Bronnen bij Economie, basis, I: simpelheid

18 mrt.2012

De simpelheid van de economische basisbeginselen blijkt uit het volgende historische voorbeeld:


Uit: De Volkskrant, 16-03-2012, van verslaggeefster Geertje Dekkers

Babyloniërs begrepen economie best aardig

De economie van het oude Babylonië was in grote lijnen al een markteconomie, veel meer dan lang gedacht.
    De Babyloniërs zelf hadden zelfs al een ruwe vorm van economische wetenschap, stelt de Amsterdamse oudheidkundige Reinhard Pirngruber in het proefschrift waarop hij vandaag hoopt te promoveren.
    Volgens Pirngruber begrepen de Babyloniërs dat het verloop van prijzen cyclisch was. Daarom koppelden ze dat aan andere cyclische gebeurtenissen zoals eclipsen en overstromingen. Een speciale positie van het sterrenbeeld schorpioen ten opzichte van de maan voorspelde bijvoorbeeld een sprinkhanenplaag, en dus prijsstijgingen.   ...


Red.:    Dat wil zeggen: het was een markteconomie in de zin dat in het huidige tijdsgewricht de markt voor pakjes boter ook een markteconomie is. Niet in de zin dat goederen als graan nu grootschalig opgekocht worden door speculanten, ten einde de prijs op te drijven. In Babylonië was de markt in feite nog ruilhandel, maar dan met geld als hulpmiddel:

  In zijn proefschrift laat Pirngruber zien dat prijzen van belangrijke goederen zoals gerst, dadels en wol tussen 400 en 414 v. Chr. sterk afhankelijk waren van onder meer oorlog en natuurgeweld - veel meer dan tegenwoordig. In het voorjaar van 346 v. Chr. stegen de prijzen van gerst in Babylon bijvoorbeeld dramatisch. Het gevolg van een sprinkhanenplaag: daarvóór leverde 117 liter gerst een zilveren sjekel op en een paar weken later kreeg de koper nog maar 69 liter voor zijn sjekel.
    Voor zijn onderzoek gebruikte Pirngruber de zogenoemde Astronomische Dagboeken, kleitabletten met spijkerschrift die informatie bevatten over de stand van sterren en planeten, eclipsen en opmerkelijke gebeurtenissen en dus ook over de prijzen van gerst.

Gelukkige tijden ...
    Een voorbeeld dat aan de hedendaagse realiteit is ontleend:


Uit: De Volkskrant, 30-04-2012, door Ewoud Jansen, econoom en publicist 

Zwakste landen gaan kapot in de eurozone

Een simpel rekenvoorbeeld laat zien hoe dodelijk de positie van een land als Griekenland is in de eurozone. afsplitsing zal kostbaar zijn, maar vasthouden aan het onmogelijke is
nóg schadelijker. Economische wetmatigheden kun je niet ongestraft negeren.

Uit onvrede met het kapitalisme en de hebzucht ontstaan op diverse plaatsen in de wereld initiatieven om gemeenschappen en economieën op te zetten zonder geld. Voor het produceren van een bepaald goed of dienst krijgen de deelnemers een hoeveelheid punten die internationaal als Local Currency Units (LCU) bekend staan en die lokaal ludieke namen als 'noppes' hebben.
    Zo kan grasmaaien voor ome Joop bijvoorbeeld 10 noppes opleveren. Die kunnen weer ingeleverd worden bij tante Bep, waar een pot zelfgemaakte jam 6 noppes kost.
    Het klinkt heel sympathiek - en dat is het ook - maar er is geen wezenlijk verschil met de gangbare situatie. De initiatiefnemers hebben gewoon een eigen munteenheid gecreëerd. Het is een ruilmiddel, het doet dienst als waardeopslag en het fungeert als rekeneenheid om de waarde van goederen en diensten in uit te drukken.   ...
    Ik ken geen voorbeelden van pogingen om verschillende lokale ruil-eenheden onderling inwisselbaar te maken - wel een interessant idee, want dat leidt tot de vraag wat de wisselkoers moet zijn en hoe die zich ontwikkelt.
    Een voorbeeld: de bewoners van de Bomenbuurt hebben een LCU opgezet. De prijs voor het bakken van een taart is gezet op 2 'noten'. In de Rivierenwijk is een soortgelijk initiatief en daar kost een taart 3 'druppels'. De bewoners van de twee wijken hebben afgesproken dat ze elkaars producten kunnen in- en uitvoeren en dat hun munteenheden inwisselbaar zijn. Op basis van de prijsverhouding van de taarten zouden 2 noten evenveel waard moeten zijn als 3 druppels. De wisselkoers: 1 noot = 1,5 druppel of 1 druppel = 0,67 noot.
    Na verloop van tijd is in de Bomenbuurt, door een slimmere manier van werken, de tijd die het bakken van een taart kost flink gedaald. Daardoor is de relatieve waarde van een taart ten opzichte van andere producten gedaald en uitgekomen op een prijs van 1,2 noten.
    In de Rivierenwijk, waar zulke productiviteitsverbeteringen niet zijn opgetreden, is de lokale prijs van een taart nog steeds 3 druppels. Die taart zou in de Bomenbuurt nu niet meer opbrengen dan 1,2 noten. Om de Rivierenwijk te kunnen laten concurreren met de Bomenbuurt moet de waarde van de druppel omlaag naar 1,2/3 = 0,4 noten. De druppel moet dus devalueren ten opzichte van de noot om de Rivierenwijk als economie competitief te houden.
    Natuurlijk zien we deze effecten ook in de echte economie. Een land dat qua productiviteit achterblijft ten opzichte van andere landen kan blijven concurreren door devaluatie van zijn munt. Mocht dat door een systeem van vaste wisselkoersen onmogelijk zijn, dan kunnen de gevolgen daarvan dramatisch zijn voor de minder productieve economie.
    Stel dat de wisselkoersen van de Bomenbuurt en de Rivierenwijk niet worden aangepast. Een inwoner van de Rivierenwijk kan nu in de Bomenbuurt een taart kopen voor 1,2 noten (1,8 druppels) - veel goedkoper dus dan een lokale taart (3 druppels). Het gevolg is dat de taartenindustrie geheel verdwijnt uit de Rivierenwijk.   ...


Red.:   Echt, economie is helmaal niet zo ingewikkeld. Maar als je een ideoloog bent, hier bijvoorbeeld van de pro-Europa soort, dan maal je niet om de werkelijkheid. Je verzint gewoon een verhaaltje bij je ideologie. En al die verhaaltjes tezamen zijn wel ingewikkeld - omdat ze niet met elkaar verbonden zijn.
    Ook over de eurocrisis en de bijbehorende economische crisis:


De Volkskrant, 10-05-2012, ingezonden brief van Paul Heijmerink, Bunnik

Werk meer voor minder geld

De economische crisis is een gevolg van de schuldenberg. De productie van goederen en diensten in de afgelopen jaren was schuldgedreven. Deze schulden moeten we nu aflossen. Het oude productieniveau komt voorlopig niet terug. Minder activiteit in de productiesector betekent ook minder belastingafdracht aan de overheid.
    Er is dus minder werk in de productieve sector en in de publieke sector moet worden bezuinigd. Dat is de realiteit en laten we die onder ogen zien.
    In de publieke sector is voldoende werk maar de salarissen moeten wel omlaag. Het is een utopie de werkloosheid te willen bestrijden door in de productiesector te roepen om meer werk. Er zijn nu eenmaal veel minder kopers voor de producten. Veel beter is om het beschikbare werk te verdelen waarbij ieder wel navenant minder verdient.


Red.:   Waaraan toegevoegd kan worden: Er is onvoldoende werk in de productieve sector, omdat de directeuren het werk hebben verplaatst naar de goedkope-arbeidslanden.
    En: In de publieke sector moeten de productiviteit omhoog, dat wil zeggen: meer werk voor hetzelfde geld, dat wil zeggen: managers eruit, en managerssalarissen op hetzelfde niveau als of een beetje boven de werkvloer.  
    Na het starten van deze rubriek herinnerde de redactie zich nog veel meer gevallen van briefschrijvers die de zaken makkelijker en beter zagen dan de beroepseconomen. Deze zijn voorlopig niet traceerbaar. Maar de nieuwe gevallen zijn dat wel:

 
De Volkskrant, 11-05-2012, ingezonden brief van Hans Bijl, Driehuis

Langer doorwerken?

Wie kan mij uitleggen dat we langer door moeten werken terwijl 1 op de 20 Nederlanders werkloos is?


Red.:   Simpel, hè ...?  Niet voor de "experts":


Uit: De Volkskrant, 09-05-2012, door Nanda Troost

Er is geen ontkomen aan: Nederland moet meer werken

Natuurlijk, we werken nu al hard. En toch moet dat vanaf volgend jaar meer worden. ...


Red.:    De Volkskrant wijdde er een hele pagina aan. voorzien van veel infographics. Geheel in lijn met alle economen en politici die op de televisie te zien en te horen zijn. Bijna allemaal neoliberalen die graaien uit de opbrengst van dat werken.
    En meteen nog een bijdrage:


De Volkskrant, 12-05-2012, ingezonden brief van M. Versendaal, Alblasserdam

Marktconforme huren

Na de oorlog ben ik gaan werken, op mijn 14de. Er was nogal wat schooltijd uitgevallen in die vijf jaren, dus niet verder leren, maar geld verdienen om zo snel mogelijk de na-weeën van de oorlog weg te werken.
    Mijn weekloon voor 48 uur werken en drie dagen vakantie-bedroeg 4 euro. Nederland moest worden op- gebouwd, dus de lonen waren laag en de lasten hoog. Maar daar werden ook woningwetwoningen voor gebouwd met een redelijke huur. Dezelfde woningen waar wij ouderen veel geld aan bijgedragen hebben, moeten nu marktconform verhuurd worden. Dit betekent dat een ‘woningwetwoning’ die nu aan huur circa 400 euro opbrengt, bij de volgende huurder 560 euro moet op- brengen. In Alblasserdam is de harmonisatie al ingegaan en gelden deze prijzen. Een verhoging van 40 procent. En daar gaan de partijen van de ‘Kunduzcoalitie’ mee akkoord. Leg dat maar eens uit aan de stemmers op christelijke en linkse partijen. Denk niet: dat raakt mij niet, want meestal ontvangen deze huurders huursubsidie en deze wordt door u en mij via belasting betaald. Een koopkrachtverlies van circa 150 euro per huurhuis, door u en mij betaald. Dankzij de verhoging. Er ontvangen meer dan 1 miljoen huurders huursubsidie. Kosten voor de belastingbetaler ruim 2 miljard. Met de verdere vergrijzing gaat dit bedrag naar 5 miljard.


Red.:   Simpel, hè... Niet aan gedacht door de heren.
    Ook wat betreft meer praktische economie kan het veel simpeler - weten zelfs sommige experts:


Uit: VARAgids, nr. 15-2012.

De oogst

Zes fragmenten die u niet had mogen missen
...
Crisisaanpak

Je kunt als niet­econornen (Rutte, Verhagen, Wilders) proberen effectieve maatregelen te bedenken om de crisis te
lijf te gaan. Maar je kunt het ook vragen aan heren die wel econoom zijn. Rick van der Ploeg, hoogleraar aan de Universiteiten van Oxford en Amsterdam, en Willem Vermeend, hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht, geven in Pauw & Witteman een bliksemcollege. Niks wekenlang Catshuisoverleg. Met een flipover schetsen ze in tien minuten hoe we deze Keynesiaanse crisis kunnen aanpakken. Hopelijk heeft Rutte gekeken.
[Pauw & Witteman, 3/4]


Red.:   Illustratief, al was het alleen maar vanwege de weerlegging van het bijna standaard gehanteerde argument van de "noodzakelijkheid" van de door de regering voorgestelde maatregelen.
    De oligarchie van politici, bestuurders en economen en dergelijke bestaat uit kopers, dus wil die oligarchie de hypotheekrenteaftrek niet kwijt, en dus moeten de huurders het gelag gaan betalen. Dit gaat gepaard met veel ingewikkelddoenerij. De economische werkelijkheid is weer heel simpel:


De Volkskrant, 25-05-2012, ingezonden brief van Harry Rijpkema, Amsterdam

Huren

Het hervormingsplan van de woningmarktpartijen ziet er op het eerste gezicht niet zo slecht uit. De hypotheekrenteaftrek wordt in 30 jaar afgebouwd en er mag jaarlijks 2 procent extra huurverhoging gerekend worden boven de inflatie. Dat lijkt in eerste instantie niet veel, maar als je dat over 30 jaar integraal doorrekent valt dat toch wel tegen.
    2 procent per jaar is over 30 jaar 80 protent verhoging. Maar dan ben je er nog niet. Als je uitgaat van gemiddeld 2 procent inflatie per jaar is het 4 procent per jaar en dat is cumulatief 225 procent verhoging.
    Een huur van 1.000 euro wordt dan 3.250 euro per maand. Als de lonen de inflatie volgen wordt het netto maandloon van 2.000 euro na 30 jaar 3.600 euro. Mensen met een gematigd loon en een relatief hoge huur komen dus binnen niet al te lange tijd zwaar in de problemen.


Red.:   Maar dat is dus de bedoeling - het betekent namelijk ook dat de oligarchie weer meer vrijgesteld is.
    Het veld kan ook zonder bezwaar verruimd worden naar sociaal-economische onderwerpen:

De Volkskrant, 26-06-2012, ingezonden brief van N. S. van Zaane, Zaandam

Mijn idee voor Nederland

Om voor eens en voor altijd de discussie over de pensioenen duidelijk te maken: mijn bedrijfspensioen is mijn geld, ingelegd door een stuk van mijn loon af te dragen. Ik kan toch ook niet van uw spaarbankboekje of woning geld eisen. Wij doen de jongeren hiermee niets tekort.
    Velen hebben hiervoor tientallen jaren een stuk loon betaald. Het pensioen is een zaak tussen werkgever en werknemer geweest, de overheid dient hiervan af te blijven. Duidelijker kunnen we het niet maken.


Red.:   Inderdaad. Toch zullen ze ongetwijfeld maar door blijven lullen, want ze willen doodgewoon ons pensioenspaargeld in Europa steken.
    Kijk ook maar naar deze van twee weken terug:


De Volkskrant
, 14-06-2012, ingezonden brief van Rob Bouber, Koedijk

'Hoge' pensioenen

In het van statistieken voorziene artikel 'In de toekomst een onsje minder' (Economie, 14 juni) zegt OESO-econoom Jens Christian Hoj dat de Nederlandse pensioenen wel erg genereus zijn. Hij maakt een vergelijking van koopkracht vanuit het jaar 2007.
    De Nederlandse gepensioneerde had toen 74 procent van het gemiddeld loon, veel hoger dan in omringende landen. Het pensioen van Nederlandse werknemers is de laatste jaren fors gedaald.
    In de eerste plaats is er niet of nauwelijks geïndexeerd. En over 2010 en 2011 is er voor toekomstige pensioengerechtigden niet aan opbouw gedaan, waardoor per jaar 2,5 procent aangroei achterwege bleef.
    Bij Hojs argument dat de 'hoge' pensioenen een belemmering vormen voor het economisch herstel, vergeet hij bovendien dat de Nederlandse werknemers en werkgevers zeer gedisciplineerd veertig jaar premies opspaarden, waardoor er, in tegenstelling tot veel Europese landen, formidabele fondsen zijn gevormd. Voor Nederlandse pensioenbetalingen hoeft niet uit overheidsmiddelen worden geput.


Red.:   En niemand gelooft dat expert Hoj dat ook allemaal niet weet. Hij liegt gewoon om de zaak ingewikkeld en duur te doen lijken. Zodat hij dat geld kan inpikken voor Europa. Want OESO is de Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling. Van de dieven, dus.
    Ook aangaande puur financiële zaken zoals wisselkoersen wordt altijd heel ingewikkeld gedaan. Het is ook het puurste bedrog:


Uit: De Volkskrant, 27-06-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Is China nog wel de grootste exporteur?

...    Niettemin krijgt China de schuld van de onevenwichtheden in de wereldeconomie waardoor de crisis voortduurt, omdat de koers van de eigen munt yuan kunstmatig laag wordt gehouden. Niemand ontkent dat de Chinese politiek de koers van de yuan bepaalt en niet de markt. ...


Red.:   En voor munten waarvoor dat niet geldt, is het dus pure onwil. Veroorzaakt door het feit dat degene die dit besluit moeten nemen, de politieke elite, mede profiteert van de financiële chaos die erop neerkomt dat met geld geld wordt gemaakt. Pure inflatie, ten koste van degenen die werken en sparen, ten gunste van degenen die erop parasiteren, de politieke, bestuurlijke en intellectuele elite uitleg of detail .
    Weer een bijzonder grappige:

De Volkskrant, 28-06-2012, ingezonden brief van Maarten van der Laan (18), Meppel

Tandarts (1)

Er is geconcludeerd dat het experiment met marktwerking voor tandartsen heeft gefaald. De prijzen zijn gestegen.
    Het nieuwe marktmechanisme heeft hiermee tot een - volgens het kabinet - ongewenste uitkomst geleid. Maar wat een stomkoppen zitten er in dit kabinet.
    De stijgingen hadden namelijk - in theorie - makkelijk voorkomen kunnen worden. Ten eerste zou men moeten ingrijpen door maximumprijzen per individuele behandeling vast te stellen; zo kan de tandarts de consument onmogelijk meer laten betalen.
    Ten tweede zou daadwerkelijke concurrentie mogelijk gemaakt moeten worden door vrije toetreding tot de markt voor de consument, ofwel: zorg ervoor dat tandartsen klanten niet meer mogen weigeren. Hiermee kunnen de consumenten pas echt gaan shoppen tussen verschillende aanbieders van deze specifieke dienst.
    Dat het kabinet, de minister en haar ambtenaren dit nooit bedacht hebben! Want zelfs een middelbare scholier met economie in zijn vakkenpakket kan gemakkelijk inzien dat dit experiment gedoemd was om te mislukken.


