Westerse cultuur: de toekomst

15 jul.2013

Het teken van een gezonde cultuur is dat ze zich ook expliciete gedachten maakt over de toekomst. Dat wordt dus ook gedaan in de westerse. Maar niet al die uitgesproken gedachten zijn van de rooskleurige soort. En dat is al een hele tijd zo. In ieder geval in bepaalde kringen, voornamelijk die van de vooruitzienders uit de alfa- en gamma-intellectuele sector uitleg of detail - met name de zogenaamde pundits, wereldwijd vermaarde intellectueel georiënteerde interpreteerders van maatschappelijke ontwikkelingen, types als Francis "Val van communisme is einde historie " Fukuyama, Timothy "Irak aanvallen is een goed idee" Garton Ash, Ian "Multiculturalisme is toppunt van beschaving" Buruma, en Niall "Neoliberalisme is de toekomst" Ferguson. Algemeen aanvaard als de hoogste zieners als het gaat om de toekomst van de mensheid, en die duizenden en tienduizenden dollars kunnen vragen voor het geven van een lezing met deze boodschap.

De eerste golf van dit verschijnsel kwam tezamen of was naar aanleiding van de opkomst van Japan. Op zich inderdaad een fantastisch verschijnsel. Japan was voor de Tweede Wereld al de meest succesvolle Aziatisch natie, die in 1905 de toenmalige wereld verbijsterde door het veel machtiger geachte Rusland te verslaan in een grote zeeslag (slag bij Tsushima uitleg of detail ), en waarna een flink deel van Aziatisch continent onder haar controle kwam. Een succes dat uiteindelijk naar het hoofd steeg, resulterend in de catastrofale nederlaag in de Tweede Wereldoorlog, die groot deel van van de infrastructuur vernielde, maar minstens net zo ernstig, een groot deel van de jonge mannelijke bevolking het leven kostte.

Des te verbazingwekkender dus die "plotselinge" economische opkomst in de jaren tachtig. Die aanleiding gaf tot de eerste golf speculaties over het overnemen van de westerse dominantie door andere culturen: Japan verovert de wereld en wij kunnen slechts toekijken. Volgens die hierboven al geïntroduceerde types.

Maar zonder al te veel rumoer hield die groei ineens op - net als het speculeren. Er was een ergens een bankencrisis in Japan, maar dat kan nooit de hele verklaring zijn wat die is ook al meer dan een decennium oud. Nee, de hele vooruitgang is doodgewoon gestagneerd. Zonder dat daarvoor ooit een verklaring is gegeven, laat staan een fatsoenlijke.

Een reden daarvoor is dat die verklaring eigenlijk zou moeten komen van de sociologie. Maar de sociologie huldigt de opvatting dat alle culturen gelijk zijn en andere sterk remmende vormen van ideologie uitleg of detail . En waar alles gelijk is, kan er geen ontwikkeling en dynamiek zijn uitleg of detail .

Maar niet getreurd voor de interpreteerders en de aanhangers van de gelijkheid der culturen, er kwamen weer nieuwe "overname"-kandidaten, en wel vier tegelijk: de BRIC's: Brazilie, Rusland, India en China. Ook die landen lieten, net als Japan, vormen van sterke economische groei zien. Met diverse achtergronden. Voor Brazilië: de algehele natuurlijke rijkdommen van het land, voor Rusland de fossiele brandstoffen, voor India de ICT-sector, en voor China, veruit de grootste, een sterk gestuurd programma van economische groei op allerlei productieve terreinen. En voor al die landen maar met name India en China: gebaseerd op een overdaad aan goedkope arbeidskrachten. "Men" liep er weer helemaal mee weg (de Volkskrant, 09-01-2012, rubriek Nieuwe wereld, door Ariejan Korteweg, correspondent in Parijs):
 

