hun gehele loopbaan.
    Dat verandert de papieren van de kosmopoliet.
    Maar het intrigerende is, dat die er daardoor niet beter op zijn geworden: de ogenschijnlijke democratisering van het wereldburgerschap heeft dat er niet benijdenswaardiger op gemaakt. Integendeel, het lijkt erop dat ‘kosmopoliet’ of, erger nog, ‘europoliet’, weer de trekken van een onsmakelijke beschuldiging beginnen te krijgen. Dat is niet nieuw: onder het nazisme was ‘kosmopoliet’ vrijwel synoniem met ‘Jood’ (‘het internationale wereldjodendom’), onder het communisme met ‘bourgeois’. De uitwerkingen van die appreciaties zijn bekend. De kosmopoliet is tegenwoordig iemand die minder op heeft met zijn wortels dan met zijn benen, en ontworteling is een laakbare toestand. Iedereen komt ergens vandaan en daar schijn je weer erg trots op te moeten zijn, ook al heb je daar zelf in aanvang geen enkele verantwoordelijkheid voor.   ...
    De spanning wordt veroorzaakt door de verhouding tussen het eigene en het vreemde, want ook de kosmopoliet komt ergens vandaan en hij doet er goed aan dat onder ogen te zien. Kwijtraken zal hij dat immers nooit: alleen de toerist koopt in Japan meteen een kimono. Zijn onbesuisde aanpassing is een tijdelijke travestie, die hem terstond identificeerbaar maakt. Hoe de verhouding tussen het eigene en het vreemde werkt, is mooi af te leiden uit de autobiografie van Stefan Zweig, de Oostenrijkse schrijver die generaties lang het model van de kosmopoliet was. Het grootste deel van zijn leven heeft Zweig naar hartelust en met ongebreidelde hartstocht gereisd. Maar zodra hij niet meer terug naar huis kon – vanwege de machtovername door de nazi’s – kon hij nergens meer leven. De reiziger was een balling geworden en ballingschap, een andere vorm van afgedwongen kosmopolitisme, is een zwaar lot.
    Zo bezien, dringt de praktijk van het wereldburgerschap de wereldburger vragen op naar diens burgerschap – en is het zo vreemd nog niet dat Ian Buruma zich in zijn voorlaatste boek met Nederland bezighield. In Nederland zelf is daar veelal krampachtig op gereageerd; in de beschuldigingen die hem werden gemaakt, klonk een verwijt door. Het interessante was, dat die verwijten veel onthulden over de morele verwarring van de klagers: de mate waarin de buitenwereld hun wereld was binnengedrongen, had hen onzeker gemaakt.

Het door Zeeman genoemde geval van Stefan Zweig laat zien wat in het hoofdartikel al gesteld werd: zelfs voor de kosmopoliet is het kosmopolitisme een ideologie, een fata morgana die nooit bereikbaar is.
    Desalniettemin is men aanhanger van het ideaal van het kosmopolitisme - wat is zo'n mooi ideaal. En is degene die er op grond van praktische aspecten tegenstander van is, omdat je bijvoorbeeld geen sociale staat kan handhaven tezamen met toegankelijkheid voor iedereen, op zijn minst een bang iemand, en, wat Zeeman nauw verholen suggereert, omdat vele kosmopolieten joden zijn, ook een antisemiet. Iets wat Buruma ook doet met zijn herhaalde herinneringen aan het nazisme.
    Een rare wending van het lot maakt Michael Zeeman zelf tot de volgende genoemde (de Volkskrant, 28-07-2009, van verslaggevers):
  'Alles draaide altijd om het lezen'

De gisteravond overleden journalist en literair criticus Michaël Zeeman is van onschatbare waarde geweest voor de Volkskrant', zegt hoofdredacteur Pieter Broertjes. 'Zij  belezenheid was ongeëvenaard in de Nederlandse journalistiek.'

...    Zeeman was een ‘echte Europeaan’, zegt Broertjes. ‘Hij woonde jaren in Rome, en hij wilde naar Berlijn verhuizen, meer in het centrum van Europa. Zijn columns waren doorwrocht van geloof in het ideaal van culturele en etnische samenwerking. Hij was de man van de Renaissance en de Verlichting. De wereld was zijn werkterrein.’   ...
    Volgens Robbert Ammerlaan, directeur van De Bezige Bij, de uitgever van Zeeman, moeten de literatuur, de schrijvers en het debat in Nederland ‘nu een formidabele pleitbezorger missen’. ‘Voor Nederlandse begrippen had hij een zeldzame blik op de wereld, hij was een kosmopoliet ...