Red.:    Maar natuurlijk, Maarten, economie is simpel. Maar ze wíllen het niet bedenken en ze wíllen het niet simpel houden. Want in de simpele economie zijn zij oplichters, die een luxe leventje hebben van de arbeid van de werkenden.
    En nog zo'n simpel denkend iemand:


Uit: De Volkskrant, 28-06-2012, ingezonden brief van J. de Rooij, Ravenstein

Rechttrekken

Demissionair minister Henk Kamp (VVD) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil o.a. door lagere ontslagvergoedingen en transitiebudgets voor flexwerkers de arbeidsmarkt versoepelen. Hij verwacht de tweedeling op de arbeidsmarkt tussen insiders - werknemers met een vaste baan - en mensen met een flexibel contract te verkleinen (Economie, 27 juni).
    In plaats van te trachten de flexwerker dezelfde rechten te geven als de werknemer met een vaste baan, neemt Henk Kamp de werknemer met de vaste baan zijn verworven rechten zoveel mogelijk af. Ook een manier om de zaak recht te trekken. Het liefst zou hij waarschijnlijk de werknemer met de vaste baan definitief uit onze economie verwijderen, maar daar is de samenleving nog niet genoeg voor gemasseerd.
    Vreemde man die Kamp, ik zou graag iets meer over zijn achtergrond weten. Waarschijnlijk een moeilijke start gehad.


Red.:   Nee hoor, niets bijzonders aan de hand met die meneer Kamp. Gewoon lid van de al eerder beschreven club ...
    Volgende demasqué: het prietpraat-begrip scheefhuren:


Uit: De Volkskrant, 28-06-2012, ingezonden brief van Wine Baljet, Almere

Scheefwonen

Wie met een relatief hoog inkomen een relatief goedkope woning huurt, 'woont scheef' en zou moeten verhuizen naar een duurdere woning. Maar nu het ontslagrecht versoepeld wordt en de ontslagvergoeding afgeschaft, zou je wel gek zijn om het risico te nemen in een duurdere woning te gaan zitten! Het concept 'scheefwonen' kan worden afgeschaft.


Red.:   Helaas gebruikt de briefschrijver de variant "scheefwonen", terwijl men het meestal over "scheefhuren" heeft. In dit verschil zit de clou: de argumenten die worden toepast op "scheefhuren" (een individuele uitgave ten opzichte de inkomsten van datzelfde individu) zijn algemeen geldig, en moet je dan dus op iedere individuele uitgave toepassen, met als eerste de hypotheekrente die anderen betaalt. Omdat men dat niet doet, is de uitdrukking "scheefhuren" een vorm van loze prietpraat., uitsluitend bedoeld om de zogenaamde "scheefhuurders" te benadelen.
    Overigens geldt precies hetzelfde voor (vrijwel) alle redeneringen die gaan over "loon-naar werken" .
    "De Europese crisis is een bijzonder ingewikkeld situatie, die door de politici heel moeilijk is uit te leggen". Allemaal leugens:


Uit: De Volkskrant, 11-07-2012, ingezonden brief van Cees Dekker, Urk

Spilzieke kinderen

Nederland staat al voor 143 miljard euro garant voor schulden in Zuid-Europa. Dat is ongeveer 8.500 euro per persoon. Of 34.000 euro per gemiddeld gezin. En wie weet, hoeveel daar de komende tijd nog bij komt! Om dat bedrag te kunnen leveren, moeten wij in Nederland langer doorwerken, terwijl de Zuid-Europeanen rustig op of rond hun 60ste met pensioen gaan. En moeten wij onze sociale zekerheden inperken en veel meer voor onze zorg betalen. En moeten wij onze defensie zodanig uitkleden, dat een vergelijking met de jaren dertig onmiskenbaar wordt.
    Europa is te vergelijken met een gezin waarin sommige kinderen hun maandelijkse zakgeld al in een week hebben uitgegeven aan drank en pleziertjes, en vervolgens zeuren om meer geld. Met als dreigend argument dat, als zij dat geld niet krijgen, het hele gezin eronder zal gaan lijden. Als ouder kun je dan tegen je kinderen zeggen: 'Ga maar wat bijverdienen en wees wat zuiniger met je geld' (PVV, SGP, CU, SP). Als ouder kun je ook zeggen: 'Goed hoor. Pappa zal wel wat overuren maken en wat extra's op jullie rekening storten' (VVD, CDA, PvdA, D66, GL).    ...


Red.:    En waarom zegt men dat het zo ingewikkeld en zo moeilijk uit te leggen? Omdat bij een duidelijke uitleg dit de conclusie is:

  Op 12 september mag ú het zeggen. Uw geld voor Europese spilzucht? Of uw geld voor uw pensioen, voor zekerheden, veiligheid en gezondheid van u en uw dierbaren. Urk wist het al in 2005: 92 procent stemde bij het referendum tégen de Europese Grondwet. ...

Te simpel? Weerleg het maar eens ...
    De kosten van de AWBZ zijn uit de hand aan het lopen, en drie bestuurders signaleren dit, gepaard gaande met de vraag: "Wat is er nu eigenlijk echt nodig?" Een voorgaande reagerende briefschrijver heeft al gewezen op de toename van de omringende bureaucratie - merkbaar op talloze plekken in de maatschappij. De volgende briefschrijver lost een ander deel van het probleem op:


Uit: De Volkskrant, 17-07-2012, ingezonden brief van Aad Overgaag, Warmond

AWBZ 2

Elke generatie lijkt haar eigen taboe en crisis te hebben. In de jaren tachtig werd door de toen heersende crisis de WAO aangepakt. Nu lopen de kosten op door het toenemende beroep op de AWBZ. Weer maakt de crisis het probleem zichtbaar.
    De drie kenners geven een analyse van de ontwikkeling (Ten eerste, 13 juli). ...
    De heer Meerdink [één van de drie bestuurders, red.] zou ik willen zeggen:'joh, hebben jij (en je collegae) dat boven-Balkenende salaris wel nodig?' Ook hier geldt dat de trap van bovenaf moet worden geveegd.


Red.:    Mooi, hè, zo'n spiegeling. Wat ze echt nodig hebben , houdt op ergens rond de één keer modaal. De rest is puur haantjesgedrag, pikken wat je pikken kan, en andere vormen van volstrekt overbodige zaken. Hetgeen geldt voor het overgrote deel dat dat bovenmodaal krijgt, en vrijwel iedereen boven twee keer modaal. Tezamen met de beperking van de AWBZ, kunnen dus al die hoge inkomens tot 80 of 90 procent belast worden.
    Schoonvegen, die maatschappelijke AWBZ trap. Van boven naar beneden.
    Meer voorbeelden van dit soort spiegelingen hier uitleg of detail .
    De volgende slag:

De Volkskrant, 21-07-2012, ingezonden brief van Jo van Veldhuizen, Houten

Onverteerbaar

Onbegrijpelijk is het dat onze regering wel bereid is malafide banken in het buitenland met miljarden euro's te ondersteunen en ook buitenlandse regeringen met miljarden euro's wil bijstaan. En dat dezelfde regering niet bereid is om bij te springen als, door de lage rente, de pensioenfondsen de pensioenen moeten verlagen. Gepensioneerden zullen dus een grote bijdrage moeten leveren voor het wanbeleid en gesjoemel van buitenlandse banken en regeringen. Onverteerbaar!


Red.:    Oei, een pijnlijke vergelijking. De redactie had hem ook al gemaakt, maar was nog niet toegekomen aan het grotere artikel waarin het hoort - de knipsels liggen nog op de grond. Waarbij ook de opmerking dat het natuurlijk ongehoord is dat de Europese dictators streng optreden tegen iedere vorm van staatssteun, want "staatssteun is onmogelijk vanwege de vrije markt" - en bovendien is het communisme.
    Behalve als de rijken gesteund moeten worden, want dat zit er natuurlijk achter de banken: de rijken, elite en hun vriendjes. De rijken, elite en hun vriendjes mogen wel met geld van de staat gesteund worden. Want in dat geval is het in het voordeel van de rijken, elite en hun vriendjes. Net als de neoliberale markt in normale omstandigheden in het voordeel is van rijken, elite en hun vriendjes. Oftewel: het criterium is niet "de vrije markt", maar "profiteert de rijken, elite en hun vriendjes". Net als democratie prachtig is, tot de burgers op partijen beginnen te stemmen die geen steun geven aan de rijken, elite en hun vriendjes uitleg of detail .
    Ook de professionals stuiten soms wel eens op een simpel idee. Al bekend vanuit de media was de Billy-index
uitleg of detail : de prijs van een Ikea-kast genaamd "Billy" over de hele wereld als index van het lokale prijsniveau. Nu bleek dat idee ouder te zijn, in de vorm van de Big-Mac-index:


Uit: De Volkskrant, 21-07-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Zit alle wijsheid in een Big Mac?

Een Big Mac bij McDonald's kost in de VS 4,20 dollar, in Zwitserland 6,50 franc en in Oekraïne 18 grivna.


Omdat de Big Mac in al deze landen uit precies dezelfde ingrediënten bestaat - twee schijven rundergehakt, sla, kaas, augurk en uitjes samengeperst in een driedelig sesambroodje - zou voor 4,20 dollar hetzelfde product moeten worden gekocht als voor 6,50 Zwitserse franc of 18 grivna.
    Dat betekent dat één dollar 0,65 Zwitserse franc waard zou moeten zijn en 0,23 grivna. Een dollar kost echter 0,97 franc, wat betekent dat de franc op de valutamarkt 51 procent is overgewaardeerd. De grivna is echter maar 0,12 dollar, zodat die 48 procent is ondergewaardeerd.
    In 1986 lanceerde het blad The Economist zijn zogenoemde koopkrachtpariteit op grond van de Big Mac die in 120 landen in de wereld op exact dezelfde wijze wordt samengesteld. De ongezonde hap bleek een betere indicator te zijn dan alle andere slimme indexen die waren ontwikkeld.
    Omdat het bereidingsprocedé tot op de seconde nauwkeurig is vastgelegd in het 600 pagina's dikke Operations & Training Manuel, zijn er niet alleen geen smaakverschillen, maar kost het bereiden ook overal dezelfde hoeveelheid arbeid. Hoewel de lancering van de Big Mac-index als een grote grap was bedoeld, publiceert het blad vanwege het succes elk jaar een nieuwe versie.   ...


Red.:    Zo'n index is natuurlijk een veel betere maat voor wat mensen verdienen, dan bedragen in geld, meestal uitgedrukt in dollars:

  Tussen 2000 en 2007 stegen de McWages in de VS met 13 procent, maar de prijs van een Big Mac steeg met 21 procent, zodat de Amerikanen 7 procent aan koopkracht inleverden. McWages worden nu gebruikt voor het meten van productiviteit en de concurrentiekracht.

Maar helaas voor al deze heren, ook dit idee is al eerder gelanceerd in de sciencefiction, en wel op een nog betere manier. Schrijver Jack Vance oriënteert een aantal van zijn boeken in de Geaanse zwerm, bestaand eruit tienduizenden door mensen bewoonde planeten. Hoe kan je daar handeldrijven zonder een duidelijk begrip van de waarde van lokale rariteiten als goud: op de aarde waardevol, elders totaal nutte- en waardeloos. Maar wat is hetzelfde op al die door mensen bewoonde planeten: de mens. En wat is hetzelfde, waar je ook komt: menselijk zweet. Dus wat is je natuurlijk waarde van geld: de SWE of Standaard Waarde Eenheid (Engels: SVU en Standard Value Unit): de tegenwaarde van één uur ongeschoolde arbeid uitleg of detail . Heb je alleen nog het aloude probleem om ervoor te zorgen dat je papiergeld niet vervalst wordt ...
    In een latere publicatie wordt het nog even nauwkeuriger gezegd:


Uit: De Volkskrant, 07-03-2013, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Smaakt de Big Mac de EU beter?

...    De krant The Economist bedacht de Big Mac-index om te checken of valuta ten opzichte van de dollar zijn over- of ondergewaardeerd. Omdat de Big Mac wereldwijd uit dezelfde ingrediënten bestaat, kan de koopkracht hieruit worden afgeleid. Als een Big Mac omgerekend in dollars duurder is dan in de VS, geldt een munt als overgewaardeerd; is hij goedkoper, dan is de munt ondergewaardeerd.    ...


Red.:   Dat is dus de clou: de Big Mac-index is geankerd in echte economische goederen.
    Een actueel probleem wordt aangeroerd:


De Volkskrant, 01-08-2012, ingezonden brief van Jan Kommer, Den Haag

Staatsobligaties

Als het over staatsobligaties gaat van landen met een verhoogd risico (Economie, 31 juli) vragen banken altijd een hogere rente, juist omdat het risico groot is dat ze de lening niet terugkrijgen.
    Dit is een staaltje van onfatsoenlijk denken. Juist door die hogere rente stijgt de staatsschuld in die landen nog sneller, en is de kans op terugbetaling veel kleiner. Het is verstandiger een lagere rente te vragen. Daarmee stijgt de staatschuld minder snel en is de kans dat de lening wordt terugbetaald veel groter. Misschien maak je niet zoveel winst, maar de kans op dat kleine beetje winst is ten minste wel weer groter dan de kans op veel winst. Sterker nog, de kans is zelfs groot dat je bij een hoge rente helemaal niets terugkrijgt.


Red.:   Dit is een simpele vorm van de weerlegging van de mythe van de rationaliteit van de markt. Voor ieder van de banken afzonderlijk geldt dat het verhogen van de rente een rationele keuze is - de briefschrijver toont aan dat het voor alle banken als geheel juist niet rationeel is. Deze situatie is in de sociologie bekender, zie het voorbeeld van het dringen bij de lopende band uitleg of detail - of doodgewoon het dringen bij de uitgang.


Uit: De Volkskrant, 18-08-2012, ingezonden brief van Hans Boer, Groningen

Kunduz-akkoord II

Sywert van Lienden van de G500 en GroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi ondertekenen in de Volkskrant een op zich terechte oproep om de jeugdwerkloosheid op Europees niveau een halt toe te roepen (O&D, 16 augustus). In een bredere context bezien is mijn commentaar: die jongens hebben wel lef hoor.
    Pak de jeugdwerkloosheid eerst maar eens aan op het dichterbij gelegen Nederlandse niveau. Zij zijn de grote voorstanders van de vervroegde invoering van de verhoging van de AOW-leeftijd ('Kunduz-akkoord II'), al vanaf 2013. Al die ouderen die daardoor langer in hun baan blijven zitten, versperren de toegang van de jongeren tot de arbeidsmarkt. Het pensioenakkoord dat 'Kunduz II' opzij schoof, voorzag in invoering van de hogere AOW-leeftijd vanaf 2020. Immers: tot die tijd verdwijnen de ouderen eerder op de arbeidsmarkt, wat meer ruimte voor jongeren betekent. En: tegen de tijd dat de verhoging daadwerkelijk wordt ingevoerd, is er op de arbeidsmarkt een echte behoefte aan jongeren door het vertrek van de ouderen.
    Voor Sywert en Tofik geldt kennelijk het aloude verhaal van de ene hand die niet weet wat de andere doet. We noemen dat ook wel: opportunisme.   ...


Red.:   Simpele zaken, die ze doodgewoon niet willen weten ... Want ze denken er beter van te worden ...
    En uit dezelfde krant en dezelfde rubriek:


De Volkskrant
, 18-08-2012, ingezonden brief van Theo de Klerk, Bussum

Europese boete (1)

Emile Roemer is niet van plan een boete te betalen aan de EC als het Nederlandse begrotingstekort te groot blijkt (Ten Eerste, 17 augustus).
    Het is ook een idiote regel. Als je al geld tekort hebt ondanks bezuinigingen, dan maakt een boete dit tekort alleen maar groter. Ook van Griekenland zal zo'n boete niet te innen zijn. Door Nederland, als netto-betaler en financier van bodemloze putten, zou een opgelegde boete inderdaad niet betaald moeten worden. Of die trekken we af van onze club-contributie aan de EC. Beter nog: we stappen er gewoon uit.


Red.:   Om te brullen van de lach ... Het onbenul regeert - in Nederland en in Europa ...
    En kort daarna:


Uit: De Volkskrant, 20-08-2012, ingezonden brief van Sjoerd Nienhuys, Hilversum

Chinese bussen

Stel, een Chinese elektrische bus (Ten Eerste, 17 augustus) kost 250 duizend euro, en een Nederlandse bus 300 duizend euro. In de Nederlandse bus zit, inclusief aanleveringsbedrijven, voor ongeveer 200 duizend euro aan salarissen. Dat zijn gemiddeld 6 manjaar salarissen. Als je nu die Chinese bus koopt, verlies je dus die 6 manjaar werkgelegenheid per bus, wat weer ongeveer 100 tot 150 duizend euro aan WW kost. Daarbij komt een verlies aan deviezen van 200 euro, met zijn eigen gevolgen. Die 100- tot 150 duizend euro aan WW wordt echter niet betaald door dezelfde club die de 50 duizend euro goedkopere bus aanschaft. Als dit soort zaken niet op nationaal niveau met elkaar wordt kortgesloten, dan groeit de werkeloosheid, moet de WW naar beneden en eten we straks allemaal rijst (uit China).


Red.:    En weer een zwaar economisch "probleem" opgelost ...
    Eentje van deze redactie zelf, over een door de hele gemeenschap van economen verkondigde en door het CPB in haar economische model (bijvoorbeeld voor het doorrekenen van de verkiezingsprogramma's in 2012) meegenomen regel: "Versoepeling van het ontslagrecht leidt tot meer vaste banen". Hetgeen heel simpel te weerleggen is door te definiëren wat een vaste baan is: "een vaste baan is een baan waaruit je moeilijk ontslagen kan worden". Waaruit onmiddellijk volgt dat versoepeling van het ontslagrecht leidt tot nul vaste banen.
    Weer een mooie:


De Volkskrant, 08-09-2012, ingezonden brief van Eric Holleman, Voorschoten

Wie is er nu naïef? U of ik?