Europa doet er niet meer toe

...    Drie jaar geleden organiseerde de Franse minister Eric Besson twee studiedagen, onder de titel 'Nieuwe wereld, nieuw kapitalisme'. Blair, Merkel, Sarkozy, Fukuyama, Sen - er kwamen nogal wat prominenten naar Parijs om hun zegje te doen over hoe die nieuwe wereld er uit zou moeten zien.
    Eind vorige week werd de vierde editie gehouden. ...
    Dat in die drie jaar iets zeer ingrijpends is gebeurd, werd bij deze vierde editie genadeloos zichtbaar: Europa doet er niet meer toe. ...
    'Tot voor kort reisde ik elke maand wel een paar keer naar Europa en de Verenigde Staten', zei bijvoorbeeld Khaldoon Al Mubarak, die namens de regering van Abu Dhabi veel internationale contracten sluit. 'Nu ga ik vaker naar China en Zuid-Korea, en ook geregeld naar Brazilië. ...
    Nog explicieter was de Braziliaan Rubens Barbosa, zakenman en theoreticus uit São Paulo. 'Dat gepraat over China, India, Rusland en Brazilië als opkomende mogendheden is mij te paternalistisch', zei hij. 'Wij nemen geen voorbeeld aan de westerse wereld. Die lijkt niet eens door te hebben wat er aan de hand is.'
   'Een tactonische verschuiving', zo typeerde hij de kantelende machtsverhoudingen in de wereld. 'In een paar jaar tijd wordt het zwaartepunt verlegd van de Atlantische zone naar het gebied rond de Stille Oceaan, terwijl Europa nog steeds denkt dat het voor ons een voorbeeld is.'    ...


Deze auteur is buitenlandcorrespondent voor de "links-intellectuele" media, en per definitie te plaatsen in de internationalistische, multiculturalistische en kosmopolitische hoek - voorstanders van de gelijkheid der culturen. Net als de volgende econoom en columnist uitleg of detail , die tevens van hindoestaans-Surinaamse immigrantenafkomst is (de Volkskrant, 26-09-2011, column door Sheila Sitalsing):
 

Het nieuwe normaal

Wie het wilde zien, kon er de afgelopen week talrijke signalen van opvangen: het wegglijden van Europa uit het centrum van de macht. ...
    Zoals tijdens de jaarlijkse hoogmis voor 's werelds machtigsten uit de wereld van het geld, de jaarvergadering van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank in Washington. Daar hadden afgezanten van voormalig obscure probleemlanden als Brazilië, Zuid-Afrika en China plots het hoogste woord. ...
    Afgelopen week gaven landen die gisteren nog nederig onze ontwikkelingshulp incasseerden in Washington persconferenties waar vroeger alleen de verslaggever Derde Wereld plichtsgetrouw heen toog. Dit keer verdrong de wereldpers zich om uit de mond van Latijns-Amerikaanse leiders op te tekenen dat Europa moet uitscheiden met dat laffe getrut rond de euro en rap moet hervormen. Aziaten en Afrikanen zaten afgelopen week in paneldiscussies ...
    Ze heten BRICS: Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika. Ze bulken van het geld, hun middenklasse groeit als een tierelier en zal dat blijven doen lang nadat Griekenland verzwolgen is door de Egeïsche Zee en de rest van Europa uit de gaarkeuken eet. ...


Merk ook het enthousiasme op waarmee dit verkondigd wordt - deze auteur heeft duidelijk nog een rekening te vereffenen (de wat achterblijvende cultuur en maatschappij van haar geboorteland, vermoedelijk). Meer BRIC-verhalen hier uitleg of detail . Meer verhalen van immigranten hier uitleg of detail .

Wat verbijsterend is dat al deze kosmopolieten, die voor een flink deel zelf getuige zijn geweest van de ontwikkelingen rond Japan, nooit enige les daaruit getrokken hebben. De redenen daarachter kan je, op grond van simpele psychologische processen, wel vermoeden: deels is het uit onbenulligheid (alfa's en gamma's kunnen niet echt rationeel denken) deels uit ideologie (alle culturen zijn gelijk dus andere culturen met meer inwoners móeten het wel overnemen), en deels uit wraakzucht (men voelt de eigen alfa-intellectuele invloed in het westen onder druk staan door de technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen).

De redactie had deze ideeën al enige jaren, maar helaas is sociologie geen experimentele wetenschap, waarvoor je een stimulus op de maatschappij zou moeten loslaten, om te zien wat  er gebeurt, en zodoende je theoretische vermoeden te kunnen onderbouwen, amenderen, of verwerpen.