Weer de bekende combinatie: intellectueel (literator, in dit geval), Europeaan, kosmopoliet. Ter bevestiging van hoe mooi dit gevonden wordt uit de begeleidende necrologie (De Volkskrant, 28-07-2009, door Arjan Peters)
  Een Europeaan, een kosmopoliet, een globalist uit de aard der zaak, die elke zweem van nationalisme en vrees voor vreemde invloeden, zoals die in economisch onzekere tijden de kop op plegen te steken, in zijn columns die hij liefst elke week vanuit een andere standplaats verstuurde (Jeruzalem, Wenen, Rome, Berlijn, New York) met verbale virtuositeit ontmaskerde als uitingen van een bedroevend provincialisme, het conservatisme van de middelmaat, dat hij spijtig genoeg dikwijls kenmerkend vond voor Nederland.

Waarna we dus zowel Pieter Broertjes als Arjen Peters ook op ons lijstje kunnen bijschrijven. De vraag binnen de literaire wereld is eigenlijk: Wie niet?
    Even nog een detail uit het eerste artikel:
  Zeeman is bij zijn vrouw thuis in Rotterdam gestorven.

Kennelijk is er ook in het leven van een kosmopoliet nog een thuis.

Nog een klassiek voorbeeld van het soort leven en werk van de kosmopoliet (de Volkskrant, 15-09-2009, door Ilona de Vries):
  'Je beseft toch: mijn god, wat doe ik mijn kind aan'

Monique Ruhe (52) is kunsthistoricus en woont na vierentwintig jaar buitenland weer in Nederland met haar zoon Marlon (15).


Marlon: 'Het eerste wat ik denk als ik in Nederland kom, is: oh nee, overal asociale mensen.' Monique: 'Dat vindt hij.'
Marlon: 'Je moet hier echt om je plek vechten.'
Monique: 'Nederlanders zijn wat grover dan de volkeren die we gewend zijn. Oorspronkelijk zou ik een jaar uitgezonden worden naar Japan, maar uiteindelijk ben ik vierentwintig jaar weggeweest. Marlon is geboren in Keulen. Na de scheiding met zijn vader is Marlon altijd met mij meegegaan.'
Marlon: 'Elk half jaar zie ik mijn vader. In het begin is het steeds even lastig, maar later wordt het allemaal weer normaal.'   ...
Monique: '... Na Keulen hebben wij in Tokio, Berlijn en Rome gewoond. Daar werkte ik als cultuurdiplomate. Nu werk ik voor het ministerie van OCW als programmamanager internationaal cultuurbeleid. Over drie jaar is Marlon klaar op de internationale school.'
Marlon: 'En dan wil ik naar Londen of Zürich om architectuur te studeren. Mijn vader is kunstenaar en heeft contacten in de architectuur. Bij een van hen kan ik volgend jaar stage lopen.'    ...
Marlon: 'Ik voel me eigenlijk niet zo Nederlands, meer Duits. Het liefst wil ik weer in Keulen wonen. Daar ben ik geboren en heb ik mijn meeste vrienden.'
Monique: 'Daar ben ik blij om, dat hij een thuisgevoel kent. Op de een of andere manier ben ik toch lichtelijk ontworteld. Ik ben al zo vaak verhuisd met mijn ouders.
    En je beseft toch steeds, mijn god wat doe ik mijn kind aan.'    ...

Precies dezelfde rol als van de rondtrekkende marskramers of zigeuner: maatschappelijk gezien nietsnutten die snelverkleurende plaatjes verkopen als ware het olieverfschilderijen - die hun vaardigheden weer doorgeven aan de volgende generatie. Een echte nomaden subcultuur.

Hier, mogelijk ten overvloede, nog een expliciete beschrijving van het nomade-karakter van de kunst (de Volkskrant, 02-04-2010, column door Rutger Pontzen
  De academie en de commercie

... Janwillem Schrofer, alias Mr. Rijksakademie. 25 Jaar runde hij de academie in de voormalige cavaleriekazerne aan de Sarphatistraat in Amsterdam alsof het zijn privébezit was. Binnenkort gaat hij met pensioen. ...Schrofer stond garant voor controversiële opvattingen over zijn eigen persoon.
    Voor de een was hij de vleesgeworden behartiger van verschillende nieuwe generaties kunstenaars. Schrofer zette zich voor meer dan 300 procent voor hen in, en wilde daarbij zijn instituut in de vaart der volkeren laten opstomen. Hij haalde de in zichzelf gekeerde academiewereld in Nederland uit de sfeer van romantisch zolderkamertjesidealisme, en lanceerde het model van een academie als het epicentrum van internationale contacten.
    Voor de ander was hij de uitgekookte en slimme manipulator. Schrofer werd verweten liever met ervaren kunstenaars en vooral niet met studenten te werken, omdat dat zijn academie meer prestige gaf. Op het instituut van Schrofer viel niets artistieks te leren. Het was eerder een toegangspoort voor de internationale kunsthandel.
    Als een geboren netwerker, want van origine organisatiesocioloog en bedrijfskundige, zou hij van de Rijksakademie een commercieel bedrijf hebben gemaakt, een alles beslissende factor voor een geslaagde carrièreontwikkeling van zijn kunstenaars. (Zo zag hij het zelf trouwens ook. ...)    ...
    Te zeggen dat het academielandschap door Schrofer eigenhandig is veranderd is wellicht te veel van het goede. Hij personifieerde wel de ontwikkelingen die het kunstonderwijs de afgelopen 25 jaar heeft ondergaan. Met zijn niet aflatende nadruk op het kunstenaarschap als een mondiaal beroep, met het professionalisme van een ondernemer. Met zijn omvorming van een traditionele academie tot een geoliede pr-machine, waarin artistieke scholing nog maar een bescheiden rol speelt.   ...