Ik zou alle partijen, met name de partijen die door dik en dun eurolanden in nood willen steunen via het ESM, de volgende vraag willen voorleggen: Stel ik ben een vermogende Nederlander (quod non) of een pensioenfonds of een bank als ING.
    In Nederland krijg ik slechts 2 procent rente op een spaarrekening. Ik moet 1,2 procent vermogensbelasting betalen. Zo erodeert mijn vermogen gaandeweg. Ik kijk verlekkerd naar de 6 procent rente die ik krijg op een Spaanse staatsobligatie. Ik koop dus een hele partij van die rommel, want u, fractieleiders, heeft mij publiekelijk via tv-debatten gegarandeerd dat u Spanje door dik en dun zal steunen.
    Ondanks alle pogingen van Spanje, lukt het dat land niet om zijn financiën op orde te brengen, domweg omdat zijn economie niet concurrerend is. Wat is dan de situatie? U heeft mij als rijke Nederlander, of ING als goed lobbyende bank, een garantie gegeven waarvoor belastingbetalende Henk en Ingrid borg staan. Hoe langer u garant staat, hoe meer geld in Spanje wordt geparkeerd en hoe duurder het voor Nederland wordt als Spanje uiteindelijk toch failliet gaat. Immers, ING is een te grote bank om om te laten vallen.
    Mijn vraag is: noemt u dat sociaal beleid? Kom nou niet aan met een bankenunie of zelfs een politieke unie, want Nederland heeft er 80 jaar oorlog over gedaan om geen 10 procent belasting aan Spanje te betalen (de 'Tiende Penning'). De Engelsen hebben tot drie keer toe voorkomen dat er een nieuw 'Romeins Rijk' zou ontstaan (Philips II, Napoleon, Hitler). Zij zullen ook níét aan zo'n unie deelnemen. En de Franse president met atoombommen gaat zijn eigen weg en trekt zich niets aan van Ollie Rehn, die alleen goed is voor de kleintjes.
    Wie is er nu naïef? U of ik? Linksom of rechtsom gaat dit ondoordachte euro-avontuur ons héél veel geld kosten. De vraag is alleen wie op de blaren gaat zitten: ING of Henk en Ingrid.
    Mijn advies: houd volgende keer een referendum als u zo'n besluit neemt. 16 miljoen mensen weten meer dan 150!


Red.:   Tja ... Maar dat laatste is meer een kwestie van "niet willen weten".
    Het volgende is op deze website al beschreven :


De Volkskrant, 08-09-2012, ingezonden brief van Ton Nijhuis, directeur Duitsland Instituut Amsterdam (UvA)

Van groei en krimp

'Export naar landen buiten eurozone groeit het hardst' en 'Eurolanden kopen minder Nederlandse waar' kopt de Volkskrant naar aanleiding van een CBS rapport. Hoezo? In 2012 groeide de export naar de eurolanden van 120,3 naar 123,2 miljard euro. Dat lijkt me geen krimp.
    Ook de constatering dat de Nederlandse export naar eurolanden 'van 2004 tot 2012 bijna elk jaar minder is gegroeid dan landen buiten de eurozone' klopt niet. Voor de eurolanden bedroeg de groei over deze periode 46,9 miljard en voor de niet eurolanden 45,4 miljard.
    Alleen al de groei van de export naar Duitsland tussen 2004 en 2012 was groter dan de groei van de export naar China, India, Brazilië, Rusland, Zuid Korea, Singapore, Turkije, Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk in dezelfde periode bij elkaar! In absolute getallen tenminste. De neiging om de groei in percentages uit te drukken, geeft een vertekend beeld.
    Bij kleine getallen is het percentage al snel hoog. Van één naar twee is 100 procent. Van honderd naar honderdtien slechts 10 procent, maar het is wel tien keer zo veel.
    De nog steeds geringe omvang van de export naar de BRIC-landen leidt vanzelfsprekend tot hoge percentages, maar het zou fout zijn te denken dat alleen daar onze toekomst ligt.
    We drijven handel in euro's of dollars en niet in percentages.
    Hetzelfde geldt overigens voor economische groei. Dat China uitgedrukt in procenten zo hard groeit, komt vooral ook doordat de economie in verhouding tot de omvang van het land nog relatief klein was. Deze zal dus in de toekomst vanzelf afvlakken, anders zou namelijk de economie groeien volgens een exponentiele curve en dat is niet houdbaar.
    Kortom laten we eens stoppen om groei uit te drukken in percentages, of deze in ieder geval te complementeren met absolute getallen. Daardoor komen de cijfers ineens in een ander licht te staan.


Red.:    Dit wordt zo systematisch overtreden, dat er een redelijk vermoeden van opzet is - men maakt gebruik van de verwarring om een valse werkelijkheid voor te stellen - zoals dat "Iedereen 10 procent inkomen erbij" een eerlijk voorstel is, of "Belastingverlaging is gunstig voor iedereen", hetgeen suggereert "voor iedereen evenveel", terwijl dat laatste een leugen is, zoals gedemonstreerd door de briefschrijver. Dit vermoeden van opzet is door de redactie verwoord in de versie van dit verhaal voor de rubriek In het kort , gaande over economen en media:

  Het feit: In Polen heeft de dorpssmid dit jaar jaar zes in plaats van vijf paarden beslagen.
Het bericht: "OESO meldt: Europese samenwerking groot succes - in Polen is economische activiteit gestegen met 20 procent".

Wat betreft de economen, zie hier , en voor de media, zie hier .
    Natuurlijk weten alle economen dat er totaal geen enkel probleem is met marktwerking en dat alle uitbreiding van de marktwerking Goed is, met Goed zoals "Goed als Sint Petrus", en alle vormen van beperking van de vrije markt zijn Fout, met Fout als in "Fout in de oorlog". Dus je moet wel bijzonder simpel zijn om het volgende te constateren:


Uit: De Volkskrant, 18-09-2012, ingezonden brief van Stephan Osinga, Dokkum

Marktpositie

Albert Heijn en Jumbo hebben samen 56,5 procent marktaandeel in de Nederlandse supermarktbranche, met als gevolg dat Albert Heijn de prijzen van leveranciers eenzijdig kan dicteren en boeren tegen elkaar uitspeelt.
    De Friesland Zorgverzekeraar (onderdeel van Achmea) heeft in Friesland 75 procent marktaandeel en is daardoor in staat het Dokkumer ziekenhuis de Sionsberg ondanks prima zorg en grote protesten onder bevolking en politiek eigenhandig de nek om te draaien. Men kan voor bankzaken in Nederland feitelijk nog uit slechts drie grote banken kiezen, waardoor de hypotheekrentes hier de hoogste van Europa zijn.
    Het is een publiekgeheim dat drie grote oliemaatschappijen de prijzen op de Nederlandse brandstofmarkt kunstmatig hooghouden. ...


Red.:   Fantastisch toch ... dat bespaart de consument de moeite van kiezen ...
    Maar het staat wel raar als je je ideologie moet verdedigen. Dus heb je een recept voor dit probleem:  de Nederlandse Mededingingsautoriteit. Die gaat namens ons concurreren. Echt waar:

  Toch gloort er licht aan de horizon: de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) grijpt keihard in bij de fusie van de producenten van Mora en Van Dobben (Economie,15 september). Stel je voor dat die een te sterke marktpositie op het gebied van kroketten- en bitterballen zouden krijgen.

En om dat te constateren moet je dan weer erg simpel zijn ...
    De volgende kwestie:


Uit: De Volkskrant, 29-09-2012, ingezonden brief van Mercedes Bouter, Spijkenisse

Banenkampioen VVD

Kom maar op met die vacatures, banenkampioen! Zoek met me mee naar werk. De realiteit leert dat de kansen op de arbeidsmarkt momenteel, zélfs voor wo-geschoolden, zeer gering zijn.
    Minister Kamp zegt dat mensen hogerop kunnen komen door bijvoorbeeld aardbeien te plukken. Ik ben bereid om lagergeschoold werk te accepteren, sterker nog: omdat ik eigen initiatief in het leven belangrijk vind en verzekerd wil zijn van inkomen, zou ik graag een functie als fabrieksarbeider, schoonmaker, inpakker of welke lager geschoolde functie dan ook, accepteren.
    Helaas is het niet waar dat er altijd werk te vinden is, als je maar de juiste instelling hebt.Op dit moment ben ik universitair student. Ik heb me al ingeschreven bij het UWV, aanverwante organisaties, uitzendbureaus en zorgbureaus. Daarnaast heb ik gesolliciteerd bij diverse snoepfabrikanten, een producent in verpakkingsmaterialen, de luchthaven, de schoonmaakafdeling van diverse organisaties en de horeca; zo kan ik nog wel even doorgaan. Zelfs bij bedrijven die zich verbinden aan de sociale werkplaats, heb ik mijn cv en een sollicitatiebrief ingediend.
    Het leidt vooralsnog tot niets, omdat er geen vacatures zijn. Niet voor mij, niet voor mijn generatiegenoten en zeker niet voor ouderen. Wellicht zou ik meer succes hebben als ik me eerst aanmeld voor een uitkering en daardoor in aanmerking kom voor 'Begeleid Werk'.
    Het is een onlogische redenering van de VVD, dat 'werknemers gemakkelijker een baan vinden, als zij gemakkelijker kunnen worden ontslagen'. Iedereen die logisch kan redeneren, weet dat de voorstellen van de VVD een neerwaartse spiraal in gang zetten. De versoepeling van het ontslagrecht botst direct met het streven om mensen tot 67 jaar productief te laten zijn op de arbeidsmarkt.
    Na een ontslag via de versoepelde procedure, komen werknemers in de verkorte WW. Maar als er geen werk is, zal het aantal mensen in de bijstand toenemen, tegen wil en dank. Door het ontslag te versoepelen, komen meer mensen in de bijstand terecht ...


Red.:   En het was weer allemaal zóóó simpel ...
    En nog eentje uit dezelfde krant:


Uit: De Volkskrant, 29-09-2012, ingezonden brief van Wichert van Dijk, Utrecht

Directiesalarissen

Het is mij een doorn in het oog dat minister Spies de salarissen van directies van woningcorporaties wil verbinden aan de hoeveelheid huizen (Ten eerste, 27 september). Het is een misverstand dat de complexiteit van een functie inherent is aan de grootte van de organisatie. Zo is een directeur-eigenaar in het midden- en kleinbedrijf deskundiger dan een directielid van TNT.
    Daarnaast draagt de eerste eigen bedrijfsrisico en heeft de laatste bij falen een riante vertrekregeling. De directie van een corporatie met 4.000 woningen heeft een veelzijdiger takenpakket en is inhoudelijk vaak beter onderlegd dan de collega met 25 duizend woningen. De eerste directeur werkt mee, de tweede staat op afstand. De laatste functie is gebakken lucht omdat zo'n directeur-bestuurder de praktijk respectievelijk de routes niet kent. Zijn navigatiesysteem is ontwikkeld en wordt onderhouden door deskundige medewerkers die dus beter zelf aan het stuur kunnen zitten.
    Overigens ben ik van mening dat het salaris van een directeur, ongeacht de grootte van de organisatie, niet hoger hoeft te zijn dan 100 duizend euro.


Red.:   Je zou dit bijna ingewikkeld noemen. Het is in ieder geval iets dat in de hogere kringen van de maatschappij van zijn lang zal ze leven niet begrepen zal worden ...
    Héééé ... Eindelijk een econoom die een simpele constatering doet:


Uit: De Volkskrant, 09-11-2012, van verslaggeefster Nanda Troost

'Meer flexwerk levert geen extra banen op'

Er komen geen banen bij als de arbeidsmarkt nog flexibeler wordt. Integendeel, de onzekerheid ondere degenen die werken wordt er alleen maar groter op. Die kritiek leveren economen op het arbeidsmarktbeleid van het kabinet-Rutte II.
    'De banen liggen niet voor het opscheppen, zegt de Tilburgse hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen. 'Dan komen mensen niet aan het werk door het ontslagrecht te versoepelen en de WW te bekorten'. ...


Red.:    Daar is echt een vijf-jarige studie economie voor nodig, plus vier jaren promotie, plus vele publicaties (mogen we allemaal hopen), om tot deze conclusie te kunnen komen: het verwisselen van personeel doet niet het aantal banen toenemen. Overigens iets dat belangrijke economen en politieke leiders steevast beweren. Bijvoorbeeld in de vorm: mensen die werkloos worden moeten verplicht verhuizen. Alsof de plaats waarheen ze verhuizen geen werkzoekenden zijn ... Maar die moeten dan waarschijnlijk wee r verhuizen naar de plaats waar de eerste man vandaan kwam ... Hè, minister Kamp van Sociale Zaken (anno 2010-2012) ... De goede man heeft dit meerdere malen serieus verdedigd ...
    Trouwens, net als vrijwel de gehele rest van de economen, zoals de volgende, een van de weinig uitzonderingen bevestigt:


Uit: De Volkskrant, 17-11-2012, door Joop Schippers, hoogleraar arbeidseconomie aan de Universiteit Utrecht

Makkelijker ontslaan lost helemaal niets op

Werknemers makkelijker ontslaan lost het gebrek aan banen niet op. Integendeel. Het schaarse werk anders verdelen is een beter idee.


...    De boodschap die het kabinet heeft voor mensen die werkloos dreigen te worden, luidt: het wordt gemakkelijker om mensen te ontslaan, de WW-duur gaat van 36 naar 24 maanden en na één jaar (of anderhalf - dat staat nog te bezien) wordt de uitkering niet meer gekoppeld aan het laatstverdiende loon, maar aan het wettelijk minimumloon. De achterliggende gedachte, ontleend aan het traditionele neoklassieke economische gedachtengoed, is dat de arbeidsmarkt daarmee flexibeler zou worden en werklozen meer geprikkeld worden om een nieuwe baan te accepteren.    ...


Red.:   Precies: het neoklassieke economische gedachtegoed, waar 99 procent van de economen in gelooft, stelt dat al je sneller wisselt, er meer van bij komt. Volstrekte onzin:

  Groter probleem is dat het aantal banen de komende jaren tekortschiet om iedereen die wil of kan werken ook daadwerkelijk van een arbeidsplaats te voorzien. Zelfs als de economische groei weer zou aantrekken, valt te betwijfelen of dat ook onmiddellijk uitbreiding van de werkgelegenheid oplevert.

Volstrekt nutteloos: de economen die uitgenodigd worden om voor de televisie hun verhaaltje te vertellen: de Matthijs Bouman's, de Peter Verhaar's en de Marieke Stellinga's, staan daar iedere week weer met z'n allen net neoklassieke, lees: neoliberale, preken te houden. Emile Roemer als gast? De heren Pauw en Witteman (15-11-2012 uitleg of detail ) zetten er Marieke Stellinga  (ex-Elsevier) die in haar bekeringsdrang Roemer geen twee woorden achter uit laat spreken, tegenover. Stel je voor dat er iets zinnigs over de economie gezegd wordt, in plaats van de neoliberale onzinliturgie ...
    Een idee dat misschien niet zo simpel is als je het nog niet bedacht hebt, maar daarna een sterk "Oh ja!" gevoel oproept:


Uit: De Volkskrant, 13-11-2012, ingezonden brief van J. van Huissteden, Stichting Schaliegasvrij Nederland

Schaliegas gaat ons heel wat kosten

In een artikel op de economie-pagina's van de Volkskrant van 9 november worden de zegeningen van het schaliegas bezongen. Schaliegas zou de Amerikaanse industrie een voorsprong geven vanwege lage energieprijzen. Maar ten koste van wat? Water- en bodemverontreiniging, luchtverontreiniging, gezondheidsschade en onverkoopbare huizen in de Amerikaanse schaliegasgebieden. Die kosten worden in Amerika niet in de gasprijs meegerekend.
    Gaan we dat straks ook in Europa doen? In Nederland is voor eenderde deel van het grondgebied vergunning aangevraagd om naar schaliegas te boren - een gebied dat veel dichter bevolkt is dan de Amerikaanse schaliegasgebieden. Ook hier zal de winst worden geprivatiseerd en zullen de kosten op de inwoners van die gebieden worden afgeschoven. ...
    In de vorige eeuw was het voor de industrie goed om goedkoop van chemisch afval af te komen. Dat werd goedkoop op allerlei stortplaatsen gedumpt of in de bodem geloosd.
    De laatste dertig jaar heeft het miljarden gekost om dat enigszins op te ruimen of te isoleren. ...
    Laten we eens ophouden die eenzijdige economische 'waarheden' te geloven.


Red.:    Twee voorbeelden, maar zeer grootschalige voorbeelden, van een zeer algemeen economisch proces: het bedrijfsleven schuift een groot deel van zijn kosten af naar de gemeenschap. De daardoor opgewekte winsten verdwijnen in particuliere handen, en daarna na het buitenland uitleg of detail .
    Het is een zo fundamenteel, zo basaal en zo schadelijk proces, dat alle economen en alle bestuurders en politici als één man weigeren om het erover te hebben. Al was het maar omdat het op nog grotere schaal geldt voor Europa ... .
    Weer een goede:


Uit: De Volkskrant, 18-12-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard

Is de KLM een kip of een varken?

Er bestaat een goede mop over fusies. Op een boerderij stelt een kip aan een varken voor te gaan samenwerken. Het varken zegt spontaan: 'Dat is een goed idee. Wat zou je willen doen?' 'Een restaurant openen, waar we bacon and eggs gaan verkopen - een geweldig product.' Het varken denkt even na. 'Ja maar, wie moet dan wat doen?' 'Ik leg de eieren en jij levert het vlees', antwoordt de kip. 'Wacht even kip', reageert het varken, 'dat kost mij de kop.' De kip kijkt hem aan: 'Zo gaat het altijd bij fusies.'    ...


Red.:   Zo simpel is het vaak. Geïllustreerd door:

  Fusies kunnen nog zo gelijkwaardig lijken, uiteindelijk wordt de ene partij opgegeten door de andere. Uit onderzoek blijkt dat vier van de vijf fusies mislukken.

Maar een ander wat minder bekend gezegde, bij reputatie afkomstig van Confusius, luidt 'Het leven is in feite simpel, maar we staan erop om het ingewikkeld te maken'. Dus wat doen al die simpele lui aan de top ? Die fuseren bij het leven . Maar om een andere simpele reden dan de simpelheid van economische principes. Die doen dat vanwege de simpele reden van het botte eigenbelang: bij fusie een bonus voor de top, en massa-ontslagen voor de rest.
    De volgende kwestie heeft waarschijnlijk al iets moeilijks van zichzelf: de gezondheidszorg. De kosten stijgen voortdurend, voor het grootste deel door stijgende slarissen voor de medische top, en stijgende aantallen en nog harder stijgende salarissen voor de bestuurders. De managers. Het aanpakken daarvan komt natuurlijk niet voor in de boekjes en spreadsheets van de economen. Dat zou mensen maar op het idee brengen ook eens naar hun eigen positie en slarissen te kijken. Dus wat doe je wel: je suggereert dat de armen maar minder zorg moeten krijgen. Hier wat aanvullende simpele observaties:


De Volkskrant, 10-01-2013, ingezonden brief van P. Molendijk, Dongen

Solidariteit en veelverdieners

Het CPB maakt zich zorgen over de 'Solidariteit Zorg' en vindt dat deze onder druk is komen te staan. Men wil de kosten afwentelen op de lagere inkomens, laag opgeleiden kosten meer. Dat dit door economen geconstateerd wordt, geeft vooral aan dat zij alleen maar naar cijfers kijken, niet naar mensen.
    Boven dit artikel staat vermeld wat grootverdieners jaarlijks innen, dat gaat dus over de hogere inkomens. Even tellen en kijk: er staan zeker 16 mensen vanuit de zorg(verlening) in dat rijtje. Is het dan niet zo dat deze grootverdieners duurder zijn voor de zorg dan de mensen met een lager inkomen?