Maar ineens kwam daar geheel spontaan een stimulus die licht zou kunnen werpen: de tsunami van 11 maart 2011, en met name de erop volgende kernramp van Fukushima. De redactie had meteen al het vermoeden wat daar fout was gegaan. Iets dat iedereen had kunnen zien, want het gebeurde in open zicht. Het probleem voorhanden was namelijk simpel: gebrek aan koelwater voor de centrales omdat door de tsunami de pompen kapot waren gegaan - met eigenlijk geen zicht op verse aanvoer in de vorm van reparatie. Maar met een letterlijk voor de hand liggend alternatief: de naburige zee. Daar was water voldoende, en vette pech dat het geen zuiver koelwater was - "First things come first". Het duurde vele en vele dagen en het ontploffen van twee eenheden voordat de Japanners zo ver waren om deze denkkronkel te maken. Vanwege de omstandigheid, zo ging het vermoeden van de redactie, dat ze doodgewoon niet in staat waren tot het maken van wat in hun ogen inderdaad een denkkronkel was, maar in feite doodgewoon adequaat handelen op grond van analyse en improvisatie was. De Apollo 13 aanpak, toen door improvisatie het leven van drie astronauten werd gered uitleg of detail .

Een vermoeden, eerder opgeschreven in maart 2012 uitleg of detail , dat nu, schrijvende half juli 2012, aan het begin van de herdenkperiode, officieel bevestigd werd. En zoals, tot hun grote verdienste, de Japanners nu ook zelf hebben toegegeven: de tsunami was een natuurramp, maar de ramp van Fukushima was dat niet, maar een door mensenhanden gemaakte ramp. En men was ook heel precies: het was een door de Japanse cultuur gemaakte ramp - het eerste bericht (CNN.com, 05-07-2012, door Yoko Wakatsuki, Tokio):

  Japanese parliament report: Fukushima nuclear crisis was 'man-made'

The report criticizes the plant's operator, regulators and the Japanese government
It attributes the cause of the failings to Japan's culture of "reflexive obedience"
It is one of several investigations into the nuclear crisis that displaced thousands


The nuclear crisis at the Fukushima Daiichi power plant in Japan unfolded as a result of willful negligence before the natural disasters of March 11 last year and a flawed response afterward, a report by a Japanese parliamentary panel said Thursday.
    Singling out the plant's operator, regulators and the Japanese government, the investigative report described the critical problems at Fukushima Daiichi following the earthquake and tsunami that devastated northeastern Japan as "a man-made disaster."
    The crippled plant spewed radiation and displaced tens of thousands of residents from the surrounding area.
    The report's authors attributed the failings at the plant before and after March 11 specifically to Japanese culture.
    "What must be admitted -- very painfully -- is that this was a disaster 'Made in Japan,'" the report said. "Its fundamental causes are to be found in the ingrained conventions of Japanese culture: our reflexive obedience; our reluctance to question authority; our devotion to 'sticking with the program.'"
    Tokyo Electric Power Co. (TEPCO), the operator of Fukushima Daiichi, admitted last month that it was not fully prepared for the nuclear disaster.   ...

Waarna het nog verder ging over allerlei andere zaken en omstandigheden. Een specialist in dit soort zaken snapt het helemaal (CNN.com, 06-07-2012, door Seijiro Takeshita):
  What Japanese leaders can learn from the Fukushima nuclear crisis

Editor's note:
Seijiro Takeshita is director of Mizuho International in London, specializing in structural transformation and organizational behavioral science of Japanese organizations.

They finally called a spade a spade.
    Japanese Parliament's new report on the Fukushima nuclear crisis stated that the "fundamental causes are to be found in the ingrained conventions of Japanese culture: our reflexive obedience; our reluctance to question authority; our devotion to sticking with the program." This admission exposes perhaps the weakest aspect of the Japanese governance style.
    Japanese companies are known to be indecisive, always taking a long time to reach any conclusion. On the other hand, they make the world's best consumer products. How can one explain this paradox?   ...

Voor de volledigheid het antwoord op deze vraag:
  When there is no crisis, or when there is little or no paradigm change, the Japanese decision-making process is not a problem. In fact, it can even be advantageous, especially in a corporate environment. Japanese workers are extremely obedient, hard-working and loyal to their group. The corporate chief simply pushes his "automatic flight mode" and the plane will glide nicely as the mass will work hard to set the course.
    However, when there is an unanticipated event like an earthquake or tsunami, Japanese leaders cannot cope well. This is equivalent to when they are asked to make a decision about crash landing. Since these leaders have been constantly opting for consensus decision-making process that is based on precedents, when there is no precedent they malfunction. ...

Even terug naar onze reden om dit ongeval te noemen: het was een experiment door de natuur uitgevoerd op de Japanse maatschappij. En wat het blootlegt, is een fundamenteel sociologisch probleem. Waardoor ze dit specifieke technologische probleem niet konden oplossen. Welk specifieke probleem staat voor een schier oneindige hoeveelheid soortgelijke problemen waar je in je maatschappij mee te maken krijgt.

