. En ondanks sterke tegenstromen vanuit natuurwetenschappelijke, psychologische,
en maatschappelijke inzichten is de JCM religie blijvend populair over de hele
wereld. Zolang religie zich met spirituele, morele en ethische zaken bezig houdt is daar geen principieel bezwaar tegen - hoewel er wel een praktisch bezwaar is in hun idee dat ze een exclusief recht hebben op moraal 
, want dit is een onterecht idee
. Dat wordt anders als religie uitspraken doet die betrekking hebben op de
werkelijkheid. En zeker waar het de materiële werkelijkheid betreft. Nu heeft
dat laatste zich in het Westen grotendeels opgelost, omdat de christelijke
religie in haar aanvaringen met wetenschap ruimschoots het onderspit heeft
gedolven
. Er zijn er steeds meer zaken die zich deels in de materiële en deels in de geestelijke wereld bevinden. Zaken als geboortebeperking, abortus, euthanasie zijn kwesties in de maatschappij die zowel het terrein van religie als wetenschap bestrijken, de eerste vanwege allerlei goddelijke geboden, en de tweede vanwege het feit dat ze door medici worden uitgevoerd. Daarnaast doen sociologen uitspraken over de gevolgen van de verschillende stappen die men kan nemen, zoals: “Het gebruik van condooms scheelt … aids-doden”. In de praktijk weerspiegelt deze tegenstelling zich ook in politieke kringen, daar veel politieke stromingen gelieerd zijn met religieuze kringen. Er is in deze zin dus wel degelijk ook een probleem met de morele en ethische opvattingen van religie. Want waar de wetenschappelijke inbreng gebaseerd is op vroegere, huidige of mogelijke toekomstige ontwikkelingen, baseert de religieuze inbreng zich op dogma’s die op geen enkele wijze gecontroleerd of bijgesteld kunnen worden, of ze nu werken of niet. Vooral op terreinen die snel veranderen is dat natuurlijk een onoverkomelijk probleem. Daar waar de religie wijst op absolute waarden als het niet doden, maakt de religie zich ongeloofwaardig door bijvoorbeeld doden in het kader van oorlog goed te keuren, en andere inconsistenties die de geclaimde absoluutheid van haar waarden ondermijnen. Kortom, er zijn allerlei argumenten om de invloed van de religie op de maatschappij te beperken, als men uitgaat van een rationele visie op de wereld. Dit geldt des te meer als men bedenkt dat waar men een bepaalde religie dit recht gunt, het in principe toekomt aan iedere religie. En waar de christelijke religie vrij ver gevorderd is in haar aanpassing aan een rationele wereld, zijn de meeste andere godsdiensten veel minder ver. Dit is vooral belangrijk in landen waar recent grote aantallen moslims zijn ingestroomd. De mohammedaanse godsdienst doet een veel groter beroep op invloed in de maatschappij dan de christelijke, en haar opvattingen staan voor een groot dwars op de westerse sociale inrichting. Het inpassen van de islam in een westerse maatschappij is onmogelijk, en ieder neiging in die richting dient bestreden te worden, en in feite bestaat hierover ook weinig meningsverschil meer. En omdat iedereen kan inzien dat de rechten wat betreft voor alle godsdiensten gelijk horen te zijn
, is er maar een conclusie mogelijk: alle godsdiensten moeten beperkt worden tot
een privé gebeuren, met zo min mogelijk openbare uitingen
. Dat dit niet alleen voor voor ons vreemde godsdiensten als de islam geldt,
maar ook voor de inheemse christelijke godsdiensten, blijkt hier
.Tenslotte: Een voorstel voor de beperking van religie roept natuurlijk de vraag op naar alternatieven. De vraag is feitelijk niet zo moeilijk te beantwoorden, en dat wordt gedaan hier 
.Addendum feb. 2005: Het voorgaande dateert van december 2003. Sindsdien is er de moord op Theo van Gogh geweest, door een islamitisch geïnspireerd persoon. Een van de gevolgen is een discussie over godslastering, iets waarvan Van Gogh beschuldigd werd en wordt door islamieten. In het kader van deze discussie is door bioloog en columnist Ronald Plasterk opgemerkt dat godsdiensten elkaar sterk belasteren en discrimineren (de Volkskrant, 19-11-2004) :
Zie ook de eerdere opinie van deze redactie
, en alle godsdiensten de niet-gelovigen nog veel sterker belasteren en
discrimineren (de Volkskrant, 16-09-2005, column door Ronald Plasterk):
Een suggestie die godsdienstigen volautomatisch maken, herhaald en herhaald. De discussie in Nederland heeft zich toegespitst op de islam, maar in feite is er een fundamenteel probleem met alle godsdiensten, en specifiek degenen met een heilig boek. Dat boek is het woord van god, en dus de hoogste autoriteit die er is. Daarnaast is er de staat, met zijn eigen regels, die ook vast gelegd zijn in een boek, de grondwet. Daar waar die boeken niet praktisch identiek zijn, is er een fundamenteel autoriteitsprobleem tussen staat en religie, tussen de religieus en de niet-religieuze burger
. De eerste tekenen zijn de op dit moment (februari 2005) toenemende spanningen
over de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van kunstuiting, dat laatste