Red.:   Te moeilijk voor de economen.


De Volkskrant, 10-01-2013, ingezonden brief van Kees Bogaard, Den Haag

Solidariteit

In de discussie over de solidariteit van de hoger opgeleiden met de lager opgeleiden bij de zorgkosten wordt weleens vergeten dat het bij de pensioenen precies omgekeerd is. Door de 6 à 7 jaar hogere levensverwachting van de hoger opgeleiden worden die pensioenjaren in hoge mate betaald door de lager opgeleiden. De jaarlijkse pensioenopbouw is immers een bedrag dat afhangt van de betaalde premie en de gemiddelde levensverwachting. Wellicht kan het CPB dat ook eens berekenen.


Red.:   Dit zou nog veel moeilijker zijn voor de economen. Dit is namelijk het maatschappelijk perspectief. En dat hebben ze niet - althans, niet effectief. Het maatschappelijk perspectief van de economen gaat niet verder dan de eigen broekzak, en nog wat specifieker: hun eigen portemonnee daarin.
    Nog een mooie:


De Volkskrant, 10-01-2013, ingezonden brief van Jan Stellenpoot, Heerhugowaard

Profiteren

Onlangs heeft het CPB de politieke stelling ingenomen dat de huidige wijze van premieheffing voor de zorgverzekering de solidariteit tussen hoge en lage inkomens, hoog- en laagopgeleiden ondermijnt. Ze stelt dat laagopgeleiden een zwaarder beroep doen op de zorgkosten dan hoogopgeleiden. Me dunkt dat het CPB zelf de solidariteit tussen hoog- en laag- opgeleiden en hoge en lage inkomens ondermijnt.
    Het CPB suggereert dat het beroep op de gezondheidszorg correleert met het opleidingsniveau. Hoger opgeleiden zouden gezonder leven dan lager opgeleiden. Wat het CPB niet vermeldt, is dat lageropgeleiden meestal werk doen dat fysiek zwaarder belastend is, meer gezondheidsrisico's met zich meebrengt en meer gezondheidsschade veroorzaakt. Neem bouwvakkers, stratenmakers, schoonmakers, lopendebandwerkers.
    Zo beschouwd is hoogopgeleid zijn een garantie voor fysiek minder zwaar belastend werk. Hogeropgeleiden starten vanwege de langere duur van hun opleiding hun arbeidzame leven veelal op latere leeftijd dan lageropgeleiden. De fysieke slijtageslag begint voor hen dus op latere leeftijd, zo'n 4 à 5 jaar later. Ze beginnen dan ook zo'n 4 à 5 jaar later met betaling van inkomstenbelasting en sociale lasten.
    Bovendien profiteren hogeropgeleiden meer van allerlei subsidies dan lageropgeleiden (kijk naar studiefinanciering, hogere hypotheekrenteaftrek omdat ze zich duurdere woningen kunnen permitteren, meer profijt van allerlei subsidies op culturele voorzieningen enzovoorts).
    De hoogopgeleiden hebben het dus goed geregeld voor zichzelf. Ze kunnen fysiek zwaarder belastend werk, dat toch gedaan moet worden, laten doen door de lageropgeleiden die er ook nog lager voor betaald worden. Een mooie manier van afschuiven van gezondheidsrisico's.


Red.:    Hetgeen het CPB nog eens goed laat zien als de grote klassenuitbuiteres die het zijn.
    Een psychopaat die op een of andere manier directeur is geworden van het vroeger wat verlichter opererende ICT-bedrijf Capgemini, had een mooi plannetje: demotie. De Volkskrant, bij monde van Wientjes-adept Nanda Troost en Peter de Waard (een van zijn mindere acties) stortten zich er vol enthousiasme op. De briefschrijvers maakten er gehakt van. De onderstaande koos dezelfde lijn van aanpak als deze redactie:


De Volkskrant, 12-01-2013, ingezonden brief van Anneke Palsma, Poortugaal

Demotie voor politici

Directeur Versteeg van Capgemini stelt voor om lonen van oudere werknemers te verlagen omdat hun productie eigenlijk niet in verhouding staat tot hun salaris .
    Ik stel bij deze voor om de het criterium van productiviteit in verhouding tot salaris eerst gaan toepassen in de politiek, bij directeuren van banken, zorginstellingen, woningcorporaties, onderwijsinstellingen, leden van raden van bestuur, commissies van toezicht.
    Vijf keer verkiezingen in tien jaar, de bankencrisis en de afkoopsommen en meerdere schandalen spreken voor zich. Oh ja, vergeet ook de economen niet. In 2006 kwam er een rapport uit van de Raad van Werk en Inkomen dat er in 2011 een grote behoefte zou zijn aan arbeidskrachten.
    Ook voor oudere werknemers zou er meer dan voldoende werk zijn, want er zou een krapte zijn op de arbeidsmarkt. Helaas is dit niet uitgekomen en het toont dus ook hier aan dat de productie niet in verhouding was met de beloning van deze mensen.
    Het verlagen van lonen van politici heeft meerdere voordelen: de Balkenendenorm wordt meteen naar beneden bijgesteld, hetgeen een zeer gewenst economisch uitstralingseffect geeft op de lonen van andere bestuurders. Laten we het verlagen van deze lonen dan niet spreiden over vier jaar, maar meteen per 1 juli invoeren.
    Demotie is hier meer op zijn plaats dan bij oudere werknemers die meer moeite hebben om aan de slag te komen vanwege de vooroordelen die er binnen bovengenoemde beroepsgroepen heersen.
    Het geld dat deze besparing oplevert kan worden ingezet om de diensten te betalen van de ouderen met enorme dossier- en vakkennis die nu aan de kant staan.


Red.:    Natuurlijk rest op basis van loon-naar-werken, na deze (en eerdere) prestaties, de heer De Waard en mevrouw Troost niets anders over dan iets nuttigs gaan doen: zeg tomatenplukken in het Westland.
    En nog iemand met een geweldig en simpel idee:


De Volkskrant, 16-01-2013, ingezonden brief van Tom Kooijman, Zoelen

Marktwerking

Leuk die discussie over veelverdieners en demotie. Als we het over demotie en/of te duur hebben, moet het ook over management en directie gaan. Het bepalen van hun marktwaarde is lastig. Vaststellen van de salarissen door een extern bureau levert ook niet de juiste waarde. Die bureaus worden immers ingehuurd door diezelfde mensen en daardoor blijven ze alleen bestaan als ze de salarissen ook hoog blijven waarderen.
    Ik stel daarom voor dat we alle management- en directiefuncties gaan veilen, met als start het laagste loon bij het betreffende bedrijf. Dan heb je de marktwerking waar die managers zo van houden. Er zullen per functie eisen gesteld worden waar de deelnemers aan de veiling aan moeten voldoen.
    Ik ben ervan overtuigd dat we op zeer veel functies hele goede mensen krijgen tegen heel wat lagere salarissen dan nu. We raken dan eindelijk verlost van de mantra: 'we moeten wel veel salaris aan directie en management betalen omdat we anders geen goede mensen krijgen'.


Red.:   Om te brullen van de lach.
    Volgende:


De Volkskrant, 04-02-2013, ingezonden brief van Theo Appelman, Purmerend

Staatsbank

SNS Reaal kon in korte tijd gered worden doordat de staat er miljarden in pompte. Dat is enige tijd geleden ook gebeurd met andere banken. De staat is nu eigenaar van drie banken: ING, ABN Amro en SNS Reaal.
    Laten we deze banken samenvoegen tot een overheidsbank. Stel een nieuwe directie aan en neem afstand van de oude 'top'. Door medewerkers weer normaal te betalen, ook de top, worden miljarden euro's voor de overheid gewonnen.
    Als straks deze contra-liberalisering blijkt te werken, komen volgende instellingen aan de beurt waar het marktdenken niet goed werkt. Tegen die tijd geef ik wel advies welke zorginstelling, openbaar vervoerder of energiebedrijf aan de beurt is.


Red.:   We zijn nu rond de dertig simpele en goede ideeën van briefschrijvers. En rond de drie van beroeps-economen/economiejournalisten.
    En eindelijk ook weer eens iemand uit de beroepswereld met een zinnige opmerking. Helemaal achteraan het rijtje natuurlijk:


Uit: De Volkskrant, 05-02-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Moeten Icesave en DSB weer terug?

...    Dat de financiële sector aan de rand van de afgrond staat, is een gevolg van de grote liberaliserings- en privatiseringsgolf van de jaren tachtig.
    Hoe meer concurrentie hoe beter, was het devies van Reaganomics en Thatcherism, dat ook door de Nederlandse politieke helden van de jaren tachtig en negentig als Lubbers en Kok werd omarmd.
    Het was een goede zaak dat een nieuwkomer als DSB, een buitenlander als Icesave of een verzameling volks- en vakbondsbanken die onder de SNS Reaal-paraplu waren verzameld, het gezapige naoorlogse bankestablishment zouden opschudden. Dat zou leiden tot innovatie, tot lagere hypotheekrentes en hogere spaarrentes.
    ...Dat was het neoliberalisme waardoor dit land en veel andere landen zich in weelde konden baden. ...


Red.:    Allemaal even pure humbug als de tulpenmanie uit de 18de eeuw:

  Totdat het in 2008 spaak liep, omdat banken niet kunnen verliezen.

Omdat ze "gered moeten worden".
  Vijf jaar later wil nog niemand de keuze maken: òf een veilige bureaucratische staatsbank met wat hogere hypotheek- en lagere spaarrentes óf een concurrerende markt waarbij net als in het voetbal de beste - meestal degenen die de hoogste salarissen betaalt - wint en de rest ten onder gaat.

Dat de vraag gesteld wordt, kan alleen omdat de reis zich halverwege de afgrond bevindt. En zelfs nu kan men nog niet kiezen. Ook niet bij de Volkskrant.
    Crisis leidt vaak tot ontboezemingen die mensen anders voor zich gehouden zouden hebben. Hier is nog zo'n geval:


Uit: De Volkskrant, 07-02-2013, column door Wouter Bos, econoom en politicoloog

Nationalisatie

'If Goldman Sachs is not allowed to go bankrupt, why then is it private?' Er viel een lange stilte. We zaten met ministers van Financiën en toezichthouders op de financiële sector ergens in 2009 in Londen bijeen om de G20 voor te bereiden en iedereen had zijn verwachte bijdrage geleverd, toen Mervyn King, de gouverneur van de Bank of England, zijn opmerking plaatste. En niemand had een antwoord. Het was duidelijk waarom: King stelde eigenlijk de vraag of publiek eigendom van een bank niet slechts legitiem is in tijden van crisis maar - gezien de publieke functie - ook in normale tijden.    ...


Red.:   De lange stilte viel en er kwam geen antwoord, omdat de betrokken allemaal wisten wat het antwoord was, en geen van allen dat antwoord wenste. het antwoord luidt, natuurlijk, dat niet alleen Goldman Sachs, maar geen enkele financiële instelling in de handen van particulieren hoort. Want de verhalen over frauduleuze en corrupte kleine particuliere financiële instellingen die failliet gingen zijn misschien wat ouder, maar iedereen met een beetje geheugen of zin in wat nalezen kan ze terughalen.
    Maar geen van deze heren wil aan deze conclusie, omdat ze profijt hebben met de huidige situatie: meegraaien met de grote graaiers. Zoals voor Wouter Bos blijkt dat hij niets gedaan heeft met deze kennis:

  ... vanaf dat moment begonnen we met het in het diepste geheim maken van een nationalisatiewet die later de Interventiewet ging heten.
    Toen we die wet af hadden, ergens in 2009, diende het volgende probleem zich aan.

Want zoals gebleken is, leidt die wet tot het zelfde resultaat als zonder wet: de staat, is de burgers, betaalt de kosten van de redding. Het enige alternatief is dat de financiële wereld die redding betaalt, maar dat komt ook neer op nationalisatie, omdat particuliere banken nooit vrijwillig de daarvoor noodzakelijke voorzieningen zullen treffen.
    Maar ook hiervan blijkt Bos nog niets geleerd te hebben (Jeroen Dijsselbloem is de huidige minister van financiën die de SNS-bank nationaliseerde):
  Ik hoorde Jeroen Dijsselbloem zeggen wat ik ook altijd zei, namelijk dat een overheid er niet op zit te wachten banken in bezit te hebben.

Al vele malen gezegd: het is in feite simpel, maar ze willen doodgewoon niet.
    Uit het archief kwam deze rollen:


Uit: De Volkskrant, 08-10-2012, ingezonden brief van Matthijs Heins, Amsterdam

'Het is vooral die domheid'

Vroeger had je één postbedrijf. Ik heb daar ook nog gewerkt. De sfeer was er goed, het verdiende best en er werkten bevlogen mensen. Het was je eer te na een brief niet in de goede bus te stoppen.
    Ik heb geleerd dat concurrentie ervoor kan zorgen dat bedrijven goede kwaliteit leveren voor een redelijke prijs. Als drie bedrijven een vergelijkbaar product maken, heeft de klant wat te kiezen en blijven de bedrijven hun best doen om iets goeds te maken en efficiënt te werken.
    Of er in mijn tijd bij de post efficiënt werd gewerkt, weet ik niet.
    Sommige bestellers jakkerden. Anderen niet. De brieven kwamen wel waar ze moesten wezen. De voorman hield je zo nodig scherp.
    Hoe het zo gekomen is, ben ik even kwijt: wat er dus precies mis was met de postbezorging en wie het beter dacht te weten.
    Maar nu zijn er drie postbedrijven. Veel is er in essentie niet veranderd aan het product, lijkt me. Alleen worden er nu drie ladingen post op drie plaatsen gesorteerd en lopen drie ploegen bezorgers dezelfde routes. Ik weet wel zeker dat dat niet efficiënt is.
    Dat is zoiets als twee extra waterleidingnetten aanleggen naast het bestaande net, die dan alledrie een deel van hetzelfde water transporteren, omdat er wellicht bij het eerste net iets niet helemaal efficiënt verliep.
    Logisch dat dat bij de post niet uit kan. Iemand heeft het concurrentieprincipe indertijd niet helemaal goed begrepen. Goedwerkende infrastructuur dupliceren, is echt dom. Het is vooral die domheid waar ik zo boos over ben. Er gebeurt het omgekeerde van wat je wilt. Een goed bedrijf wordt om zeep geholpen, de werksfeer wordt verziekt en nu worden de postzegels ook weer flink duurder. Voor het derde jaar op rij. Het loopt echt uit de hand. Terugdraaien graag!


Red.:   Leuk hè, die vergelijking met waterleidingen ... De favoriete van de redactie is die met de spoorwegen. Maar deze is even adequaat. jammer dat economen en neoliberale zo dom zijn. Anders zouden ze het zelfs misschien begrijpen ... Er schijnt ook iets mis te zijn met de marktwerking-van-de-pakjes-boter in de zorg. Maar dat is een nog moeilijker kwestie (heeft iets te maken met "niet zonder kunnen", en er schijnt ook nog iets te zijn als "relatie" of "vertrouwen" - dat is echt onmogelijk om te begrijpen, want die begrippen kennen economen en neoliberalen niet).
    Naar aanleiding van het salaris van de nieuwe directeur van de genationaliseerde SNS-bank die de puinhopen veroorzaakt door de oude moet opruimen, is er de nodige opwinding her en der. De man krijgt 5 ton. De faler kreeg iets als anderhalf miljoen. Hier wat simpele observaties:


De Volkskrant, 08-02-2013, ingezonden brief van Thijs van den Brink, Leiderdorp

Vakmensen

Jeroen Dijsselbloem beweert dat het bij grote financiële instellingen die in handen van de staat zijn noodzakelijk is om, als je échte vakmensen wil, die ver boven de balkenendenorm te betalen (Ten eerste, 7 februari).
    Laten we deze bewering nu eens omdraaien. Zijn de bestuurders van grote staatsinstellingen als ministeries die minstens zo'n financiële verantwoordelijkheid dragen en die wel volgens de balkenendenorm worden beloond dan geen echte vakmensen?
    Of zijn het louter meelopers die dankzij politieke spelletjes die baan hebben en vakinhoudelijk niet zijn gekwalificeerd? Afgaande op de huidige ministeriële beslissingen en die uit het verleden, lijkt dat inderdaad het geval. Dijsselbloem heeft dus gelijk!


Red.:   Dat laatste moet je natuurlijk ironisch uitleggen.


De Volkskrant, 08-02-2013, ingezonden brief van Ad van de Vrande, Tilburg

Vakmensen (2)

Als de nieuwe SNS-baas Van Olphen echt zo goed is als de regering beweert en dus dat toch wel onfatsoenlijk hoge salaris waard is, dan zou dat salaris voor iedereen veel aannemelijker gemaakt kunnen worden als het gesplitst zou worden in bijvoorbeeld twee ton salaris en de rest als prestatieloon. Achteraf. Waarom bedenkt niemand dat?