Nu nog een stap verder terug, naar het geval van Japan als voorbeeld van maatschappelijke ontwikkeling: "Waarom kon de Japanse economie na de vernietiging ervan in de Tweede Wereldoorlog zo sterk opkomen?" Het antwoord: "Omdat ze een eigenschap heeft die daar bij uitstek voor geschikt is: samenwerking". En de tweede vraag: "Waarom kwamen ze op een gegeven moeten niet verder, en liep hun economische groei vast?" Met als antwoord: "Omdat ze een eigenschap hebben die een rem zet op verdere groei: gebrek aan onafhankelijk denken en improvisatievermogen.". Meer details over het geval-Japan hier uitleg of detail .

En dan nog verder terug naar het oorspronkelijke onderwerp: "Waarom is het analyse-loos propageren van het idee dat de BRIC-landen het over tien of twintig jaar van het westen overgenomen zullen hebben, niet meer dan intellectualistische prietpraat?" Het antwoord: "Omdat alle landen sociologische remmende factoren hebben net als Japan, en die huidige economisch opkomende landen vroeger of later tegen één van die barrières zal oplopen, net als Japan".

Hetgeen op vanzelfsprekende wijze doet verdergaan met de vraag naar de aard van die sociologische barrières, en voor welk land of cultuur welke barrières van toepassing zijn.

Een aanzienlijk aantal van die barrières zijn al genoemd op deze website tijdens de analyse van culturele en sociale verhoudingen gezien vanuit een geografisch noord-zuid perspectief, waarvan de algemene symptomen zijn gesignaleerd in de verzamelingen Westerse cultuur, Europa, noord-zuid uitleg of detail en Westerse cultuur, globaal, noord-zuid uitleg of detail . en die later zijn geformuleerd als de cultureel-sociologische factoren of indicatoren uitleg of detail . De belangrijkste van die indicatoren in hun uitwerking als barrière zijn, in diverse combinaties van toepassing op de diverse landen: een cultuur van wantrouwen uitleg of detail ,  slechte man-vrouw-cultuur uitleg of detail , de respect-cultuur uitleg of detail , de macho-cultuur uitleg of detail , slechte macht-gezag-verhouding uitleg of detail , en de religie-cultuur uitleg of detail .

Op zich zijn deze aspecten misschien combinaties van nog fundamentelere factoren. Zo zit in het macho zowel een element van man-vrouw als een element van respect. Het is op zijn minst waarschijnlijk dat een deel van deze verschijnselen zijn oorsprong vindt in psychologische factoren, die als gezamenlijke eigenschap van een hoog percentage van de totale groep naar buiten komen als definiërende eigenschappen van die groep of cultuur. Zoals dat voor de Japanse cultuur al als zodanig is uitgedrukt

In hoeverre zijn de genoemde factoren nu met name op de BRIC landen van toepassing? In volgorde van de afkorting: Brazilië is een Latijns-Amerikaans land uitleg of detail , en is dus kandidaat voor macho en slechte man-vrouwverhouding. Ook religie, de katholieke kerk, speelt daar een rol, met name in een gebrek aan geboortebeperking. En, in aansluiting op macho, natuurlijk een slechte macht-gezag-verhouding.

Voor Rusland is ongetwijfeld de hoofdfactor die van het wantrouwen, met als tweede en derde de macht-gezagverhouding en religie. Het eerste dat men ook daar deed na de val van het communisme is kathedralen bouwen. Die andere zaken spelen bijna net zo lang, met als bekendste uitingsvorm het tsarisme - dat nog bestond in tijden dat in het westen van Europa de koningen allang het overgrote deel van hun macht kwijt waren. Gezien de huidige dominante rol van de oligarchen lijkt het communistische tijdperk in deze geschiedenis eerder een positieve dan een negatieve onderbreking.

Dan India. Een land waarvan de voornaamste waarde gebaseerd lijkt op een overvloed aan goedkope arbeidskrachten uitleg of detail . Iets dat gewoonlijk wordt voorgesteld als iets positiefs, in de vorm van terminologie als "een jonge en dynamische bevolking", maar dat is op zijn best net zo lang geldig als die mensen jong zijn, waarna een nieuwe geboortegolf nodig is, die ... Enzovoort. Leidende tot een dusdanig massale bevolkingstoename dat een volkomen ineenstorting verzekerd lijkt. Kortom: India's achilleshiel is de slechte man-vrouwverhouding. Met secundair de slechte macht-gezagverhouding in de vorm van het kastenstelsel.