niet alleen onder druk van de moslims, maar ook de andere godsdiensten
. Uit de Verenigde Staten is bekend dat de godsdienst daar een toenemende druk
uitgeoefend om haar wil aan de overige burgers op te leggen, zelfs daar waar het
universele wetenschappelijke waarheden betreft als de evolutieleer(De Volkskrant,
07-05-2005):
Deze argumenten zijn doorslaggevend vanuit de rationele visie om de invloed van godsdienst in de maatschappij verder terug te dringen (de argumenten zijn in feite simpel, zie ook hier
). Het meest duidelijk en voor de hand liggend is het bannen van iedere vorm van
religieuze uiting uit alle openbare zaken en aangelegenheden, zoals het recente
(december 2003) voorstel in Frankrijk om geloofsuitingen op scholen te
verbieden. Dit is de enige manier om te voorkomen dat godsdienst een strijdpunt
wordt tussen verschillende bevolkingsgroepen
. Misschien komen er ooit godsdiensten die dusdanig tolerant zijn geworden dat
ze elkaar niet meer in woord (heilig boek) of daad (oorlog) bestrijden,
maar deze vormen van godsdienst
zullen waarschijnlijk in weinig zal lijken op de huidige primitieve versies
.Addendum mei 2005: Ook in Nederland zijn er nu tekenen van toenemende druk vanuit religieuze hoek op de ratio, zie hier
. Die toenemende druk wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het toenemend aantal
religieuzen door de instroom van islamitische gelovigen, en de druk die zij
uitoefenen om hun opvattingen in de Nederlandse cultuur erkent te krijgen.Addendum jul. 2005: Het voorgaande heeft zich verder gematerialiseerd, door bemoeienis binnen de top van de maatschappij, middels uitspraken van minister Van der Hoeven over het onderwerp evolutie
. De betekenis daarvan is ook in wijdere kring opgemerkt
, en D66 leiders hebben als tegenzet een voorstel ingediend om het creationisme
uit het biologie pakket te halen en naar maatschappijleer te verplaatsen. Dit
was effectief in dat het de politieke voorstanders van creationisme tot zwijgen
heeft gebracht. Het spijtige eraan is dat het fundamentele debat daarmee
voorlopig ook weer tot stilstand is gekomen, daar waar het gezien de enorme
problemen die in de toekomst te verwachten zijn van het grootste belang is dat
dit debat, het debat over redelijkheid versus godsdienst, zo snel mogelijk
gevoerd wordt. Vandaar een verdere analyse van de gang van zaken hier
.Addendum aug. 2005: De voorgaande discussie heeft de redactie geïnspireerd tot het schrijven van een rekenkundige weerlegging van het bekendste argument van de ID-aanhangers
; voor een grappig ander argument, zie hier
. Het huidige evolutiedebat is het zoveelste geval dat religie een standpunt
inneemt over materiële zaken, en daarop terecht gewezen wordt door de
wetenschap. Een zoveelste aanwijzing dat religie haar werkterrein moet beperken
tot zaken waar ze voor bedoeld is: morele zaken. De oorzaak van het feit dat dit
niet gebeurt kan mede afgeleid worden uit de plaats waar de ID-stroming is
ontstaan: de Verenigde Staten. In de Verenigde Staten is een duidelijke morele
rol voor religie vrijwel onmogelijk, omdat de hoofdcomponent van die morele rol
samen te vatten is "ondersteuning van de zwakkeren". Dat is een boodschap die
volkomen tegengesteld is aan de overige economische en maatschappelijke
opvattingen van de Amerikaanse cultuur. Dus uit die morele rol zich in materiële
kwesties als evolutie, en, niet te vergeten, doorgedraaide principiële kwesties
als abortus en euthanasie. Daarover later meer.Addendum okt. 2005: De druk van de religie op de ratio wordt in het westen voornamelijk gevoed door de allochtonen. Sinds kort is er ook een druk op een belangrijk deel van de ratio: de rechtsstaat. Het brandpunt was Canada, omdat men daar al wat buitenrechtelijke rechten aan allochtone groepen had gegeven. Onder opkomst van de ondrukkende kracht uitgaande van de islam heeft men dit weer teruggedraaid, maar het gevaar blijft bestaan (De Volkskrant, 08-10-2005, door Barbara Oomen, jurist en politicoloog):
De sluipende islamisering. Addendum okt. 2006: De situatie heeft zich weer wat verder ontwikkeld, en nu schrijven ook anderen openlijke over de hernieuwde opkomst van de godsdienst, onder stimulans van de islam, zie hier
. Ook heeft het aanleiding gegeven tot een hernieuwd debat over godsdienst in
het algemeen, waarvan een aantal artikelen zijn verzameld hier
.Addendum dec. 2007: Naar nu is gebleken, is de discussie over ID en het argumenten erachter: de ingewikkeldheid van de levende natuur, helemaal niet nieuw - al in 17de en 18de eeuw werd ze gevoerd
. Dit geeft ook meteen een extra argument tegen ID: veel van wat toen gezien
werd als onverklaarbaar, heeft inmiddels wel een verklaring gekregen - en er is
dus voorlopig geen enkele goede reden om aan te nemen dat niet precies hetzelfde
geldt voor wat nu nog onverklaarbaar lijkt.
Naar Religie, historie
, Psychologie lijst
, Psychologie overzicht
, of site home
. |