Red.:   Omdat ze aan hun eigen positie denken ...
    De vraag is natuurlijk: "Wat is nu een goede manier om het salaris van een directeur te bepalen? Hier is de oplossing, van deze redactie: kies de oplossing van de directeuren zelf. Want wat roepen zij: "Dat is nu eenmaal de prijs die je moet betalen voor een goede kracht - dat is marktwerking".
    Oké, dat gaan we doen. Beginnende met de werkelijkheid, voor die banken weer eens bewezen, dat je ongeveer evenveel kans heb, bij je keuze van directeur, op iemand die gaat falen als iemand die succesvol zal zijn. Dus er moeten best veel mensen potentieel in aanmerking komen, want de capaciteiten maken kennelijk toch niet alles uit uitleg of detail . Dus stel de functie openbaar ter beschikking, en maak een selectie uit het aanbod. - zeg de honderd besten (om de echte ongeschikten eruit te wieden, zoals iedereen die al eens eerder mislukt is). Die keuze laat je doen door een delegatie van het personeel, want die hebben er absoluut het meeste belang bij. - hun broodwinning staat op het spel. Zet die honderd besten in een zaaltje, en zet de veilingklok in werking, beginnende vanaf nul. Wie als eerste drukt, heeft de baan.
    Eerlijker kan de marktwerking niet worden.
    Wedden dat het salaris niet hoger komt dan anderhalve ton, en in veel gevallen de ton nog niet eens haalt ...
    En wedden dat zoiets er nooit van zal komen ... En drie keer raden wat daarvoor de belangrijkste reden is ... Dat is het uitsluiten van de falers van verdere baantjes. Want de ruime meerderheid van het huidige zootje is falers uitleg of detail .
    Een redelijke hoeveelheid wijsheid uit Duitsland:


Uit:
De Volkskrant, 12-02-2013, van verslaggever Peter de Waard

'Werkweek in EU moet terug naar dertig uur'

De enige oplossing om massale werkloosheid in Europa te voorkomen, is de 30-urige werkweek. Dat hebben ruim honderd wetenschappers, schrijvers, vakbondsbestuurders en vertegenwoordigers van kerken in Duitsland gezegd in een Open Brief die ondermeer is gericht aan de regering van bondskanselier Angela Merkel en de werkgevers.
    Volgens de Open Brief moet de strijd tegen de werkloosheid de politieke, sociale en humanitaire prioriteit worden van de EU en de Duitse regering. De werkloosheid in de eurolanden is naar een onacceptabel hoog niveau gestegen, aldus de brief. 'Bijzonder schrijnend is de jeugdwerkloosheid die in sommige landen nu boven de 50 procent is uitgekomen. In Duitsland zelf is dat lager, maar dat is alleen te danken aan tijdelijke banen die op lange termijn geen zekerheid bieden.'
    De wetenschappers vinden dat het werk in Duitsland en de rest van Europa beter moet worden verdeeld. 'Er is collectieve arbeidstijdverkorting nodig. Op dit moment worden de werkenden steeds rijker en de werklozen steeds armer. Dat is slecht voor de economie. De rijken zetten deze extra inkomsten niet om in consumptieve bestedingen maar in bezit. Daardoor wordt het geld verplaatst van de reële economie naar de financiële sector', zo stellen de wetenschappers. Zij denken dat de 30-urige werkweek kan worden ingevoerd zonder loon in te leveren omdat de productiviteit de afgelopen jaren voldoende is gestegen.
    De Duitse arbeidsmarkt is nu scheef, signaleren zij. Aan de ene kant moeten ouderen langer werken vanwege de vergrijzing en de pensioenproblemen. Tegelijkertijd zijn 6 miljoen Duitsers werkloos of hebben onvoldoende werk. 'Dit is de 21ste eeuwse maatschappij onwaardig.'    ...


Red.:   Al die maatregelen zijn neoliberalisme, en dat is inderdaad de 21ste eeuw onwaardig.
    Ook als het over gewone cijfers gaat, blijkt de econoom/politicus een stuntelaar:


De Volkskrant, 19-02-2013, ingezonden brief van Jan Barendregt, Den Haag

Scheefhuren

Het was al bekend dat de VVD groot voorstander is van de hypotheekrenteaftrek. Nu begrijp ik van minister Blok dat de maatregelen tegen zogenoemd scheefhuren ertoe zullen leiden dat scheefhuurders, die een forse extra huurverhoging moeten betalen, zullen worden gestimuleerd om dan een koopwoning te gaan zoeken (vergelijkbaar met de huurwoning waarin ze wonen).
    Heeft de regering eigenlijk wel de gevolgen hiervan berekend ? Ik neem even mijn eigen situatie als rekenvoorbeeld. Van een woningcorporatie huren wij een eenvoudige flat, in een eenvoudige buurt. De WOZ-waarde is ongeveer 164 duizend euro. De huur bedraagt 546 euro per maand. Ons gezinsinkomen is circa 49 duizend euro bruto per jaar. Uiteraard geen huursubsidie. Wij zijn dus 'scheefhuurders'.
    Als wij een soortgelijke flat voor 164 duizend euro zouden vinden en een hypotheek voor dat bedrag zouden krijgen tegen zo'n 4,5 procent rente, dan zouden we (rekening houdend met huurwaardeforfait en kosten voor verzekeringen, vereniging van eigenaren, etc.) ongeveer hetzelfde kwijt zijn. Dat komt omdat we dan ongeveer 200 euro per maand minder belasting gaan betalen dankzij de hypotheekrenteaftrek.
    Dus deze regering, die met grote noodzakelijke bezuinigingen schermt, gaat ons stimuleren om voortaan 2.400 euro per jaar minder aan de schatkist bij te dragen. Is dat slim? Daar komt nog bij dat er een redelijk grote kans is dat er in de huurflat die wij zouden verlaten huurders komen die wel in aanmerking komen voor huursubsidie. Nog een stropje voor de schatkist.
    Rekenen, het blijft lastig voor dit kabinet.


Red.:   Ach jee ... Want wat hier ook duidelijk naar voren komt: de huurders betalen veel meer voor dezelfde woning als kopers.
    Een nieuwe categorie: de arbeidsmarkt:


De Volkskrant, 17-04-2013, ingezonden brief van Wim Everwijn, Capelle aan den IJssel

Rekenen

Tijdens het lezen van het interview met Lodewijk Asscher (Ten eerste, 16 april) bekroop mij het gevoel dat feitelijk iedere halve zool zo'n portefeuille zou kunnen beheren. In het interview zegt hij: 'Zo moet het ook gaan helpen dat werkzoekenden na zes maanden elk werk moeten aanvaarden.' Frisse gedachte, zou men denken, dus even de cijfers van het CBS erop nageslagen: op peildatum december 2012 bedroeg het aantal vacatures 101.000 en op peildatum maart 2013 bedroeg het aantal werklozen 377.000.


Red.:   Ook zeer veel gehoord: "Werklozen moeten bereid zijn om te verhuizen" - een vast vers uit de liturgie van minister van Sociale zaken Henk Kamp. Alsof er in de stad waar naartoe verhuisd wordt geen werklozen rondlopen. Die dus kennelijk ook maar moeten verhuizen. De arbeids-stoelendans van Kamp.
    Het echte macro-niveau is natuurlijk helemaal onbegrijpelijk voor de bestuurders en economen. Gelukkig is er hulp:


De Volkskrant, 19-04-2013, ingezonden brief van J. van Schuppen, Amsterdam

Afbetalen

Premier Rutte gebruikt peptalk om de economie uit het dal te trekken. We moeten meer vertrouwen hebben en de euro weer laten rollen. Maar Nederlanders doen meer met hun gelddan Rutte denkt. Niet in winkels, maar wel bij banken.
    Na jarenlang op de pof te hebben geleefd, zijn we braaf onze openstaande leningen en hypotheken aan het afbetalen. Even geen geld voor een nieuwe auto of tv. Op korte termijn vervelend voor de autoverkoper of elektronicawinkel, maar op de lange termijn een zegen voor de economie. Als iedereen zijn huishoudboekje weer op orde heeft, kunnen we met een schone lei de toekomst tegemoet treden. Moet u eens opletten hoeveel vertrouwen dat geeft.


Red.:    En die staatsschulden: gewoon uitzoeken welk deel bij de pensioenfondsen en dergelijke zit en welk deel bij particulieren en hedgefondsen, en dat laatste gewoon afschrijven. Niemand pijn, behalve de allerrijksten, maar die doen toch absoluut helemaal niets voor de economie en de maatschappij.
    Uit het knipselarchief:


De Volkskrant, 19-04-2013, ingezonden brief van Rien van der Laan, Nierop

Crisis

Ondanks een crisis is er vorig jaar een record aan dividend uitbetaald aan aandeelhouders , mede het gevolg van steun door belastingbetalers aan die bedrijven. Als ik het goed begrijp, betalen dan indirect dus mensen die geen of nauwelijks geld overhouden weer aan rijkere Nederlanders.


Red.:   De lasten-batenladder in een notedop ... De baten gaan altijd omhoog op de maatschappelijke ladder, en de lasten gaan altijd omlaag.
    Eentje van de redactie zelf, naar aanleiding van de zoveelste keer dat een of andere econoom blubbert dat "belastingverhoging is slechts voor de economische groei".  De aanleiding was een van de "media-economen", Marike Stellinga, tegenwoordig, schrijvende 2013, regelmatig bij Pauw & Witteman als "deskundige" aangaande de economie (de betreffende uitzending zijnde die van 03-05-2013). Dat deskundige staat hier tussen aanhalingstekens, want haar enige tot nu toe detecteerde capaciteit is die van "kakelen", in antwoord op vragen met vooringenomen mening van de presentatoren, waarbij zowel die vragen als de antwoorden bestaan uit niets anders dan neoliberale borrelpraat van de soort  "bitterbal achter in de keel". Waaronder dus dat mantra over belastingen.
    Wat op de meest simpele manier is te weerleggen. Als het waar is dat hogere belastingen slecht is voor de economische groei, zouden de landen met nul belasting paradijzen op aard moeten zijn.Iedereen weet dat precies het omgekeerde het geval: landen met nul belasting zijn de meest armoedige en meest armzalige landen op aarde.
    Marike Stellinga is een kakelende kip zonder kop. Net als de andere media-economen, waaronder Barbara Baarsma , Peter Verhaar (inmiddels weer een beetje uit zicht) en Mathijs Bouman. Dit zijn allemaal de meest rabiate neoliberalen, met maar één stem in hun hoofd: "Meer overheid is mee belasting is minder geld voor mij". En die gedachte draait rond in een duizelingwekkende draaikolk, die iedere vorm van verstand allang naar buiten heeft geslingerd,
    Economie-verslaggever Peter de Waard is in zijn doodgewone beschrijvingen van doodgewone economische processen een aanzienlijke hulp. Hier weer zo'n geval, waarin hij uitlegt wat de "multiplier" is. Voor iedereen met enig gezond verstand allemaal heel normaal, want als je de fabriek sluit, heeft ook de naburige middenstand een probleem, weet iedereen. Hier de versie van De Waard:


Uit: De Volkskrant, 08-05-2013, door Peter de Waard

Het grote mirakel van de multiplier

In hun pleidooi tegen 'kapotbezuinigen' wijzen veel economen op de multiplier. Door dit effect zou nog meer snijden desastreus uitpakken en investeren extra lucratief zijn. Ligt het zo eenvoudig?


... Economen en politici vinden allemaal dat er iets moet worden gedaan aan de gigantische schulden die veel landen hebben en die in sommige gevallen ook nooit meer lijken te worden afgelost. Een steeds groter deel zegt echter: 'Maar nu nog niet.' De economie mag niet, zoals dat heet, kapot worden bezuinigd. Daarom wordt massaal gewezen naar de zogenoemde multiplier: de formule die moet aantonen dat één enkele euro die in de economie wordt gestoken dankzij het sneeuwbaleffect veel meer oplevert dan een euro, de zogenoemde inverdieneffecten, en dat elke euro die wordt bezuinigd veel meer kost dan een euro, de zogenoemde uitverdieneffecten.    ...    
    ... De voorstanders van verder bezuinigen, de Duitsers, wijzen het liefst op de nachtmerrie van de Weimar-republiek toen te grote uitgaven, onder meer als gevolg van de herstelbetalingen na de Eerste Wereldoorlog, leidden tot hyperinflatie. Weimar was echter bijna honderd jaar geleden en nu ziet de wereld er heel anders uit. De tegenstanders van bezuinigen wijzen op hun beurt op de Grote Depressie van de jaren dertig die onder meer werd veroorzaakt doordat overheden hun uitgaven gingen verminderen. John Maynard Keynes legde later uit waarom dit averechts had gewerkt. Hij ontwikkelde de vraagtheorie in de economie die is gekoppeld aan het multiplier-effect: een extra besteding van bijvoorbeeld 12 miljard euro leidt tot een veel grotere investering als de multiplier groter is dan 1. De multiplier kan echter ook kleiner zijn dan 1. Dat hangt volledig af van de interpretatie van beleidsmaatregelen en de inschatting van de invoer- en spaarlekken. Iedere econoom kan daar een voor zijn betoog passende uitkomst bij berekenen. Er is geen consensus over de multiplier. Zeker is dat het multiplier-effect in Nederland kleiner is dan in grote landen als de VS, Japan en China, vanwege de open economie: zo tussen de 0,4 en 0,8.
    Op de vraag of moet worden bezuinigd of gestimuleerd, weten economen ook geen eenduidig antwoord. Daarvoor is politieke visie nodig.


Red.:    Nou, dat komt allemaal nog steeds overeen met de lucifersdoosje-redenatie van de gewone mens. Maar dit is slechts een aanloopje, naar de toepassing waar het om gaat:

  Tussenstuk:
Wat kost 1 ontslag?

Ambtenaar B. wordt ontslagen bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Dit bespaart de overheid op het eerste gezicht 80.000 euro per jaar op de collectieve uitgaven ...
    De daadwerkelijke besparingen zijn echter vele malen lager. B. zal als hij geen andere baan krijgt behalve een afvloeiingsregeling een WW-uitkering krijgen die later naar bijstandsniveau daalt. ... Hij zal bijvoorbeeld een keer minder naar de kapper gaan. Dat kost de kapper 20 euro. Van die 20 euro zou de overheid via belastingen en sociale premies 7,50 euro hebben opgestreken. ...
    Van de bezuiniging die wordt bereikt met het ontslaan van de ambtenaar, blijft daardoor weinig of niets over. Dit wordt het uitverdieneffect genoemd....
    De ene ontslagen ambtenaar is echter de andere niet. Ambtenaar C. zou zijn salaris niet besteden aan een bezoek aan de kapper, maar spaart voor een Toyota Prius. De aankoop van die auto levert de Nederlandse economie heel wat minder op. De dealer strijkt nog wat op, maar de rest van het geld lekt weg naar Japan.

Om te brullen van de lach, want hier staat letterlijk, zonder dat Peter de Waard de conclusie durft op te schrijve: de uitverdienmultipler hangt af van de hoogte van het inkomen. Hoe hoger het inkomen, hoe meer in het buitenland wordt besteed (de kapper versus de Prius) en hoe lager de inverdienmultiplier en hoe hoger de uitverdienmultiplier. Dus waar moet je op bezuinigen als als het uitverdieneffect zo klein mogelijk wilt houden: de hogere inkomens. Of dus soortgelijk voor belastingheffing: wat is het slechts voor de economie: op hogere inkomens of lagere? Antwoord: op hogere inkomens. En welke soort belasting is dus het beste voor de economie: de inkomstenbelasting op de hogere inkomens.
    En nog eentje van De Waard:


Uit: De Volkskrant, 10-05-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Ligt brood direct ook bij de kassa?

Babymelkpoeder behoort tot de producten die zich aan de gemakkelijkste wet uit het economieboek voor dummies onttrekt - die van vraag en aanbod.
    Als van een goed te weinig voorhanden is - bijvoorbeeld nieuwe Mini's maar ook aardappelen of andijvie - stijgt de prijs, net zo lang tot vraag en aanbod weer op elkaar zijn afgestemd. Meestal zullen de aanbieders proberen tegelijkertijd ook de productie te verhogen, omdat ze anders te maken krijgen met nieuwe toetreders op de markt. ...
    Maar dat geldt niet voor babymelkpoeder. Dat is een primaire behoefte. Daarvan wordt net zo veel gemaakt als er vraag is. Bij tijdelijke tekorten zou de prijs moeten kunnen stijgen totdat de fabrikant de productiecapaciteit heeft uitgebreid. Maar deze simpele wet werkt nu niet. Hamsteraars kopen de pakken op voor de Chinese markt, maar de fabrikanten en supermarkten verhogen niet de prijs, maar gaan 'nee' verkopen. ...
    ... blijkbaar hebben fabrikanten hun eigen distributiekanalen niet meer onder controle, waardoor de eerste les van de markteconomie - die van vraag en aanbod - niet meer functioneert.
    In dat geval hoort, bij een primair goed, het bedrijf te worden genationaliseerd.


Red.:   En natuurlijk is geld nog primairder dan babymelkpoeder, en dient dat ook onmiddellijk genationaliseerd, om de omgekeerde reden: er wordt veel te veel van gemaakt waardoor het zijn primaire functie verliest: ruilmiddel voor goederen.
    Een echt goed en praktisch idee:


Uit: De Volkskrant, 21-05-2013, door Rik Smits, publicist

Red de woningmarkt, bouw huurhuizen

Om te voorkomen dat de huizenprijzen ooit weer exploderen, moet de koper ook fatsoenlijk kunnen huren. Nu wordt hem die keuzevrijheid onthouden.


'Si vis pacem, para bellum', zeiden de oude Romeinen: wil je vrede, bereid je dan voor op de oorlog. Omdat de Romeinen weinig anders dan oorlog kenden, kunnen we die wijsheid heel goed vertalen met: kijk eens verder dan je neus lang is. Bijvoorbeeld op de woningmarkt, want met het rapport van de commissie-Verhoeven schieten we nog geen neuslengte op: de huizenprijzen zijn geëxplodeerd - dat wisten we al; iedereen rekende zich rijk - ouwe koek; er werd waanzinkrediet gevraagd en gegeven - gaap; gemeenten en vastgoedwereld speelden een semi-frauduleus piramidespel op kosten ieder ander - what else is new? En als klap op de vuurpijl: iedereen deed mee en profiteerde, dus iedereen heeft schuld.    ...
    ... wil je een gezonde koophuizenmarkt, bouw dan heel veel goede huurhuizen. Dat lijkt paradoxaal, maar is het niet. Neoliberalen hadden en hebben op één punt een ijzeren gelijk: een markt kan alleen goed functioneren bij keuzevrijheid voor de consument. Ze vergeten alleen gemakshalve vaak dat het essentieel is dat tot die vrijheid ook de keuze behoort om van aankoop af te zien. Niet aanschaffen is het veiligheidsventiel dat voorkomt dat er prijzenbubbels ontstaan.
    Bij zoiets als doodgewoon brood werkt dat prima. Wordt de ene bakker te duur, dan gaan we naar een andere, en worden ze allemaal te duur, dan eten we een tijdje brioche. Of pap of desnoods nasi. Dat zal de prijsopdrijvers leren! Maar wonen moet, daar kun je zelfs niet tijdelijk van afzien. Wel van kópen.
    Het onontbeerlijke stabiliserende overdrukventiel van de huizenkoopmarkt is daarom een ruime, kwalitatief concurrerende huurmarkt. Maar daar is willens en wetens niet in voorzien: goedschiks of kwaadschiks, mensen móéten kopen. Dat is de vijftig jaar oude, steeds fanatieker gevoerde Haagse huizenjihad die alle huidige ellende veroorzaakt heeft.
    Maar is zo'n huurmarkt haalbaar? Kun je op een rendabele manier moderne, goede betaalbare huurhuizen voor de middenklasse bouwen? Het lijkt van wel.
    Bouwers stellen dat ze met moderne middelen en technieken al voor 90 duizend euro een redelijk huis neer kunnen zetten. Laten we niet krenterig doen en daar, inclusief iets voor grond (in een appartementencomplex hoeft dat maar weinig te zijn) voor een aardige niet te grote middenklasser bijvoorbeeld 200 duizend euro van maken. Dat geld financieren we voor nog eens datzelfde bedrag over dertig jaar. Reken over het totaal 15 procent voor beheer en onderhoud, en stel dat we als verhuurder precies als een gewone koper aan het eind van de rit het huis vrij in bezit willen hebben.
    Vanaf dat moment is elke cent die het huis nog opbrengt door verhuur of verkoop vrijwel pure winst. Die situatie bereiken we als de huurder in die dertig jaar de gemaakte kosten van verwerving en onderhoud betaalt, ofwel het verschil tussen de gemaakte kosten en de waarde van het huis. In dit geval is dat in totaal 260 duizend euro, wat zegge en schrijven neerkomt op een huur van 722 euro in de maand.