En tenslotte China. Dat lijkt in alle opzichten minder aan de genoemde aspecten te lijden dan de andere kandidaten, met voor hen als hoogst gerangschikte de macht-gezagverhouding. In eerste instantie politiek, in de vorm van het één-partijstelsel, en de mogelijkheden van machtsmisbruik. Maar China heeft met name het bevolkingsvraagstuk opgelost met behulp van de één-kind politiek, wat laat zien dat het één-partijstelsel niet noodzakelijkerwijs de echte achilleshiel hoeft te zijn.

Al met al lijken de bekende remfactoren al genoeg om redelijk zeker te zijn dat drie van de vier een zeer hoge kans hebben om op één ervan stuk te lopen. Hetgeen China overlaat als de meest waarschijnlijke kandidaat als eventuele opvolger van het westen in de rol van voortrekker op het pad van beschaving.

Waarna we gekomen zijn bij de barrières die het westen in zijn vooruitgang kunnen stuiten. Daarvoor kunnen we eerst gewoon het rijtje aflopen.

Religie lijkt in principe een op te lossen kwestie. De enige bedreiging ligt hier in het multiculturalisme. Dat weerhoudt de maatschappij van haar normale afstotende reactie op de instroom van achterlijkheid van met name de islam. Maar in feite is het een geval van het verder uitbannen van de invloed van de christelijke cultuur.

De man-vrouw-verhouding lijkt ook een te regelen kwestie. Ook hier is weer de enige aanleiding voor bedreiging de invloed van buiten, met alweer de achterlijkheid van de islam met haar "gescheiden loketten". En ook hier is de daadwerkelijk bedreiging die van de multiculturalistische elite, die de normale bestrijding van de achterlijkheid tegenhoudt. Overigens is dat niets meer dan een terugkeer naar oude verhoudingen die door eerdere instromen verpest zijn. De oorspronkelijke Germaanse culturen waren veel egalitairdere in man-vrouwverhouding dan de joods-christelijke invloeden die vanuit het Midden-Oosten zijn binnen komen drijven .

Wat betreft de respect-cultuur is er geen enkele zorg. Eerder is het omgekeerd: dat een beetje meer respect in de onderlinge omgang met name in Nederland wel gewenst is. Hetgeen meteen ook macho kortsluit. Met als voorwaarde dat het verschijnsel bij de creoolse instroom vanaf nu de kop in wordt gedrukt, want daar is het merkbaar aan het toenemen uitleg of detail .

Ook wat betreft de factor "vertrouwen" scoren met name de Noordwest-Europese landen ongekend hoog uitleg of detail , zich ook uitende in het verenigingsleven uitleg of detail en andere vormen maatschappelijke inzet uitleg of detail . Hier ligt echter wel een reële bedreiging, namelijk in de houding van de bestuurlijke en intellectuele elites, de bovenste derde van de bevolking. Die groep is dusdanig aan het graaien geslagen, dat het groeiende onrust veroorzaakt. Bij dit aspect dient een geel-getinte gevarendriehoek geplaatst te worden. Verderop zullen we zien dat dit gevaar voornamelijk van buiten komt.

Dit voor zover de bekende rem-factoren. Maar waar het aangaande het zicht op de toekomst altijd om draait, zijn de onbekende factoren. De factoren waarvan pas achteraf gezegd wordt: "Natuurlijk...", maar die tijdens hun werking over het hoofd worden gezien. Daarop kan eigelijk niet naders gereageerd worden dan met: "We doen ons best ...". Waarbij er wel een paar vuistregels zijn, met als belangrijkste dat, zie het geval van Japan, het vrijwel altijd zaken betreft die als pijnlijk worden ervaren - het soort "De Kleren van de Keizer"-zaken. En ook vrijwel altijd zaken betreffende bestaande machthebbers en machtsstructuren, zie weer het geval van Japan - en "De Kleren van de Keizer".

Met behulp van de vuistregels laten zich een aantal zaken benoemen. Die staan niet in de volgorde zoals je die zou kunnen verwachten dat ze ook in de tijd zouden optreden - de onzekerheid in het voorspellen van de toekomst is te groot om daar uitspraken over te kunnen doen. Sommige zaken die zich nu voordien als een min of meer ernstig probleem, kunnen dat veel minder of niet meer zijn door tussenliggende ontwikkelingen en innovaties.