Precies dus wat hier betoogt wordt. Ten gunste van Rutger Pontzen: deze constateert meteen het bezwaar:
  Daar kun je behoorlijk bezwaar tegen aantekenen. Maar het ergste is dat het recept van de Rijksakademie door andere academies klakkeloos wordt overgenomen. Andere academies die geen ‘werkplaats’ zijn, zoals de Rijksakademie, De Ateliers en de Jan van Eyck Academie. Reguliere academies zogezegd, die nog gewoon studenten en docenten hebben, en wel degelijk kunstonderwijs geven waarin de artistieke ontwikkeling centraal moet staan. Maar die door het succes van Schrofer in de verleiding komen zijn model over te nemen. Dat zou catastrofaal zijn.

In de planning staat een verzameling over de politieke opvattingen van de kunstwereld in het algemeen.

En vanzelfsprekende steunpilaar van het kosmopolitisme zijn natuurlijk immigranten. Aanleiding voor hun naar buiten treden is het Oost-Eurropeanen-overlast-meldpunt van de PVV (de Volkskrant, 27-02-2012, van verslaggever Olaf Tempelman):
  'Overlast? Dat kunnen we regelen'

Er moest 'iets ludieks' komen na het PVV-meldpunt. Het werd een Oost-Europees Overlastfeest.

Oost-Europa staat voor gastvrijheid en daar hoort wat drank bij. De bezoekers van het allereerste Oost-Europese Overlastfeest worden aan de Oude Gracht in Utrecht welkom geheten met een fles prima Poolse wodka en uitstekende Bulgaarse raki. ...

Natuurlijk heeft de verslaggever met de Joodse connecties uitleg of detail dus migratiefundamentalistische neigingen die vele jaren correspondent is geweest in Oost-Europa, het hier niet over de vele constateringen van het slecht functioneren van die maatschappijen dús van die mensen die hij als correspondent wel heeft gedaan. 
    Maar het gaat om dit:
  Tussenstuk:
12.000 klachten over PVV

Het Meldpunt Overlast PVV (MOP), gelanceerd als antwoord op de PVV-'kliklijn' voor overlast van Midden- en Oost-Europeanen, trok binnen een week 12.000 bezoekers.
    'We hadden meer gescheld verwacht en oneliners. Maar de meeste klagers hebben echt de tijd genomen voor hun reactie', zegt Ibrahim Wijbenga, een van de initiatiefnemers. In tegenstelling tot veel andere tegen-initiatieven is MOP geen ludieke reflex, maar een serieuze site die verontruste burgers in zestien talen aanmoedigt te reageren.
    Wijbenga onderscheidt vier categorieën in de e-mails: Nederlanders die in het buitenland wonen, ambtenaren, zakenlieden die werken in Oost-Europese landen of met Oost-Europese werknemers in Nederland en partners van MOE-landers. ...

Vier categorieën kosmopolieten - voor groepen uit de kongsi die de residenten uitvreet.

Nog een groepje (de Volkskrant, 20-03-2012, column door Arnon Grunberg):
  Hotel Europa

Zondag werd in de Amsterdamse Stadsschouwburg Hotel Europa gespeeld in de regie van Johan Simons, een productie van de Münchner Kammerspiele. Na afloop voerde ik een openbaar gesprek met PvdA-Kamerlid Frans Timmermans onder leiding van Pieter Hilhorst. Hilhorst was een uitstekend moderator, Timmermans bleek erudiet.   ...

Een rabiate multiculturalist (Hilhorst uitleg of detail ), een rabiate Eurofiel (Timmermans uitleg of detail ), en een Joodse immigranten-afkomsteling (Grunberg) ...