Red.:   Maar dit gaat er nooit, never, niet van komen, want dit is corporatisme. Communisme .
    En weer een hele sector. Want eindelijk hebben drie exemplaren hun angst voor excommunicatie uit de economen- en de oligarchenwereld overkomen, en gewoon de waarheid durven schrijven:


Uit: De Volkskrant, 24-05-2013, door Bastiaan van Apeldoorn, universitair hoofddocent aan de VU. David Hollanders, postdoc onderzoeker aan de UvA. Harrie Verbon is hoogleraar openbare financiën in Tilburg.

De beste bank is een genationaliseerde bank

Instellingen die niet failliet mogen gaan, zouden preventief genationaliseerd moeten worden.


Tussentitel:
Bonussen van bankiers zijn bezuinigingen voor burgers

Verschillende commissies buigen zich over bankregulering. De commissies Likannen en Wijffels, het Finance Sustainabilty lab en Van Rompuy negeren daarbij ten onrechte de mogelijkheid van nationalisatie van het hele bankwezen. Nationalisatie van banken, nog voordat zij failliet gaan, is uit economisch oogpunt dringend gewenst. Banken zijn door hun omvang zo'n belangrijke factor in het financiële systeem , dat hun faillissement de hele economie zou ontregelen. Een instelling die niet failliet mag gaan, moet genationaliseerd worden. Anders zijn winsten geprivatiseerd, maar verliezen gecollectiviseerd.    ...


Red.:   Het is een artikel ter grootte van eenderde pagina, maar dit is al ruim meer dan voldoende. Met name die laatste twee zinnen in het citaat die ook in de kop staan. Zo simpel is het. En zo groot is dus het taboe en de censuur, dat deze simpele waarheid pas vijf jaar na het begin van de crisis op een heldere manier gepubliceerd kan worden.
    En weer een fantastisch idee. Niet dat de degenen die het voorstellen dit voor ogen hadden, want het komt van de graai-economen, maar het is wle als zodanig bruikbaar. Hier is wat de graai-economen zeggen:


Uit: De Volkskrant, 27-05-2013, van verslaggever Wilco Dekker

'Hogere lonen geven de economie geen oppepper'

Hogere lonen zijn niet het middel om uit de crisis te komen. ...
    Dat stelt een ruime meerderheid van het economenpanel Me Judice in een peiling die vandaag wordt gepubliceerd. Ruim 41 procent is het oneens met de stelling: 'Het zou een stimulans voor de Nederlandse economie zijn als sociale partners zich hard maken voor een reële loonstijging'. Met reëel wordt meer dan de inflatie bedoeld, die over 2012 uitkwam op 2,5 procent. Ongeveer een kwart (27 procent) van de 41 economen die meededen is het zelfs 'zeer oneens' met het idee dat loonsverhogingen van 2,5 procent of meer de economie eindelijk uit het slop trekken.    ...


Red.:   Waarom zijn ze het er niet een eens:

  Hogere lonen zijn niet het middel om uit de crisis te komen. Het extra geld zal niet worden gebruikt voor aankopen, maar het zal vanwege de aanhoudende onzekerheid op de spaarrekening belanden of weglekken naar het buitenland. .

Ahhhh, het weglekken naar het buitenland. Dat had deze redactie ook al betoogd. En welke lonen lekken het meest naar het buitenland? Antwoord: De hoge lonen lekken het meest naar het buitenland. Dus welke soort belasting moet je heffen: btw, betaald door iedereen of inkomstenbelasting, meer betaald door de hoge inkomens? Antwoord: inkomstenbelasting, meer betaal,d door de hoge inkomens. Dat reduceert namelijk het weglekken naar het buitenland.
    Dank u wel, heren economen.
    En oh ja: kan er meteen een paar tandjes bij die inkomstenbelasting erbij, voor de hoge inkomens. In het kader van de crisis die ze zelf veroorzaakt hebben.
    Peter de Waard stuit in zijn veelschrijverij op iets dat op deze website al vele malen is gebruikt:


Uit: De Volkskrant, 18-07-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Mag Griekse btw ook omlaag?

Vorige week drukte 80 procent van de luisteraars van het Radio 1-programma Standpunt.nl op de knop 'eens' bij de stelling: De btw moet weer omlaag van 21 naar 19 procent. Veel luisteraars riepen in de uitzending zelfs dat de btw naar 10 of naar 6 procent zou moeten worden verlaagd. Nederlanders zouden in dat geval meteen hun spaarcenten opnemen en naar de winkel rennen. En dat is goed voor de economie. Dat hebben Rutte, Samsom en Dijsselbloem tenslotte zelf gezegd.
    Detailhandel Nederland had het plan geopperd. Het zou een nieuw groot gat in de begroting slaan van 4 miljard euro, maar daarover werd niet gerept. Lobbyisten doen zelden of nooit aan tegenbegrotingen. Het kopen van een televisie, iPad of nieuwe zomerjurk zou via het zogenoemde multipliereffect vanzelf worden terugverdiend. ...


Red.:   Inderdaad een veelgebruikt argument. Hier is de weerlegging:
  De Griekse regering maakte woensdag bekend de btw op enkele lokale horecaproducten te verlagen van 23 naar 13 procent. De zogenoemde trojka (het IMF, de EU en de Europese Centrale Bank), die toezicht moet houden op het Griekse huishoudboekje, is akkoord gegaan.    ...
    Er is een groot verschil tussen de Griekse btw-verlaging en de verlaging die Detailhandel Nederland voorstelt. De btw-verlaging op horecaproducten betekent dat de voordelen van een hogere omzet in de Griekse economie blijven, net zoals die op de bouw in Nederland.
    Een algemene btw-verlaging op iPads, televisies en zomerjurken is vooral goed voor de economie van landen waar die producten worden gemaakt: China, Korea, Turkije of Roemenië. ...

Juist ja. Conclusie nummer één: van een diensteneconomie   kan je van lang zal zijn leven nooit leven. Conclusie twee, en waar het hier om gaat: als je moet kiezen tussen btw en inkomstenbelasting op de hogere inkomens, dan moet je altijd kiezen voor de inkomstenbelasting, want de hogere inkomens besteden, zie het aangehaalde Griekse geval, het minst hun geld in eigen land. Oh, en differentiëring van de btw is verboden, ook voor Peter de Waard, want dat is:
  Niemand schaamt zich nog voor nationalisme en egoïsme.

En dat mogen dus zeker niet hebben: nationalisme en egoïsme. Dus verhogen die inkomstenbelasting op de bovenste schaal van de hogere inkomens. Te beginnen met 20 procent. Het zijn toch maar jaloezie-inkomens, tot stand gekomen omdat de een zo nodig meer moest verdienen dan de ander uitleg of detail - het heeft weinig tot niets met prestaties te maken uitleg of detail .
    Een bijzonder open deur wordt met enig lawaai ingetrapt:


De Volkskrant, 27-07-2013, ingezonden brief van Leo van Batenburg, reiziger, Eindhoven

Samenwerken

'Nederlandse Spoorwegen en ProRail gaan samenwerken', staat er boven het artikel (Ten eerste, 25 juli). Geniale gedachte, hoe komen ze er op? Sublieme vondst.


Red.:   Nu kan die briefschrijver wel zo sneren, maar de hele politiek (behalve de SP) en de hele economische wetenschap zag dat toch heel anders. Die waren er allemaal hartstikke voor dat de NS en ProPail niet zouden samenwerken. Dat heette "marktwerking op het spoor". Of "concurrentie op het spoor". En iedereen weet dat concurrentie en marktwerking goed zijn . Altijd en absoluut goed.
    Volgende: de combinatie van werkloosheid en langer werken en dergelijke. Volkomen absurdistan.


De Volkskrant, 06-07-2013, ingezonden brief van Fans Janssen, Den Haag, voormalig hoofd Arbeidsmarktpolitiek SZW

Aanpak werkloosheid

In zijn brief (U, 29 juni) komt F. H. Lindhout tot de conclusie dat bij de aanpak van de huidige en komende hoge werkloosheid ingezet moet worden op werktijdverkorting.
Ik ondersteun hem daarin van harte. Het akkoord van sociale partners en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zal weinig bijdragen aan het terugdringen van de werkloosheid. Integendeel. In het najaar hoopt de minister instemming van het parlement voor dit akkoord te krijgen. Dat zal niet meevallen, gelet op het geringe of zelfs negatieve effect op het terugdringen van de werkloosheid.
    Het is opvallend dat zowel de sociale partners als ook de minister blijkbaar geen oog hebben voor de mogelijkheid van (verdere) verkorting van de arbeidstijd in combinatie met gedeeltelijke herbezetting en loonmatiging. In de periode 1982 tot 1990 heeft een dergelijke aanpak in grote mate bijgedragen aan het terugdringen van de werkloosheid; van 530 duizend naar325 duizend.
    Het CPB heeft toen vooraf berekeningen gemaakt van mogelijke effecten van arbeidsduurverkorting onder bepaalde condities. Ook nu kan het CPB gevraagd worden een doorrekening te maken, bijvoorbeeld van de effecten van een verkorting van de werkweek naar 32 uur, een herbezetting van 50 procent en geen prijscompensatie voor de lonen gedurende een periode van drie of vier jaar. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden voor de aanpak en effecten bij (semi)overheid en in het bedrijfsleven. De effecten kunnen berekend worden voor de korte termijn (komende vijf jaren) en op langere termijn (na tien jaar).
    Met die berekeningen in de hand kunnen de sociale partners en de minister een beter sociaal accoord in elkaar timmeren. En het parlement kan dan in het najaar een werkelijk serieuze discussie voeren over de aanpak van de werkloosheid.


Red.:   En geen van de economen en politici wil erover praten.
    In dezelfde hoek:


De Volkskrant, 29-08-2013, ingezonden brief van Rob Besselink, DOarchitects, Rotterdam

Vragen

En weer komt Pechtold met het voorstel de WW-periode te verkorten. Zo zouden banen worden gecreëerd. Ik begrijp niet hoe dat werkt, en niemand die het vraagt. Dus:
1. Hoe werkt dat?
2. Als het werkt, waarom de WW-periode niet terugbrengen tot nul?


Red.:   En onder die 'niemand die het vraagt' zijn bijvoorbeeld dus al die journalisten die Pechtold tegenover zich hebben gehad. En dat die simpel vraag nooit door hen gesteld is, heeft twee mogelijke redenen: ze zijn zelf D66-stermmers, of ze zijn nog rabiatere neoliberalen.
    Het gaat economisch minder, dus moet er ook bezuinigd worden. Geen ingewikkelde zaak. Behalve voor politici en economen. Want de simpele oplossingen voor de noodzaak van bezuinigen (bijvoorbeeld belastingverhogen - dat bezuinigt op iedereen), daar willen ze natuurlijk absoluut niet aan. Hier is nog zo'n simpele oplossing:


De Volkskrant, 30-08-2013, ingezonden brief van Henk van den Brandt, Veenendaal

Douceurtje

De medewerkers van ABN Amro kunnen een graantje meepikken van een eventuele beursgang (Economie, 28 augustus). Elk realiteitsbesef is weg. In de Volkskrant van 5 september 2009 is te lezen dat de medewerkers in 2008 gemiddeld 85 duizend euro verdienen en daarmee tot de best betaalde medewerkers in Nederland behoorden. Het gaat dus niet alleen om bonussen van een aantal topmensen, maar ook de gewone werknemers verdienen daar prima.
    Ik heb niet de indruk dat er sindsdien flink in de cao-voorwaarden is gesneden. Maar de Bank bestaat alleen nog dankzij grote steun van de staat en de medewerkers hebben het behoud van hun baan te danken aan de Nederlandse belastingbetaler. Het is al volstrekt bezopen dat de medewerkers weinig tot geen gevolgen van de kredietcrisis hebben ondervonden en het wordt nog gekker als ze van een beursgang willen profiteren, wederom ten koste van de belastingbetaler.
    Ik stel voor dat ze allemaal een gemiddeld salaris gaan verdienen van 50 duizend euro en dan verdienen ze nog steeds meer dan ambtenaren. Dat zou betekenen dat ze 35 duizend euro inleveren. Bij een bedrijf met circa 20 duizend werknemers in Nederland betekent dat een lagere kostenpost van bijna 700 miljoen euro per jaar. Een mooie tegenprestatie voor het behoud van de banen bij de bank. De winst van de bank neemt navenant toe.
    Dat levert direct meer inkomsten voor de staat op en een veel grotere kans dat de Bank tegen een aardige prijs verkocht kan worden. Stevig ingrijpen is hier nodig. Een mooie klus voor Jeroen Dijsselbloem.


Red.:   En dat is natuurlijk naadloos uitbreidbaar tot talloze instellingen.
    O jee, nu worden er wel heel vele heilige huisjes omver geschopt:


De Volkskrant, 06-09-2013, ingezonden brief van Albert Willem Knop, Horn

Techneuten

In het stuk over innovatie (Ten Eerste 5 september) wordt naast de be- perkte bijdrage die de overheid levert, gelukkig ook de bescheiden beloning van techneuten aangehaald (Bas Jacobs).
    Het is helaas nog steeds zo dat mensen die een beperkte bijdrage aan de echte economie leveren (bankiers die van elke geldbeweging wat in hun eigen zak steken), economen (die alleen achteraf kunnen uitleggen waarom iets gebeurde) en juristen (die belasting- en andere constructies verzinnen, die landen over de hele wereld geld kosten) nog steeds meer verdienen en mede daardoor een hogere status hebben dan mensen die echte problemen oplossen en/of een bijdrage leveren aan de echte economie.
    Zolang dat het geval blijft, zal de belangstelling voor exacte vakken in het algemeen en techniek in het algemeen achterblijven bij wat wenselijk/nodig is.


Red.:   Daarom wordt het waarschijnlijk dus nooit echt veel, met de innovatie in Nederland. Veel te veel totaal nutteloze alfa's aan de macht.
    Een flikkering van gezond verstand daar war het bijna het n=minst verwacht; een internationale financiële instelling (bij een grote bank zou nog bijzonderder zijn):


Uit: De Volkskrant, 11-10-2013, van verslaggever Peter de Waard

'Eenmalige belasting op spaartegoeden'

Tussentitel: Een heffing onder de rijke Duitsers zou ruim honderd miljard opleveren

Een eenmalige heffing van 10 procent op het spaargeld van alle rijke burgers zou de staatsschulden binnen de eurozone kunnen terugdringen tot houdbare niveaus.
    Dit radicale en op voorhand zeer omstreden plan heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) als mogelijk alternatief geopperd in de zogenoemde Fiscal Monitor.    ...


Red.:   Die term 'spaartegoeden' is natuurlijk een grove leugen; substantiële kapitalen komen niet tot stand door sparen, maar door financiële manipulaties. Met enkele uitzonderingen. De juiste terminologie luidt:

  Eenmalige belasting op woekerkapitalen

Wat onmiddellijk laat zien dat dit niet gewoon een uitstekend plan is, zoals al meerdere malen voorgesteld door deze redactie, maar de gewenste gang van zaken. Wleke redactie nog verder gaat: het totaal uitschakelen van alle bestaande financiële instellingen, neerkomende op confiscatie van alle woekerkapitalen, waarna nieuwe nationale financiële instellingen aan degenen die kunnen bewijzen legale tegoeden te hebben, deze kunnen garanderen.
    Gelukkig voor de woekerkapitalisten is dit van het IMF natuurlijk maar een plannetje:
  Het is niet meer dan een idee waarvoor geen praktische uitwerking is gemaakt.

Omdat het slechts een flikkering van verstand betreft:
  Het IMF ziet zelf ook wel de praktische problemen van een dergelijk plan. Zo moeten er mondiaal restricties zijn waardoor vermogende mensen niet met hun spaargeld kunnen vluchten ...

Zoals gezegd: je moet het meteen overal doen. Bijvoorbeeld door doodgewoon de internetverbindingen waarlangs de transacties van de financiële wereld gaan eruit te trekken.
  Daarnaast moeten huishoudens erop kunnen vertrouwen dat er geen tweede of derde heffing komt, omdat anders niemand meer zal gaan sparen.

En dit heeft natuurlijk in het geheel niets met huishoudens te maken.
    Oh, is er nog meer rechtvaardiging nodig? Staat er zelfs ook:
  De vermogens in de wereld zijn zeer ongelijk verdeeld. In de VS zit 75 procent van al het vermogen bij de rijkste 10 procent van de Amerikanen, in Nederland is dat 60 procent. De armste 10 procent bezit in beide landen niet meer dan 2 procent van het vermogen.

Pure woeker dus, want het staat absoluut vast dat de bijdragen aan de echte economie absoluut niet zo verdeeld zijn.
    De reacties van de economen binnen het IMF zijn dus al bijzonder tekenend. Daarbuiten is het ongeveer hetzelfde. De allereerste reactie is er van "geen". Altijd heel verstandig als je iets niet ziet zitten maar geen argumenten hebt. Verslaggever Peter de Waard, alweer hij, durft de stoute schoenen wel aan te trekken:


Uit: De Volkskrant, 15-10-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Is het IMF linkser dan de SP?

Soms is de boodschapper veelzeggender dan de boodschap. Juist het Internationaal Monetair Fonds (IMF) joeg vorige week spaarders de stuipen op het lijf met een idee eenmalig 10 procent van hun spaargeld af te nemen voor het oplossen van de schuldencrisis.    ...


Red.:   Als eerste de bekende leugen: het gaat om woekerkapitalisten, niet om spaarders.

  Veel betere oplossingen voor het schuldenprobleem weet het IMF ook niet, want hoe dan ook zal het geld moeten worden gehaald bij degenen die het hebben. En dat zijn de babyboomers in deze wereld.