Ten eerste is daar natuurlijk het restant van de oude vormen van macht: familie, groep, netwerk, enzovoort. Echte familie-opvolging in de zin van van-vader-op-zoon is er niet zo veel meer, maar het nauw-verwante selecteren uit eigen netwerk of groep is hardnekkig. Onder de noemer "netwerken" is men er zelfs in geslaagd het verschijnsel een respectabel aanzien te geven uitleg of detail , maar dat is propaganda en leugens uitleg of detail . Bij de keuze tussen een "niet totaal-ongeschikte maar wel minder geschikte"-kandidaat uit eigen kring versus een geschiktere kandidaat van buiten die kring, kiest men voor de "niet totaal-ongeschikte maar wel minder geschikte" kandidaat uit eigen kring uitleg of detail . Hiermee is de desastreuze schade door de keuze voor de "totaal ongeschikte kandidaat uit eigen kring' wel voorkomen, maar er is nog steeds wel aanzienlijke tot grote directe schade - zie bijvoorbeeld het rechtsstaat ondermijnende geklungel in de juridische wereld uitleg of detail . En er is niets gedaan aan een maatschappelijk indirecte schade: het demotiveert alle mogelijke kandidaten van buiten de eigen kring. En aangezien dat vele meer mensen betreft, is die schade enorm. "Wat heeft het voor zin te studeren, je best te doen (enzovoort), als het baantje van directeur (enzovoort) toch buiten je bereik ligt ...". En dat geldt ook voor alle topbanen bij de overheid - afkomst telt, en de inteelt is duidelijk zichtbaar.

Het grappige is dat hier het mogelijkerwijs enige zichtbare positieve effect van de allochtone immigratie ligt: voor hen geldt precies hetzelfde als voor alle buitengesloten groepen, maar in hun geval is het zichtbaar met een kleurtje. Het is onduidelijk hoe dit specifieke maatschappelijke proces verder zal verlopen.

De tweede bedreigende factor ligt in het verlengde van de eerste, en is die van managers versus professionals. De oude machtstructuur binnen bedrijf (of instelling) van directeur, chef, en onderlingen (zo wordt dat in de praktijk nog gezien) is uitgebreid tot een veel groter geheel bestaande uit vele lagen uitleg of detail . In een groot bedrijf tot vele lagen van management, en dan vaak ook nog eens twee of drie toplagen: directie, raad van bestuur, en raad van commissarissen. Met als resultaat een groeiende aftstand tussen hen die beleidsbesluiten nemen en de praktijk van de werkvloer. Wat minder een probleem is bij de productie van jam, maar een enorm probleem is bij, bijvoorbeeld, de productie van ICT-toepassingen. Want de beleidsbesluiten gaan mede over inschattingen van haalbaarheid van projecten, waar alleen de uitvoerenden, de programmeurs, echt zicht op hebben. In het algemeen: in organisaties of bedrijven die meer hoger ontwikkelde producten maken, wat bijvoorbeeld ook onderwijs inhoudt, is de communicatie tussen werkvloer en beleid essentieel. En de oude organisatievormen en -houdingen gaan nog uit van de archaïsche verhoudingen binnen de jam-fabriek.

De voorzienbare lijn van de beschaving is waarschijnlijk naar steeds ingewikkeldere producten. Er zijn dus steeds ingewikkelder organisaties nodig en steeds ingewikkeldere processen om die producten in de maatschappij in te passen. Het vasthouden aan oude machtsverhoudingen binnen management en bestuur in het algemeen kan een daadwerkelijke barrière vormen voor verdere ontwikkeling. Zie het Japanse voorbeeld. En hoe alomvattend deze structuur is in onze maatschappij, blijkt uit de analyse van de Japanse waarnemer aangaande de problemen van zijn eigen cultuur (CNN.com, 06-07-2012, door Seijiro Takeshita, zie boven):
  Strong top-down leadership when needed is simply not there.

De Japanse analist repareert de Japanse gehoorzaamheidscultuur met de dus voor hem gangbare westerse aanpak: de top-down managementcultuur. Waarvoor je, net als zijn aanleiding, ook twee rampen kan aanvoeren als bewijs voor wat daar mis mee is: de rampen met de spaceshuttles Challenger en Discovery - beide werden in de kern, net als Fukushima, niet veroorzaakt door technologische problemen, maar door een bestuurlijk en meteen ook maatschappelijk probleem: de top-down management-cultuur .