Het is nu 2018. Sinds de laatste toevoeging van 2012 is deze verzameling dus "verwaarloosd", omdat het punt wel duidelijk was en andere aspecten van het kosmopolitisme voorrang hadden, met name de inspiratiebron, zijnde het nomadisme komende uit het Midden-Oosten. En het feit dat de stroom weerstand almaar groter werd, veelal onder de noemer "populisme", en recenter "nationalisme".
    Verschrikkelijk, die twee dingen.
   "Volk" en "sociale samenhang"...
    Maar onder die druk wordt de kosmopolitische beweging ook gestaag radicaler, en laat daarbij soms steken van eerlijkheid vallen. Onbedoeld, natuurlijk. Hier is er eentje die groot genoeg was om hier te melden (Joop.nl, 25-06-2018, door Fons Burger - Hoofdredacteur Difweb.org uitleg of detail ):
  Links en rechts bestaan niet meer

De auteur is dus een diversiteits-ideoloog, en zijn boodschap is naar aanleiding van de de laatste maand weer verhevigde druk op deze ideologie, met een manifest van een paar "linksen" die terug willen naar seculiere idealen, diverse onderzoeken die gebrek aan integratie en radicalisering aanwijzen, en praktische tekenen daarvan. En stukken die naar "links" wijzen als oorzaak van al deze zaken.
    Deze auteur, redelijk recent bij het links- en islamofascistische Joop.nl gaan schrijven, past de taktiek van de "vlucht naar voren" toe, door zowel "links" als rechts als niet meer bestaand te verklaren. Wat hij in feite dus doet, want op een andere moment roepen ze allemaal dat rechts zo dominant is, is roepen dat "links" niet meer bestaat.
    En dat klopt. Links heeft zich uitgeleverd aan de islam en zwarte identiteitspolitiek en is "links" geworden.
    Waarna hij aangeeft wat de achtergrond is, gezien vanachter zijn roze bril:
  De wereld verdeelt zich tegenwoordig in enerzijds nationalistische populisten en anderzijds moderne wereldburgers

Dat 'moderne wereldburgers' dus de"roze-bril"-versie zijnde van "parasiterende nomaden en nomadisten".
    Dit zou op zich nog niet voldoende zijn om aandacht alhier aan te besteden - dat is elders al geanalyseerd naar aanleiding van andere kosmopolieten en kosmopolitisten en dergelijke. Maar deze auteur vlucht nog verder naar voren:
  Gelukkig dat links en rechts niet meer bestaan. En dat het politiek niet zoveel verschil meer maakt of populisten of globalisten aan de macht komen. ...

Ja ja, lees het nog maar een keer ... Het staat er echt. De overtreffende trap van "VVD of PvdA ... Het is allemaal één pot nat". De oligarchie.
    En hoe oefent die oligarchie haar macht uit? Zo:
  ... aan de macht komen. Wat er wel of niet in de wereld gebeurt wordt bepaald door de economie. Dat was altijd al zo maar, nu door de tweedeling in het electoraat de politiek nog machtelozer wordt, tekent zich dit des te duidelijker af. ...

Via de economie. En welk deel van de economie:
  ... des te duidelijker af. Het is niet perse het bedrijfsleven dat de macht heeft, Daarvoor is het te diffuus. De tijd dat mastodonten en ondernemersfamilies direct hun macht uitoefenden is ook ergens in de vorige eeuw achter ons gebleven.    ...

Oftewel: "Globale economie minus bedrijfsleven". En wat houd je dan over? Precies: de financiële wereld!
    En die financiële wereld oftewel het 'globale economische systeem' ...:
   Het globale economische systeem is zo sterk dat het onze toekomst, voor een groot deel, als een natuurlijk instrument bepaalt.

En wie domineren de financiële wereld? Precies: de Joden uitleg of detail (antisemitisme-klagers: zie hier ).
    Overigens: het bedrijfsleven speelt hierin natuurlijk wel degelijk een rol.
    En hiermee is de cirkel dus rond: het rondtrekken van de kosmopolieten is hiermee herleidt tot het rondtrekken van de Joden en hun daardoor via "goud" en "geld" dominant worden in de financiële wereld en door het dominant worden van de financiële wereld het dominant worden in de wereld en de cultuur en daardoor veroorzakend de dominantie bij de elite van het kosmopolitisme.
    Dit zijnde een aloud proces, zie de volgende illustratie uit Das Narrenschiff van Sebastian Brandt, anno 1492:
 
De boer wordt toch ondanks zijn ijver,
levend gevild door ridder en schrijver

Hoe is 't mogelijk...
    Dat dit al zo lang kan duren ...
    Het is met enige regelmaat dan ook niet mogelijk, en dat heet dan bijvoorbeeld "revolutie". Of in speciale gevallen: "holocaust" ...
    Overigens: het voorgaande is dus één van de redenen dat de term "kosmopolitisme" minder opviel de laatste jaren .... Men had het uithangbord overgeschilderd, met onder andere de term "Diversiteit".


Naar Kosmopolitisme , Sociologie lijst  , Sociologie overzicht  , of site home .