En babyboomers zijn het ook al niet. Deze redactie kan met het nodige rekken ook tot de ayboom wordne gerrekend, en heeft absoluut geen kanptiaalin op de bank staan.
  Neem Nederland. Nederlanders hebben 328 miljard euro op spaarrekeningen staan. Als daar 10 procent van wordt ingehouden, levert dat 32,8 miljard op waardoor de staatsschuld daalt van 435 miljard naar 403 miljard of van 72 procent van het bbp naar 66 procent.

En zo moet je het natuurlijk niet doen. je moet die 60 procent nemen die bij  de 10 procent rijksten zit, en dat allemaal confisqueren. Dan geef je ze nog een kleine uitkering of laat ze per man net genoeg houden om gewoon van te leven. Het tekort in één klap opgelost.
  Het plan voor de eenmalige heffing was niet meer dan een proefballonnetje. Het zou waarschijnlijk het vertrouwen in de financiële markt zo veel ondermijnen dat het paard achter de wagen zou worden gespannen.

En dat Peter de waard dit argument gebruikt, laat zien dat hij er fundamenteel toch helemaal niets van begrepen heeft. Hoe de economie werkt. Als continue pomp van geld dus economische waarde van arm naar rijk.
    En tenslotte nog een voorbeeld hoe diep de domheid en de censuur op gezond verstand zit:
  Het IMF is bijna linkser dan de Socialistische Partij (SP), want Roemer c.s. zal niet zo gauw met een dergelijk idee - laat staan voorstel - durven te komen.

Klopt. De neoliberale piranha's van de oligarchie, inclusief de totale media, zouden je alle vlees van het lichaam bijten.
    Door deze redactie was al veel geschreven over het idee van loon-naar-werken, toen dit artikel onder ogen kwam:


Uit: De Volkskrant, 18-10-2013, column door Rutger Bregman, historicus

Een groot misverstand

...    Echt werk is (...) verworden tot het juk van de onderklasse, in plaats van het privilege van de elite. Stel je voor dat morgen alle lobbyisten staken voor een betere CAO. Lijkt me hilarisch. Maar wat als verpleegsters, onderwijzers of vuilnismannen hun werk neerleggen?
    Een Britse denktank rekent voor dat een schoonmaker 10 pond aan waarde creëert voor iedere pond die hij verdient. Voor hetzelfde geld vernietigt een belastingaccountant 47 pond.
    En toch: als er bezuinigd moet worden, vliegen de verplegers, onderwijzers en schoonmakers er als eerste uit. Het legioen der papierduwers ontspringt de dans wel. 'In onze samenleving lijkt er een algemene regel te zijn', schrijft David Graeber, hoogleraar aan de London School of Economics. 'Hoe groter het voordeel van iemands werk is voor andere mensen, hoe minder hij ervoor betaald krijgt.'    ...


Red.:   Zo simpel is het dus nu: loon-naar-werken is volstrekte onzin. En hoe het wel zit even even simpel: het is in deze kapitalistische neoliberale maatschappij loon-naar-macht. Eenmaal benoemd is dat laatste volkomen vanzelfsprekend: waarom willen mensen macht: om zo veel mogelijk voor zichzelf te kunnen binnenhalen. Te graaien - als het om de machtigere posities gaat. en de machtigen bepalen het loon van de minder machtigen, dus loon-naar-macht is volkomen in strijd met loon-naar-werken. Wat uitvoerig bewezen wordt door de in Economische krachten genoemde verzamelingen .
     Wie die machtigen zijn, is op deze website ook allang beschreven, maar ook dat is een zo simpele zaak dat je alleen maar even je ideologie op nul hoeft te zetten om het onmiddellijk te kunnen opschrijven: dat zijn dus die de papierduwers zoals Bregman ze noemt ..De machtigen. De oligarchie. De ...
  ... de hordes lobbyisten, bedrijfsadvocaten, pr-medewerkers, consultants, human resource-managers en accountants waar we vijftig jaar geleden nog prima zonder konden. Die goeie ouwe tijd, toen banken nog dienstverleners waren en hun gezamenlijke balans kleiner was dan het bbp (nu bijna vijf keer zo groot). Denk aan gemeenten en woningbouwcorporaties, waarbij eenderde van de arbeidsplaatsen op 'sturing en ondersteuning' is gericht. Of denk aan ministeries, waar de overhead oploopt tot wel 50 procent.

En natuurlijk de politici zelf.
    Een van de beste methodieken van de analyse is de vergelijking. Wat betreft de globale economie kan dat lastig zijn, maar hier komt de stompzinnigheid van de Koude Oorlog-propaganda te hulp. In hun haast om de negatieve eigenschappen van het communistische systeem te schetsen, onthullen ze waarheden die ze vast glashard ontkennen als je ze expliciet wilt bespreken:


Uit: De Volkskrant, 08-11-2013, van correspondent Anne Meijdam

'Economisch model is uitgewerkt'

Het tijdperk van ongebreidelde economische groei is voorbij en de Chinese partijtop staat voor harde keuzes op het Derde Plenum. ...
    Dat geldt ook voor het verhogen van de consumentenuitgaven. Peking wil zich voor de economische groei minder richten op de export en daarvoor moeten Chinezen meer geld besteden in eigen land. Burgers moeten dan wel veel meer bestaanszekerheid krijgen. 'In de praktijk werd huishoudens in de laatste dertig jaar een oor aangenaaid. Hun inkomens bleven achter bij de economische ontwikkelingen', zegt een politieke waarnemer die anoniem wil blijven. 'Als de groei 11 procent was, kregen de huishoudens 7 of 8 procent. Die 3 of 4 procent werd afgeroomd door de staatssector en de elite. Precies die elite die nu in het Plenum bijeenkomt. De economische neergang zorgt al dat de koek kleiner wordt en nu moet de elite worden gedwongen van dat kleinere stuk ook nog eens een deel op te geven voor het gewone volk. Dat wordt herrie.'    ...


Red.:   En als je stompzinnig bent, valt het totaal niet op dat dit een bijna perfecte spiegel is van het westerse neoliberale en kapitalistische systeem:

  In de praktijk werd huishoudens in de laatste dertig jaar een oor aangenaaid. Hun inkomens bleven achter bij de economische ontwikkelingen. Als de groei 11 procent was, kregen de huishoudens 7 of 8 procent. Die 3 of 4 procent werd afgeroomd door de financiële sector en de elite.

Enige verschillen: in de westerse versie zijn de verschillen ten nadele van de huishoudens nog groter dan in China.
  De economische neergang zorgt al dat de koek kleiner wordt en nu moet de elite worden gedwongen van dat kleinere stuk ook nog eens een deel op te geven voor het gewone volk.

De verschillen hier zijnde dat er in China geen sprake is van een economische neergang maar een verminde groei, en in het westen daadwerkelijk sprake is van een economische neergang. Veroorzaakt door het voorgaande: de financiële sector heeft het bloed uit de economie gezogen.
  Dat wordt herrie.

En hier is er weer minder verschil. Alleen dat het vermoedelijk langer zal duren dat er een opstand komt omdat de daders ietwat minder zichtbaar zijn. Maar dat betekent volgens de sociologische theorie en praktijk van omwentelingen dat de verschijnselen alleen maar sterker zullen zijn  .
    Peter de Waard wisselt foute met goede stukken af (in tegenstelling tot vrijwel alle andere economiejournalisten, die alleen maat puin produceren). Hier is weer een goed exemplaar:


Uit: De Volkskrant, 29-11-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Is er geen heimwee naar giroblauw?

Tussentitel: Richt staatsbank op voordat ABN Amro wordt geprivatiseerd

De oude Postgiro kende geen debetrente. Rood staan hoorde niet. Wie in de jaren tachtig door John Cleese in de houdgreep werd genomen met de vraag naar 'giroblauw' wist waar hij aan toe was.
    De Postgiro deed niet gek. Het was een pretentieloze staatsbank die, in tegenstelling tot de andere particuliere banken in die tijd (Rabo, ABN, Amro, NMB, VSB), geen eigen kantoren had. De Postgiro introduceerde als eerste thuisbankieren, maar klanten konden ook terecht op de postkantoren. De Postbank bood op spaarrekeningen veelal de hoogste rente. En dankzij giroblauw konden betalingen in het pre-internettijdperk gemakkelijk in een gratis enveloppe worden gedaan.
    Op het gebied van innovatie liep de Postbank niet achter. Met girobetaalkaarten en een giromaatpas kon als eerste wereldwijd geld worden opgenomen. En met de chipper en girotel was de Postbank een luis in de pels van het particuliere bankwezen. Acht miljoen Nederlanders hielden een giroblauwrekening aan. ...
    De staatsbank boerde goed, net als de particuliere banken. Er was sprake van gezonde concurrentie. Als het betalingsverkeer zou instorten was er nog altijd de Postgiro. Maar dat mocht niet zo blijven. De Postgiro werd de Postbank. Uiteindelijk werd die als tafelzilver de deur uitgedaan. ... Na 2008 ging het fout. DSB ging failliet, ABN Amro, Fortis en ING kregen staatssteun en de Rabobank belandde in een schandaal.
    ...De les die zou moeten zijn geleerd, is dat een staatsbank ervoor moet zorgen dat in crisistijd het primaire betalingsverkeer is gegarandeerd: het overmaken van het salaris, het pinnen en het betalen van rekeningen. De rest van de banken kan dan gewoon failliet gaan, zoals bij een particulier bedrijf hoort.
    De droom dat bankieren geen overheidstaak is, ligt aan diggelen. De staat mag ABN Amro en SNS best weer privatiseren, maar niet zonder dat de rekeninghouders te kennen is gegeven dat ze ook een alternatief hebben bij een staatsbank.    ...


Red.:   Er kan geen letter hiervan worden weerlegd. Toch zal het er nooit van komen. Want dat zou de mogelijkheden tot graaien verminderen.
    En weer eentje van De Waard, dit keer over een zeer basaal onderwerp: inkomensongelijkheid:


Uit: De Volkskrant, 19-12-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Is Barack Obama nu SP'er?

Inkomensongelijkheid is hét probleem van deze tijd. Met deze opmerking rekende Obama begin deze maand af met de progressieven van de Derde Weg (Clinton, Blair, Kok) die in de jaren negentig meenden dat iedereen naar prestatie moest worden beloond, zolang er iets van een sociaal vangnet was voor de uitvallers in de ratrace.    ...


Red.:   Het begin van de dominantie van het neoliberalisme: de sociaal-democraten waren overgelopen.

  Obama komt daarop nu terug en heeft hiermee tweedracht gezaaid in het kamp van progressief-liberale economen. In het ene kamp hebben zich de 'SP-achtige' wetenschappers verschanst die de president steunen en willen dat hij de kloof tussen rijk en arm dicht. ...

Oftewel: iedereen die geen neoliberaal is, is een SP'er.
  Aan de andere kant staan de 'PvdA-achtige' wetenschappers die menen dat niet inkomensongelijkheid maar werkloosheid het ultieme probleem van deze tijd is.

Oftewel: de PvdA-achtigen zijn ook neoliberalen.
    Zoals gezegd: zowel economie als sociologie zijn simpel. Aan de basis.
  Zelfs allesweter Paul Krugman heeft dit keer geen antwoord. 'De oorzaken van inkomensongelijkheid zijn veel mysterieuzer dan die van lage groei', aldus de Nobelprijswinnaar.

Tjonge. Allang hier benoemd: de wetten van de economisch groei  (wat het grootst is, groeit het hardst) en de lasten-baten-ladder (lasten worden doorgegeven omlaag, lusten omhoog). Volkomen afdoende verklaringen voor minstens 90 procent van het verschijnsel.
  ... Werkloosheid kan in zijn ogen gemakkelijk worden aangepakt met macro-economisch gereedschap als een stimulering van de vraag.
    Dat inkomensongelijkheid met hogere belastingen zou kunnen worden beperkt, komt zelfs bij Krugman niet meer op.

Hahaha.
    Het is nu vijf jaar na de start van de financiële crisis van 2008, en de daarop volgende economisch crisis die tot aan nu, schrijvende januari 2014, loopt. Aanleiding voor een overzicht. Een ruim overzicht. Niet bij de programma's of publicaties die normaal over dit soort onderwerpen behandelen, want die staan voor een dilemma: het uitleggen zoals ze het willen, dat wil zeggen: vanuit hun neoliberale ideologie, en het dus slecht uitleggen, of het goed uitleggen, maar dan haal je dus je neoliberale ideologie onderuit. Dus wat doe je dan, gesteld voor zo'n dilemma? Inderdaad: niets.
    Toch was er een goed overzicht. maar niet van de programma's die daar normaliter over gaan. Maar door een consumentenprogramma. Weet u wel, zo'n programma dat gaat over klanten die belazerd zijn met de reparatie van hun meubel. Of een akkefietje hebben met hun woningcorporatie.
    Nu heeft het betreffende programma wel al eerder op het terrein van de financiële wereld gepresteerd: het was de aanbrenger van de financiële zwendel van de DSB, en, nog groter, de financiële wereld van zowel banken als verzekeraars in de kwestie van de woekerpolissen. Gewoon stelselmatige fraude en oplichting van de hele sector. Niet aan de orde gesteld door de media die daar normaliter over dit soort onderwerpen gaan, maar door ditzelfde consumentenprogramma. TROS Radar.
    Nu dus dit programma als overzicht van de financiële crisis. Een special van liefst drie uitzendingen lang. Hier zijn de eerste twee links uitleg of detail (23-12-2013) en uitleg of detail (30-12-2013). Kijk naar deze programma's. U ziet onmiddellijk dat die crisis helemaal niet moeilijk uit te leggen is. En u ziet en hoort onmiddellijk dat die crisis deel uitmaakt van hoe de financiële werkt. En u ziet en hoort onzindelijk hoe die financiële wereld werkt. En die werking blijkt ook heel simpel uit te leggen. Het is vrijwel identiek aan de uitleg gegeven op deze website .
    De Volkskrant lanceerde, pontificaal op de voorpagina, =de zoveelste herhaling van het plan om zwrate werksters "wit te wassen" met subsidiegelden. hier de heldere reacties:


De Volkskrant, 09-01-2014, ingezonden brief van Pim Hol, Amsterdam

Witte werkster

Cheques voor de witte werkster (Ten eerste, 7 januari). Lijkt me een goed idee. Graag ook invoeren voor de witte schilder, de witte loodgieter, de witte bouwvakker, de witte klussenman, de witte automonteur, mijn witte persoonlijke sportcoach en wie weet, ook te zijner tijd voor de witte zwarte Piet.


De Volkskrant, 09-01-2014, ingezonden brief van H. van Gellecum, Goes

Witte werkster 2

Ik kan geen argumenten verzinnen waarom de overheid, lees de belastingbetaler, een forse bijdrage zou moeten ophoesten voor het witten van de zwarte werkster. Voor de werksters een goede zaak, voor de belastingbetaler niet. Een flinke subsidie voor een luxeprobleem. Tweeverdieners die geen tijd of geen zin hebben in het huishouden kunnen met hun dubbele inkomen ook gewoon de prijs betalen die ervoor staat.


Red.:   Met in de tweede reactie dus ook de reden voor het enthousiasme van de Volkskrant: eigenbelang. Onderbuikgevoelens. De blijvende invloed van de voormalig economie-chef Frank Kalshoven uitleg of detail , uitvinder van de "bv-Ik".
    Een artikeltje met een bekend verhaal en haar weerlegging:


Uit: De Volkskrant, 26-02-2014, door Carien ten Have

Ook met 67 nog fluitend naar je werk

Langer doorwerken is onontkoombaar, maar hoe moet dat als de rug ouder wordt en de computer ingewikkelder? Met de juiste voorbereiding kunnen we de eindstreep halen.


Tussentitel: Belangrijk is dat je kennis op orde is en je voorop blijft lopen in jouw vakgebied - Robbert Coenmans Voorzitter FNV Jong

Dat we langer moeten doorwerken, is voor iedereen wel duidelijk. ...


Red.:   Neoliberale prietpraat, of beter: borrelpraat-met-bitterbal, van de Volkskrant. Die hier de neoliberale borrelpraat van de economen napapegaait. En wat in één zin weerlegt kan worden, wat hier toevallig ook gedaan is door een briefschrijver (de redactie had onder het artikel gekrast: "Langer doorwerken in onontkoombaar, want de werkloosheid in NL is wel liefst 700 duizend ... En de automatisering maakt steeds meer banen overbodig"):


Uit: De Volkskrant, 28-02-2014, ingezonden brief van John Zant, Amsterdam

Fluitend naar je werk

In zijn artikel 'Ook met 67 nog fluitend naar je werk' (Economie, 26 februari) geeft Robbert Coenmans adviezen hoe de ouder wordende werknemer die kampt met een ouder wordende rug en ingewikkelder computers kan worden toegerust om fluitend zijn pensioengerechtigde leeftijd te halen.
    Hij is nota bene voorzitter van FNV Jong en beseft kennelijk niet dat duizenden jonge mensen zonder rugklachten en met uitstekende computervaardigheden werkloos moeten toezien hoe ouderen wettelijk worden verplicht om door te ploeteren. De jaargrens van 67 is zeker vijf jaar te vroeg gestart met alle nadelige gevolgen voor jongeren van dien.


Red.:   Totale blindheid, dus, bij die economen - en de Volkskrant. Veroorzaakt door de meest voorkomende oorzaak in dit soort gevallen: eigenbelang.
     Peter de Waard is en blijft de enige bij de Volkskrant en de rest van de media die met meer dan een doodenkele uitzondering iets zinnigs zegt:


Uit: De Volkskrant, 15-05-2014, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Moet zzp'er weer in loondienst?