De derde barrière ligt weer in verlenging van de tweede. Want die ingewikkeldere producten zijn voor het overgrote deel ingewikkeldere technologische producten. Want onder technologische producten valt natuurlijk ook alles aangaande de ICT-technologie. En alle technologie en dus ook de informatietechnologie is hartstikke bèta. Als in tegenstelling tot alfa en gamma. Nu is het alleen wel zo dat in de huidige maatschappij de alfa's en gamma's volstrekt dominant zijn. Niet alleen op terreinen waar ze enige expertise hebben: het gebruik van woorden en beelden, maar ook vrijwel overal elders. Met als enige uitzonderingen wat eilandjes in het bedrijfsleven. En waar alfa's en gamma's verstand hebben van het gebruik van woord en beelden, hebben ze geen verstand van technologie, en alle zaken die ingewikkelder zijn dan wat een hamer doet - en vaak zelfs dat niet. Het is dan ook geen wonder dat er eindeloos geconstateerd wordt hoe veel er wel niet fout gaat in onze "moderne" westerse maatschappij aangaande meer ingewikkelde projecten, zeg de bouw van een spoor- of metrolijn.

Ook hier geven de al genoemde ruimtevaartrampen een scherpe aanwijzing. Ook in een technologische organisatie als NASA bestaat het soort mensen dat in een top-down structuur in grote meerderheid de top-lagen bezet uit alfa- en gamma-"intellectuelen", de types met opleidingen als juristerij, bestuurskunde, economie, of "master of business administration" of MBA. Die zichzelf gekroond hebben met de titel "manager", en op grond daarvan het recht hebben toegeëigend besluiten te nemen over inhoudelijke zaken. "Kan de Challenger starten? En zet je ingenieurspet af en je managers-pet op!" (rapport Challenger-onderzoekscommissie: 'Take off your engineering hat and put on your management hat' uitleg of detail ). Oftewel: "Neem je beslissing niet op inhoudelijke gronden, maar op gronden van vorm". Oftewel: "Neem je beslissing niet op grond van de ratio, maar op grond van emoties". En om hun eigen keuze erdoor te drukken gebruiken ze leugens als: "Het is te duur" (werkelijkheid: mislukking is zodanig veel duurder dat alle eventuele eerdere winsten verdampen), "Het is niet haalbaar" (werkelijkheid: het is prima haalbaar maar "Wij willen het niet"), en dergelijke. En dit alles met inzet van het enige waar ze wel in uitblinken: het grove misbruik van hun taalvaardigheden . En hun positie van macht, die ze meestal ook uitsluitend hebben verkregen op grond van hun taalvaardigheden, omdat taalvaardigheid de veruit dominante factor is bij de keuze van sollicitanten, en nog meer naarmate de functie hoger is uitleg of detail .

Ook hier geldt weer: de toekomst heeft waarschijnlijk ingewikkeldere producten nodig dan spaceshuttles - ook op het maatschappelijke vlak. Dat zal niet kunnen voordat de alfa's en gamma's uit hun positie van dominantie verdreven zijn. Wat betreft de alfa's is het nodig hun voornaamste instrument te bestrijden: de vervuiling en verkrachting van de taal . Wat betreft de gamma's moet gewezen worden op de onwetenschappelijkheid van hun huidige pogingen uitleg of detail , en erop aangedrongen dat ze wel aan wetenschap gaan doen, waarvan op deze website is aangetoond dat er in ieder geval mee begonnen kan worden .

Bij die laatste inschatting is gebruik gemaakt van het belangrijkste gereedschap aangaande het denken over de toekomst: de sciencefiction (dat is inderdaad literatuur, maar als om hun totaal gebrek aan inzicht tentoon te stellen, wordt dat niet als literatuur gezien door de alfa's uitleg of detail ). Diverse sciencefictionauteurs hebben het gebruik van sociologie beschreven als middel om de toekomstige maatschappij te beschrijven, besturen en vooruit te helpen.

Aan het einde van deze analyse passen nog een paar tips aangaande zaken die nu spelen en die je zeker moet vermijden om maatschappelijke barrières te voorkomen of te omzeilen - de zogenaamde disqualifiers uitleg of detail . Nummer één, vanzelfsprekend: religie uitleg of detail . Nummer twee, bijna even vanzelfsprekend: ideologie uitleg of detail , met name in het huidige tijdsbestek: neoliberalisme uitleg of detail - hetgeen bestreden kan worden met het Rijnlandse model uitleg of detail . Nummer drie: niet-westerse culturen van de archaïsche soort, met name de creoolse uitleg of detail , islamitische uitleg of detail en joodse uitleg of detail . Dit omdat deze culturen in of hun psychologische of sociologische ontwikkeling, en meestal beide, matig tot sterk ten achter gebleven zijn ten opzichte van de vorderingen gemaakt in het westen, en deels ook in Aziatische landen uitleg of detail .

En het meest acute maatschappelijke gevaar in de jaren dat dit geschreven wordt, is het multiculturalisme uitleg of detail . Die ideologie gaat uit van de gelijkheid der culturen. En constateert, onbewust of bewust, dat de genoemde culturen achterblijven ten opzichte van de westerse cultuur. Daaruit hebben de multiculturalisten de conclusie getrokken dat de westerse cultuur iets fout doet, of fout is uitleg of detail . En ze hebben het op zich genomen die westerse cultuur te bestrijden. Gedurende een decennium of zo min of meer passief, in een schier eindeloze reeks keuzes in specifieke gevallen voor de niet-westerse culturen boven de westerse uitleg of detail , maar ten tijde van dit schrijven op expliciete wijze, in een directe aanval op de westerse cultuur in zijn algemeenheid - waarin openlijk gestreefd wordt naar de ondergang van de westerse cultuur ten faveure van het multiculturalisme uitleg of detail . Dat wil zeggen: een cultuur mede inhoudende de tienerzwangerschappen, één-ouder-gezinnen, bendevorming en schietpartijen van de creolen uitleg of detail , de inteelt, het uithuwelijken en de eerwraak van de moslims uitleg of detail , en het racisme, cynisme en recht-van-de-sterkste van de joodse cultuur uitleg of detail .

En dan tenslotte het probleem waarin al deze "kleinere" problemen tezamen komen: het probleem van beslag op grondstoffen, natuur en klimaat. Er lijkt nauwelijks enige hoop op het serieus aanpakken daarvan, voordat die al genoemde problemen grotendeels zijn opgelost. Zolang je ook maar op enigerlei wijze rekening moet houden met aanhangers van winti, "bidden voor regen", bot egoïsme, en woordkunstenaars, is er natuurlijk geen enkele hoop dat je zinvol kan praten over de risico's van een eventuele klimaatomslag, en de maatregelen die je daar voor zou moeten nemen. Want dat laatste houdt natuurlijk een omschakeling van bijna alle basale economisch activiteiten. Wat natuurlijk weer alleen kan onder regulering door de overheid. Omdat dat hoogstwaarschijnlijk een beleidstap betreft die alleen maar door overheden kan worden afgedwongen: geboortebeperking, of een anderszinse afname van de bevolking van de Aarde . De huidige reacties op het éénkind-beleid in China laten zien dat in dit opzicht de bestuurlijke en intellectuele elite van onze maatschappij op het niveau van barbarij staat. Omdat die bestuurlijke en intellectuele elite gedomineerd wordt door alfa's en gamma's, die natuurlijk ook in deze zaak hun emoties niet van de ratio kunnen scheiden, en die emoties ongecontroleerd de overhand laten nemen. Wat barbarij is.

Zoals blijkt uit het weigeren tot het zetten van de simpelste stap in die richting die je in Nederland kan nemen, een stap die onmiddellijk genomen kan worden: een immigratiestop (dat wil zeggen alle immigratie die bijdraagt aan groei van de bevolking, dus uit alle landen met een significant positief migratiesaldo). Het gebeurt niet omdat men, zodra het ook maar enigszins ter sprake komt, zich stort in emoties. "Het zijn zulke zielige mensen", of nog mooier: "Het zijn kinderen...", en kinderen zijn altijd zielig. Er volledig en voorgoed aan voorbijgaand dat de natuur ook zielig is, en die zielige mensen en kinderen de zielige natuur opvreten.

Nu is dat voorlaatste helaas niet waar. De natuur is niet zielig, maar een keihard beest. Die slaat terug. Als die merkt dat ze de menselijke aanwezigheid niet goed kan dragen, dan is haar aanpak simpel: weg ermee uitleg of detail .

Het is eerder al bijna gebeurd.

Meer daarover hier uitleg of detail .


Naar Westerse cultuur , Sociologie lijst , Sociologie overzicht , of site home .