Tussentitel: Hoe meer zzp'ers er zijn, hoe armer en ongelijker een land is

...    Soms is de crisis niet voorbij, zoals minister Dijsselbloem zegt, maar juist pijnlijker zichtbaar. De concurrentie op de arbeidsmarkt voor de zeldzame vaste banen is moordend. Jongeren met een mastertitel mogen al de handen dichtknijpen als ze op een terras de koffie kunnen uitschenken of de post mogen lopen. In 2013 werd 82 procent van het ongeschoolde werk vervuld door mensen met een opleiding, tegen 55 procent in 2008. Het zijn blijkbaar niet de Polen die het werk van de kleine man afpakken, maar de academici.
    De groei van het aantal zzp'ers tot boven de 800 duizend is veelbetekenend. Van de Nederlandse beroepsbevolking is nu 11 procent zzp'er, tegen 6 procent in 2001. Deze week meldde het UWV dat in 2011 16 procent van de bedrijven met zzp'ers werkte. Twee jaar later is dat verdubbeld tot 31 procent. ...
    De hoop is altijd dat de tijdelijke contracten vaste contracten worden als de economie echt aantrekt en de arbeidsmarkt krapper wordt. Maar die hoop kan weleens ijdel zijn. De flexibilisering van de arbeidsmarkt is eerder een structurele ontwikkeling dan een conjunctureel verschijnsel. Zelfs in landen waar het aantal vacatures daadwerkelijk stijgt - de VS en Groot-Brittannië - neemt het aantal zzp'ers toe. In Groot-Brittannië zijn dat er nu 4,5 miljoen of 14,5 procent van de beroepsbevolking. Dat de werkloosheid daar daalt, is uitsluitend te danken aan het feit dat geregistreerde werkzoekenden ongeregistreerde freelancers zijn geworden. In de VS steeg het aantal zzp'ers sinds 2000 met 10,7 miljoen, terwijl het aantal mensen in loondienst slechts met 105 duizend toenam.
    Flexibilisering zou goed zijn voor de economie. Uit onderzoek van de OESO blijkt echter dat hoe meer zzp'ers een land telt, hoe armer het is. Een groot aanbod van zzp'ers leidt ertoe dat de lonen continu onder druk staan, hetgeen goed is voor de winsten van bedrijven, maar slecht voor de koopkracht van burgers. Juist de vermogensongelijkheid neemt daardoor verder toe.    ...


Red.:    Hier rest slechts de bekende term ... Amen.
    Ook in het negatieve is simpelheid een wonder:


De Volkskrant, 04-06-2014, ingezonden brief van Ben Ale, Delft

Vakmensen

Als er echt te weinig vakmensen zijn en te veel academici, waarom zouden die vakmensen dan toch minder betaald krijgen dan academici. Of zijn er te weinig goedkope vakmensen?


Red.:   Oftewel: het werkt niet als een markt, die arbeidsmarkt. En het is geen loon-naar-werken, geen meritocratie, die neoliberale maatschappij. Voorrechten, dat telt heel veel meer.
    Minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher heeft een rede gehouden waarin hij aangekondigd heeft dat robotisering honderdduiznede banen gaat kost. > Mooi, dacht ook al een briefschrijven en nu, hoogst zeldzaam, ook een econome, die één en één kan optellen:


Uit: De Volkskrant, 06-10-2014, door Harrie Verbon, hoogleraar openbare financiën, Tilburg University.

Fijn, AOW-leeftijd kan weer omlaag

De verhoging van de AOW-leeftijd was toch nodig omdat er steeds méér werk zou komen voor steeds minder mensen? Dat blijkt anders te liggen.


Zoals bekend is sinds 2012 de AOW-leeftijd verhoogd en zal die leeftijd in stapjes naar 67, en later wellicht zelfs naar 71 jaar, worden verhoogd. Bij de verhoging van de AOW-leeftijd speelde het rapport van de commissie-Bakker uit juni 2008 een grote rol. Deze commissie voorspelde grote tekorten op de arbeidsmarkt. Er zou steeds meer werk voor steeds minder mensen komen. Daarom moest iedereen aan de slag en het liefst zo lang mogelijk. Ook oudere werknemers zouden nodig zijn om de tekorten in de zorg en het onderwijs op te vullen.    ...


Red.:   En dat blijkt dus allemaal patent-onzin te zijn. Wat iedereen met een beetje gezond verstand of een beetje ratio allang wist. Maar, noteerde diezelfde briefschrijver, natuurlijk was het in feite toch alleen maar bedoeld als smoes voor bezuinigingen op, roof op, de lagerbetaalden. Uitgedacht mede door dit soort mensen:

  Dat ouderen aan de slag zouden komen en/of blijven werd door menigeen (waaronder ondergetekende) betwijfeld, maar in de politiek en onder de meeste economen was er geen enkele twijfel. Lans Bovenberg en Jan Willem Oosterwijk, twee prominente leden van de commissie Bakker schreven in juni 2008 hoopvol: 'Een hogere pensioenleeftijd is mogelijk omdat (...) de duurzame inzetbaarheid van de bevolking verbetert en daarnaast de gezonde levensverwachting stijgt. Het is de meest effectieve maatregel om de arbeidsparticipatie te verhogen zonder daarbij de overheidsfinanciën te belasten.'

Gore oplichterstaal van ploerten.
    Weer twee bijdragers van de reactiepagina's:


Uit: De Volkskrant, 21-01-2015, ingezonden brief van Evert Schoorl, Staphorst

Feestneus

Mij werd als beginnend economiestudent geleerd dat, anders dan in de natuurkunde, laboratoriumexperimenten in de economie niet bestaan.
    Inmiddels weet ik wel beter: wij worden permanent aan laboratoriumexperimenten onderworpen. Als 'meer markt' (in onderwijs, zorg of kinderopvang) niet blijkt te werken, is de nieuwe mantra niet minder, maar 'nog meer markt'.
    Deze week gaat de Europese Centrale Bank bewijzen dat als het monetaristische recept 'meer liquiditeiten' niet werkt om de bestedingen aan te zwengelen, dit geprobeerd gaat worden met 'nog meer liquiditeiten'. Terwijl De Nederlandsche Bank al meldde dat Nederlanders bezig zijn steeds meer geld op spaarrekeningen te stallen.    ...


Red.:   De aanleoidng voor de volgende is een verzoek van de leiding van warenhuis V&D aan alle medewerkers om 6 procent loon in te leveren (de kop is die van de webversie - in de krant luidde die "Loonoffer"):


De Volkskrant, 21-01-2015, ingeonde brief van Bert Beuving, Druten

Gaat het slecht, dan ligt het aan de medewerkers

Gaat het goed met het bedrijf, dan is dat de verdienste van de leiding: zij mag een flinke bonus incasseren. Gaat het slecht, dan ligt het aan de medewerkers: zij moeten salaris inleveren.


Red.:   Oh, wat is economie toch een simpel vak ...
    Twee over het CPB:


De Volkskrant, 17-02-2015, ingezonden brief van Drs. R. Hoek, Rotterdam, econoom

Banen? Welke banen?

Het CPB stelt dat een belastingverlaging nauwelijks banen oplevert (Economie, 16 februari). Wat wél zou werken, is het verlagen van het kindgebonden budget en het verlagen van de bijstandsuitkeringen. Want dan gaan moeders met jonge kinderen en bijstandstrekkers actief op zoek naar een baan. Sorry, ik begrijp dit even niet. Want waar zijn dan die banen, die jonge moeders en bijstandstrekkers kunnen vervullen? Moeten die niet eerst gecreëerd worden door de bedrijven ?
    Het probleem is niet, dat er een schreeuwend tekort is aan personeel, maar dat er een nijpend tekort is aan banen. Het model van het CPB gaat uit van de vooronderstelling dat een dergelijk tekort aan personeel op middellange termijn wél optreedt. Dat lijkt mij echter onwaarschijnlijk. Immers, de werkloosheid is op dit moment met 8 procent voor Nederlandse begrippen zeer hoog. Het herstel, dat ingezet zou zijn, is nogal mager. Dus het moment dat de 750 duizend werklozen aan de slag zijn en er een tekort zou ontstaan aan personeel is heel ver weg. Wellicht zal een dergelijke situatie zich zelfs nooit voordoen.
    En hebben wij van de zich nog steeds voortslepende kredietcrisis niet geleerd, dat modellen slechts een beperkt voorspellende waarde hebben, zeker op de middellange en lange termijn ? Ook het CPB heeft met al zijn modellen de kredietcrisis niet aan zien komen! Nadeel van het gebruik van dit soort modellen is, dat zij - immers overgoten met een economensausje van het CPB - geloofwaardig overkomen.
    Sommige politieke partijen gaan er graag met de resultaten vandoor. Arme bijstandsmoeders en bijstandstrekkers die nog steeds geen baan kunnen vinden, maar intussen financieel afgeknepen worden, dankzij de economen van het CPB.
    Normaal teken ik nooit met mijn titel, maar net als het CPB gooi ik nu ook een economensausje over mijn kritiek.


De Volkskrant, 21-02-2015, ingezonden brief van Peter W. Voogt, Rotterdam

Banen schep je zo

'De effecten zijn gering', schrijft het Centraal Planbureau in zijn rapport over De effectiviteit van fiscaal participatiebeleid. Prompt kopt de Volkskrant 'Het verlagen van belastingen levert nauwelijks meer banen op' (Economie, 16 februari). Maar als het CPB de verkeerde vraag stelt, krijg je ook het verkeerde antwoord.
    Al in 2010 beval de EU haar lidstaten aan om arbeid minder te belasten ter wille van de werkgelegenheid. Maar onze regering heeft dat op kortzichtige wijze vertaald in verlaging van inkomstenbelasting. Ook de commissie belast met herziening van het belastingstelsel (Van Dijkhuizen) zat op die toer. Het CPB bevestigt nu het ongelijk van deze commissie!
   Maar de essentie is niet de CPB-vraag hoe inkomenseffecten Nederlanders prikkelen om te gaan werken. Alsof in een tijd van crisis, grote werkloosheid en een nakende robotisering de bereidheid van mensen om te gaan werken bepalend is voor de hoeveelheid betaald werk. Dáár schort het juist aan. De vraag moet zijn: hoe prikkel je werkgevers tot het scheppen van banen als de loonkosten worden verlaagd? Loonkosten die voor een belangrijk deel bestaan uit loonheffingen van de overheid. Die loonheffingen omlaag brengen. Dát bedoelde de EU.
    Bij het verlagen van loonheffingen gaat de overheid nu nog uit van een lastenverlichting van 15 miljard. Maar dat is niet eens nodig om extra banen te scheppen. Als je een werkgelegenheidsaftrek voor werkgevers bekostigt uit een btw-verhoging, levert dat op zich al extra banen op. Je verlegt dan loonheffingen naar btw. Uit een eerdere CPB-berekening valt op te maken, dat als je op deze manier 4 miljard verlegt, er een kleine 100.000 extra banen ontstaan.


Red.:   Je zal daar maar een baantje hebben ...
    ABN Amro maakt, nadat er iets van ruim 20 miljard in is gegaan om het te redden, weer winst, en de politici, economen, en media staan direct te trappelen om het naar de beurs te brengen. Om precies te zijn: de campagne in de media was al enige tijd aan de gang, middels zogenaamde "speculaties" En  nu de jaarcijfers een miljard winst aangeven, is het hek helemaal van de dam. "En we moeten er vooral niet veel geld voor vragen", roepen ze in koor tezamen met economen Jeroen Smit en Arnoud Boot, op het o zo neutrale top-actualiteitsprogramma Nieuwsuur uitleg of detail (20-02-2015, na 23:21 min). Hier ter contrast de stem van het gezonde verstand:


De Volkskrant, 23-02-2015, ingezonden brief van Robert de Koning, Amsterdam

Geldkraan en gaskraan

ABN maakt weer winst. De druk op de aandeelhouder, de samenleving, om naar de beurs te gaan neemt toe. Onze vertegenwoordiger, de overheid, leent tegen bijna 0 procent rente. Dat was in 2008 bij het redden van ABN heel anders. Eindelijk begint ABN, het Griekenland van het Nederlandse bankenlandschap, haar lening terug te betalen. In plaats van de bank naar de beurs te brengen moet de samenleving haar houden. Het gaat onder de huidige aandeelhouder beter met de bank. Dus wat is de noodzaak om voor minder dan je ervoor hebt betaald deze 'moneymaker' op de markt te brengen? Sterker, gebruik de winst van ABN om een deel van de aandeelhouders, Groningers, te helpen. Geldkraan open, gaskraan verder dicht. Zo heb je twee vliegen in een klap en is iedereen, behalve wellicht de entourage van De Bank, tevreden.


Red.:   Wat in één klap laat zien wat voor soort lieden het betreft als we het over hebben over al die lieden in het economen-beroep, politiek, en media die roepen om privatisering: vuile, vieze, gore ploerten en sociale psychopaten. Mensen die minimaal tien jaar werkkamp op het platteland verdienen, en mogelijk wat vrolijk bungelen aan lanterpalen.
    Hoe hoger, hoe abstracter, hoe dommer:


De Volkskrant, 16-04-2015, ingezonden brief van Thomas de Boer, Groningen

Rara, hoe kan dat?

Economen moeten we überhaupt niet vertrouwen, vindt Alex Brenninkmeijer, lid van de Europese Rekenkamer (Ten eerste, 14 april). En wat geeft het IMF hem gelijk met zijn laatste rapport, World Economic Outlook. Daarin staat dat de productiviteit in veel landen terugloopt omdat er te weinig jongeren zijn om de arbeidsplaatsen van ouderen over te nemen. Bovendien is in die landen de jeugdwerkeloosheid te hoog.
    Rara, hoe rijm je dat?


Red.:   Niet, dus ... Het gewoon prietpraters. Het IMF.
    Een lumineuze gedachte:


De Volkskrant, 05-12-2015, ingezonden brief van mevrouw M.J. van Gilst, Dieren

Geef het geld aan ons!

Donderdag heeft Draghi weer eens een poging gedaan de economie een duwtje in de rug te geven. Met maar liefst 380 miljard euro. Het lijkt weer niks uit te halen. Al dit geld, dit enorme bedrag, gaat naar financiële instellingen. Niet naar de gewone man zoals u en ik. En daar zit volgens mij nu juist de kneep: u en ik doen al jaren lang niks anders dan inleveren op het bedrag dat wij te besteden hebben, mede door de draconische bezuinigingen van de afgelopen jaren. Logisch dat de economie dan kwakkelt! Aan de basis zit het niet goed, mede door het stringente bezuinigingsbeleid.
    Ik heb gehoord dat er stemmen zijn opgegaan om dit gigantische bedrag van 380 miljard euro gewoon uit te delen aan de Europese huishoudens. Dat lijkt me een veel beter idee. Als elk huishouden in Europa 3.000 of 4.000 euro per persoon in een keer extra te besteden heeft, willen de centen wel rollen! Dat zou pas een oppepper aan de economie geven!


Red.:    Maar beste mevrouw ... Daar is de EU helemaal niet voor bedoeld. De EU is bedoeld voor het geven van geld aan de rijken. Niet voor het geven van geld aan de gewone mensen.
    Weer een standaardsprookje van de economen wordt doorgeprikt door het publiek:


De Volkskrant, 05-12-2015, ingezonden brief van Pieter Markus, Geldrop

Fabeltjes

Peter Korenhof meent dat deflatie leidt tot uitstel van aankopen, en dat is slecht voor de economie.
    Het lijkt me een fabeltje zonder veel empirisch bewijs. Uitgaven voor voedsel, kleding, zorg, huisvesting, elektriciteit, gas, transport, onderwijs, verzekeringen en zo meer kunnen we niet of nauwelijks uitstellen. Andere uitgaven, zoals voor elektronische apparaten die jaarlijks goedkoper worden, willen we niet uitstellen; die telefoon of computer hebben we nu nodig.
    De huidige lage inflatie wordt vooral veroorzaakt door de dalende olieprijs. Maar niemand rijdt nu een kilometer minder in de verwachting dat de benzine volgend jaar goedkoper is. Als we al uitgaven uitstellen, doen we dat omdat we bang zijn in de toekomst minder te besteden te hebben, door inkomensverlies of stijgende huur of zorgverzekeringspremie.
    Wat de ECB werkelijk vreest, is dat landen en banken zullen omvallen als hun te hoge schuldenlast niet verwaterd door inflatie.
    Daar staat tegenover dat de reserves van pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen evenals het spaargeld van particulieren zonder inflatie waardevast zijn, dat is ook veel waard. Geen inflatie of deflatie, dat lijkt me het beste.


Red.:   Natuurlijk zijn alle EU-instellingen sterk volksvijandig, maar voor de ECB geldt dat in nog hogere mate.
    Vermoedelijk is het volgende idee niet zo simpel, behalve voor ... (natuurkundigen, dacht  de redactie, als zodanig opgeleid, hier te schrijvem, tot hij zich bedacht er op de middelbare school al over geleerd te hebben ...):


Uit: De Volkskrant, 23-02-2016, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Is Piet Paulusma de betere econoom?

...    In het blad Science heeft een groep wetenschappers een oproep gedaan hun modellen voor ijsvorming, weersveranderingen of migraine-aanvallen ook in de economie te gebruiken. Als beleidsmakers dat in het verleden hadden gedaan, zou de kredietcrisis mogelijk drie jaar eerder kunnen zijn voorspeld.
    In de ecologie, natuurkunde, epidemiologie en sociologie wordt gebruikgemaakt van complexe netwerken. Niet het gedrag van één rationeel handelend gemiddeld individu wordt als ijkpunt genomen, maar de reeks van interacties tussen heel veel individuen, die het gevolg is van een bepaald besluit. 'Meer is anders', noemt Cars Hommes, hoogleraar Economische Dynamica aan de UvA, dit. 'Dat weten we van complexe systemen.' ...
    Zelfs als alle banken individueel stabiel zijn, kan het hele financiële systeem in crisis raken. Dat de val van Lehman Brothers een domino-effect tot gevolg had waardoor het financiële systeem op zijn grondvesten kwam te schudden, was nu een totale verrassing. Andere wetenschappen werken met kantelmomenten, waardoor bij een bepaalde interactie van moleculen een meer kan bevriezen of oerwoud in savanne kan veranderen. Zulke indicatoren zou de economie ook moeten hebben om de interactie van alle radertjes te duiden.   ...


Red.:   En daar is dat idee: de faseovergang. Genoeg over te vinden hoor, op het internet, benevens het idee dat het van groot belang is voor alle sociale wetenschappen (dus economie ook) .
    Maar ook gwoon redeneren blijft moeilijk:

  Vooral in tijden van crisis doen economen er goed aan over de grenzen van hun vakgebied heen te kijken. Economen kunnen soms wat opsteken van Piet Paulusma, al is het overdreven te denken dat weerkunde wel goed zou hebben voorspeld dat renteverlaging het spaargedrag juist zou aanmoedigen.

Nee, het is dan ook andersom: het spaargedrag heeft de renteverlaging aangemoedigd: economisch mindere tijden, mensen gaan schulden aflossen en sparen, dus economische vertraging, dus (volgens simpele lieden als ECB-bankpresidenten) verlagen we de rente (echt effect: banken steken meer geld in de zak dat naar de Kaaiman Eilanden gaat en niet in de economie).


Naar Economie, basis I , Economie lijst , Economie overzicht , of site home .